İçeriğe atla

İçerik yönetimi

İçeriğin yaşam devri

Bilgisayar bilimleri açısından içerik yönetimi, içeriğin yaşam devri (İngilizce content life cycle) ile ilgili eylem, işlem ve araçların tümüdür. Bu bağlamda içerik sayısal ortama geçirilmiş ya da geçirilmesi mümkün, yapısal olan (ör.: Düz metin, veritabanı girdileri) veya yapısal olmayan (örnek: Metin işleme belgeleri, resim, film, ses kaydı, faks vb.) ortamlarda var olan bilgilerdir. Gündelik kullanımda ise içerik kelimesi bilgi, belge, veri, enformasyon kelimeleri ile benzer anlamları ifade eder. İçerik yönetimini modelleyen bilgisayar yazılımlarına İçerik Yönetim Sistemi (İYS) adı verilir. Vikipedinin de kullandığı Wiki bir İçerik Yönetim Sistemidir.

İçerik yaşam devri

Sayısal ortamda içeriğin yaşam devri şu aşamalardan oluşur:

  • İçeriğin oluşturulması ve kaydedilmesi
  • Düzeltilmesi ve düzenlenmesi
  • Kontrol edilmesi, gerekirse tekrar düzeltilmesi
  • Onaylanması
  • Yayımlanması ve dağıtılması
  • Arşivlenmesi
    • Bir süre sonra kullanımdan kaldırılması (silinmesi) ya da
    • Tekrar kullanılmak üzere güncelleme amaçlı kontrol edilmesi

Amaçları

İçerik yönetimi amacına göre farklılık gösterebilir.

  • Yayımlamaya yönelik içerik yönetimi sık güncellemelerle karşı karşıyadır. Özellikle bu durumda olan internet ya da intranet siteleri bu ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Web İçerik Yönetim Sistemi (WİYS) kullanırlar.
  • İşletme tabanlı içerik yönetimi etkileşimli ya da harekete dayalı (İng.: transaction driven) B2B, B2C kuruluş uygulamalarında kullanılır. Böyle durumlarda kullanılan sisteme Kuruluş İçerik Yönetim Sistemi (KİYS) denir.
  • Belge tabanlı içerik yöntemi, son ürünün basılı olarak ya da multimedyal ortamlarda (DVD gibi) dağıtılmasının da gerekli olduğu ortamlarda kullanılır. Bu tür sistemlere Belge Yönetim Sistemi (BYS) adı verilir.

Rol dağılımı

İçerik yönetiminde birlikte çalışan farklı gruplar değişik rol ve sorumluluklar üstlenirler:

  • Yazar: İçeriğin oluşturulması ve bazen de düzeltilmesinde yer alır.
  • Editör: İçeriğin ince ayarının yapılması ve yayım şeklinin belirlenmesiyle uğraşır.
  • Yayımcı: İçeriğin yayımlanmasını onaylar ve bunun sorumluluğunu üzerine alır.
  • Yönetici: Kullanıcıların rollerini belirler ve içerikle ilgili teknik sorumluğu üstlenir.
  • Okuyucu / Misafir: Genelde içeriğin sadece yayımlanmış ya da yayımlanmak üzere olan halini görme hakkına sahip, içerikten faydalanan son kullanıcıdır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İntranet</span> kurum içi ağ

İntranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı bir ağdır. İntranet'ler Ağ geçitleri ile diğer ağlara bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır.

Eşzamansız Aktarım Modu, verileri, 53 byte sabit büyüklüğünde hücreler halinde ileten bir ağ tekniğidir. Veri iletimi için paket anahtarlamanın bir türü sayılabilecek bir yöntem olan hücre aktarımı tekniğini kullanır. Bu teknik sanal devreler oluşturarak devre anahtarlamanın avantajlarından da faydalanır.

Araç takip aracın yerini harita üzerinde gösterme işlemidir. Yer belirlemede GPS uyduları kullanılır. GPS uydularının kullanılmasından dolayı Uydudan Araç Takibi olarak da bilinir. 4 temel çeşidi vardır. GSM tabanlı sistemler, Uydu tabanlı sistemler, kara kutu sistemler ve hibrid sistemler. Telsizle takip de kullanılan yöntemler arasındadır, ama bu yöntem fazla yaygınlaşmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Web sayfası</span> World Wide Web ve web tarayıcıları aracılığıyla doğrudan görüntülenebilen tek belge

Web sayfası, World Wide Web için hazırlanan ve web tarayıcısı kullanılarak görüntülenebilen dokümanlardır. Web sayfaları çoğunlukla HTML formatında kodlanır, CSS, betik, görsel ve diğer yardımcı kaynaklardan yararlanılarak son görünümüne sahip olur ve işlevsellik kazanır. Birden fazla web sayfasının bir araya gelmesi ile ortaya çıkan web sitesi ile karıştırılmamalıdır. Günlük konuşma dilinde internet sayfası terimi de çoğunlukla web sitesi anlamında kullanılmaktadır.

e-öğrenme

E-öğrenme, elektronik ortam aracılığı ile yapılan öğretim denilebilir. Örgün öğrenimden en büyük farkı zaman, mekan ve süre sınırı olmamasıdır. E-öğrenme, dijital ortamda aktarılır ve internet olan her yerden erişim sağlanabilir.

İçerik Yönetim Sistemi dijital içerik üretilmesini ve düzenlenmesini yönetmeye yarayan yazılım. Bir İYS, genellikle doküman yönetimi, değer yönetimi ve kayıt tutma sistemlerinin birden fazla katılımcı tarafından işbirliği içinde kullanılmasını sağlar.

Bilişim sektörü firmaları, hizmetleriyle ülke ekonomisine maddi gelir ve istihdam açısından önemli katkılar sağlamaktadır.

Harita mühendisliği, yeryüzünün tamamının veya bir parçasının çeşitli tekniklerle metrik anlamda ölçülmesi ve elde edilen mekansal verilerin bilgisayar ortamında işlenip değerlendirilmesi sonrası belirli standartlara veya prensiplere göre harita ve planlara dönüştürülmesi, ayrıca konum ve mekanla ilgili her türlü ölçüm, hesaplama, analiz ve görselleştirme çalışmaları ile ilgilenen mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sanal gerçeklik</span> gerçek veya kurgusal bir ortamda bulunmanın bilgisayar tarafından yapılan simülasyonu

Sanal gerçeklik, teknoloji kullanılarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesidir. Sanal öğrenme ortamları, gelişen teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmesiyle birlikte öğrencilerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek için tasarlanmış platformlardır. Sanal öğrenme ortamları da teknoloji ile birlikte değişim ve gelişim göstermektedir. Son olarak sanal gerçeklik teknolojilerinin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmeye hazır durumda olduğu ve eğitsel kazanımlar bakımından yüksek potansiyel taşıdığı görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Xubuntu</span> Ubuntunun XFCE masaüstü ortamını kullanan sürümü

Xubuntu Ubuntu adlı Linux tabanlı işletim sisteminin Xfce masaüstü ortamı kullanılarak oluşturulmuş bir türevidir. Xfce masaüstü ortamını kullanmasından dolayı daha az sistem kaynağı kullanır ve eski masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, netbooklar ve yüksek verimlilik beklenen iş istasyonları için iyi bir çözümdür.

Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Yönetim Konsolu</span>

Microsoft Management Console, sistem ayarlarını istediğinize göre şekillendirmeyi sağlayan yazılımdır. Türkçeye Microsoft Yönetim Konsolu olarak çevirilir. Microsoft Management Konsol sayesinde, uzak lokasyondaki bilgisayarlar arasında, iletişim sağlayarak, bu bilgisayarlar üzerindeki servisleri kullanabilir ve bu konsol sayesinde yönetimsel işlemleri gerçekleştirebiliriz. Microsoft Management Console sadece Microsoft Windows için tasarlanmıştır. Windows işletim sistemi kurulumu sonrasında otomatik olarak kurulan yönetimsel araçlardan bir tanesidir. MMC'de, Microsoft ve diğer yazılım sağlayıcıları tarafından üretilmiş olan yönetim araçları bulunur ve görüntülenir. Bu araçlara "Ek bileşen" adı verilir ve donanımları, yazılımları ve Windows'un ağ bileşenlerini yönetmek için kullanılırlar. Örnek olarak Remote Desktop eklentisi ekleyerek başka bir bilgisayarın masaüstü görüntüsünü alıp kullanabiliriz. MMC, kurulumu sonrasında varsayılan olarak gelen yönetim konsollarının yanında kendimizin de tasarlayabileceği bir MMC konsolu desteği sunmuştur. En son sürümü MMC 3.0'dır. Dosya uzantısı ise .msc'dir.

Veri kazıma bir bilgisayar programı, başka bir programdan gelen insanlar tarafından okunabilir olan çıkış veri ayıklayan bir tekniktir.

Üst yönetim destek sistemi, olarak da bilinen üst yönetim bilgi sistemi, karar verme gereksinimlerini ve üst düzey yönetsel bilgiyi destekleyen ve kolaylaştıran Yönetim bilişim sisteminin bir parçasıdır. Organizasyonel amaçlar için, konu ile ilgili iç ve dış bilgiye kolay erişim sağlar. Yaygın olarak karar destek sisteminin özelleşmiş bir biçimi olarak göz önüne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kesme, kopyalama ve yapıştırma</span>

Kesme, kopyalama ve yapıştırma, İnsan bilgisayar etkileşiminde data aktarımı için bir kullanıcı arabirimi süreçlerarası iletişim tekniği sunan ilgili komutlardır. Şu an bilgisayar ve telefonlarda en yaygın kullanılan işlemlerdendir. Bilgisayarlarda hem dosya sistemi, hem de Microsoft Office gibi yazılımlarda kulanılır. Kopyalama komutu bir kopyalama oluştururan zaman kesme komutu seçili verileri orijinal konumundan kaldırır; Her iki durumda da seçilen veriler pano denilen geçici bir yerde saklanır ve sonsuz sayda yapıştırma oluyor. Kesme komutu araç çubuğundakı "dosyayı taşı" işlemi, kopyalama komutu ise "dosyayı kopyala" işlemi ile eşdeğerdir. Pano içindeki veriler daha sonra yapıştırma komutunun verildiği yere yerleştirilir. Komut adı, bir sayfa düzeni oluşturmak için el yazması düzenlemesinde kullanılan ve fiziksel prosedüre dayanan bir arayüz metaforudur. İşlem itibarile, "kes-yapıştır" dosyayı taşımak işlemi ile, "kopyala-yapıştır" ise dosyayı kopyalamak işlemi ile aynıdır.

Kimlik Yönetimi, Kimlik ve Erişim Yönetimi olarak da bilinir, bilgisayar güvenliğinde, “doğru kişilerin, doğru zamanda, doğru amaçlarla, doğru kaynaklara erişimini sağlayan” güvenlik ve işletme disiplinidir. Giderek daha da çok unsurlu hale gelen teknoloji ortamında uygun kaynaklara erişim ihtiyacını ve yine gittikçe titiz hale gelen uyumluluk gerekliliklerini hedefler.

<span class="mw-page-title-main">Kimlik doğrulama</span>

Kimlik doğrulama, bir varlığın(kurum, kişi ya da sistem) doğruladığı bir veri parçasının doğruluğunun teyit edilmesidir. Kimlik tanıma(identification), bir kişinin veya bir şeyin kimliğini kanıtlayan veya gösteren bir eylemi tanımlamanın; kimlik doğrulama, bu kimliğin gerçekten doğrulanma sürecidir. Bu süreç, kişinin kimliğini, kimlik belgelerini doğrulanması, bir dijital sertifikayla internet sitesinin gerçekliğinin doğrulanması, bir yapının yaşının Radyokarbon tarihleme yöntemiyle belirlenmesi ya da bir ürünün ambalajına ve etiketine bakarak doğrulamasını içerir. Diğer bir ifadeyle, kimlik doğrulama, genellikle en az bir çeşit kimlik tanımının doğrulanmasını içerir.

Bilgisayar güvenliğinde genel erişim denetimi; tanımlama, yetkilendirme, kimlik doğrulama, erişim onayı ve kimlik denetimini içerir. Erişim kontrolünün daha dar bir tanımı, sadece erişim onayını kapsar. Erişim onayı yapısında sistem; nesnenin erişim yetkisine bağlı olarak, zaten kimliği doğrulanmış bir nesneden erişim isteği verme veya erişim isteğini reddetme kararı alır. Kimlik doğrulama ve erişim kontrolü genellikle tek bir işlemde birleştirilir; böylece erişim, başarılı kimlik doğrulamasına veya anonim erişim belirtecine(jetonuna) dayalı olarak onaylanır. Kimlik doğrulama yöntemleri ve belirteçleri arasında parolalar, biyometrik taramalar, fiziksel anahtarlar, elektronik anahtarlar ve aygıtlar, gizli yollar, sosyal engeller, insanlar ve otomatik sistemler tarafından izleme bulunur.

Kurumsal arama, büyük ölçekli işletmelerin iç ve dış verilerini etkin bir şekilde aramalarını ve erişmelerini sağlayan bir bilgi yönetimi çözümüdür. Bu çözüm, farklı veri kaynaklarından verileri toplar, indeksler ve kullanıcıların hızlı ve doğru bir şekilde aramasını sağlar. Kullanıcılar genellikle bir arayüz aracılığıyla bu verilere erişir ve arama sonuçlarını filtreleyebilir veya sıralayabilir. Enterprise Search, işletmelerin veriye daha hızlı erişmesini, bilgiyi daha iyi yönetmesini ve iş süreçlerini iyileştirmesini sağlar.