İçeriğe atla

İçil

İçil (ya da bugün kullanılan şekliyle İçel) eski bir sancak, il ve yöre adıdır. Günümüzde kullanılmamaktadır.

Yöre adı olarak İçil

İçil adı ilk defa 12. yüzyılda Anadolu Selçukluları döneminde kullanılmaya başlanmıştır.[1] Başlangıçta Göksu ırmağı vadisi için kullanılan bu ad zamanla Toros Dağlarının zirveleriyle Akdeniz kıyısı arasındaki yöre (kabaca Taşeli ve antik dönemdeki Taşlık Kilikya) için kullanılmaya başlanmıştır. Yörenin batısında dağlar ve doğusunda da Çukurova vardır. Fransız coğrafyacı Vital Cuinet batı sınırı adı belirtilmeyen bir çay (muhtemelen Antalya ili Alanya ilçesindeki Dim Çayı), doğu sınırı da Mersin ili Erdemli ilçesindeki Alata Çayı olarak vermektedir.

İdari birim olarak İçil

Osmanlı İmparatorluğu döneminde sancak (liva) vilayetten küçük, kazadan büyük bir idari birim anlamına gelmekteydi. İçil de bir sancaktı. Bu sancak bu günkü Mersin ilinin batı yarısı, Karaman ilinin Ermenek ilçesi ve Antalya ilinin Gazipaşa ilçesinden meydana geliyordu. Adana Salnamesine göre sancak Adana Vilayetine bağlıydı.[2] Sancaktaki bağlı kazalar şunlardı: Anamur, Ermenek, Gülnar, Mut, Silifke ve Karataş. Bu kazalardan Mut ve Silifke günümüzde Mersin iline bağlı ilçelerdir. Gülnar kazası günümüzdeki Gülnar ve Aydıncık ilçelerini kapsıyordu. Karataş kabaca günümüzde Mersin'e bağlı olan Erdemli ilçesidir. Ermenek ilçesi Karaman iline bağlıdır. Günümüzde Mersin iline bağlı olan Anamur ise o tarihte bucak merkezi olan ve günümüzde Antalya iline bağlı olan Gazipaşa ilçesini de kapsıyordu. Sancak merkezi 1871 yılına kadar Ermenek iken daha sonra Silifke olmuştur. Ermenek 1919 yılında İçel ilinden ayrılarak Konya iline bağlandı.[3]

Cumhuriyet döneminde İçil

Cumhuriyetin ilk yıllarında İçel adı kullanılmaya başlandı. İçel ili kuruldu. İl merkezi Silifke'ydi.1926 yılında Gazipaşa Antalya iline bağlandı.[4] Ancak 1933 yılında yapılan bir düzenleme ile İçel ili ile Mersin ili birleştirildi. İl ismi İçel olurken il merkezi Mersin oldu. Bu durum 2002 yılına kadar devam etti ve bu tarihte çıkarılan 4765 sayılı yasaya göre bütün ile Mersin adı verildi.[5] Merkez Mersin ise Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir adli dört merkez ilçeye bölündü.

Kaynakça

  1. ^ "Kültür Bakanlığı sayfası". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  2. ^ İbrahim Bozkurt-Birgül Bozkurt-Sırma Hasgül:Salname'i Vilayet'i Adana ISBN 978-605-83847-0-5
  3. ^ "Ermenek tarihi". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  4. ^ "Gazipaşa tarihi". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  5. ^ "Mersin valiliği". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anamur</span> Mersinin ilçesi

Anamur, Mersin ilinin Antalya sınırında yer alan en batısındaki ilçesi. İsmi, Yunanca "yel değirmeni" sözcüğünden türeyen Anemourion (Ανεμούριον), "rüzgarlı burun" anlamına gelmektedir. Anemurium Antik Kenti, Anamur burnuna çok yakın ve sürekli rüzgâr alan bir noktada kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Batırık</span> Salata türünde bir yiyecek

Batırık(Batırma); bulgur ile yapılan bir çeşit sulu salatadır. İçindeki domates, salatalık ve bulgurdan ötürü kısırı andırır. İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde,Karaman,Bozkır, Ermenek ile Mersin'in ilçeleri Tarsus, Erdemli, Mut, Aydıncık, Anamur, Bozyazı, Silifke ve Gülnar'da yapılır. Yapılışı bölgelere göre küçük farklılıklar gösterse de, genelde ince bulgur, tahin, domates çeşitli baharatlarla karıştırılır ve yoğrulur.

<span class="mw-page-title-main">Gazipaşa</span> Antalya ilçesi

Gazipaşa, Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'ndeki Antalya ilinin en doğudaki ilçesidir. İl merkezine uzaklığı 180 kilometredir. Batısında Alanya, kuzeyinde Sarıveliler, doğusunda Anamur ilçeleri ve güneyinde Akdeniz bulunmaktadır. Türkiye'nin güney sahillerinde bulunan Gazipaşa, 921 km²'lik bir alana sahiptir ve TÜİK nüfus verilerine göre 2022'de nüfusu 53.702 kişidir. Gazipaşa ilçesi idari olarak Antalya iline bağlıdır, Gazipaşa Belediyesi ve ilçesi de Antalya Büyükşehir Belediyesi sorumluluk alanına girmiştir. Gazipaşa şehir merkezine 3 kilometre mesafede bulunan Alanya Gazipaşa Havalimanı 2012 yılında faaliyete geçmiştir.

Gülnar, Mersin ilinin bir ilçesidir. Toros Dağlarının 950 m yüksekliğinde Taşeli Platosu'nda kurulmuştur. Akdeniz'e 32 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mersin</span> Mersin ilinin merkezi olan şehir

Mersin, Türkiye'nin Mersin ilinin merkezi olan şehirdir. Mersin Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bulunan bir liman kentidir. Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük limanları arasındadır. Şehirde turizm, sanayi, tarım, denizcilik gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aydıncık, Mersin</span> Mersinin ilçesi

Aydıncık, Mersin ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaman (eyalet)</span>

Karaman Eyaleti veya Karaman Beylerbeyliği, 1397-1402 ve 1470'te Konya merkez olmak üzere kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Eyaletin merkezi 1522-1562 arası Kayseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mut</span> Mersinin ilçesi

Mut, Akdeniz Bölgesi'nde, Mersin iline bağlı bir ilçedir. Toros Dağları eteklerinde, Göksu Nehri kıyılarında kurulmuştur. Doğusunda Silifke, batısında Ermenek, kuzeyinde Karaman ve güneyinde Gülnar topraklarıyla çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Silifke</span> Mersinin ilçesi

Silifke, Türkiye'nin Mersin iline bağlı bir ilçedir. Silifke, Mut'a 73 km, il merkezi Mersin'e 85 km ve Gülnar'a 55 km mesafede; Erdemli'nin batısında, Gülnar'ın doğusunda, Mut'un güneyinde, Toros Dağları ile Akdeniz arasında yer almaktadır. Mersin'i İç Anadolu'ya bağlayan Silifke, önemli yollar üzerindedir. Yapımı süren Akdeniz Sahil Yolu, Silifke'den geçmektedir.

Çamlıca, İstanbul'un Üsküdar ilçesindeki yer olarak bilinir.

Coğrafya
Yerleşim yeri
<span class="mw-page-title-main">Mersin Üniversitesi</span> Mersinde kurulu devlet üniversitesi

Mersin Üniversitesi ya da kısaca MEÜ 3 Temmuz 1992 tarihinde kuruldu. 10 Kasım 1992 tarihinde faaliyete geçmiş bir devlet üniversitesidir. İlk mezunlarını 1997 yılı Haziran ayında verdi.

Ali Rıza Ataışık, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Vilayeti</span>

Adana Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir. 1869 yılında kurulmuştur.

Taşeli yöresi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biri olan Akdeniz Bölgesi'nin orta kesiminde yer alır. Bölge yaklaşık olarak Antalya ilinin doğu kesimi ile Mersin ilinin batı kesiminden oluşur. Taşeli Yöresi, Orta Toroslar'da Alanya'nın doğusundan başlayarak kıyıda Gazipaşa, Anamur, Bozyazı, Aydıncık ve Silifke'nin batı kesimleri ile iç kesimlerde Gülnar, Mut ve Ermenek'i kapsayan ve arazi yapısı çok kayalık ve engebeli olan bir bölgedir. Bölge, antik çağlardan günümüze birçok kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Antik çağda bu bölgeye Taşlik Kilikya adı verilirdi. Bölgenin yüzey şekli ve toprak yapısı çok kayalık olduğundan bölgeye "Taşeli" denmiştir. Bölgenin bitki örtüsü defne, zeytin, meşe, keçiboynuzu, mersin gibi yaprakları 4 mevsim yeşil görünen maki grubuna ve diğer fundalarla çam, sedir, köknar, ardıç, servi gibi ağaçlarla kaplıdır. İklimi yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlı geçmektedir. Taşeli yöresinde yer yer düzlüklere rastlansa da çoğu yerler engebeli ve kayalıktır. Bu nedenle bölgede yaşayan halkın yegane geçim kaynağı tarım ve hayvancılık üzerinedir.

Karamanoğulları Beyliği'nin "İçel" veya "İçil" diye tabir ettiği, Osmanlıların "İçel Sancağı" olarak adlandırdıkları bölge, en dar şekliyle bugünkü Selinti (Gazipaşa), Anamur, Bozyazı, Gilindire (Aydıncık), Gülnar, Ermenek, Başyayla, Sarıveliler, Mut ve Silifke ilçelerini kapsayan, en geniş şekliyle, Manavgat Çayı ile Alata Çayı arasındaki bölgeyi içermekteydi.

Kaledran Çayı Mersin ili Anamur ilçesinde yer alan bir çaydır. Çayın adı Toros Dağları üzerindeki Kaleduran adındaki bir kale öreninden gelmektedir. Bölgedeki yazın kuruyan birçok çayın aksine her mevsim belli bir debiye sahip olan çay 36°06′01″K 32°33′46″D koordinatlarında Akdeniz'e dökülür. Çayın kaynağı Toros Dağlarında Anamur'a bağlı Güngören köyü kuzeyindedir. Güneye doğru akan çay Akdeniz'e dökülmeden önce Mersin ili batı sınırını çizer. Çayın batısı Antalya ili Gazipaşa ilçesi, doğusu ise Anamur ilçesidir. Eskiden bu bölgede bulunan ve çayla aynı isme sahip olan köyün bazı kısımları çayın batısında kalmıştı. Bu sebepten köy ikiye ayrıldı ve doğudaki köy Anıtlı batıdaki köy de Yakacık adını aldı. Ancak halk arasında her iki kısım da hala Kaledran adıyla anılır.

Alata Çayı Mersin ili Erdemli ilçesinde bir çaydır. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü adını bu çaydan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mersin ilindeki yerleşim yerleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Mersin ilindeki yerleşim yerleri gösterilmiştir. Yerleşim yerleri bağlı oldukları ilçe başlığı altında sıralanmıştır. İlk dört ilçe merkez ilçedir. Her listede ilk yer ilçe merkezi, diğerleri bu ilçeye bağlı köylerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tekeli, Bozyazı</span>

Tekeli Mersin ilinin Bozyazı ilçesine bağlı bir beldedir. Belde adını beldeyi kuran Türkmen aşiretinden almıştır.

1930 Türkiye yerel seçimleri'nde İçel il merkezi olan Silifke Belediyesi ile 3 ilçenin ve Mersin il merkezi olan Mersin Belediyesi ile Tarsus ilçesinin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapıldı. 1933 yılında ise sayılan ilçelerin tamamı Mersin ilçesi merkez olmak üzere İçel ili çatısı altında birleştirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.