İçeriğe atla

Üd (dağ)

Üd dağ
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik2875 m (Triangulyatorov zirvesi)
KoordinatlarEnlem:53° 37′ 01″ Kuzey Boylam: 97° 09′ 47″ Doğu 
Coğrafya
KonumToju Kojuun, Tıva Cumhuriyeti

Üd veya Üde (Rusça: Удинский хребет, Udinskiy hrebet), Tuva Cumhuriyeti'nin Totu bölgesi doğusunda ve İrkut oblastı sınırındaki dağ.

Sözkökü

Moğolcada Üd, Buryatçada Üde olarak geçmektedir. Tıva Türkçesinde zaman, vakit anlamındaki üye sözü ile bağlantılıdır. Aynı zamanda Rusçaya Uda olarak geçmiştir.

Konum

Tuva Cumhuriyeti'nin Totu bölgesi doğusunda, Doğu Sayan dağlarının bir koludur.

Özellikler

Dağ sırtının uzunluğu yaklaşık 140 km. En yüksek yer ise 2875 m. Dağ sırtı mermer, şist, katman oluşturmuş gnayslar, volkanik kayaçlardan oluşur. Peyzajı çekicidir. Yamaçlarda karaçam ormanları görülür. Güneybatı yamaçlarında alpin çayırlar, kuzeydoğu yamaçlarında tundralar egemendir. Selenge'nin kollarından Üde akarsuyu ve Büyük Yeniseyin kollarından Hamsaraakarsuları dağın dolayında havza oluşturur. Üd veya Üde dağının sırtında ise Kara-Büren akarsuyu kaynağını alır.[1][2]

İlgili eserler

  • Удинский хребет (Udinskiy hrebet) — Büyük Sovyet Ansiklopedisindeki bu başlıklı makale.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaa-Hem (il)</span>

Kaa-Hem ili ; Rusça:Каа-Хемский кожуун), Tuva Cumhuriyetinin 17 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Sarıg-Sep'tir.

<span class="mw-page-title-main">Barıın-Hemçik (il)</span>


Barıın-Hemçik İli, Rusya Federasyonu içinde yer alan özerk Türk ülkesi Tuva Cumhuriyetinde 17 idari il biriminden biridir. İl merkezi, Kızıl-Majalık adlı yerleşim yeridir. Kızıl Majalık'ın nüfusu 5000, bütün ilin nüfusu ise 14,7 bin kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulug-Hem (il)</span>

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

Hamsıra —, Tuva Cumhuriyetinde, Biy-Hem de denilen Büyük Yenisey akarsuyunun bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Sayan Dağları</span> Asya sıra dağları

Sayan Dağları, Göktürk Kağanlığı devrindeki adı : Kögmen Dağları) Moğolistan'ın kuzeybatısında, Sibirya'nın güneyindeki sıra dağlardır.

Hemçik sıradağı veya "Kemçik dağları" — Rusya Federasyonunda Batı Sayan dağlarında Tuva Cumhuriyeti ve Krasnoyarsk krayı arasında yer alan bir dağ sırtı.

Şiveelig dağ - Tuva Cumhuriyetinin idari bölgelerinden Barıın-Hemçik kojuununun Aksıbarlık köyü yakınındadır.

Öök - Tıva Cumhuriyetinde merkezi Turan şehri olan Piy Hem bölgesinde bir akarsu. Yenisey akarsuyunun kollarından birisidir. Vadisi arkeolojik açıdan zengindir.

<span class="mw-page-title-main">Kayırakan (dağ)</span>

Kayırakan Dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Ulukem kojununun merkezi olan Şagonar şehri ve Kayırakan (Hayırakan) köyü yakınında bir dağ.

Alaş yaylası dağı - Tuva Cumhuriyeti'nin Bay Tayga kojununda bir dağ.

Karlıgan veya Karlığan, Tuva Cumhuriyeti'nin Baytayga bölgesinin batısı ile Hakasyanın güneydoğusunda Taştıp ilinde Batı Sayan dağları silsilesinde bir dağ.

Biçe Möngün Tayga, Tuva Cumhuriyeti'nin Möngün Tayga bölgesi ile Moğolistannın kuzeyinde Tandı dağları silsilesinde bir sınır dağ sırtı.

Akademik Obruçev dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin doğusunda Toju bölgesinde, Dağlık Doğu Tıva'nın orta kesiminde dağ.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

Kurttug Şivi veya Kurtluk Şibi, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde Krasnoyarsk krayı sınırında dağ.

Öök veya Eğik, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde dağ.

<span class="mw-page-title-main">Çerski Dağları</span>

Çerski Dağları, Sibirya'nın kuzeybatısında bulunan bir sıradağdır. Dağlar, Yana ve İndigirka nehirleri arasında yer almaktadır ve kuzeybatıdan güneydoğuya doğru Avrasya ve Kuzey Amerika levhaları sınırları boyunca uzanmaktadır. En yüksek zirvesi 3,003 metre yükseklikteki Pobeda Dağı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Alay Sıradağları</span>

Alay veya Alai Sıradağları Kırgızistan'ın batısındaki Tanrı Dağları sıradağlarından Tacikistan'a kadar uzanan bir sıradağdır.Pamir-Alay dağ sisteminin bir parçasıdır. Dağ sırası yaklaşık olarak doğudan batıya doğru uzanır. En yüksek doruğu 5.544 m'ye ulaşan Pik Tandykul'dur. Fergana Vadisi'nin güney sınırını oluşturur, güneyde ise dik bir şekilde Alay Vadisi'ne iner. Sıradağların güney yamaçları, Amu Darya'nın bir kolu olan Kyzylsuu veya Vahş Nehri'ne akar. Sıradağların kuzey yamaçlarını akıtan akarsular Sir Derya'nın kollarıdır ve dağ sırasının kuzeyindeki Fergana Vadisi'ne boşalırlar. 5.051 m'lik Pik Skobeleva, aynı zamanda iyi bilinen bir doruktur. İrkeştam'dan Oş'a giden yollar bu dağlardan geçer.