İçeriğe atla

Üçüncü ray

Kontrol Edilmiş
Washington Metrosunda bir üçüncü ray

Üçüncü ray, bir demiryolu hattının rayları arasında veya yanına yerleştirilen yarı-sürekli bir katı iletken vasıtasıyla raylı taşıtlara elektrik enerjisi sağlayan bir raydır. Genellikle, kendi koridorlarında dış ortamdan tamamen veya neredeyse tamamen ayrılmış hizalamaları olan toplu ulaşım veya metro sisteminde kullanılmaktadır. Üçüncü raylı sistemler daima doğru akım elektriğinden tedarik edilir.

İzmir Metrosu'nun M1 metro hattı, İstanbul Metrosu'nun M2 ve M5 metro hatları ile T5 tramvay hattı, Ankara Metrosu'nun M1, M2, M3 ve M4 metro hatları üçüncü ray ile elektriklenmektedir.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Metrosu</span> Ankarada hizmet veren metro sistemi

Ankara Metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı ve metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da hizmete giren ilk hatla birlikte Ankara Metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de hizmete giren ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996'da A1 Hafif Raylı Sistemi faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997'de M1 Metro Hattı, 12 Şubat 2014'te M3 Metro Hattı, 13 Mart 2014'te M2 Metro Hattı, 5 Ocak 2017'de M4 Metro Hattı ve 12 Nisan 2023'te ise M4 Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 57 istasyon bulunmaktadır. A1 hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 12,5 km uzunluğundadır. A1 uzatması inşa hâlindedir. A2 uzatması ihale aşamasındadır. M4 uzatmaları ile M2ᴀ, M2ʙ M5, M6 ve M7 hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara Metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ankaray</span> Ankarada hizmet veren hafif raylı sistem

Ankaray, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı sistemdir. Hizmete girdiği 30 Ağustos 1996 itibarıyla, Ankara'nın ilk, Türkiye'nin -İstanbul'daki M1 hattı'ndan sonra- ikinci hafif raylı sistemidir. Ankaray kelimesi, Ankara ile ray kelimelerinin birleştirilmiş hâlinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Metrosu</span> İstanbul, Türkiyede hizmet veren metro ağı

İstanbul Metrosu, Türkiye'nin nüfus bakımından en büyük şehri olan İstanbul'daki metro sistemidir. 3 Eylül 1989'da M1 hattının hizmete girmesiyle birlikte faaliyete başlamıştır. Günümüzde M1ᴀ, M1ʙ, M2, M3, M4, M5, M6, M7, M8, M9 ve M11 olmak üzere 11 hattan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hafif raylı sistem</span>

Hafif raylı sistem ya da modern dekovil, daha yüksek kapasite ile çalışan kentsel bir tramvay sistemidir. Dekovil, 40–60 cm arası raylarda hareket etme kabiliyetine sahip makine, hayvan veya insan gücüyle yürüyebilecek şekilde dizayn edilmiş vagonlardır. 1875 yılında Paul Decauville tarafından Fransa'da kurulan şirketin ürettiği bu araçlar, zamanla bu isimde (dekovil) anılmışlardır. Hafif raylı sistemlerde kullanılan vagonlar sıradan tramvaylardan daha hızlıdırlar ancak metro vagonlarından daha hafiftirler. Son zamanlarda ağır raylı sistemler ile karşılaştırıldığında düşük maliyetleri ve artan güvenilirlikleri ile yoğun olarak tercih edilmektedirler.

Metro İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından İstanbul'da kent içi raylı sistemlerin işletmeciliğini yapmak üzere 1988'de İstanbul Ulaşım A.Ş. adı ile kurulmuş olan bir şirkettir. 20 Mayıs 2016'da ismi değiştirilerek Metro İstanbul adını almıştır. 240,5 km kent içi raylı sistem ağının işletmeciliğini yapmaktadır ve her gün iki milyonun üzerinde yolcuya hizmet vermektedir. İşlettiği sistemin bir parçası olan T1 Tramvay Hattı, Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği tarafından yüksek yolcu talebini karşılama alanında dünyadaki en iyi uygulama seçilmiştir.

Yapı Merkezi, 1965 yılında Ersin Arıoğlu ve Köksal Anadol tarafından İstanbul'da kurulmuş bir grup şirketidir. Yapı Merkezi; kurduğu şirketlerle özellikle ulaşım sistemleri; kent içi raylı sistemler; tüneller, köprüler, viyadükler; endüstriyel ve genel hizmet yapıları; konutlar, su toplama ve temin sistemleri; restorasyon, güçlendirme ve onarım işleri ile ilgili yurt içinde ve yurt dışında pek çok projeyi hayata geçirmiştir. 1980 yılından bu yana, özellikle Suudi Arabistan, Cezayir, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan ve Etiyopya olmak üzere yurt dışında da tasarım ve inşaat işleri yüklenmektedir. Ayrıca Yapı Merkezi web sayfası Uluslararası gönüllü sektör liderlerinden oluşan Web Marketing Association tarafından inşaat kategorisinde "Mükemmellik Standardı" ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katener</span> Demiryolu taşıtlarının enerji hattı

Katener, demiryolu taşıtlarına elektrik enerjisi sağlamak amacıyla kullanılan hatların genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hyundai Rotem</span> Güney Koreli makine şirketi

Hyundai Rotem, Güney Kore'li demiryolu araçları, savunma sanayi araç-gereçleri ve üretim hatları için üretim yapan bir sanayi şirketidir. Hyundai Motor şirketine bağlıdır. Temmuz 2006 yılında Türkiye'de ortak Eurotem A.Ş. şirketini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Aktarma Merkezi</span> Fatih, İstanbulda bir aktarma merkezi

Yenikapı Aktarma Merkezi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesindeki Yenikapı Meydanı'nda yer alan TCDD'ye ait yer altı tren istasyonu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na ait hemzemin raylı sistem istasyonu, Metro İstanbul'a ait yer altı metro istasyonları ve İETT otobüslerine hizmet veren otobüs duraklarını kapsayan ve hatlar arasında aktarma imkanı sağlayan aktarma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">15 Temmuz Kızılay Millî İrade</span> Ankara Metrosu istasyonu

15 Temmuz Kızılay Millî İrade Metro İstasyonu, eskiden Kızılay Metro İstasyonu, Ankara Metrosu'nun A1, M1, M2 ve M4 Metro Hatları'nda yer alan yer altı metro istasyonu kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">M1 (Ankara Metrosu)</span> Ankara Metrosu hattı

M1 Metro Hattı, Ankara'daki metro hatlarından birisidir. Kızılay'dan başlayıp Batıkent'te sona ermekte olan hat, 14,661 kilometre (9,110 mi) uzunluğa sahiptir ve 12 istasyonu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M2 (Ankara Metrosu)</span> Ankara Metrosu hattı

M2 Metro Hattı, Ankara'daki metro hatlarından birisidir. Kızılay'dan başlayıp Koru'da sona ermekte olan hat, 16,590 kilometre (10,309 mi) uzunluğa sahiptir ve 11 istasyonu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M3 (Ankara Metrosu)</span> Ankara Metrosu hattı

M3 Metro Hattı, Ankara'daki metro hatlarından biridir. Batıkent'ten başlayıp OSB-Törekent'te sona ermekte olan hat, 15,360 kilometre (9,544 mi) uzunluğa sahiptir ve 11 istasyonu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Üçyol (İzmir Metrosu)</span> İzmir Metrosu istasyonu

Üçyol (M1) Metro İstasyonu, İzmir Metrosu'nun M1 Metro Hattı'nda yer alan ve 22 Mayıs 2000'de hizmete giren yer altı metro istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Marsilya Metrosu</span>

Marsilya metrosu, Fransa'nın Marsilya kentinde bulunan bir metro ağıdır. Marsilya metrosu 26 Kasım 1977 tarihinde açılmıştır. Sistem 21.5 km uzunlukta olup iki hat ve 28 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Lozan Metrosu</span>

Lozan metrosu, İsviçre'nin Lozan kentinde bulunan bir metro ağıdır. Lozan metrosu 24 Mayıs 1991 tarihinde açılmıştır. Sistem 13.7 km uzunlukta olup iki hat ve 28 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">M12 (İstanbul Metrosu)</span> İnşa hâlindeki İstanbul Metrosu hattı

M12 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu yakasında, ilk istasyonu 60. Yıl Parkı son istasyonu ise Kâzım Karabekir olan 13 km uzunluğundaki sürücüsüz metro projesidir. Metro hattı 11 istasyondan oluşmaktadır. Toplamda 13 km uzunluğunda olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılmaktadır. Hattın inşaatı devam etmektedir ve 2025'te açılması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Kültür Merkezi (Ankara Metrosu)</span>

Atatürk Kültür Merkezi (M1) Metro İstasyonu, Ankara Metrosu'nun M1 Metro Hattı'nda yer alan ve 29 Aralık 1997'de hizmete giren yer altı metro istasyonudur.

M3 Metro Hattı, İzmir Metrosu'nun güneyde Menderes ile kuzeyde Konak arasında inşa edilmesi planlanan 22,3 km uzunluğundaki metro hattıdır. On sekiz istasyonu bulunan hat, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa edilecektir. Sürücüsüz araçların hizmet vereceği hat, M2 hattından sonra sistemdeki ikinci sürücüsüz metro hattı olacaktır.