Küba, resmî olarak Küba Cumhuriyeti (
Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi, 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması'na ek olarak yapılan sözleşme uyarınca Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan Krallığı'nın kendi ülkelerinin yurttaşlarını din esası üzerine tehcir ve zorunlu göçe tabi tutmasına verilen addır. Göçe tabi tutulan kişilere ise mübadil denir.
Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
Bağ, sofralık üzüm, kuru üzüm,alkolsüz üzüm suyu ve şarapçılık için üzerinde salkımlar halinde üzüm toplanan üzüm bitkisi asmanın yetiştirildiği yerdir. Bağ üretimi, bilimi, uygulaması ve çalışmasına bağcılık denir. Üzüm bağları, şarabın kendisine pay çıkarılabilecek bağın özel coğrafi ve jeolojik özelliklerine atıfta bulunan ve Türkçeye "yer duygusu" gibi tercüme edilebilecek Fransızca terroir kelimesiyle nitelenir.
Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.
Song İmparatorluğu, Song Hanedanı ya da kısaca Song, 960'tan 1279'a kadar Çin'i yöneten hanedandır. Hanedan, Sonraki Zhou Hanedanı'nın verasetini gasp eden ve On Krallık'ın geri kalanını fetheden, Beş Hanedan On Krallık dönemini sona erdiren Taizu tarafından kuruldu. Song, kuzey Çin'deki çağdaş Liao, Batı Şia ve Kin hanedanlarıyla sık sık çatışırdı. Song, Kin Hanedanı'nın saldırılarının ardından Güney Çin'e çekildikten sonra sonunda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Yuan Hanedanı tarafından fethedildi.
Misket tüfeği, ağızdan doldurmalı, yivsiz, tek namlusu olan uzun bir ateşli silahtır. Omuz hizasından doğrultularak kullanmak üzere tasarlanmıştır. İlk olarak ne zaman kullanıldığına ilişkin kesin bilgiler yoktur. Çin kaynaklı askerî kitaplarda yazılanlara bakıldığında geçmişi 14. yüzyıla dek gitmektedir. Piyade erler için kullanmak üzere üretilmişlerdir. Osmanlı Devleti'nde de bu tüfekleri Yeniçeriler kullanmıştır. Türkler sayesinde Avrupalılar tüfek ile tanışmışlardır. Bundan önce Avrupalılar elden ateşlenen küçük toplar kullanıyordu fakat bu tip tüfekleri Avrupa'ya Türkler sokmuştur. 1870 yılına dek tüm dünyada en çok kullanılan silah olarak kalmışlardır. Özel olarak misket piyade terimi de yaygınlaştı. Misket tüfeklerinin kalibreleri 12 mm ile 20 mm değişebilir.
Amerika Birleşik Devletleri tarihi veya kısaca Birleşik Devletler tarihi, Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulduğu Kuzey Amerika topraklarının üzerinde, tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan geçmişi. Amerika'nın 15. yüzyılın sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedilmesinden önce bu topraklarda yüzyıllardır sadece Kızılderililer yaşamaktaydı. Keşiften sonra başta İspanya, Fransa ve Büyük Britanya olmak üzere aralarında Hollanda, İsveç ve Portekiz'in de dahil olduğu birçok Avrupa ülkesi buralarda sömürgeler kurdular. Bu sömürgeler arasında Britanya'ya ait On Üç Koloni de vardı. Günümüzdeki ABD 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'na ait bu sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması sonucu oluşmuştur.
Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.
ABD vatandaşı Almanların enterne edilmesi, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında ABD vatandaşı olan Alman asıllı kişilerin zorla enterne edilmeleridir. Bu kişilerden, ABD vatandaşı Japonların enterne edilmesi olayının tersine resmî olarak hiçbir şekilde özür dilenmemiş, tazminat ödenmemiştir.
Kriler, daha çok Kanada'da Superior Gölünün kuzey ve batısında Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta ve Kuzeybatı Topraklarında, çok az bir kısmı da Amerika Birleşik Devletlerinde Montana eyaletinin kuzey orta sınır bölgesinde yaşayan Algonkin halklarından bir Kızılderili halkı. 200.000 kişilik nüfuslarıyla Kuzey Amerika'nın en büyük yerli halklarından biridir ve 2006 sayımına göre anadilini konuşan 117.400 kişidir.
Kanada Atabaskları, Yukon Toprakları, Kuzeybatı Toprakları, Britanya Kolombiyası ve Alberta eyaletlerinde daha çok Saskatchewan, Manitoba ve Nunavut eyaletinde ise daha az olmak üzere Kanada'nın batısında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Kanada yerlileri içinde First Nations yasal adıyla anılan Kanada Kızılderilileri arasında yer alır. Dil temelinde Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası, Tagişçe, Tahltanca, Kaskaca, Danezaca, Sekanice, Denetaca, Sahtuca, Tlınçonca, Denesulinece, Tsetsautça, Tsutinaca, Nadoten-Vetsuvetence, Dakelce, Çilkotince ve Nikolaca gibi 20 dil ve halk olarak sınıflandırılır. Esas olarak Alaska Atabasklarına giren ve Guçince, Hanca ve Yukarı Tananaca konuşanların yalnızca Kanada'da yaşayanları dahildir. Alaska Atabaskları ile birlikte Kuzey Atabaskları dil grubunu oluştururlar. Tsutinalar ile Nikola Atabaskları hariç tamamı Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna dahildir.
Geleneksel ekolojik bilgi, yerel bazda edinilen ya da yerli halkların asırlar içinde edinip kuşaktan kuşağa geçirdiği her türlü bilgi ve inanç bütünlüğü sağlayan ekolojik yerel bilgi. Yerel bilgi, bir kültür veya yerel topluma ait, bu kültür ve sosyal yapı kapsamında hayatın içinden elde edilmiş, geleneksel ve eşi olmayan (unique) bilgidir. Bu bilgiler doğayla iç içe yaşayan halklarda daha fazla gözlenir. Bunlar, kültürel evrimle ortaya çıkmışlardır ve gelenek ve göreneklerde, halk meteorolojisinde, halk tıbbında, halk beslenmesinde, halk mutfağında, vb. kendini gösterir. Geleneksel ekoloji, bilimsel çevrelerde giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır.
Ahiarmiutlar ya da İhalmiutlar, Kanada'nın Nunavut bölgesinde Hudson Körfezi'nin batı içbölgelerinde Kazan Nehri Ennadai Gölü, Küçük Dubawnt Gölü kıyılarında ve Thlewiaza (Aglirnaqtuq) nehrinin kuzeyinde yaşayan Kanada İnuitlerinin denizcil olmayan Kivalliq İnuitleri grubundan Eskimo halkı. Diğer Kivalliq İnuitleri gibi bunlar da Rengeyiği İnuitleri kültür grubunda yer alan rengeyiği avlayarak geçimlerini sağlayan avcı ve toplayıcı halktır. Sözlü tarihlerine göre 1886 yılındaki nüfusları tahmini 7.000 kişi iken sonraki yıllarda sayıları büyük ölçüde azalarak, 1920 yılında 450 kişi, 1947-48 yılında 40 kişi, 1950 yılına gelindiğinde ise yalnızca 30 kişi kalmışlardır. Günümüzde büyük ölçüde Arviat adlı mezrada yaşamaktadırlar.
Kazan Nehri, Kanada'nın Nunavut topraklarında 1.000 km uzunluğunda olan nehir. Kuzey Saskatchewan'dan gelen nehir, Hudson Körfezi'ne dökülür. Fiziki coğrafya olarak Kazan Bölgesi'nde yer alır.
Denesulineler ya da Çipevyanlar veya Çipevyalar, Kanada'nın Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut bölgelerinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. En yakın akrabaları birlikte Kuzey Atabaskları içinde Doğu Atabaskları grubunu oluşturan Denetalar, Sahtular ve Tlınçonlardır. İki kabilesi Tlınçonların bir kabilesiyle birlikte Sarıbıçaklar adıyla birlik oluşturur. Bağımsız boylar olarak örgütlenen Denesulineler, diğer Atabasklar gibi bu bağımsız boyların üstünde geleneksel olarak idari ve siyasi birlik oluşturmasalar da, günümüzde ortak hareket etme adına kabile konseyleri olarak da yapılanma göstermektedirler. 1700'lerin sonunda ve 1800'lerin başında Denesulinelerin onda dokuzu çiçek hastalığı salgını ve kabile savaşları sonucunda yok olmuştur. 2006 nüfus sayımına göre 11.130 kişilik etnik nüfustan 9.750 kadarı anadilini konuşabiliyor ve 7.490 kişi bu dili evde de konuşmaktadır. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Denesulineler de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Sayisi Deneleri, Kanada'da çoğu Manitoba eyaletinde, birazı da Nunavut topraklarında, kuzey ormanları da denen tayganın kuzeyindeki ağaç sınırının altına kadarki geçiş bölgesi ile sınırın üstündeki tundra olmak üzere iki farklı biyomda yaşayan, Deneler etno-kültür grubundan Denesulinelerin Rengeyiği-yiyenler grubunun Doğu Rengeyiği Denesulineleri alt grubundan en doğuda yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, anayerli, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkı. Ana besinlerini ve geçimlerini rengeyiği (etthén) üzerine kurmuşlardır ve rengeyiklerinin Kanada'daki dört sürüsünden biri olan Qamanirjuaq sürüsünü avlarlar. Avlanma stratejisi olarak local bandlar bilateral geniş aile biçiminde regional band oluşturur. 1942 yılında 670.000 iken 1955'te 277.000 olan rengeyiği sayısının 13 yılda üçte iki azalmasının ana sebebini bölgedeki yerli halkta gören Manitoba hükûmeti tarafından 1956 yılında zorla tehcir ettirilen ve üçte birine tekabül eden 100 kişilik yetişkin bir nesli tehcir sırasında ölen Sayisi Dene kabilesinin 1956 yılında toplam nüfusu geleneksel bilgili 250-300 iken günümüzdeki nüfusu geleneksel bilgiden yoksun ancak 360 kişidir. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Sayisi Deneleri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Kanada'da insan hakları, 1948 yılında İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'ni imzalamasından sonra Kanada hükûmetinin bu bildirinin Kanada yasalarının bir parçası olması için çalışmaları. Kanada'da insan haklarını korumak için dört temel mekanizma bulunmaktadır: Canadian Charter of Rights and Freedoms, Kanada İnsan Hakları Yasası, Kanada İnsan Hakları Komisyonu ve Kanada'nın eyaletleri ve bölgelerindeki insan hakları yasaları ile mevzuatı.
Yüksek Arktik Tehciri, 1950 lerdeki Soğuk Savaş döneminde Kanada Hükûmeti tarafından Nunavik İnuitçesi konuşan 87 İnuitin Québec'ten alınıp Nunavut'un verimsiz toprakları olan Yüksek Arktik'e zorla tehcir ettirilmesidir. 1953 yılında on aile, 1955 yılında ise sekizden fazla aile tehcir edilmiştir. Tehcir tartışma kaynağı olmuştur: hükûmet kanadı yerlilerin kaldıkları açlık tehlikesine karşı koruyucu önlem olarak geçimlerini sürdürmeleri için insani jest yapıldığını iddia ederken, İnuit Eskimoları ve insan hakları savunucuları bu zorunlu göçün hem Soğuk Savaş döneminde hem de Kanada Arktik Takımadaları'nın tartışmalı toprak iddialarının sürdüğü dönemde "insan bayrak direkleri" olarak kullanıp Uzak Kuzey egemenliğini savunmak için federal hükûmet tarafından kışkırtıldığını söylerler. Her iki taraf da, Inukjuak'tan Resolute Bay'a yapılan zorunlu tehcirden sonraki ilk yıl aç kalmamaları için İnuitlere yeterli gıda takviyesi yapılmadığında hemfikirdir. Bu tehcir Kanada'da insan hakları içinde etnik ihlallerden biri olarak görülmektedir.
Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.
