İçeriğe atla

Üç Halk İlkesi

Sun Yat-sen

Üç Halk İlkesi (Çince: 三民主義; pinyin: Sān Mín Zhǔyì), Sun Yat-sen tarafından Çin'i özgür, müreffeh ve güçlü bir devlet yapma felsefesinin bir parçası olarak geliştirilen siyasi bir felsefedir.[1] Üç ilke genellikle milliyetçilik, demokrasi ve halkın refahı olarak çevrilir ve özetlenir. Bu felsefe, Kuomintang (KMT) tarafından taşınan Çin Cumhuriyeti politikasının temel taşı olarak iddia edilmiştir ve bu ilkeler ayrıca Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı'nın ilk satırında yer almaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Stéphane Corcuff (editor) Memories of the Future: National Identity Issues and the Search for a New Taiwan 8 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 0765607921

Bibliyografi

  • Sun Yat-sen, translated by Pasquale d'Elia.The Triple Demism of Sun Yat-Sen. New York: AMS Press, Inc., 1974.

İlgili Araştırma Makaleleri

Çin Komünist Devrimi, Çin'in kurulması yolunda, 1934'te imparatorluk içinde başlayan ve Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nı da içine alarak sonuca ulaşan Maocu bir halk devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Laozi</span>

Lao Zi kimi pinyin kullanılmayan eski kaynaklarda adı Lao Tzu, Lao Tse, Laotze diye geçer. Lao Çince 'yaşlı', Zi ise 'üstad', 'bilge' anlamına gelir. Tao Düşüncesi'nin kurucusu kabul edilen önemli bir Çin düşünürüdür. Dao De Çing kitabının yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

Sun ya da The Sun şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Tibet</span> Asyada bir yayla bölgesi

Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Çan Kay Şek</span> Tayvanın ilk devlet başkanı

Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sun Yat-sen</span> Çin Cumhuriyetinin kurucusu (1866–1925)

Sun Yat-sen, geçici ilk başkan olarak görev yapan Çinli bir devlet adamı, doktor ve siyaset filozofuydu. Çin Cumhuriyeti ve Kuomintang'ın ilk lideridir. Çin Cumhuriyeti'nde "Ulusun Babası" ve Xinhai Devrimi sırasında Çing hanedanının devrilmesindeki önemli rolü nedeniyle Çin Halk Cumhuriyeti'nde "Devrimin Öncüsü" olarak anılır. Sun, hem Çin'de hem de Tayvan'da geniş saygı görmesiyle 20. yüzyıl Çinli liderleri arasında benzersizdir.

<span class="mw-page-title-main">Song Qingling</span>

Song Qingling ya da Soong Ch'ing-ling, Çin Halk Cumhuriyet'inde devlet başkanlığı yardımcılığı ve başkanlık yapmış önemli bir politikacıdır. Çin Cumhuriyeti'nin kurucusu Sun Yat-sen'in karısı, 20. yüzyılın başlarında Çin'in en önemli politikacılarıyla evlenmiş üç kızkardeşten biridir.

Çin'in posta tarihi ve posta pulları hikâyesi Çin İmparatorluğu'nun çöküşü, sivil savaş yılları ve 1930 ve 1940 Japon işgalleri nedeniyle karmaşıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuomintang</span> Çin Cumhuriyetindeki siyasi parti

Kuomintang ya da Çin Milliyetçi Partisi, daha çok Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti’nde kurulu bir siyasi partidir. Çin Cumhuriyeti’nin kurucu partisidir. Merkezi Tayvan adasındaki Taipei’dedir. KMT, Uluslararası Demokrat Birliği üyesidir. Önceki cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou bu görevi üstlenen yedinci KMT üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm</span> İdeoloji

Marksizm-Leninizm, adını Karl Marx ve Vladimir Lenin'den alan, 1920'li yıllarda komünist partiler arasında popülerlik kazanan ideolojik akım. Marksizm-Leninizm; Marx, Engels ve Lenin'in ortaya koyduğu temel öğretilere bağlı kalarak, değişen koşullara ve çağın gereklerine uygun bir biçimde sosyalist sistemde yeniden uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan bayrağı</span>

Tayvan bayrağı, sınırlı sayıda ülke tarafından tanınan Tayvan Cumhuriyeti'ne ait devlet bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 8 Ekim 1928 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sun Yat-sen Anıt Mezarı (Taipei)</span>

Sun Yat-sen Anıt Mezarı, Çin Cumhuriyeti'nin kurucusu sayılan düşünür ve siyasetçi Sun Yat-sen'in başkent Taipei'deki anıt mezar kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Uyrukluk Kanunu</span>

Çin Halk Cumhuriyeti Uyrukluk Kanunu, Çin Halk Cumhuriyeti'nde uyrukluğu düzenler. Çin uyrukluğu genellikle doğum yoluyla ya da telsik yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Yasama Yuanı</span> Tayvanın tek meclisli ulusal yasama organı

Yasama Yuanı, Tayvan'ın tek meclisli ulusal yasama organıdır. Sun Yat-sen'in Üç Halk İlkesi'ni izleyen Çin Cumhuriyeti Anayasası ile öngörülen beş hükûmet kolundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı</span>

Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı, Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) ulusal marşı ve Kuomintang'ın parti marşıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.