İçeriğe atla

Ütopik mimari

Ütopik mimari, ütopyacılıktan ilham alan mimaridir.[1] Böyle bir mimariye örnek olarak Phalanstère, Arkoloji ve Bahçeşehir verilebilir. Kara gemileri, sürdürülebilir yaşam ve özerk konut ütopyasının hayata geçirilmesidir.[2] Ayrıca kubbeli şehir kavramı da potansiyel bir ütopya işlevi görmektedir.[3]

Örnekler

Le Corbusier, 1922'de Ville Contemporaine'i planlı şehir olarak önermiş olsa da bu gerçekleşmemiştir.[4] 1930'da Nikolay Milyutin, sosyalizme uygun ütopik doğrusal bir şehir olan Sotsgorod fikrini yayınlamıştır.[5] Frank Lloyd Wright, 1932 yılında kentsel veya banliyö gelişim konsepti Broadacre City fikrini ortaya koymuştur.[6]

1927'den 1934'e kadar İtalya'nın Emilia-Romagna bölgesindekiTresigallo, Faşist Tarım Bakanı Edmondo Rossoni'nin gözetiminde tamamen yeniden inşa edilmek suretiyle ütopik bir şehre dönüştürülmüştür.[7][8][9]

Tomáš Baťa 1920'lerde ve 1930'larda ütopik bir sanayi kasabası fikri geliştirdi.[10] Kentsel planlama alanına bir çeşit seri üretimi getiren Fordizm'e benzemekteydi. Konsept Zlín'de hayata geçirilmiştir.

Nowa Huta ve Magnitogorsk tamamen planlanlı ütopik sosyalist ideal şehirlerin örnekleridir.[11] Ocak 2021'de Suudi Arabistan, ütopik bir postmodern ekotopya rüyası olan akıllı doğrusal şehir The Line'ın planlama çalışmaları hakkında bir kısa film gösterime sokmuştur.[12] Eylül 2021'de Amerikalı milyarder Marc Lore, ütopik bir ABD şehri olarak planlanan Telosa'yı duyurmuştur.[13][14]

Devrimci mimari

Devrimci mimari, yapılı çevre aracılığıyla var olan sosyal, politik ve ekonomik düzene meydan okumayı veya bu düzeni yıkmayı amaçlayan mimarlık türünü ifade etmektedir.[15] Genellikle sosyal adaleti, eşitliği ve özgürlüğü teşvik eden mekânlar yaratmayı amaçlamaktadır. Devrimci mimari, kapitalizmin aşılamaz kısıtlamaları nedeniyle ütopik mimari ile eş tutulmaktadır.[15][16] Ütopyacılık, devrimci mimarinin ortaya çıkmasında önemli bir rol oynamıştır.[17]

Sergiler

Museum of Modern Art, Temmuz 2018'de ziyaretçilerine 1948'den 1980'e kadar Yugoslavya Mimarisi'nden görüntüler, mimari modeller ve çizimlerden oluşan geniş bir koleksiyon sunan "Beton Ütopyaya Doğru" isimli 6 aylık bir sergi düzenlemiştir.[18] Dr. Leonhard Schenk, Haziran 2022'de Kreuzlingen'deki Bilimlerin Uzun Gecesi kapsamında ütopik şehir planlama konseptlerinden oluşan bir sergi düzenlemiştir.[19]

Polonya'nın Kraków kentindeki Nowa Huta, ütopik ideal bir şehrin tamamlanmamış bir örneği olarak hizmet etmektedir. Bu sanayi bölgesi 1950'lerde, 60'larda ve 70'lerde patlama yaşadı. Şehir mimarisiyle ünlüdür.
E. Kevin Schopfer tarafından tasarlanan NOAH ( New Orleans Arkoloji Habitatı) önerisi için konsept tasarımı [20]
Kara gemisi, pasif güneş enerjisi evinin Güney ve Doğu görünümü

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ GREEN, ERNEST J. (1993). "The Social Functions of Utopian Architecture". Utopian Studies. 4 (1): 1-13. ISSN 1045-991X. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  2. ^ Booth, Colin A.; Rasheed, Sona; Mahamadu, Abdul-Majeed; Horry, Rosemary; Manu, Patrick; Awuah, Kwasi Gyau Baffour; Aboagye-Nimo, Emmanuel; Georgakis, Panagiotis (September 2021). "Insights into Public Perceptions of Earthship Buildings as Alternative Homes". Buildings (İngilizce). 11 (9): 377. doi:10.3390/buildings11090377. ISSN 2075-5309. 
  3. ^ Squire, Rachael; Adey, Peter; Jensen, Rikke Bjerg (23 Kasım 2018). "Dome, sweet home: climate shelters past, present and future". Nature (İngilizce). doi:10.1038/d41586-018-07513-8. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  4. ^ Angelidou, Margarita (1 Eylül 2015). "Smart cities: A conjuncture of four forces". Cities (İngilizce). 47: 95-106. doi:10.1016/j.cities.2015.05.004. ISSN 0264-2751. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 
  5. ^ Ilchenko, Mikhail (1 Kasım 2020). "Working with the past, re-discovering cities of Central and Eastern Europe: cultural urbanism and new representations of modernist urban areas". Eurasian Geography and Economics. 61 (6): 763-793. doi:10.1080/15387216.2020.1785907. ISSN 1538-7216. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 
  6. ^ Dougherty, James (1981). "Broadacre City: Frank Lloyd Wright's Utopia". The Centennial Review. 25 (3): 239-256. ISSN 0162-0177. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. 
  7. ^ Sakalis, Alex (9 Eylül 2022). "The Curious Afterlife of a Fascist Utopia". Atlas Obscura (İngilizce). 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022. 
  8. ^ Brugnatti, Davide; Muroni, Giuseppe (2020). "Edmondo Rossoni and Tresigallo: An Atypical Case of a Regime Town". Ex Novo: Journal of Archaeology (İngilizce). 5: 33-45. doi:10.32028/exnovo.v5i.410. ISSN 2531-8810. 28 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  9. ^ Muroni, Stefano (2016). Tresigallo, città di fondazione : Edmondo Rossoni e la storia di un sogno (İtalyanca). Bologna: Pendragon. ISBN 978-88-3364-985-6. OCLC 1055462507. 
  10. ^ Zimmermann, Clemens (September 2013). Industrial Cities: History and Future (İngilizce). Campus Verlag. ISBN 978-3-593-39914-0. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2022. 
  11. ^ "Nowa Huta: Kraków's Socialist Realism Suburb". www.inyourpocket.com (İngilizce). 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021. 
  12. ^ Worth, Robert F. (28 Ocak 2021). "The Dark Reality Behind Saudi Arabia's Utopian Dreams". The New York Times. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  13. ^ Holland, Oscar (6 Eylül 2021). "Plans for $400-billion new city in the American desert unveiled". CNN (İngilizce). 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  14. ^ Del Rey, Jason (15 Ocak 2021). "Walmart's e-commerce chief is leaving to build 'a city of the future'". Vox (İngilizce). 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  15. ^ a b De Stefani Casanova, Patricio (2013). Emancipatory horizons: The possibility of a revolutionary architectural practice (İngilizce). University of Liverpool. 
  16. ^ Jameson, Fredric (1985). "Architecture and the Critique of Ideology". Architecture, criticism, ideology. 64. 
  17. ^ Yakar, Ali Güney (2021). "Konstrüktivist Mimarlığın Reel ve Ütopya Düzleminde Mekânsal İncelemesi". TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu. ISSN 1302-2636. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  18. ^ Farago, Jason (19 Temmuz 2018). "The Cement Mixer as Muse". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2019. 
  19. ^ "Visit Utopia – Stadtvisionen der Vergangenheit". www.htwg-konstanz.de (Almanca). 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022. 
  20. ^ Seth, Radhika (17 Ağustos 2009). "Heavenly Abode - Yanko Design". www.yankodesign.com (İngilizce). 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Londra</span> Birleşik Krallıkın başkenti

Londra, İngiltere'nin ve Birleşik Krallık'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Büyük Britanya adasının güneydoğusundaki Thames Nehri üzerinde duran Londra, iki bin yıldır büyük bir yerleşim yeri olmuştur. Londra, Londra Belediye Başkanı ve Londra Meclisi tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova</span> Polonyanın başkenti

Varşova (Lehçe: Warszawa

<i>Ütopya</i> (roman)

Ütopya, Thomas More tarafından yazılan, Yunanca “olmayan yer” sözcüğünden "yaratılmış" kelime ile aynı ismi taşıyan kitap. İki bölümden/kitaptan oluşur. Birinci kitap, Konsey Diyaloğu ve ikinci kitap, Ütopya Üzerine Söylev başlıklarını içerir. Kurgusal bir ada devletindeki ideal toplumsal yaşam düzenini konu alır.

<span class="mw-page-title-main">İnsan</span> embriyodan yetişkine kadar Homo cinsinin mevcut benzersiz türü olan Homo sapiensin herhangi bir üyesi

İnsan ya da modern insan, primatların en yaygın türüdür. İki ayaklılığı ve yüksek zekâsıyla karakterize edilen büyük insansı maymun olan insan, çeşitli ortamlarda gelişip son derece karmaşık araçlar geliştirmiş, karmaşık toplumsal yapılar ve medeniyetler oluşturmuştur. İnsanlar son derece sosyaldir; tek bir insan, ailelerden ve yaşıt gruplarından şirketlere ve siyasi devletlere kadar iş birliği yapan, farklı ve hatta rekabet eden sosyal grupların çok katmanlı bir ağına ait olma eğilimindedir. Bu nedenle, insanlar arasındaki sosyal etkileşimler, her biri insan toplumunu destekleyen çok çeşitli değerleri, sosyal normları, dilleri ve gelenekleri oluşturmuştur. İnsanlar aynı zamanda son derece meraklıdır: Olguları anlama ve etkileme arzusu, insanlığın bilim, teknoloji, felsefe, mitoloji, din ve diğer bilgi çerçevelerindeki gelişimini motive etmiştir; insanlar aynı zamanda antropoloji, sosyal bilimler, tarih, psikoloji ve tıp gibi alanlar aracılığıyla da kendilerini incelerler.

<span class="mw-page-title-main">Miami</span> Florida eyaletinin bir şehri

Miami, resmi adıyla Miami Şehri, bir kıyı metropolü ve Güney Florida'daki Miami-Dade County'nin merkezidir. Şehir, 2020 nüfus sayımına göre 442.241 kişilik nüfusuyla ABD'nin Florida eyaletinde Jacksonville'den sonra en kalabalık ikinci şehirdir. Çok daha büyük olan Miami metropolitan bölgesinin çekirdeğini oluşturmaktadır. 6,14 milyonluk nüfusuyla Güneydoğu'daki en büyük ikinci metropolitan bölge ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük dokuzuncu metropolitan bölgedir. Miami, 58'i 491 ft (150 m) aşan 300'den fazla yüksek yapısıyla ABD'nin en büyük üçüncü silüetine sahiptir.

Ütopya; aslında olmayan, tasarlanmış ideal toplum.

<span class="mw-page-title-main">Eteneliler</span> Eutheria sınıfındaki memelilerin alt sınıfı

Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">New York</span> ABDnin en kalabalık şehri

New York, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık şehri ve dünyanın en kalabalık metropolitan alanlarından New York metropolitan bölgesinin merkezidir. Şehir bir parçası olduğu New York eyaleti ile karıştırıldığı için İngilizcede New York City (kısaca NYC) olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Buffalo, New York</span>

Buffalo, ABD New York eyaletindeki ikinci en büyük şehir'dir ve Erie ilçe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şizuoka</span> Japonyanın Shizuoka prefektörlüğünün merkezi ve ikinci büyük şehri

Şizuoka Japonya'nın Şizuoka prefektörlüğünde merkezi ve ikinci büyük şehridir. Yüzölçümü 1.411,90 km² olan şehrin nüfusu 1 Eylül 2015 tarihi itibarı ile nüfusu 703.393'tür.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ütopya Prensliği</span> mikroulus

Yeni Ütopya, Karayip Denizi'nde su altı topraklarından yükselen yapılar inşa etmenin umulduğu Karayip Denizi'ndeki bir mikro ulustur. İlk kez 13 Nisan 1999'da Amerikalı iş insanı Howard Turney tarafından ilan edildi.

Muharrem Hilmi Şenalp, Türk mimardır. Eserleri genellikle Osmanlı mimarisinden esinlenmiştir. Kendi deyimiyle "yeni strüktürler deneyerek farklı bir uslûb oluşturmaya çalışmakta, taklide yeltenmeden alışılmışın dışında farklı bir mimari dil kullanmaya gayret etmektedir." Şenalp, Kanuni Sultan Süleyman için çalışan 16. yüzyıl mimarı Mimar Sinan'dan ilham alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Mimarlık sosyolojisi</span>

Mimarlık sosyolojisi, yapılmış çevrenin sosyolojik çalışması ve modern toplumlarda mimarların rolü ve kapsamıdır. Mimarlık temel olarak estetik, mühendislik ve sosyal kavramlardan meydana gelir. Yapılmış çevre, insanların aktivitelerinden oluşan tasarlanmış alanlardır. Bu alanlar birbiriyle ilişkili ve birbirinden ayrılamaz bir bütündür. Birbirinden farklı birçok sosyal kurum bulunmaktadır. Bu sosyal kurumlar, bazen binayı kullanan insanların hem binada yaşayanların amacından hem de çeşitli yapı ve organize iletişim akışından tüm yönlerden faydalanmalarını sağlamak için işlevsel alanlara ihtiyaç duyar. Binaların bu sosyal kurumların ihtiyaçlarını, toplumsal gereksinimleri, karşılamak üzere tasarlanma biçiminin, mimaride sosyal yönlerin uyumu olduğu söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek ütopik sosyoloji</span>

Gerçek ütopik sosyoloji, Erik Olin Wright tarafından yaratılan ve uygulanan özgürleştirici bir sosyal bilimdir. Adındaki bariz çelişki kasıtlıdır: Bu sosyoloji, mevcut ütopik projeleri bulmaya ve özellikle bir anti-kapitalizm stratejisi olarak tahakküm sistemlerinin yerini alma potansiyellerini değerlendirmeye çalışır. Basitçe söylemek gerekirse, gerçek ütopik sosyoloji, toplum için uygulanabilir ütopik modellerin ve bunları başarmanın yollarının incelenmesi üzerine yapılan araştırmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Şenel</span> Türk siyaset bilimci, roman yazarı ve çevirmen

Alâeddin Şenel veya romanlarında kullandığı kalem adıyla Adam Şenel, Türk siyaset bilimci, roman yazarı ve çevirmendir.

Sırbistan mimarisinin uzun, zengin ve çeşitli bir tarihi vardır. Sırbistan mimarisi, Roma'dan Postmodern'e kadar belli başlı Avrupa üsluplarından bazılarını, Brütalizm ve Streamline Moderne'deki başlıca örneklerle Raška, Sırp-Bizans canlanma dönemi, Morava, Barok gibi Klasik ve Modern mimarinin örneklerini sergiler.

Neo-fütürizm sanat, tasarım ve mimaride 20. yüzyılın sonları ile 21. yüzyılın başlarına ait bir harekettir.

Telosa, Amerikalı milyarder Marc Lore tarafından tasarlanan ve Eylül 2021'de duyurulan, ütopik planlı bir ABD şehridir Projenin 2050 yılına kadar 5 milyon kişilik bir nüfusa ulaşması hedeflenmektedir ve inşaatın ilk aşamasında 50.000 kişinin yaşaması beklenmektedir. Projenin planlayıcıları şehrin Apalaş'da ya da Batı eyaletlerindeki çöllerde ucuz araziler üzerine inşa edilmesini planlarken, başlangıçta yer seçimi konusunda bir karar alınamamıştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.