İçeriğe atla

Üçüncü kolera salgını

Veba salgınının üçüncü kez meydana gelişi için Üçüncü veba salgını sayfasına bakınız.
Pavel Fedotov'un tablosu, 19. yüzyılın ortalarında koleradan bir ölümü göstermektedir..

Üçüncü kolera salgını (1846–1860), UCLA'daki araştırmacıların 1837 gibi erken bir tarihte başlamış olabileceğine ve 1863'e kadar sürmüş olabileceğine inandıkları, on dokuzuncu yüzyılda Hindistan'da ortaya çıkan ve sınırlarının çok ötesine ulaşan üçüncü büyük kolera salgınıdır.[1] Bu salgın, 19. yüzyıl salgınları arasında en yüksek ölüm oranına sahip olarak kabul edilir.[2]

Asya, Avrupa, Afrika ve Kuzey Amerika'daki nüfus arasında yüksek ölüm oranlarına sahiptir. Rusya'da bir milyondan fazla insan koleradan ölmüştür. 1853-1854'te Londra'daki salgın 10.000'den fazla can almış ve tüm Büyük Britanya için 23.000 ölüm olmuştur.

1854 yılında, Londra'nın fakir bir bölgesinde çalışan İngiliz doktor John Snow, hastalığın bulaşma yolu olarak kirli suyu tanımlamıştır. 1854 Broad Street kolera salgınından sonra, Londra'nın Soho bölgesindeki kolera vakalarının haritasını çıkarmış ve bir mahallede bir su pompasının yakınında bir dizi vaka tespit etmiştir. Teorisini test etmek için yetkilileri pompa kolunu çıkarmaya ikna etti ve bölgedeki kolera vakalarının sayısı hemen azaldı. Onun atılımı nihayetinde salgını kontrol altına almaya yardımcı oldu. Snow, 1849'da bir kolera salgınına yanıt olarak kurulan Londra Epidemiyoloji Derneği'nin kurucu üyesidir ve epidemiyolojinin babalarından biri olarak kabul edilir.[3][4][5]

İkinci kolera salgını

Ana madde: İkinci kolera salgını

İkinci kolera salgını Hindistan'dan yayıldı, tüm Avrupa'ya ve Kuzey Afrika'yı sardı, ardından Atlantik'i geçerek Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ne, Meksika ve Karayipler'e yayıldı. Birçok kaynak, ikinci pandeminin ne zaman sona erdiği ve üçüncü pandeminin ne zaman başladığı konusunda farklılık gösterir. Üçüncü kolera pandemisinin 1839'da Bengal'den bir artışla başladığını iddia eden kaynaklar vardır.[6]

1840'lar

Ayrıca bakınız: 1840'lar

1846'da Mekke'de 15.000'den fazla insan koleradan ölmüştür.[7] Rusya'da, 1847 ve 1851 yılları arasında ülkedeki salgında bir milyondan fazla insan ölmüştür.[8]

1848'de İngiltere ve Galler'de iki yıllık bir salgın başladı ve 52.000 can almıştır.[9] Londra'da, 1832 salgınının iki katından fazla, 14.137 cana mal oldu ve şehir tarihinin en kötü salgınıydı. Kolera, 1849'da İrlanda'yı vurdu; zaten açlık ve ateş nedeniyle zaten zayıflamış olan İrlanda Kıtlığından kurtulanların çoğunu öldürdü.[10] 1849'da kolera, Kuzey Amerika'ya göçmenler için bir biniş noktası olan İngiltere'nin büyük liman kenti Liverpool'da 5.308 ve Hull'da 1.834 can almıştır.[11] 1849'da Paris'te ikinci bir büyük salgın meydana gelmiştir.

İrlanda göçmen gemilerinden İngiltere'den Amerika Birleşik Devletleri'ne yayıldığına inanılan kolera, Mississippi nehri sistemine yayıldı ve St. Louis'de 4.500'den fazla ve New Orleans'ta 3.000'den fazla kişi öldü.[11] İrlandalı göçmenler için önemli bir yer olan New York'ta binlerce kişi öldü.[11] 1849-1850'de Nashville'i vuran salgın, eski ABD Başkanı James K. Polk'un hayatını aldı. Kaliforniya Altına Hücum sırasında, kolera Kaliforniya, Mormon ve Oregon Yolları boyunca taşındı, 6.000 ila 12.000[12] kişinin 1849–1855 kolera yıllarında Utah ve Oregon'a giderken öldükleri düşünülmektedir.[11] Kolera'nın 1832 ve 1849 arasındaki iki salgın sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde 150.000'den fazla kişinin,[13][14] ve ayrıca Meksika'da 200.000 kişinin öldüğüne inanılmaktadır.[15] Vietnam'da 1849'daki kolera salgını tahminen 800.000 ila bir milyon insanı öldürmüştür (1847 krallık nüfusunun %8 ile %10'u).[16]

1850'ler

Ayrıca bakınız: 1850'ler

Rusya'da 1847'de başlayan kolera salgını 1851'e kadar sürdü ve bir milyondan fazla insanı öldürdü. 1851'de Küba'dan gelen bir gemi hastalığı Gran Canaria'ya taşıdı.[17] Yaz aylarında adada,[18] 58.000 kişilik bir nüfustan 6.000'den fazla insanın öldüğü düşünülmektedir.

1852'de kolera doğuya Endonezya'ya yayıldı ve daha sonra 1854'te Çin ve Japonya'ya taşındı. Filipinler'e 1858'de ve Kore'ye 1859'da bulaştı. 1859'da Bengal'de bir salgın hastalığın yolcular ve askerler tarafından İran, Irak, Arabistan ve Rusya'ya bulaşmasına katkıda bulundu.[7] Japonya, 1858 ile 1902 arasında en az yedi büyük kolera salgını yaşadı. 1858-1860'taki bir salgında Tokyo'da 100.000 ile 200.000 arasında insan koleradan öldü.[19]

1854'te Chicago'da bir kolera salgını nüfusun yüzde 5,5'inin (yaklaşık 3,500 kişi) hayatını aldı.[20][21] Providence, Rhode Island o kadar yaygın bir salgına maruz kaldı ki, sonraki otuz yıl boyunca 1854 orada "Kolera Yılı" olarak adlandırıldı.[22] 1853-1854'te Londra'daki salgın 10.739 can aldı. İspanya'da 1854-1855 salgınında 236.000'den fazla kişi koleradan öldü.[23] Hastalık 1854 ve 1855'te Güney Amerika'ya ulaştı ve Venezuela ile Brezilya'da kurbanlar aldı.[15] Üçüncü pandemi sırasında, önceki iki pandemiden etkilenmeyen Tunus'ta, hastalığı Avrupalıların getirdiği düşünülmektedir. Avrupalıların temizlik uygulamalarını suçladılar. Bazı Amerika Birleşik Devletleri bilim adamları, kolera'nın bir şekilde Afrikalı Amerikalılarla ilişkili olduğuna inanmaya başladılar, çünkü hastalık Güney'de siyah popülasyonların olduğu bölgelerde yaygındı. Mevcut araştırmacılar, bu nüfusa sağlık koruma altyapısı ve sağlık hizmetleri açısından yetersiz hizmet verildiğini ve yolcular ile gemilerin hastalığı taşıdığı su yollarının yakınında yaşadıklarını belirtmektedir.[24]

1854 Broad Street kolera salgını

Ana madde: 1854 Broad Street kolera salgını
John Snow'un 1854 Londra salgınındaki kolera vakalarını gösteren orijinal haritası

1854 Broad Street kolera salgını, 1854'te İngiltere'de Londra'nın Soho semtindeki Broad Street (şimdi Broadwick Street) yakınlarında ve üçüncü kolera salgını sırasında meydana gelen şiddetli bir kolera salgınıdır. 616 kişiyi öldüren bu salgın, John Snow'un nedenleri üzerine yaptığı çalışma ve kolera kaynağının havadaki parçacıklardan (mikroplu hava teorisi , "miazma" olarak anılır) ziyade mikrop bulaşmış su olduğu hipoteziyle nedeniyle çok iyi bilinir.[25][26]

Snow, 1854'teki kolera salgınının kaynağını Broad Street'teki (şimdi Broadwick Street) halka açık su pompası olarak tanımladı. Çalışmaları tamamen kesin olmasa da, savunuculuğu yerel konseyi, su pompasının kolunu kaldırarak Broad Street pompasını devre dışı bırakmaya ikna etti. Snow daha sonra pompanın etrafındaki kolera vakaları kümesini göstermek için bir nokta haritası kullandı. Ayrıca, su kaynağının kalitesi ile kolera vakaları arasındaki bağlantıyı göstermek için istatistikler kullandı ve suyun, Thames Nehri'nin kanalizasyonla kirlenmiş bölümlerinden salgın bölgesine taşındığını ve bunun artan kolera insidansına yol açtığını gösterdi. Snow'un çalışması, halk sağlığı ve coğrafya tarihinde önemli bir olaydı. Epidemiyoloji biliminin kurucu olaylarından biri olarak kabul edilir.

Bu keşif, 19. yüzyılın ortalarından başlayarak halk sağlığını ve gelişmiş sanitasyon tesislerinin inşasını etkilemeye başladı. Daha sonra, "enfeksiyon odağı" terimi, bir enfeksiyonun bulaşması için koşulların uygun olduğu Broad Street pompası gibi yerleri tanımlamak için kullanılacaktır. John Snow'un kolera bulaşma nedenini bulma çabası, bilmeden bir çift kör deney yaratmasına neden oldu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Frerichs, Ralph R. "Asiatic Cholera Pandemics During the Life of John Snow : Asiatic Cholera Pandemic of 1846-63". John Snow - a historical giant in epidemiology (İngilizce). UCLA Department of Epidemiology - Fielding School of Public Health. 1 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Cholera's seven pandemics" (İngilizce). Canadian Broadcasting Corporation. 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "London Epidemiology Society". UCLA. 13 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2012. 
  4. ^ Dunnigan, M. (2003). "Commentary: John Snow and alum-induced rickets from adulterated London bread: an overlooked contribution to metabolic bone disease". International Journal of Epidemiology (İngilizce). 32 (3): 340-1. doi:10.1093/ije/dyg160 Özgürce erişilebilir. PMID 12777415. 
  5. ^ Snow, J. (1857). "On the Adulteration of Bread As a Cause of Rickets". The Lancet (İngilizce). 70 (1766): 4-5. doi:10.1016/S0140-6736(02)21130-7. 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
    Reedited in Snow, J. (2003). "On the adulteration of bread as a cause of rickets" (PDF). International Journal of Epidemiology (İngilizce). 32 (3): 336-7. doi:10.1093/ije/dyg153 Özgürce erişilebilir. PMID 12777413. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  6. ^ Hays, J. N. (2005). Epidemics and Pandemics: Their Impacts on Human History (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN 9781851096589. 
  7. ^ a b Asiatic Cholera Pandemic of 1846-63 28 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. UCLA School of Public Health.
  8. ^ Geoffrey A. Hosking (2001). "Russia and the Russians: a history 28 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Harvard University Press. p. 9. 0-674-00473-6
  9. ^ Cholera's seven pandemics 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., cbc.ca, 2 Aralık 2008.
  10. ^ "The Irish Famine" (İngilizce). 27 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014. 
  11. ^ a b c d Rosenberg, Charles E. (1987). The Cholera Years: The United States in 1832, 1849, and 1866 (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72677-9. 
  12. ^ Unruh, John David (1993). The plains across: the overland emigrants and the trans-Mississippi West, 1840–60 (İngilizce). Urbana, IL: University of Illinois Press. ss. 408-10. ISBN 978-0-252-06360-2. 
  13. ^ Beardsley GW (2000). "The 1832 Cholera Epidemic in New York State: 19th Century Responses to Cholerae Vibrio (part 2)". The Early America Review. 3 (2). 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2010. 
  14. ^ Vibrio cholerae in recreational beach waters and tributaries of Southern California 3 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  15. ^ a b Byrne, Joseph Patrick (2008). Encyclopedia of Pestilence, Pandemics, and Plagues: A-M. ABC-CLIO. s. 101. ISBN 978-0-313-34102-1. 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  16. ^ Goscha, Christopher (2016). Vietnam: A New History. Basic Books. ss. 60. 
  17. ^ HISTORICAL GEOGRAPHICAL APPROACH IN THE BEHAVIOR OF THE EPIDEMIC OF THE CHOLERA MORBUS OF 1851 IN THE PALMS OF GREAT CANARY 22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.626
  18. ^ Historia de la medicina en Gran Canaria 22 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. pp. 545–546
  19. ^ Kaoru Sugihara, Peter Robb, Haruka Yanagisawa, Local Agrarian Societies in Colonial India: Japanese Perspectives, (1996), p. 313.
  20. ^ Rosenberg, Charles E. (1987). The cholera years: the United States in 1832, 1849 and 1866 (İngilizce). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72677-9. 
  21. ^ Chicago Daily Tribune 31 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 12 July 1854
  22. ^ McKenna, Ray (19 Nisan 2020). "My Turn: Ray McKenna: R.I. residents of 1854 would relate" (İngilizce). The Providence Journal. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  23. ^ Kohn, George C. (2008). Encyclopedia of Plague and Pestilence: from Ancient Times to the Present (İngilizce). Infobase Publishing. s. 369. ISBN 978-0-8160-6935-4. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021. 
  24. ^ Hayes, J. N. (2005). Epidemics and Pandemics: Their Impacts on Human History (İngilizce). Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. s. 233. 
  25. ^ Eyeler, William (July 2001). "The changing assessments of John Snow's and William Farr's Cholera Studies". Sozial- und Präventivmedizin (İngilizce). 46 (4): 225-32. doi:10.1007/BF01593177. PMID 11582849. 
  26. ^ Paneth, N; Vinten-Johansen, P; Brody, H; Rip, M (1 Ekim 1998). "A rivalry of foulness: official and unofficial investigations of the London cholera epidemic of 1854". American Journal of Public Health (İngilizce). 88 (10): 1545-1553. doi:10.2105/ajph.88.10.1545. ISSN 0090-0036. PMC 1508470 $2. PMID 9772861. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kolera</span> ince bağırsağın bakteriyel enfeksiyonu

Kolera, Vibrio cholerae isimli bakteri türünün bazı suşlarının neden olduğu bulaşıcı bir ince bağırsak hastalığıdır. Hiç belirti göstermeyebileceği gibi hafif ya da ağır seyredebilir. Klasik belirtisi birkaç gün süren büyük miktarlarda sulu ishaldir. Kusma ve kas krampları da eşlik edebilir. İshalin şiddetine bağlı olarak saatler içinde dehidratasyon ve elektrolit dengesizliği oluşabilir. Bu durum gözlerin içe çökmesi, ciltte soğukluk ve elastikliğin azalması ile el ve ayak derisinde buruşmaya yol açar. Dehidratasyon deri renginin maviye dönmesine sebep olabilir. Belirtiler bakterinin vücuda alınmasından iki saat ile beş gün sonrasında başlar.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Bazalgette</span> 19.yüzyılda yaşamış İngiliz mühendis

Joseph Bazalgette, 19. yüzyılda Londra'da yaşamış mühendis.

<i>Vibrio cholerae</i>

Vibrio cholerae, insanlarda koleraya sebep olan bir eğilmiş-çubuk şekilli gram negatif bakteridir. Vibrio cholerae ve diğer türler, Proteobacteria'nın gamma alt bölümüne mensup olan Vibrio cinsine aittir. İlk olarak 1854 yılında İtalyan anatomist Filippo Pacini tarafından koleranın nedeni olarak izole edilmiştir ama Robert Koch'a kadar geniş ölçüde bilinmiş değildi, bağımsız olarak otuz yıl çalıştıktan sonra Koch bu bilgiyi ve hastalıkla savaşmanın yollarını tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık yapıcı mikrop teorisi</span> mikroorganizmaların birçok hastalığın nedeni olduğunu savunan teori

Hastalık yapıcı mikrop teorisi, birçok hastalık için şu anda kabul edilen bilimsel teoridir. Patojen veya "mikrop" olarak bilinen mikroorganizmaların hastalığa neden olabileceğini belirtir. Büyütülmeden görülemeyecek kadar küçük olan bu organizmalar insanları, diğer hayvanları ve diğer canlı konakları istila eder. Konakları içinde büyümeleri ve çoğalmaları hastalığa neden olabilir. "Mikrop" sadece bir bakteriyi değil, protistler veya mantarlar gibi herhangi bir mikroorganizma türünü ve hatta virüsler, prionlar veya viroidler gibi hastalığa neden olabilen canlı olmayan patojenleri ifade eder. Patojenlerin neden olduğu hastalıklara bulaşıcı hastalıklar denir. Bir patojen bir hastalığın temel nedeni olsa bile, çevresel ve kalıtsal faktörler genellikle hastalığın şiddetini ve potansiyel bir konakçı bireyin patojene maruz kaldığında enfekte olup olmayacağını etkiler. Patojenler, hem insanlarda hem de hayvanlarda bir bireyden diğerine geçebilen hastalık taşıyıcı ajanlardır. Bulaşıcı hastalıklara patojen mikroorganizmalar ve parazitler gibi biyolojik ajanlar neden olmaktadır.

Kolera aşıları, kolerayı önlemede etkili aşılardır. İlk altı ayda yaklaşık %85, ilk yılda ise %50–60 etkilidir. İki yıldan sonra etkinlik oranı %50'nin altına düşer. Toplumun önemli bir bölümü aşılandığında, bağışık olmayanlar arasında da toplum düzeyinde bağışıklık oluşabilir. Dünya Sağlık Örgütü yüksek risk altındaki kişilerde diğer tedbirlerle birlikte kullanılmasını önermektedir. Genellikle günde iki veya üç doz ağızdan alınarak kullanılması önerilir. Dünyanın bazı bölgelerinde enjekte edilebilir şekilleri mevcuttur fakat kullanılabilirliği azdır.

<span class="mw-page-title-main">Salgınlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Salgın, bulaşıcı bir hastalığın belirli bir popülasyondaki çok sayıda insana kısa sürede yayılmasıdır. Örneğin meningokok enfeksiyonlarında ardışık iki hafta boyunca 100,000 insanda 15 ve üzeri vaka görülmesi bir salgın olarak kabul edilir.

İlk kolera salgını, aynı zamanda ilk Asya kolera salgını veya Asya kolerası olarak bilinen, Kalküta çevresinde oluşmuş ve Güneydoğu Asya, Ortadoğu, Doğu Afrika ve Akdeniz kıyılarına kadar yayılmış bir salgın hastalıktır. Kolera daha önce birçok kez Hindistan'a yayılmışken, bu salgın daha da ilerledi; sona ermeden önce Çin ve Akdeniz'e kadar ulaştı. Bu salgının sonucunda Avrupa'nın baskısıyla bölgeye gönderilen Britanyalı askerler de dahil olmak üzere yüz binlerce kişi öldü. Salgın, 19. ve 20. yüzyıllar süresince hem Asya hem Avrupa'da yayılan birkaç kolera pandemisinin ilkiydi. Salgın, benzeri görülmemiş bir şekilde çok sayıda bölgeye yayılmış ve Asya'daki hemen hemen her ülkeyi etkilemiştir.

1970 İstanbul kolera salgını, 1961 ile 1975 arasında yayılan Yedinci kolera pandemisinin bir parçasıdır. Salgın ilk olarak Sağmalcılar'da baş göstermiş, Esenler ve Taşlıtarla'ya da sıçramıştır. Salgının kaynağının Habipler köyündeki dereye karışan çöp suları olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yedinci kolera salgını</span> 1961-1975 Kolera Pandemisi

1961–1975 kolera pandemisi (yedinci kolera pandemisi olarak da bilinir) yedinci büyük kolera salgını ve esas olarak 1961 ile 1975 yılları arasında meydana gelmiş ancak etkisi günümüze kadar devam etmiş salgındır. El Tor adlı türe dayanan bu salgın, 1961'de Endonezya'da başladı ve 1963'te Bangladeş'e daha sonra 1964'te Hindistan'a, ardından 1966'da Sovyetler Birliği'ne sıçradı. Temmuz 1970'te Odessa'da bir salgın oldu ve 1972'de Bakü'de salgın raporları ortaya çıkmış ancak Sovyetler Birliği bu bilgiyi saklamıştır. 1973 yılında Kuzey Afrika'dan İtalya'ya ulaştı. Japonya ve Güney Pasifik'te, 1970'lerin sonlarında birkaç salgın görüldü. 1971'de dünya çapında bildirilen vaka sayısı 155.000 idi. 1991 yılında 570.000'e ulaştı. Hastalığın yayılmasına modern ulaşım ve toplu göçler yardımcı oldu. Ancak ölüm oranları hükûmetler modern tedavi edici ve önleyici tedbirler almaya başladıkça belirgin bir şekilde düştü. %50 olan olağan ölüm oranı, 1980'lerde %10'a ve 1990'larda %3'ün altına düştü.

<span class="mw-page-title-main">1629-1631 İtalya veba salgını</span>

Milano Büyük Vebası olarak da anılan 1629-1631 İtalya veba salgını, 1348'de Kara Ölüm ile başlayan ve 18. yüzyılda sona eren İkinci veba salgınının bir parçasıydı. 17. yüzyılda İtalya'daki iki büyük salgından biri, Kuzey ve Orta İtalya'yı etkiledi ve en az 280.000 ölümle sonuçlandı. Bir milyon ölümle nüfusun yaklaşık %35'inin öldüğü de tahminler arasındadır. 1629-1631 salgınının, İtalya ekonomisinin diğer Batı Avrupa ülkelerine göre geride kalmasına neden olduğu da iddia edilmiştir.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci veba salgını</span>

İkinci Veba salgını, 1348'de Avrupa'ya ulaşan ve sonraki dört yıl içinde Avrasya nüfusunun yarısını öldüren Kara Veba ile başlayan büyük bir veba salgınları dizisidir. Veba çoğu yerde yok olmasına rağmen, endemik hale geldi ve düzenli olarak tekrarladı. 17. yüzyılın sonlarında bir dizi büyük salgın meydana geldi ve hastalık 18. yüzyılın sonlarına veya 19. yüzyılın başlarına kadar bazı yerlerde tekrarladı. Bundan sonra, bakterinin yeni bir türü, 19. yüzyılın ortalarında Asya'da başlayan üçüncü veba salgınına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Altıncı kolera salgını</span>

Altıncı kolera salgını (1899-1923), Hindistan'da başlayan, 800.000'den fazla insanı öldüren ve Orta Doğu, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Rusya'ya yayılan büyük bir kolera salgınıydı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci kolera salgını</span> 1826-1837 yılları arasında tüm Dünyada görülen kolera salgını

İkinci kolera salgını (1826-1837), ayrıca Asya kolera salgını olarak da bilinir, Hindistan'dan Batı Asya üzerinden Avrupa, Büyük Britanya ve Amerika'ya, ayrıca doğuya Çin ve Japonya'ya ulaşan bir kolera salgınıdır. Kolera, 19. yüzyılda diğer tüm salgın hastalıklardan daha hızlı bir şekilde daha fazla ölüme neden olmuştur. Tıp topluluğu o zamanlar kolera'nın yalnızca bir insan hastalığı olduğuna, zaman içinde birçok seyahat aracıyla yayıldığına ve sıcak dışkı bulaşmış nehir suları ve kontamine yiyecekler yoluyla bulaştığına inanıyordu. İkinci salgın sırasında bilim camiasının, kolera nedenleri hakkındaki inançlarında değişiklik görülmüştür.

Dördüncü kolera salgını 19. yüzyılda Bengal bölgesinin Ganj Deltası'nda başladı ve Müslüman hacılarla birlikte Mekke'ye yayıldı. İlk yılında salgın 90.000 hacının 30.000'ini etkiledi. Salgın daha sonra Orta Doğu'ya yayıldı ve sonrasında liman şehirlerinden ve iç su yollarından gelen yolcular aracılığıyla Rusya, Avrupa, Afrika ve Kuzey Amerika'ya taşındı. 

<span class="mw-page-title-main">Beşinci kolera salgını</span>

Beşinci kolera salgını (1881–1896) 19. yüzyıldaki beşinci büyük uluslararası kolera salgınıdır. Asya ve Afrika'ya yayılmış ve Fransa, Almanya, Rusya ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerine ulaşmıştır. 1893 ve 1894 yılları arasında Rusya'da 200.000 ve 1887 ile 1889 arasında Japonya'da 90.000 can almıştır. Almanya'nın Hamburg kentindeki 1892 salgını, Avrupa'nın en büyük salgınıydı; o şehirde yaklaşık 8.600 kişi öldü. Birçok bölge sakini, salgının öldürücü etkisinden şehir yönetimini sorumlu tutsa da, uygulamalar büyük ölçüde değişmeden devam etti. Bu, yüzyılın son ciddi Avrupa kolera salgınıydı.

Pers veba salgını ya da basitçe Pers vebası, 1772-1773 yıllında toplam 2 milyon ölüme sebep olan devasa bir hıyarcıklı veba salgınıdır ve Pers İmparotorluğu'nda ortaya çıkmıştır. İnsanlık tarihindeki en yıkıcı veba salgınlarından biridir. Basra Körfezi bölgesinde ilk defa karantina önlemleri alınmasına sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">John Snow</span> İngiliz epidemiyolog ve hekim

John Snow İngiliz doktor ve anestezi ve tıbbi hijyenin geliştirilmesinde liderdir. Modern epidemiyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilir, bunun kısmen sebebi 1854'te Londra'nın Soho kolera salgınının kaynağını bulma konusundaki çalışmalarında bir su pompasının tutamağını kaldırarak hastalığı kısıtlamasıdır. Snow'un bulguları, diğer şehirlerde benzer değişikliklere ve dünya çapında genel halk sağlığında önemli bir iyileşmeye yol açan Londra'nın su ve atık sistemlerindeki temel değişikliklerin yanı sıra anestezinin benimsenmesine ilham vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Miazma teorisi</span> hastalığın kötü hava yoluyla bulaştığına dair eski bir tıbbi teori

Miazma teorisi, kolera, klamidya veya Kara Ölüm gibi hastalıkların, gece havası olarak da bilinen "kötü hava"nın zararlı bir formu olan "miazma"dan kaynaklandığını savunan terk edilmiş bir tıp teorisidir. Teori, salgın hastalıklara çürüyen organik maddelerden yayılan miazmanın neden olduğunu savunuyordu. Miazma teorisi genellikle bulaşıcı hastalıkların yayılmasıyla ilişkilendirilse de on dokuzuncu yüzyılın başlarında bazı akademisyenler teorinin diğer durumları da kapsadığını öne sürmüşlerdir; örneğin, bir kişinin yemek kokusunu soluyarak obez olabileceği gibi.

1854 Broad Street kolera salgını, 1854 yılında İngiltere'nin Londra şehrinin Soho semtindeki Broad Street bölgesinde meydana gelen şiddetli bir salgındır. Üçüncü kolera pandemisi (1852-1860) sırasında gerçekleşen bu salgın, kısa sürede yüzlerce insanın ölümüne yol açmıştır. Salgının kaynağı, John Snow adlı bir doktorun araştırmaları sonucunda Broad Street'teki bir su pompası olarak belirlenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.