İçeriğe atla

Üç Günbed Türbe

Koordinatlar: 37°32′36″K 45°04′35″D / 37.54333°K 45.07639°D / 37.54333; 45.07639
Üç Günbed Türbe
Harita
Temel bilgiler
KonumUrmiye, İran
Koordinatlar37°32′36″K 45°04′35″D / 37.54333°K 45.07639°D / 37.54333; 45.07639
İnançİslam
DurumZiyarete Açık
Mimari
Mimari türTürbe
Mimari biçimSelçuklu mimarisi
Tamamlanma12. yüzyıl
Özellikler
MalzemelerKerpiç, taş

Üç Günbed Türbe (Farsçaسه‌گنبد, Segünbed; AzericeÜç Günbəz türbəsi/اوچ گونبز توربه‌سی), İran'da, Batı Azerbaycan'ın Urmiye şehrinde bulunan Selçuklu döneminde yapılmış bir türbedir. Urmiye Gölü kıyısında yer almaktadır.[1]

Tarihi

Üç Günbed Türbe'nin adına dair çeşitli yorumlar olsa da, bilimsel temelli tek fikir, anıtın bir zamanlar parçası olduğu kule şeklindeki üç mezar grubundan bir kalıntı olduğu ve tek başına esgi adını taşıdığıdır. Hamdullah el-Müstevfî'nin "Târih-i Güzîde" (1330) adlı eserinde Meraga vilayetinde "Se günbed" isminin zikredilmesi, Cafer Giyasi'ye göre, bu türbe veya türbeler grubunun büyük bir etki yarattığının ve o dönemde tanınmış olduğunun bir göstergesidir.[2]

Halk efsanesine göre, Üç Günbed Türbe, Celâleddin Harezmşah tarafından yaptırılmıştır. Ancak türbenin kitabesinden, türbenin Celâleddin'in Azerbaycan'a gelişinden çok önce 1184'te inşa edildiği anlaşılmaktadır. Üç Günbed'in yanındaki mahvolmuş bir türbenin Celâleddin'in dönemine ait olması muhtemeldir.[3] Anıtı diken mimar, mezarın kitabesine öz imzasını koymuştur. Türbenin mimarı Abumansur Musa oğludur.

Mimari

Üç Günbed Türbe'nin planı dıştan dairesel, içten kare şeklindedir. Konik dış kubbe çökmüştür. Serdabesinin ve üst kulesinin kapıları üst üstedir. Anıtın silindirik kapasitesi, oturma kapasitesi veya yapı malzemesi ile bölünmez. Taştan yapılmış alt kısmı, üst odanın zemininden oldukça yüksektir ve tüm yüksekliğin yaklaşık üçte biri kadardır.[1]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b "آشنایی با برج سه گنبد - آذربایجان‌غربی" (Farsça). hamshahrionline.ir. 25 Ekim 2009. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Qiyasi, Cəfər (1991). Nizami dövrü memarlıq abidələri (Azerice). Bakı: İşıq nəşriyyatı. s. 94. ISBN 5-89650-334-2. 
  3. ^ Qiyasi, Cəfər (1991). Nizami dövrü memarlıq abidələri (Azerice). Bakı: İşıq nəşriyyatı. s. 93. ISBN 5-89650-334-2. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Bedrettin Tebrizi, on üçüncü yüzyılın üçüncü çeyreğinde Anadolu'da Konya'da mimar ve etkin bir bilgindir. Şemseddin Ahmet Eflaki, onu büyük mistik şair Muhammed Celaleddin-i Rumi mezarının mimarı (meʿmār) olarak tanımlar.

Bayıl Kalesi, Bakü'nün Bayıl Burnu yakınında, Karvansaray adasında bulunan ve şu anda deniz sularının altında kalmış tarihi bir mimari eserdir. Şirvan-Abşeron mimarlık ekolünün en güzel eserlerinden biri olan ve 13. yüzyılda inşa edilen Bayıl Kalesi, Hazar Denizi'nin suyunun yükselip alçalmasıyla zamanla bazen denizin yüzeyine çıkar, bazen de sular altında görünmez hale gelir.

<span class="mw-page-title-main">Acemi Nahçıvani</span> Nahçıvan-Meraga mimarlık okulunun kurucusu

Acemi ibn Ebubekr Nahçıvani, 12.-13. yüzyıllarda bugünkü Azerbaycan topraklarında faaliyet göstermiş ve ün kazanmış Azerbaycanlı mimar, Nahçıvan Mimarlık Akımının kurucusu ve vatanı Nahçıvan'da pek çok mimari eserin yaratıcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karahan İkiz Türbeleri</span> İrandaki, Büyük Selçuklu Devleti devrine ait iki türbe

Karahan İkiz Türbeleri – İran, Güney Azerbaycan'da, Kazvin ve Hemedan şehirleri arasında bulunan Karahan bölgesinde, birbirinden 29 metre arayla bulunan Büyük Selçuklu Devleti devrine ait iki türbe. "Karahan İkiz Türbeleri", Türk mimarisi'nin en değerli eserlerinden olmakla birlikte, ana malzemesi kerpiç olan yapıların en güzel örneklerinden sayılır. tarafından "Qoşa İmam Türbələri" olarak da adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kız Kulesi (Bakü)</span>

Kız Kulesi,(Azerice: Qız qalası) Bakü'de bulunan antik mimari bir eserdir. Kale, eski kale duvarlarının güneydoğu kısmında, sahil parkının (bulvar) yakınında yer alan savunma amaçlı tarihi bir yapıdır. Yüksek kule şeklindeki bu nadir yapının yüksekliği 28 metre, çapı ise birinci katta 16,5 metredir. Birinci katta duvar kalınlığı 5 metreye kadar ulaşmaktadır. Kalenin iç kısmı 8 kata bölünmüştür. Her kat, yontma taşlarla inşa edilmiş ve kubbe şeklinde bir tavanla kaplanmıştır. Kale 1964 yılından itibaren müze olarak hizmet vermeye başlamış ve 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mümine Hatun Türbesi</span>

Mümine Hatun Türbesi Azerbaycan Cumhuriyeti, NÖC, Nahçıvan şehrinde bulunan ve "Atabey Kubbesi" olarak da bilinen İldenizliler dönemine ait tarihi-mimari bir anıttır. Türbe, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından dünya çapında önemli bir anıt olarak tescil edilmiştir. 1998 yılında Mümine Hatun Türbesi diğer Nahçıvan türbeleriyle birlikte UNESCO Rezerv listesine alındı.

<span class="mw-page-title-main">Vagif Anıt mezarı</span>

Vagif Anıt mezarı, Karabağ Hanlığı veziri olan ünlü şair ve ünlü devlet adamı ve diplomat Molla Penah Vâkıf'in onuruna inşa edildi. Şuşa şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nizami Anıt mezarı</span>

Nizami Anıt mezarı, 12. yüzyıl şairi Nizami Gencevi'ye şerefine kurulmuş olan Gence, Azerbaycan'ın hemen dışında duruyor. Türbesi aslında 1947 yılında eski bir çökmüş türbenin yerine inşa edilmiş ve 1991'de bugünkü şekliyle yeniden inşa edilmiştir. Nizami mezarı, yüzyıllar boyunca adanmış bir hac yeri olmuştur. Tarihçi Wilhelm Barthold'a göre 1606 yılında tarihi tarihçelerde anıtkümeye ilk sayım yapıldı. Safevî mahkeme sicili İskender Bey Münşi 1606 Şubat'ının sonlarına doğru Safevi hanedanı I. Abbas'ın Gence'ye ulaştığını ve Şeyh Nizami'nin mezarının yanında kamp yaptığını, martda Nevruz tatilini kutladığını bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanşahlar Türbesi</span>

Şirvanşahlar Türbesi, Şirvanşahlar Sarayı'nın alt avlusunda bulunan üç binadan biridir. Mezarın tepesinden bakıldığında, kesme yıldızlarla süslenmiş ve altıgen kubbeyle tamamlanan dikdörtgen gibi görünüyor. Orta Çağ'da kubbe üzerindeki yıldız şeklindeki eğimlere mavi renkli bir taş yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Berde Türbesi</span>

Barda Türbesi, Barda, Azerbaycan'da bulunan anıt mezar. Günümüze sağlam bir şekilde ulaşan nadir anıtlardan biridir. Bir kerpiç duvar ile çevrili küçük kare şeklinde bir bölge içinde almaktadır. Türbenin mimarı Ahmed Nahçıvanidır.

<span class="mw-page-title-main">Pazar Meydanı</span>

Pazar Meydanı veya Hanegah Külliyesi XII-XIII yüzyıllara tarihlenen tarihi bir dini-mimari arkat kompleksidir. Azerbaycan'ın Bakü şehrinde, Küçük Kale caddesi üzerinde, Eski Şehir'in bir parçasıdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun 2 Ağustos 2001 tarih ve 132 sayılı kararı ile de ulusal mimari anıt olarak tescil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hudaferin köprüleri</span>

Hudaferin köprüleri, Azerbaycan'ın Cebrayıl Rayonu ile İran'ın Hüdaaferin şehristanı arasında yer alan, Aras Nehri üzerinde bulunan ve Azerbaycan ve İran'ı birbirine bağlayan iki köprüdür. Azerbaycan Devleti'nde yaşayan Azerbaycanlılar arasında "Hasret Köprüsü olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Valiliği Binası</span> 1900-1904 yılları arasında barok tarzı ile inşa  edilmiş

Bakü Valiliği Binası, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan Bakü Valiliği'nin merkezi olan binadır. Bina, İstiklaliyet Caddesi üzerinde yer almakta olup 1900-1904 yılları arasında Barok tarzı ile inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İmamzade Türbesi (Gence)</span>

Gence İmamzadesi veya Mavi İmam Türbesi, Gence şehri yakınlarında, Eski Gence topraklarında bulunan ve Gence Eyaleti Tarihi-Kültürel Arazisine dahil olan dini bir mimari komplekstir. Külliye, 8. yüzyılda vefat eden İmam Muhammed Bakır'ın oğlu İbrahim'in mezarı üzerine dikilen türbenin etrafında oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf bin Küseyir Türbesi</span>

Yusuf bin Küseyir Türbesi, 1161–1162 yıllarında Azerbaycan'ın Nahçıvan şehrinde inşa edilmiş türbe. Türbenin mimarı Acemi ibn Ebubekr Nahçıvani'dir.

<span class="mw-page-title-main">İmamzade Türbesi (Nahçıvan)</span>

İmamzade Türbesi veya Nahçıvan İmamzadesi, Azerbaycan'ın Nahçıvan şehrinde bir türbedir.

<span class="mw-page-title-main">Sekinehanım Camisi</span>

Sekinehanım Camisi 1854 yılında Azerbaycan'ın Guba şehrinde inşa edilmiş tarihi-mimari bir anıttır.

Azerbaycan'da kayıtlı dünyaca önemli mimari anıtların listesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun 2 Ağustos 2001 tarihli ve 132 sayılı kararıyla onaylanan ve Azerbaycan'da tescil edildiği belirtilen dünya çapında öneme sahip mimari anıtların listesidir. Listedeki en eski anıtlar, Kafkas Albanyası dönemine ait Kah ilçesi topraklarındaki Lekit tapınağı ve Şabran ilçesi topraklarındaki Çırakkale'dir. Listelenen eserlerin on ikisi UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde, on altısı ise rezerv (aday) listesinde yer almaktadır. Listelenen anıtlardan dokuzu kültürel, mimari ve tarihi rezervlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mirali Türbesi</span>

Mirali Türbesi Füzuli ilçesine bağlı Kurdlar ve Aşağı Veyselli köyleri arasındaki Orta Çağ'dan kalma nekropolün yakınında bulunan tarihi ve mimari bir anıttır. Anıtın kime ithaf edildiği, mimarı ve banisinin kim olduğu ve kesin inşa tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Anıt, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarihli kararıyla 132 numara ile ulusal öneme sahip taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Bazar camii</span>

Büyük Bazar Camii, Azerbaycan'ın Lenkeran şehrinde bulunan bir tarihi-mimari eserdir. Cami 1864 yılında Büyük Bazar semtinde inşa edilmiştir.