İçeriğe atla

İğne yapraklılar

İğne yapraklılar
Pinales takımının üyelerinden olan
Pinus taeda'nın çiçeği
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Pinopsida
Takım:Pinales
Familyalar
▪ Araucariaceae
▪ Cephalotaxaceae
Cupressaceae
Pinaceae
Podocarpaceae
Sciadopityaceae
▪ Taxaceae
Sinonimler
Kozalaklılar
Coniferales

İğne yapraklılar (Pinales), bitkiler (Plantae) âleminin açık tohumlular (Pinophyta) bölümünde bulunan tek sınıf olan Pinopsida'ya dahil bir bitki takımıdır ve servigiller(ardıç, sekoya servi, yalancı servi, su sediri, mazı, yalancı mazı ) çamgiller (sedir,çam, göknar, ladin) ve porsuk gibi soyu sürmekte olan tüm kozalaklı bitkileri içerir.

Sınıflama

  • İğne yapraklılar, Pinopsida sınıfı içinde yer alan dört takımdan biridir ve iğne yapraklı bitkilerin soyunu sürdüren tüm üyelerini içerir. Pinopsida içinde yer alan ve soyu tükenmiş olan iğne yapraklı takımları ise şunlardır:
▪ Cordaitales
▪ Vojnovskyales
▪ Voltziales
  • "Coniferales", bu takımın "Pinales" olarak adlandırılmasından önce kullanılmış ama artık geçersiz olan adıdır.
  • İğne yapraklılar takımı familyalarından porsukgillerin (Taxaceae) üyelerinin de diğer Pinales üyeleri ile aynı kökten geldiği son kalıtsal çalışmalarla ortaya konana kadar, bu bitkiler "Taxales" olarak adlandırılan ayrı bir takımda sınıflandırılmıştır. Ancak, artık bunun geçerliliği kalmamıştır.

Genel özellikleri

  • Dallanma genel olarak monopodial'dır.
  • Çoğunun kısa ve uzun sürgünleri vardır.
  • Sekonder yapılarında traheler olmayıp, odunları asıl olarak traheid'lerden oluşmaktadır.
  • Birçok örneklerinde yaprak, kabuk ve odunlarında reçine kanalı ya da bezeleri bulunur.
  • Sürgünlere çoğunlukla sarmal, karşılıklı ve çevrel dizilen yapraklar iğne ya da pul yaprak şeklini almıştır. Bu yüzden iğne yapraklılar denilmektedir.
  • Yapraklar kısa sürgünlerde birçoğu bir arada; uzun sürgünlerde teker teker bulunmaktadır.
  • Çiçekler bir evcikli ya da iki evciklidir.
  • Erkek çiçekler çoğunlukla sürgün diplerinde ve pul yaprakların koltuğunda bulunurlar. Çok azı da sürgünlerin uçlarında terminal durumludur.
  • Dişi kozalakların olgunlaşma süreleri çoğunlukla bir yıl; bazılarında 2-3 yıldır.
  • Kozalak kimi taksonlarda kuru, kimi taksonlarda etli pullardan oluşmaktadır.
  • Tohum birçok türünde kanatlıdır.
  • Çenek sayıları 2-18 arasında değişmektedir.

Galeri

Notlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kavak</span> bitki cinsi

Kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından Populus cinsini oluşturan hemen bütün taksonları ağaç halinde bulunan, iki evcikli odunsu bitkiler.

<span class="mw-page-title-main">Sedir (ağaç)</span>

Sedir, çamgiller (Pinaceae) familyasından Cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. Ortalama ömürleri 1000 yıl kadardır, 40 metre boya ve 2 metre çapa kadar büyüyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Akçaağaç</span> bitki cinsi

Akçaağaç ya da Acer, genellikle akçaağaç olarak bilinen ağaçların ve çalı'ların bir cinsidir. Cins, Sapindaceae familyasına yerleştirilir. Çoğu Asya'ya özgü olan yaklaşık 132 tür vardır, ayrıca Avrupa, kuzey Afrika ve Kuzey Amerika'da bir miktar vardır. Yalnızca bir tür, Acer laurinum, Güney Yarımküre'ye kadar uzanır. Türkiye'de Ova akçaağacı, Çınar yapraklı akçaağaç, Dağ akçaağacı, Beşparmak akçaağaç, Toros akçaağacı, Doğu akçaağacı, Tatar akçaağacı, Kayın gövdeli akçaağaç, Gürgen yapraklı akçaağaç gibi türler doğal olarak yetişir. Kırmızı akçaağaç, Japon akçaağacı, Şeker Akçaağacı ve Dişbudak yapraklı akçaağaç gibi türler park ve bahçelerde peyzaj amaçlı kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Açık tohumlular</span>

Açık tohumlular (Gymnospermae), çoğunlukla ağaç ya da ağaççık, seyrek de olsa çalı biçiminde olan bitkileri kapsayan taksonomik grup. Bütünüyle odunsu olan bu bitkiler, genellikle yapraklarının tamamını birden dökmediği için dört mevsim yeşil kalabilirler. Yaprakları çoğunlukla iğnemsidir. Bununla birlikte pulsu, yelpaze, şeritsi ya da tüysü tipte yapraklı olanları da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Karaağaç</span>

Karaağaç, karaağaçgiller (Ulmaceae) familyasının Ulmus cinsinden ağaç türlerine verilen ad

<span class="mw-page-title-main">Servigiller</span>

Servigiller (Cupressaceae), Pinales takımından dünyada geniş yayılış gösteren kozalaklı ağaç türlerinden oluşan bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Çamgiller</span>

Pinaceae (Çamgiller), Pinales takımından bazen çalı formunda kozalaklı ağaç türlerini içeren bitki familyasıdır.

<i>Maclura pomifera</i> Dutgiller familyasından bir bitki türü

Maclura pomifera, Moraceae (dutgiller) familyasından 20 m'ye kadar boylanabilen geniş tepeli bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Pinopsida</span>

Pinopsida, bazı üyeleri fosil olmuş, erkek ve dişi kozalakları ayrı olan, genelde iğne yapraklı, ağaçsı bitkileri içeren sınıf.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<i>Larix</i> çamgiller (Pinaceae) familyasından Larix cinsini oluşturan yaprak döken iğne yapraklı ağaç türlerin ortak adı

Larix, Pinaceae familyasına bağlı yaprak döken iğne yapraklı bir ağaç cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Yalancı mazı</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

Yalıncı mazı, servigiller (Cupressaceae) familyasından Japonya'da endemik olan bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Yaygın porsuk</span>

Yaygın porsuk, porsukgiller (Taxaceae) familyasından çoğunlukla boylu çalı, bazen de 20 metreye değin boylanabilen sık dallı, yuvarlak tepeli bir ağaç görünümünde olan porsuk türü.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<i>Larix laricina</i>

Larix laricina, Pinaceae familyasından yaprak döken doğal olarak Kuzey Amerika'da yayılış gösteren bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Taxaceae</span> kozalaklı ağaçların bir familyası

Taxaceae, Pinales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adi ardıç</span> bitki türü

Adi ardıç, servigiller (Cupressaceae) familyasından 15 m'ye değin boylanabilen, çoğu kez de çalı halinde olan ardıç türü. Kabuk kırmızımsı kahverengi, ince kâğıt gibi parçalara ayrılır ve dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Japon çamı</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

Japon çamı, servigiller (Cupressaceae) familyasından anavatanı Japonya ve Çin olan bir ağaç türü.