İçeriğe atla

Üç Hükümdar ve Beş İmparator

Çin tarihi
Çin Tarihi
Çin Tarihi
Beş İmparatordan biri olan Sarı İmparator

Üç Hükümdar ve Beş İmparator (Çince: 三皇五帝; pinyin: Sān Huáng Wǔ Dì), MÖ 2852'den MÖ 2070 yılları arasında hüküm sürdüklerine inanılan efsanevî Çin hükümdarları veya tanrılarıydı. Günümüzde kültürel kahraman olarak kabul edilmektedirler.[1]

Bu efsanevî figürlerin tarihleri hayali olabilmekle birlikte ancak bazı hesaplara ve rekonstrüksiyonlara göre, Xia Hanedanı'ndan önce hüküm sürmüşlerdir.

Üç Hükümdar ve Beş İmparator

Kaynak Üç Hükümdar Beş İmparator
Büyük Tarihçinin Kayıtları (史記)
Sima Zhen[2]
Gök Hükümdarı (天皇) veya Fu Xi (伏羲)
Dünya Hükümdarı (地皇) veya Nüwa (女媧)
Tai Hükümdarı (泰皇) veya Shennong (神農)
Sarı İmparator (黃帝)
Zhuanxu (顓頊)
Ku (嚳)
Yao (堯)
Shun (舜)
Bağımsız seriler (帝王世系)[2]Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Sarı İmparator (黃帝)
Shaohao (少昊)
Zhuanxu (顓頊)
Ku (嚳)
Yao (堯)
Shun (舜)
Shiben[2]Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Sarı İmparator (黃帝)
Baihu Tongyi (白虎通義)[2]Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Zhurong (祝融) or Suiren (燧人)
Fengsu TongYi (風俗通義)[2]Fu Xi (伏羲)
Nüwa (女媧)
Shennong (神農)
Yiwen Leiju (藝文類聚)[2]Gök Hükümdarı (天皇)
Dünya Hükümdarı (地皇)
Tai Hükümdarı (人皇)
Tongjian Waiji (通鑑外紀) Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Gong Gong (共工)
Chunqiu yundou shu (春秋運斗樞)
Chunqiu yuanming bao (春秋元命苞)
Fu Xi (伏羲)
Nüwa (女媧)
Shennong (神農)
Shangshu dazhuan (尚書大傳) Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Suiren (燧人)
Diwang shiji (帝王世紀)

Fu Xi (伏羲)
Shennong (神農)
Sarı İmparator (黃帝)

I Ching (易經)[2]Taihao (太昊)
Yan (炎帝)
Sarı İmparator (黃帝)
Yao (堯)
Shun (舜)
Qianfulun (潛夫論)[3]Taihao (太昊)
Yan (炎帝)
Sarı İmparator (黃帝)
Shaohao (少昊)
Zhuanxu (顓頊)
Zizhi tongjian waiji, (資治通鑒外紀)[3]Sarı İmparator (黃帝)
Shaohao (少昊)
Zhuanxu (顓頊)
Ku (嚳)
Yao (堯)

Kaynakça

Kaynakça

  1. ^ Hucker, Charles (1995). China's Imperial Past: An Introduction to Chinese History and Culture. Stanford University Press. s. 22. ISBN 9780804723534. 
  2. ^ a b c d e f g 劉煒/著. (2002) Chinese civilization in a new light. Commercial press publishing. ISBN 962-07-5314-3, p. 142.
  3. ^ a b ”CHINAKNOWLEDGE” 21 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Chinese History - The Three Augusts and Five Emperors 三皇五帝

Dış bağlantılar

Önce gelen:
Bilinmiyor
Çin hanedanı
c. MÖ 2852 – MÖ 2205
Sonra gelen:
Xia Hanedanı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hiung-nu</span> İlk Çağda Orta Asyada yaşamış göçebe Avrasya Türk İmparatorluğu

Hiung-nu, Türkçe tarihyazımında bilinen isimleri ile Büyük Hun İmparatorluğu veya Asya Hun İmparatorluğu, eski Çin kaynaklarına göre MÖ 3. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın sonları arasında doğu Avrasya bozkırlarında yaşamış göçebe halklardan oluşan boylar konfederasyonudur. Bilinen ilk Türk devletidir. Hiung-nu halkı hakkındaki bütün bilgiler dağınık Çin kaynaklarına ve arkeolojik bulgulara dayanmaktadır. Dilleri hakkındaki değişik varsayımlar, Çin kaynaklarında bulunabilen çoğunluğu kişi ve unvan adları olan sözcüklere dayanmaktadır. Dillerindeki sözcüklerin Çin lehçelerindeki transkripsiyonlarına göre dillerinin Türk, İrani, Moğol, Ural, Yenisey kökenli veya yalıtık dil olduğuna ve hatta halkın çok uluslu olduğundan dilin de karışık bir dil olabileceğine dair görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Shang Hanedanı</span> MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çinde Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık

Shang Hanedanı ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Irmak deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

<span class="mw-page-title-main">Usun</span> Halk

Usun ya da Wusun ya da Vusun,, Han Hanedanı döneminde yaşamış göçebe-yarı göçebe Türk veya Hint-Avrupa kökenli bir halk. Çin kaynaklarının aktardığına göre Çin'in kuzey batısında Yüeçiler'e yakın bir bölgede yaşamış, Yüeçiler tarafından yenilgiye uğratılınca MÖ 176 yıllarında Hiung-nu'ların egemenliğine girmiş, daha sonra İli Nehri ve Issık Göl bölgesine yerleşmiş ve en azından beş yüzyıl boyunca bölgedeki gücünü korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Hanedanı</span> Çu Devleti veya Zou Hanedanı

Zhou Hanedanı ; Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.

Çin coğrafi keşifleri, Çin İmparatorluğu'nun MÖ 2. yüzyıl ile MS 15. yüzyıla kadar ülke dışında karadan veya deniz yoluyla keşfettiği yerleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı'nın Oğlu</span>

Tanrı'nın Oğlu veya Göğün Oğlu, târihte pek çok hükümdârın kendisine yakıştırdığı bir unvandır. Jül Sezar, ölümünden sonra MÖ 42'de Roma Senatosu tarafından tanrı ilân edilmişti. Sezar'ın evlâtlığı ve Roma İmparatoru olacak olan Augustus, Sezar'ın evlâtlığı olmasından dolayı kendisi için divi filius unvânını kullanmaya başladı. Roma İmparatoru Vespasian tanrı ilân edildiği için, oğlu Domitian da daha sonra kendisi için "ilahın oğlu" unvanını kullandı. Devâm eden asırlarda birçok Roma hükümdârı tanrı ilân edildi. Mitolojide de bir tanrının oğlu olmakla nitelenen pek çok karakter vardır. Herakles, Zeus'un oğlu; Horus, Osiris'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Sarı İmparator</span> efsanevî Çin hükümdarı

Sarı İmparator veya Huang Di, efsanevî Çin hükümdarı ve kültürel kahramandır. MÖ 2697–2597 veya 2698–2598 yılları arasında hüküm sürdüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin imparatoru</span>

Çin İmparatoru, MÖ 221'de Qin Hanedanı'nın kurulmasından Qing Hanedanı'nın 1912'de yıkılmasına kadar Çin hükümdarlarının unvanıydı. İmparator, aynı zamanda "Cennetin Oğlu" olarak kabul edilmekteydi. Uygulamada, çoğunlukla olsa da Çin'de her imparator yüksek güç sahibi değildi.

<span class="mw-page-title-main">Shennong</span> Tarihöncesi Çindeki efsanevî hükümdar ve tanrı

Shennong, Çin prehistoryasında efsanevî hükümdar ve tanrıdır. Shennong, yaklaşık 4500 yıl önce yaşadıklarına inanılan bir grup tanrı veya tanrısal kraldan oluşan Üç Hükümdar arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shun</span>

Shun veya Chonghua (重華), Antik Çin'de efsanevî bir hükümdardır. Bazı kaynaklar tarafından Üç Hükümdar ve Beş İmparator'dan biri olarak görülmektedir. MÖ 2233-MÖ 2184 yılları arasında hüküm sürdüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Yu</span>

Büyük Yu, Çin'in efsanevî Şia Hanedanı'nın kurucusu ve ilk hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Xuanzong (Tang)</span> Çinin Tang Hanedanının yedinci imparatoru

İmparator Xuanzong veya asıl adıyla Li Longji (李隆基), Çin'in Tang Hanedanı'nın yedinci imparatorudur. Saltanatı MS 712 yılından 756 yılına ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">An Luşan</span>

An Luşan, An Luşan İsyanı'nı çıkaran ve önderlik eden Soğd veya Göktürk kökenli bir Tang Hanedanı generalidir.

<span class="mw-page-title-main">Kangju</span>

Kangju Orta Asya'da eski bir krallığın Çince adıydı ve bu krallık birkaç yüzyıl boyunca Yüeçiler'den sonra Mâverâünnehir'deki ikinci en büyük güç olmuştur. Kangju halkı olan Kāng'lar Hint-Avrupalı yarı göçebe bir halktı, İranlı Soğdlar veya kendileriyle yakından ilişkili olan diğer Asii halkları ile özdeşleştirilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Shaohao</span>

Shaohao veya Jian Tian (金天), Antik Çin'de efsanevî bir hükümdardır. Genellikle Sarı İmparator'un oğlu olarak tanımlanırken bazı kaynaklar tarafından Üç Hükümdar ve Beş İmparator'dan biri olarak görülmektedir. MÖ 2587-MÖ 2491 yılları arasında hüküm sürdüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Qi (Şia)</span>

Qi, Çin'in efsanevî Şia Hanedanı'nın ikinci hükümdarıdır. Saltanatı, MÖ 2146'dan MÖ 2117 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Zhu, Çin'in efsanevî Şia Hanedanı'nın yedinci hükümdarıdır. Saltanatı, MÖ 1985'ten MÖ 1968 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yue kabilelerine karşı Çin seferi</span>

Ticaret, Güney Çin'in kıyısındaki Baiyue halkları için önemli bir zenginlik kaynağı olduğundan, Yangtze Nehri'nin güneyindeki bölge, İmparator Çin Şi Huang'ın dikkatini çekti ve burayı fethetmek için bir dizi askeri sefer düzenledi. Ilıman iklimi, verimli alanları, deniz ticaret yolları, batı ve kuzeybatıdaki savaşan gruplardan gelen göreceli güvenlik ve Güneydoğu Asya'dan gelen lüks tropik ürünlere erişim ile cezbedilen imparator, MÖ 221'de Yue krallıklarını fethetmek için ordular gönderdi. M.Ö. 221 ile 214 yılları arasında bölgeye askeri seferler düzenlendi. Çin'in nihayet MÖ 214'te Yue'yi yenmesi için art arda beş askeri gezi yapılması gerekecekti.