İçeriğe atla

Üç Kümbetler

Koordinatlar: 39°54′14″K 41°16′43″D / 39.90389°K 41.27861°D / 39.90389; 41.27861
Üç Kümbetler
Harita
Genel bilgiler
TürKümbet
KonumErzurum, Türkiye
Koordinatlar39°54′14″K 41°16′43″D / 39.90389°K 41.27861°D / 39.90389; 41.27861

Üç Kümbetler, Erzurum'da bulunan 12. yüzyıl ile 14. yüzyıl tarihleri arasında yapıldıkları düşünülen kümbetlerdir.

Anadolu eserlerinin arasında Devlet adamlarına ya da alimlerin mezar, türbe mimarisindeki önemli yapılarından biri olduğu sanılan Üç Kümbetler, 12 ve 14. yüzyıl arasında inşa edildiğini sanılmaktadır. Diğer iki kümbet ve kümbetlere yakın kare biçimli bir yapının ne zaman ve kimler tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. İmar ediliş biçim ve tarzının birbirinden farklı özellikler taşıdığı görülen Üç Kümbetler arasındaki mesafenin birbirine yakın olması kişilere özel olarak imar edildiği düşünülmekte. Çatı kısımlarının benzerliği dönem içerisinde yaşamış Devlet adamları adına yapılmış anıt mezar niteliği tezini güçlendirmektedir. Fakat 12. yüzyılda yapılmış kümbetlerden en büyüğü Emir Saltuk adına yapıldığı 14. yüzyılda inşa edilen diğer kümbetler hakkında henüz bir fikir birliği oluşmadığı bilinmektedir.

Emir Saltuk Kümbeti

12. yüzyılda inşa edilen Emir Saltuk kümbeti mimarisinde sekizgen gövdeli, yüksek kasnaklı ve üzeri kubbe ile konik karışımı basık bir külahla örtülü yapılmıştır. Kümbet iki renkli kesme taşlarla yapılan kümbetin üçgen alınlıkları yuvarlak kemerli, kasnak nişlerinde boğa, yılan, yarasa, kartal gibi hayvan kabartmaları bulunmaktadır. Kümbet'te yer alan bir niş içerisinde bulunan boğa boynuzları arasındaki insana ait baş resmi figürü dikkat çekicidir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "ÜÇ KÜMBETLER". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frigya</span> Anadolunun ortabatısında var olmuş antik bölge

Frigya veya Firigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes'in yukarı çığırları arasında kalan bölgenin eski çağdaki adıdır. Bu ad, Balkanlar’dan gelip bu bölgeye yerleşen Friglerden geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Efes</span> Anadoluda bir antik kent

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kümbet</span> Mimarî yapı

Kümbet, Anadolu Selçuklu Hanedanı zamanında yapılan kendine özgü yapısı olan anıt mezarlardır. Genellikle büyük devlet ve din adamları için yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anıt</span>

Anıt ya da Abide, önemli bir olayın veya büyük bir kişinin gelecek kuşaklarca tarih boyunca anılması için yapılan, göze çarpacak büyüklükte, sembol niteliğinde yapı, olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gül Camii</span> İstanbulun Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma dinî yapı

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Camii (Konya)</span>

Alâeddin Camii, Konya'da Alâeddin Tepesi adlı höyüğün üstünde Anadolu Selçuklu Devleti devrinde şehrin ulu camisi olarak inşa ettirilmiş yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kümbet Camii</span>

Kümbet Camii ya da Havariler Kilisesi, Kars'ta yer alan tarihi bir yapı. 10. yüzyılda Ermenilerin katedral kilisesi olarak inşa edilen yapı, Doğu'nun Ayasofya'sı diye nitelendirilir. Ermeni Kırımı'ndan sonra camiye çevirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saltuklu Beyliği</span> Anadolu Türk Beyliği

Saltuklu Beyliği, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Büyük Selçuklu Devleti komutanlarından, Ebü’l-Kāsım İzzeddin Saltuk Bey'in 1071 yılında kurduğu, merkezi Erzurum olan Anadolu Türk Beyliği'dir.

<span class="mw-page-title-main">Salamis</span>

Salamis veya Salamis harabeleri, Kıbrıs adasında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa şehrinin 6 km kadar kuzeyinde yer alan bir antik kenttir. Kent Trodos dağından doğan Pedios (Kanlıdere) nehrinin denize döküldüğü havzaya yakın bir yerde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alahan Manastırı</span>

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaya mezarı</span> kayaya oyulan mezar

Kaya mezarları, statüsü yüksek kişiler için yapılmış, oyulmaya ve işlenmeye uygun kayalarda oluşturulmuş mezarlar.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinde bulunan bir cami

Ahî Şerafeddin Camii veya halk arasında bilinen adıyla Arslanhane Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin güney ucunda bulunan 13. yüzyıla tarihlenen bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Labranda</span>

Labranda - Labraunda - Lambraunda - Labraynda,, Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Laal Paşa Camii</span> Mut ilçesinde tarihi bir camii

Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır. Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır. Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Zerzevan Kalesi</span>

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır ile Mardin arasında, Çınar ilçesine bağlı Demirölçek mahallesi sınırları içinde yer alan ve Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan askeri tahkimâttır..

<span class="mw-page-title-main">Panayia tis Asinu</span> Kıbrısta bir Bizans kilisesi

Panagia tis Asinou ya da Panagia Forviotissa Kıbrıs'ta Kıbrıs Kilisesi'ne bağlı hizmet veren kilisedir. 1985 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Trodos Bölgesi'ndeki Boyalı Kiliselerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kilistra (Antik Kent)</span>

Kilistra ya da Lystra, Konya ili Meram ilçesi Hatunsaray (Lystra) Beldesi Gökyurt köyü sınırları içinde kalan antik kent.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Süleyman Mescidi</span>

Şeyh Süleyman Mescidi, İstanbul'daki Doğu Ortodoks Pantokrator Manastırı'nın bir parçası olan eski bir Bizans binasından dönüştürülmüş bir camidir. Bizans döneminde kullanımı belirsizdir. Küçük bina, Konstantinopolis'teki Bizans orta dönem mimarisinin küçük bir örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Alemşah Kümbeti</span> Eskişehir’de türbe

Alemşah Kümbeti ya da Sultan Şah Türbesi, Eskişehir ilinin Sivrihisar ilçesinde bulunan bir çeşit türbedir.