İçeriğe atla

İğrenme

Yediği bir yiyecekten iğrenen bir kişi

İğrenme veya tiksinme insanların kirli, yemeğe uygun olmayan ve mikroplu nesneleri itici bulma duygusudur.

İğrenme daha çok tat alma duyusu ile ilgilidir. Ancak koklama, dokunma ve hatta görme duyuları bile iğrenmeye yol açabilir. İğrenme psikolog Robert Plutchik'in Emotions and Life: adlı kitabında[1] belirlediği 8 ana duygudan biridir (diğerleri: kızgınlık, korku, üzüntü, sürpriz, merak, kabullenme ve sevinç).

İğrenme duygusunun insanlarda doğal seçilim yoluyla gelişmiş insanı zehirlenme veya mikrop kapma tehlikelerinden koruyan istem dışı tepkilerden biri olduğu sanılmaktadır. İğrenme duygusu çoğunlukla idrar, dışkı ve sümük gibi maddeler, çürümüş et ve böceklerden dolayı ortaya çıkar.

İğrenme duygusunun kadın ve çocuklarda erkeklere göre daha kuvvetli olduğu gözlenmiştir. Araştırmacılar bu bulgunun evrimle ilgili olduğunu düşünmektedirler.

Kaynakça

  1. ^ Plutchik, Robert (2002). Emotions and Life: Perspectives from Psychology, Biology, and Evolution. American Psychological Association. ISBN 978-1-55798-949-9. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mensiyüs</span> Çinli filozof

Mensiyüs ya da Mıngzi, MÖ 372-289 yılları arasında yaşamış ve insan doğası ve siyaset üzerine olan görüşleriyle Konfüçyusçuluğu temellendirmeye ve güçlendirmeye çalışmış olan Çinli düşünür. Mensiyüs, insanın eğiliminin iyiliğe doğru olduğunu, doğru yolu bulmak için, vicdanımızın sesine, bizde doğuştan var olan doğal bilgiye dayanmamız gerektiğini, uyum içinde yaşamamızın anahtarının kendi içimizde olduğunu ve bizim uyum içinde yaşadığımız takdirde, toplum düzeninin de, kendiliğinden en iyi bir biçimde kurulacağını söylemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Özlem</span> eksiklik hissinden kaynaklanan gerginliği azaltma çabası

Özlem veya hasret, bir kimseyi ya da bir şeyi görme, kavuşma isteğidir. Bu duygu bireyde, özlenilen şeyin değeriyle ilgili algının değişmesine yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mutluluk</span> Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu

Mutluluk, TDK sözlüğünde “Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu, ongunluk, kut, saadet, bahtiyarlık, saadetlilik” olarak tanımlanmakta olup, şimdiye dek sayısız değişik tanımları yapılmış görece ve göreli bir kavramdır.

Yarışma, insanların belirli bir hedefe ulaşmak için sergiledikleri mücadelelerin toplamıdır.

<i>İnsan ve Hayvanlarda Duyguların İfadesi</i> Charles Darwin tarafından 1872 yılında yayınlanan kitap

İnsan ve Hayvanlarda Duyguların İfadesi, İngiliz doğabilimci Charles Darwin'in ilk kez 1872 yılında yayımlanan ve insanlarla hayvanların duygu değişimlerini inceleyen kitabı.

<span class="mw-page-title-main">Acıma</span>

Acıma, bir insanın, güç durumda olan veya herhangi bir yönü bakımından belirgin bir eksikliği olan canlılara veya varlıklara karşı beslediği bir duygudur. Bu his üzüntü, şefkat ve sevgi kavramlarının oluşturduğu karmaşık bir duygudur. Kısaca; başka bir kimsenin veya canlının mutsuzluğuna karşı duyulan üzüntü veya merhamettir.

<span class="mw-page-title-main">Şüphe</span> bir olay karşısında duyulan emin olamama veya güvensizlik duygusu

Şüphe veya kuşku, bir insanın, bir olay karşısında duyduğu emin olamama duygusu veya güvensizlik duygusudur. Şüphenin en genel tanımı ise; "inanç ve inançsızlık arasında kalan duygu"dur. Şüphe, çoğu insan için olağan bir duygu olsa da, kimi zaman bu duygu gereksiz veya aşırı olarak belirebilir. Aşırı şüphe duyan insanlara "paranoyak" veya "kuşkucu" adı verilir.

Boşluk hissi veya boşluk duygusu, sıkıntı, sosyal yabancılaşma ve duyarsızlık ile karakterize edilen insani durumdur. Genellikle bir travma veya depresyon kaynaklı bir duygudur. Boşluk duygusunu yaşayan kişiler kendilerini anlamsız, değersiz, kimsesiz veya yalnız hissederler.

<span class="mw-page-title-main">Yalnızlık</span>

Yalnızlık veya yalnız kalma, bir insanın boşluk duygusuyla karışık kendini dünyadan kopmuş hissetme duygusudur. Yalnızlık, arkadaş eksikliğinden veya başkalarıyla birlikte olma arzusundan daha da öteye giden bir duygudur. Yalnızlık çeken insan kendisini toplumdan kopmuş hissedebilir. Başka insanlarla anlamlı bir iletişime girmekte zorluk çeker. Yalnızlık çeken bir insan içindeki boşluk veya kopukluk hisleriyle doludur. Ayrıca yalnızlığın farklı türleri vardır. Örneğin bir kişi kalabalık içinde de yalnız hissedebilir. Yalnızlık, sadece etrafında kimsenin olmaması değildir.

<span class="mw-page-title-main">Halinden memnunluk</span> duygusal durum

Hâlinden memnunluk, bir insanın bulunduğu fiziksel ve ruhsal durumdan hoşnut olma duygusudur. Bu duyguya sahip olan kişi kendini kaygı, ihtiyaç veya arzu duygularından arınmış hisseder. Sevinç ve mutluluk kavramlarına kıyasla daha kendi hâlinde bir hoşnutluk hâlidir. Kişiyi rahatsız edecek kuvvetler azaltılmış ve bir denge hâline ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pişmanlık</span>

Pişmanlık, bir insanın geçmişteki davranışlarından hoşnut olmama duygusudur. İnsanın belirli bir eylemi yerine getirdikten sonra üzüntü, utanç, mahcubiyet veya suçluluk karışımı bir duygu hissetmesi; "Keşke öyle yapmasaydım!" diye düşünmesidir. Pişmanlık bir eylemi yerine getirmekten dolayı ortaya çıktığı gibi, eylemsizlikten dolayı da ortaya çıkabilir. "Keşke bir şey yapsaydım!" şeklindeki bir düşünce de pişmanlık olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Minnet</span>

Minnet veya şükran bir insanın aldığı yardımdan dolayı duyduğu hoşnutluk duygusudur. Genellikle teşekkür etme yoluyla ifade edilen bir duygudur.

Sevinç, içinde bulunduğu durumdan tam anlamıyla hoşnut olma duygusudur.

Kendine acıma, bir insanın durumunu kabullenememesi ve etrafındaki olaylara uyum gösterememesi halinde ortaya çıkan bir duygudur. Bu kişilerde mağduriyet duygusu ve diğer kişilerden sempati beklentisi hakimdir.

Kafa karışıklığı insanlarda oluşan karmaşıklık hissi veren bir duygudur.

<span class="mw-page-title-main">Düşmanlık</span> duygu yüklü öfkeli davranış biçimi

Düşmanlık bir insana karşı duyulan öfke ve nefretin birleşmesiyle insanın, öfke ve nefret duyduğu kişiye beslediği bir tür kötü duygudur.

<span class="mw-page-title-main">Suçluluk</span> insanın benimsediği kurallara aykırı bir hareket yaptığına inanmasından dolayı ortaya çıkan bir ruh hali

Suçluluk, bir insanın benimsediği kurallara aykırı bir hareket yaptığına inanmasından dolayı ortaya çıkan bir ruh halidir. Pişmanlığa benzeyen bu duygu tamamen öznel bir duygudur. Suçluluk duygusu, kişinin gerçekliği yorumlamasına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ekman</span> Amerikalı psikolog

Paul Ekman, insan duyguları ve bunların yüz ifadeleri (mimikler) üstündeki etkileriyle ilgili yaptığı çalışmalarıyla öncü olan bir psikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Emotions (Mariah Carey şarkısı)</span>

"Emotions", Amerikalı şarkıcı Mariah Carey'nin ikinci stüdyo albümü Emotions'dan (1991) bir şarkı. Şarkı; Carey, Robert Clivillés, C+C Music Factory'dan David Cole tarafından yazıldı ve üretildi. 13 Ağustos 1991'de albümün baş single'ı olarak yayımlandı. Şarkının sözlerinde kahraman, kadın "bana duyguları hissettirdin" diyene kadar en üst noktadan en dip noktaya kadar çeşitli duyguları yaşıyor. Şarkı, müzikal olarak 1970'lerin disko müziğinden büyük ölçüde etkileniyor ve şarkıda Carey vokal aralığının en üst kısımları ile ıslık notalarını kapsamlı şekilde sergiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Kaş çatmak</span>

Kaş çatma, kaşların bir araya getirildiği ve alnın kırıştığı, genellikle hoşnutsuzluk, üzüntü veya endişeyi simgeleyen ama aynı zamanda kafa karışıklığını veya konsantrasyonu da belirten bir yüz ifadesidir. Kaş çatmanın görünümleri kültüre göre değişir. Kuzey Amerika'da alternatif bir kullanımın ağız ifadeleri ile simgelendiği düşünülmektedir.