İçeriğe atla

Üçüncü Dalga

Üçüncü Dalga (İngilizce: The Third Wave), demokratik toplulukların bile faşizme bağışıklı olmadıklarını göstermeyi amaçlamış bir deneydir.[1][2] Deney, Ron Jones adındaki tarih öğretmeni tarafından, "Mukayeseli Dünya Tarihi" dersinin[1] bir parçası olarak Nazi Almanyası konusunda lise ikinci sınıf öğrencileri üzerinde yürütüldü.[3] Deney, Palo Alto, Kaliforniya'daki Cubberley High School'da gerçekleştirildi.[1] Jones, öğrencilerine Alman halkının Holokost'a nasıl müsaade ettiğini anlatmak yerine, bunu onlara göstermeye karar verdi.[3] Jones, "Üçüncü Hare" adını verdiği bir hareket başlattığını, hareketin amacının demokrasiyi bertaraf etmek olduğunu söyledi.[1] Demokrasinin bireyselliği vurgulamasının bir engel teşkil ettiği fikriyle Jones, hareketin kilit taşı olarak şu mottoyu belirledi: "Disiplinden, birlikten, hareketten ve gururdan gelen güç."[1]

Deney, yürültüğü sırada iyi kayıt altına alınmamıştı. Güncel kaynaklara göre, deneyden sadece Cubberly Lisesi'nin "The Cubberly Catamount" adındaki öğrenci gazetesinde bahsedilmişti. Gazetenin sadece iki yayınında kısaca[4][5] bir yayınında uzun bir makaleyle deneyden ve amacından bahsedilmişti.[1] Jones, 9 yıl sonra deneyle ilgili detaylı bir makale yazdı[3] ve bunu daha fazla makale ile öğrencilerle ve Jones'la röportajlar takip etti.[2]

Deney üzerinde, 1981 tarihli The Wave isimli tv filmi ve 1981 tarihli aynı isimli kitap da dahil olmak üzere pek çok uyarlama yapıldı. 2008 tarihli Alman yapımı "Die Welle" filmi de deney üzerine kurgulandı. 2010 tarihinde Jones, deneye katılan öğrencileriyle beraber deney üzerine "The Wave" adında bir müzikal yazdı ve sergiledi.[6] 10 Ekim 2010 tarihinde, deneye katılan öğrencilerden Phillip Neel, hikâyenin tamamını öğrenciler ve öğretmen ile baştan anlattığı "Lesson Plan" adında bir belgesel film çıkardı.[7]

Kronoloji

Tepkiler

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

  • Dawson, Jeff (31 August 2008), "The Wave shows how to turn children into Nazis15 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Sunday Times.
  • Klink, Bill (April 21, 1967) "The Third Wave presents inside look at Fascism",The Cubberley Catamount6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Volume 11, No. 14, Page 3. (News article in Cubberley student newspaper, following the Third Wave Rally, including details regarding the rally and names of some individuals involved.)
  • Leler, Robin and Sakuma, Bernice. (April 7, 1967) The Cubberley Catamount6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Volume 11, No. 13, Page 2. Column entitled "Through the Tiger Eye". (Article in Cubberley student newspaper makes brief reference to the events of the "Third Wave".)
  • Strasser, T. (1981). The Wave. New York: Dell Publishing Co.
  • Williams, Sylvia Berry. (1970) Hassling. New York: Little, Brown. Page 51 in Chapter 7 "A Bill of Particulars on the USM".

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "The Catamount, Vol 11., No 14., page 3". 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  2. ^ a b "Article with participants recollection". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  3. ^ a b c Ron Jones's 2-part essay about The Third Wave (Internet Archive)
  4. ^ "The Catamount, Vol 11., No 13., page 2". 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  5. ^ "The Catamount, Vol 12., No 6., page 6". 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011. 
  6. ^ "In 'The Wave', ex-teacher Ron Jones looks back (San Francisco Chronicle)". 18 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  7. ^ Ducey, Patricia. "Experiment in Fascism at an American High School: The Lesson Plan @ The Newport Beach Film Festival". Libertas Film Magazine. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Radyo</span> elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet

Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu Marconi icat etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atmacagiller</span> kuş familyası

Accipitridae veya Atmacagiller, Accipitriformes takımına bağlı yırtıcılardan oluşan bir kuş familyasıdır. Avladıkları orta boy memeliler ve çeşitli böcekler ile beslenirler. Bazıları leşle ve birkaçı meyvelerle de beslenebilir. Tüm kıtalara ve bazıları okyanus ada gruplarına yayılmıştır.

Yunan alfabesi, tarihî dönemden çağdaş döneme kadar çeşitli değişikliklerle aslen Yunancanın yazımında kullanılan alfabedir. Aslen Fenike alfabesinden türetilmiş ve ilk olarak MÖ 9. yüzyıl sonlarında ya da MÖ 8. yüzyıl başlarında kullanılmaya başlanmıştır. Latin ve Kiril alfabelerinin atasıdır. Günümüzde Yunanca yazmak dışında matematikte, temel bilim ve mühendislik bilimlerinde bilimsel gösterimler olarak kullanılır. Alfabe, yedisi ünlü, on dördü ünsüz, üçü ise birleşik yirmi dört harften oluşur:

<span class="mw-page-title-main">Kelly Rowland</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı

Kelly Rowland, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı, dansçı ve oyuncu. Destiny's Child adlı R&B grubunun eski üyelerinden biridir.

New wave, müzik alanında pek çok gelişmeyi tanımlamakta kullanılsa da, en yaygın olarak 1970'lerin sonlarında ve 1980'lerin başlarında Batı popüler müziğinde punk rock hareketinden esinlenerek ortaya çıkan müzik akımının adıdır. Bu müzik türü, 1980'ler boyunca popülerliğini sürdürmüş ve 2000'lerde tekrar bunu elde etmiştir. Başlangıçta punk rock'tan esinlenen New Wave; Funk, Disco, Reggae ve Ska türlerinin de bir karışımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Milgram deneyi</span>

Milgram deneyi, insanların otorite sahibi bir kişi veya kurumun isteklerine, kendi vicdani değerleriyle çelişmesine rağmen itaat etmeye ne ölçüde istekli olduklarını ölçme amacını güden bir deneyler dizisinin genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ron Howard</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; sinema oyuncusu

Ronald William Howard veya kısaca Ron Howard, Oscar ödülü sahibi Amerikalı yönetmen, yapımcı ve oyuncu.

Post-punk, 1970'lerin ortasındaki punk rock'ın popülaritesinin ardından yükselişe geçen bir rock müzik hareketidir. Bu türün her ne kadar kökeni punk rock'a dayansa da bu tür daha içe dönük, karışık ve deneysel bir yapı göstermektedir. Post-punk, bağımsız müziği ve punk rock'ı yaygınlaştırmış, Krautrock'tan synthesizer kullanımı ve tekrar öğelerini alarak alternatif rock'ın doğuşuna zemin hazırlamıştır. Post-punk aynı zamanda Jamaika dub müziğinden ve Amerikan funk'ından etkilenmiş; stüdyo çalışmalarında deneyselliği ön plana çıkarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Stanford hapishane deneyi</span> 1971de yapılan psikolojik bir deney

Stanford hapishane deneyi, Ağustos 1971'de gerçekleştirilen bir psikolojik deneydi. Bu deney, bir hapishane ortamının iki haftalık bir simülasyonu olup, durumsal değişkenlerin katılımcıların tepkileri ve davranışları üzerindeki etkilerini inceledi. Stanford Üniversitesi psikoloji profesörü Philip Zimbardo, çalışmayı yürüten araştırma ekibini yönetti.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

<i>Tehlikeli Oyun</i> (film, 2008)

Tehlikeli Oyun ya da Almanca adıyla Die Welle, Dennis Gansel tarafından yönetilen 2008 yapımı Alman filmi. Sosyal bir deneyimi konu alan film, Üçüncü Dalga adlı yaşanmış bir deneyi anlatan Die Welle adlı kitaptan uyarlanmıştır. Filmin yapımcılığını Christian Becker, senaryo yazarlığını da yönetmen Dennis Gansel ile Peter Thorwarth üstlenmiştir. Filmde baş rolleri Jürgen Vogel, Max Riemelt, Jennifer Ulrich, Jacob Matschenz ve Frederick Lau paylaşmıştır. Film, vizyona girdikten sonraki 10 haftada 2.3 milyon izleyici çekmiştir. Dennis Gansel, bu filmle İstanbul Uluslararası Film Festivali'nde "jüri özel ödülü"ne layık görülmüştür. Film, 9 Mayıs 2008'de Türkiye'de vizyona girmiştir. 1967 yılında Kaliforniya'da yaşanmış gerçek bir olayı günümüz Almanya'sına uyarlayan film, faşizmin köklerine dair trajik bir hikâye olarak bir toplumda, özellikle de toplumun dinamiğini oluşturan ergenler üzerinde, her zaman otokratik bir sosyal grubun yaratılabileceğini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çift yarık deneyi</span>

Young deneyi olarak da bilinen çift-yarık deneyi, ışığın dalga özelliği sergilediğini gösterir. Fotoelektrik etkisi ışığın dalga özelliğinin yanı sıra parçacık özelliği de sergilediğini gösterir. Deneyin basit versiyonunda lazer ışını gibi bağdaşık bir ışık kaynağı, iki paralel yarık açılmış ince bir levhayı aydınlatır ve yarıktan geçen ışık levhanın arkasındaki bir ekranda gözlemlenir. Işığın dalga doğası ışık dalgalarının iki yarıktan da geçerek girişim yapmasını ve ekranda aydınlık ile karanlık bantlar oluşturmasını sağlar ki bu sonuç ışık tamamen parçacıklı yapıda olsa beklenemez. Fakat, parçacıklardan veya fotonlardan oluşuyormuş gibi, ekranda her zaman ışığın soğurulduğu görülür. Bu durum dalga-parçacık ikiliği olarak bilinen prensibi ortaya koyar.

<span class="mw-page-title-main">Brad Jones</span> Avustralyalı futbolcu (d. 1982)

Brad Jones, Avustralyalı eski millî kaleci.

<span class="mw-page-title-main">Blythe Danner</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Blythe Katherine Danner, Amerikalı oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Asuka</span> Japon güreşçi

Kanako Urai ya da bilinen adıyla Asuka WWE Raw'da boy gösteren Japon profesyonel güreşçi.

<span class="mw-page-title-main">Han Nehri Mucizesi</span>

Han Nehri Mucizesi, Güney Kore'nin Kore Savaşı (1950-1953) sonrasında gelişmekte olan bir ülkeden, gelişmiş bir ülkeye dönüştüğü hızlı ekonomik büyüme dönemidir. 20. yüzyılın ikinci yarısında hızlı yeniden yapılanma ve ihracata dayalı büyüme, hızlı sanayileşme, yeni teknolojilerin tanıtılması, eğitimin gelişmesi ile Güney Kore ekonomisinin kalkınması sayesinde ülkede yaşam standartları yükseldi, hızlı kentleşme ve modernleşme yaşandı. Güney Kore; 1988 Yaz Olimpiyatları, Japonya ile birlikte 2002 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği ile Samsung, LG ve Hyundai gibi chaebol olarak bilinen büyük şirketlerin yükselişi gibi başarılı olaylara tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">Gwangju Ayaklanması</span> 1980de Güney Korede hükümet karşıtı ayaklanma

Gwangju Ayaklanması veya Gwangju Demokrasi Hareketi, Güney Kore'nin Gwangju kentinde 18-27 Mayıs 1980 tarihleri arasında darbe yönetimine karşı gerçekleşen protesto gösterileridir. Bu süre zarfında, Chun Doo-hwan hükûmetine karşı gösteri yapan yerel Jeonnam Üniversitesi öğrencileri hükûmet birlikleri tarafından görülmemiş bir şekilde saldırıya uğrayarak dövüldüğünde ve öldürüldüğünde, Gwangju vatandaşları yerel silah ve polis karakollarını basarak silahla direniş gösterdi. Ayaklanma 27 Mayıs 1980 tarihinde bastırıldı. Olay bazen başladığı zamana değin 5 · 18 olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Fermilab'daki çarpıştırma dedektörü</span>

Fermilab'daki çarpıştırma dedektörü deneysel birliğin yüksek enejili parçacıkları Tevatron' da, dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı, çarpıştırılması üzerine kullandığı dedektördür. Amaç evreni oluşturan parçacıkların özelliklerini ve bu parçacıkların aralarındaki güç ve etkileşimleri belirlemektir.

<span class="mw-page-title-main">Hannu Mikkola</span>

Hannu Olavi Mikkola, eski Dünya Ralli Şampiyonu olan Fin otomobil yarışçısı.