Ünye Kalesi - Turkipedia

Ünye Kalesi
Genel bilgiler


Diğer ad(lar)	Çaleoğlu Kalesi
Tür	Kale
Konum	Ünye, Ordu, Türkiye
Ülke	Türkiye
Koordinatlar	41°05′50″K 37°14′24″D / 41.09722°K 37.24000°D / 41.09722; 37.24000
Tamamlanma	M.Ö. 250

Ünye Kalesi, Ordu'ya bağlı Ünye ilçesinde, Ünye kentinin 5 km güneydoğusunda eski çağlardan kalmış bir kaledir. Kaleköy'ün sınırları içindedir. Çaleoğlu Kalesi adıyla da bilinir.^[1]

2500 yıllık bir geçmişe sahip olduğu tahmin edilen kalenin Pontus, Roma, Bizans ve Osmanlılarca kullanıldığı düşünülmektedir.^[2]^[3] Kalenin bir dönem ise keşişler için bir inziva yeri olarak kullanıldığı kaydedilir. Kaleyi Yağı Basan adlı Danişmendli hükümdarının fethettiği rivayet edilmektedir. Çaleoğlu adının ise kaleyi elinde tutan bir Osmanlı derebeyine dayandığı düşünülmektedir.^[1]

Ünye Kalesi, Ünye-Niksar karayolunun yedinci kilometresinde yolun sol tarafında yer alır. Kalenin bir özelliği de büyük bir kısmının sadece bir kayadan oluşmasıdır. Ulaşılması zor bir yamaçta yükselen kale duvarları günümüze büyük ölçüde sağlam ulaşmıştır. Bu bölgede yüksek bir yerde bulunduğu için 11-12. yüzyıllarda müstahkem mevki olarak kullanılmıştır. Kale girişi güneydoğu tarafta bulunmaktadır. Pontos kralı II. Mithridatis zamanında yapılan kapının yüksekliği 5 metreyi bulur. Bu yönde, yerden on metre yükseklikte, genişliği 3 metre ve yüksekliği 2 metre bir kaya mezarı bulunmaktadır. Mezarın üçgen alınlığının her üç noktasında birer kabartma kartal yer alır. Kalede zirveye yakın noktada iki adet dehliz ve bir sarnıç bulunmaktadır.^[2]

2009 yılında yapılan restorasyon ve temizlik çalışmalarında taşları düşen surlar restore edilmiş, molozlar altında iç kale mezarları ve yeni lahitler keşfedilmiştir. Arkeologların bulunmadığı restorasyon çalışmasında mezarları temizlemek adına çıkarılan iskelet ve kemiklerin bilinçsiz müdahalelerle yok edildiği kaydedilmektedir.^[3]

2018 yılında^[4] yeniden başlayan restorasyon çalışmalarında farklı dönemlere ait sikke, çömlek ve gülleler bulunmuş; 250 metrelik büyük dehliz için turistlerin raylı sistemle mekanı ziyaret edebilecekleri bir proje hazırlanmıştır.^[5]

Galeri

Ünye kalesi, kaya mezarı, 1847, Jules Laurens.
Ünye kalesi uzaktan çekim, 2020.
Ünye kalesi, yapı kalıntıları ve kaya mezarı (solda), 2002.
Kaya mezarı, 2002.
Ünye kalesi, kaya mezarı, yukarıdan çekim, 2002.
Ünye kalesi eteklerinde bir ahşap karkas ev ve bir serender, 2002.

Kaynakça

^ ^a ^b Mistepe, M. Ufuk (8 Ocak 2013). "Belgelerle Ünye Tarihçesi". unyezile.net. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
^ ^a ^b ""Ünye Kalesi- Ordu" - Türkiye Kültür Portalı". 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022.
^ ^a ^b Işık, O. İrfan (8 Aralık 2009). "Arkeolojinin doğuşu ve Ünye Kalesi". Ünye Kent. 23 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Ünye Kalesi'nde restorasyon çalışmaları başladı". TRTHaber. 30 Haziran 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
^ "Ordu'daki 2 bin 200 yıllık Ünye Kalesi'nin restorasyonu devam ediyor". Anadolu Ajansı. aa.com.tr. 30 Aralık 2022. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.

Türkiye'deki kaleler

Bu madde bir . Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

Halikarnas Mozolesi, Kral Mausolos adına karısı ve kız kardeşi Artemisia(en) tarafından Halikarnassos'ta yaptırılmış, Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri sayılan, kolonlarıyla Yunan mimarisini, piramit şeklindeki çatısıyla da Mısır mimarisini andıran oldukça büyük boyutlardaki mezar. Bu öneminden dolayı kendinden sonra gelen, aynı stildeki tüm yapılara mozole denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nusaybin</span> Mardinin ilçesi

Nusaybin, Mardin iline bağlı Suriye sınırında Kamışlı'ya komşu ovada kurulmuş bir ilçedir.

Dumlu Kalesi, Ceyhan'ın 17 km kuzeybatısında Sağkaya bucağının Dumlu (Tumlu) mahallesinin batısında ve 75 m kadar yükseklikteki sert kalkerli bir tepe üzerindedir. 12. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Çevresi 800 metredir. Sekiz burçludur. Ovaya bakan doğu köşesinde gözetleme kulesi bulunmaktadır. Tek kapısı doğuya bakmaktadır. Kale içerisinde yapı kalıntıları ve sarnıçlar yer almaktadır. Tepe etrafında kaya mezarları görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Malabadi Köprüsü</span> Tarihî köprü

Malabadi Köprüsü veya orijinal adıyla Akarman Köprüsü, Silvan'a 23,2 km uzaklıkta Silvan ilçe sınırları içerisinde yer alan ve Oğuz Türkleri'nden Artuklu beyliğinin önderi Hüsameddin Timurtaş tarafından yaptırılmış tarihi bir köprü. Silvan'dan rahatlıkla ulaşım imkânı vardır. Diyarbakır Tarihi Eserler Envanteri'ne kayıtlıdır. Malabadi Köprüsü 1989 yılında Silvan Belediyesi tarafından restore edilmiştir. Malabadi Köprüsü Silvan Belediyesi'nin logosunu oluşturan ana unsurdur. Malabadi Köprüsü Silvan ilçesine ait bir köprüdür.

Kızılkaya, Orta Karadeniz bölgesinde Ünye yakınlarında yer alan tepe. Canik Dağları'nın uzantısıdır. Güneybatı-kuzeydoğu istikametinde uzanır. En yüksek noktası 395 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Silifke Kalesi</span>

Silifke Kalesi, Mersin ili Silifke ilçesinde bulunmakta olup, şehrin batı tarafında 185 m yükseklikte doğu-batı yönündeki ana kaya üzerine oturmuş, etrafı hendekle çevrili ve 16 burçla tahkim edilmiş olup 29.000m² lik bir alanı kaplamaktadır.

Gaziantep Kalesi, Gaziantep'in merkezindeki bir tepeye kurulmuş olan kale. Ne zaman inşa edildiği bilinmemekle birlikte, Hititler döneminde gözlem amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Kale, tarih boyunca birçok kez restore edilmiş ve son halini 2000'li yılların başında yapılan bir restorasyon ile almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vaduz Şatosu</span>

Vaduz Kalesi veya Vaduz Şatosu Lihtenştayn Prensi'nin resmî olarak ikamet ettiği kale. Lihtenştayn'ın başkenti Vaduz, adını kaleden almaktadır. Vaduz şehrine hakimdir.

Rumeli Feneri Kalesi veya Topçu Kalesi, İstanbul'da Rumelifeneri sırtlarındaki 17. yüzyıl döneminden kalma kaledir. Adını hemen yanındaki köye de adını veren Rumeli Feneri'nden almıştır. Kaleye kara yoluyla Sarıyer ilçesine bağlı Rumelifeneri Köyü‟nün içinden geçilerek gidilmektedir. Köye ismini veren fenerin geçmişi çok eskilere dayanmakta, ilkçağlardan itibaren Boğaz girişinde gemicilere yol göstermek amacıyla ateşler yakıldığı bilinmektedir.

Kız Kulesi,(Azerice: Qız qalası) Bakü'de bulunan antik mimari bir eserdir. Kale, eski kale duvarlarının güneydoğu kısmında, sahil parkının (bulvar) yakınında yer alan savunma amaçlı tarihi bir yapıdır. Yüksek kule şeklindeki bu nadir yapının yüksekliği 28 metre, çapı ise birinci katta 16,5 metredir. Birinci katta duvar kalınlığı 5 metreye kadar ulaşmaktadır. Kalenin iç kısmı 8 kata bölünmüştür. Her kat, yontma taşlarla inşa edilmiş ve kubbe şeklinde bir tavanla kaplanmıştır. Kale 1964 yılından itibaren müze olarak hizmet vermeye başlamış ve 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

Harşena Dağı, Amasya il merkezine hakim 272 metre yüksekliğinde bir tepedir. Tepe üzerinde yer alan kalesi ve alt kısımlarındaki kaya mezarları ile 2015 yılında Dünya Mirası Geçici Listesine dahil edilmiştir.

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır ile Mardin arasında, Çınar ilçesine bağlı Demirölçek mahallesi sınırları içinde yer alan ve Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan askeri tahkimâttır..

Uzuncaburç (Diokaesareia) Mersin ilinde antik dönemden kalan bir kent örenidir.

Softa Kalesi (Sycae) Mersin ilinde yer alan bir kale örenidir.

Amasya Kalesi, Türkiye'nin kuzeyindeki Amasya şehrinde yer alan tarihi bir kaledir.

Canca Kalesi, Gümüşhane'nin batısında yer alan, kayalık alana inşa edilmiş bir kaledir. 1.530 metre yükseklikte kalenin restorasyonu için 2018'de 1,8 milyon lira ihale edilmiştir. Kısmen yuvarlık planlı olarak inşa edilen kale moloz taşlarla kaplıdır.

Ünye kaya mezarları, Ordu ilinde yer alan Ünye kentinin yakın çevresinde üç kaya mezarı bulunmaktadır. Bu mezarlardan ikisi Ünye Kalesi'nde, biri de Cevizdere vadisindedir.

Üçgen alınlıklı kaya mezarı, Ünye Kalesi'nde, kalenin giriş kapısının solunda bulunur ve güneydoğu yönüne bakmaktadır. Ünye'deki üç kaya mezarı içinde en dikkat çeken yapıdır. Girişindeki üçgen alınlığın her iki kenarında ve ortasında kartal kabartmaları bulunmaktadır. Ulaşımı çok zor olan bu kaya mezarının ön odasının ön duvarlarında, girişin sağ ve solunda ve odanın tavan kısmında renkli freskler bulunmaktadır. Bu freskler bu mezarının sonradan keşiş hücresi olarak kullanılmış olabileceğini göstermektedir.
Ünye Kalesi’ndeki ikinci kaya mezarı, kalenin güney cephesinde, yerden yaklaşık 3 metre yükseklikte yer alır. Yaklaşık iki metre ebatlarında kare bir girişi olan mekânın giriş açıklığı ve iç kısmı büyük ölçüde tahrip edilmiştir. Mezarın içi kademeli sekilerden oluşmaktadır. Ön kısmında, büyük bir olasılıkla sonraki dönemlerde örülmüş bir duvar kalıntısı tespit edilmiştir. Bu kaya mezarının sonradan gözetleme kulesi işlevi gördüğü tahmin edilmektedir.
Tozkoparan Kaya Mezarı, Ünye ilçesinin bir mahallesi olan Cevizdere'deki vadide bir kaya kütlesi üzerinde bulunmaktadır. Kaya mezarının yuvarlak kemerli bir girişi bulunmaktadır. Mezar giriş alanı dışında ön mezar odası ve arka mezar odası olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Mezarın girişinin her iki yanının üst kısımda, karşılıklı kabartma boğa başları bulunmaktadır.

Ünye Kalesi Kaya Mezarı, Ordu iline bağlı Ünye ilçe merkezinin 7 km kuzeydoğusunda Kaleköy'ün sınırları içinde yer alan Ünye Kalesi'nin güneydoğu cephesindeki kaya kütlesine oyulmuş bir kaya mezarıdır.

Tozkoparan Kaya Mezarı, Ordu ilinin Ünye ilçesinin bir mahallesi olan Cevizdere'deki vadide bulunan bir kaya mezarıdır. Bulunduğu mevkinin adından dolayı Tozkoparan Kaya Mezarı olarak anılmaktadır. Ünye ilçesinde tespit edilmiş olan üç kaya mezarından biridir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.