İçeriğe atla

Øystein Ore

Øystein Ore
Doğum7 Ekim 1899(1899-10-07)[1][2]
Oslo, Norveç
Ölüm13 Ağustos 1968 (68 yaşında)
Oslo, Norveç
MilliyetNorveçli
EğitimKristiania Üniversitesi
Göttingen Üniversitesi
ÖdüllerJohn Simon Guggenheim Memorial Foundation Fellowship
Order of St. Olav
Sterling Professor
Kariyeri
DalıMatematik, Kombinatorik, Kafes
Çalıştığı kurumYale Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Thoralf Skolem
Doktora öğrencileriMarshall Hall, Jr.
Grace Hopper

Øystein Ore (7 Ekim 1899 - 13 Ağustos 1968) halka teorisi, Galois bağlantıları, çizge teorisi ve matematik tarihi konularında yaptığı çalışmalarla bilinen Norveçli matematikçi.

Hayatı

Ore, 1922[3]'de Oslo Üniversitesi'nden Cand. Scient. matematik derecesi ile mezun oldu. 1924'te, Oslo Üniversitesi ona, Thoralf Skolem[4] tarafından yönetilen Zur Theorie der algebraischen Körper adlı tezi için doktora unvanı verdi. Ore, Emmy Noether'in soyut cebire yeni yaklaşımını öğrendiği Göttingen Üniversitesi'nde de okudu. Aynı zamanda İsveç'teki Mittag-Leffler Enstitüsünün üyesiydi ve Paris Üniversitesi'nde de biraz zaman geçirdi. 1925'te Oslo Üniversitesi'ne araştırma görevlisi olarak atandı.

Yale Üniversitesi'nden James Pierpont, araştırma matematikçilerini işe almak için 1926'da Avrupa'ya gitti. 1927'de Yale, Ore'yi matematikte yardımcı doçent olarak işe aldı, 1928'de doçentliğe, ardından 1929'da profesörlüğe terfi etti. 1931'de, 1968'de emekli olana kadar bulunduğu bir pozisyon olan Sterling Profesörü (Yale'nin en yüksek akademik derecesi) oldu.

Ore, 1941'de American Mathematical Society Colloquium (belirli bir konunun tartışıldığı seminer) dersi verdi ve 1936'da Oslo'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde genel konuşmacı olarak yer aldı. Ayrıca Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi ve Oslo Bilim Akademisi'ne seçildi. Ekonometrik Derneği'nin kurucusuydu.

Ore, neredeyse her yaz Norveç'i ziyaret etti. II. Dünya Savaşı sırasında, "Norveç'e Amerikan Yardımı" ve "Özgür Norveç" hareketlerinde aktif rol aldı. Ore Birleşik Devletler'de Norveç için yapılan yardım çalışmalarına katkıda bulundu ve radyoda konferanslar verdi.[5] Savaş sırasında memleketine yaptığı hizmetlerden dolayı minnettarlıkla 1947'de Aziz Olav Nişanı ile ödüllendirildi.

1930'da Ore, Gudrun Lundevall ile evlendi.[6] İki çocukları oldu. Ore'nin resim ve heykel tutkusu vardı, eski haritalar topladı ve birkaç dil öğrendi.

Çalışmaları

Ore, halka teorisi, Galois bağlantıları ve en önemlisi çizge teorisindeki çalışmaları ile tanınır.

İlk çalışmaları cebirsel sayı cisimleri, bir asal sayı tarafından üretilen idealin asal ideallere nasıl ayrıştırılacağı üzerineydi. Daha sonra değişmez halkalar üzerinde çalıştı ve bir alanı bölme halkasına yerleştirme konusundaki ünlü teoremini kanıtladı. Daha sonra aykırı cisimler üzerinde polinom halkalarını inceledi ve çarpanlara ayırma konusundaki çalışmalarını değişmeli olmayan halkalara genişletmeye çalıştı. Bir kesir halkasının tanımlanmasına izin veren Ore koşulu (eğer doğruysa) ve polinom halkalarının değişmeyen bir analoğu olan Ore uzantısı bu çalışmanın bir parçasıdır. Daha temel sayı teorisinde, Ore harmonik sayıları, bölenleri tam sayı harmonik ortalamaya sahip sayılardır.

Bir öğretmen olarak Ore, bilim ve matematiğe katkıda bulunacak iki doktora öğrencisine matematik öğretmekle dikkat çekmiştir; Grace Hopper, sonunda ilk bilgisayarların geliştirilmesinde öncü olan Amerika Birleşik Devletleri Tümamiral ve bilgisayar bilimcisi ve Marshall Hall, Jr., grup teorisi ve kombinatorik konusunda önemli araştırmalar yapan Amerikalı matematikçi.

1930'da Richard Dedekind'in Toplu Eserleri (Collected Works of Richard Dedekind), Ore ve Emmy Noether tarafından ortaklaşa düzenlenen üç cilt halinde yayınlandı. Daha sonra dikkatini, konudaki Amerikan uzmanlığının iki kurucusundan biri olan Garrett Birkhoff ile birlikte kafes teorisine çevirdi. Ore'un kafes teorisi üzerine ilk çalışmaları, onu eşdeğerlik ve kapanış ilişkilerini, Galois bağlantılarını ve son olarak onu hayatının sonuna kadar meşgul eden çizge teorisine götürdü. Konuyla ilgili, biri çizge teorisi ve diğeri uygulamaları üzerine olmak üzere iki kitap yazdı. Çizge teorisinde, Ore teoremi, yeterince yoğun çizgelerin Hamilton döngüleri içerdiğini kanıtlayan birkaç sonuçtan biridir.

Ore matematik tarihine, canlı bir ilgi duyuyordu ve Cardano ile Niels Henrik Abel'ın biyografileri gibi sıradan insanlar için alışılmadık derecede yetenekli bir kitap yazardı.

Ore tarafından yazılmış kitaplar

  • Les Corps Algébriques et la Théorie des Idéaux (1934)
  • L'Algèbre Abstraite (1936)
  • Number Theory and its History (1948)
  • Cardano, the Gambling Scholar (Princeton University Press, 1953)
  • Niels Henrik Abel, Mathematician Extraordinary (Univ. of Minnesota Press, 1957)
  • Theory of Graphs (1962)
  • Graphs and Their Uses (1963)
  • The Four-Color Problem (1967)
  • Invitation to Number Theory (1969)

Kaynakça

  1. ^ "Ore, Øystein, 1899-1968". Bibliographic and Digital Archival Resources. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  2. ^ "Oystein Ore (1899-1968)". data.bnf.fr. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  3. ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Øystein Ore", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  4. ^ "Øystein Ore". Mathematics Genealogy Project. 21 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  5. ^ Milli Kütüphanedeki derslerinden biri: "Norske akademikere i Amerika. Av professor Øystein Ore, Yale University" (Norveççe). 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. ABD'deki Norveçli akademisyenler 
  6. ^ Ailesinin geçmişi şu şekilde tasvir edilmiştir: "Øystein Ore" (Norveççe). 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. Derinlemesine bir biyografi 

Dış bağlantılar

İlave okumalar

  • K. E. Aubert, Oystein Ore and his mathematical work (Norveççe), Nordisk Mat. Tidskr. 18 (1970), 121-126.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Évariste Galois</span> Fransız matematikçi (1811 – 1832)

Évariste Galois, Fransız matematikçi ve siyasi aktivist.

Cebir sayılar teorisini, geometriyi ve analizi içine alan geniş bir matematik dalıdır. Temel matematik işlemlerinden, çember ve daire alanları bulmayı kapsayan geniş bir ilgi alanına sahiptir. Cebir, mühendislik ve eczacılık gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Kuramsal cebir, ileri matematiğin bir dalı olmakla birlikte sadece uzmanlar tarafından çalışılan bir koldur.

Sayılar teorisi, tamsayılar ve bunlarla ilgili işlemleri inceleyen bilim dalıdır. Sayılar teorisi, tam sayıların özelliklerini inceleyen matematiğin bir alanıdır. Matematiğin en eski alanlarından biri olan bu alanda, uzun yıllar uygulama sahası çok az bulunmuştur. Fakat son yıllarda teknolojik gelişmelerin ve bilgisayar sistemlerinin temelinin sonlu sayıda işlem yapan makinelere dayanması bu alanı uygulama bulur hale getirmiştir. Aslen, matematiğin ihtiyaçtan değil de felsefi temellerden oluştuğunun bir kanıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dedekind</span> Alman matematikçi (1831–1916)

Julius Wilhelm Richard Dedekind, sayılar teorisi, soyut cebir konularına önemli katkılarda bulunan bir Alman matematikçiydi. En iyi bilinen katkısı, Dedekind kesimi kavramı aracılığıyla reel sayıların tanımıdır. Ayrıca modern küme teorisi ve Mantıkçılık' olarak bilinen matematik felsefesi'nin gelişiminde öncü olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Thorstein Veblen</span> Amerikalı akademisyen

Thorstein Bunde Veblen, Amerikalı iktisatçı, sosyolog ve akademisyen. Kurumsal iktisat ekonomik ekolünün kurucularından biridir ve hazırladığı eserler ile bu akımın ilk teorisyenlerinin başında gelmiştir. Marksist olmayan kapitalist sistem kritikçisi.

<span class="mw-page-title-main">Bernt Michael Holmboe</span> Norveçli matematikçi (1795–1850)

Bernt Michael Holmboe, Norveçli matematikçidir. 1810'a kadar herhangi bir okula gitmeyen Holmboe, ilk dönemlerinde eğitimini evinde sürdürdü. Kısa bir süre Christopher Hansteen'in asistanlığını da yaptığı Frederick Kraliyet Üniversitesi döneminden sonra, 1818 yılında Christiania Katedral Okuluna matematik öğretmeni olarak kabul edildi. Burada, daha sonra tanınmış bir matematikçi olacak Niels Henrik Abel'le tanıştı. 1826'da Frederick Kraliyet Üniversitesi'ne geçen Norveçli matematikçi, 1850'deki ölümüne kadar burada çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Zermelo</span> Alman mantıkçı ve matematikçi

Ernst Friedrich Ferdinand Zermelo, çalışmalarının matematiğin temelleri üzerinde büyük etkileri olan bir Alman mantıkçı ve matematikçiydi. Zermelo–Fraenkel aksiyomatik küme teorisini geliştirmedeki rolü ve iyi-sıralılık ilkesi için kanıtıyla tanınır. Ayrıca, 1929'da satranç oyuncularını sıralama üzerine çalışması, ikili karşılaştırma için bu yöntemi kullanan çeşitli uygulamalı alanlar üzerinde derin bir etkisi olmaya devam eden bir modelin ilk tanımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Emmy Noether</span> Soyut cebir ve kuramsal fiziğe çığır açıcı katkılarıyla bilinen Alman Yahudi kadın matematikçi (1882-1935)

Emmy Noether, soyut cebir ve kuramsal fiziğe çığır açıcı katkılarıyla bilinen bir Alman matematikçidir. Pavel Alexandrov, Albert Einstein, Jean Dieudonné, Hermann Weyl, Norbert Wiener ve daha birçok kişi tarafından halka, alan ve cebir teorilerinde devrim yaratan, tarihin en önemli matematikçilerinden biri olarak nitelendirilmiştir. Noether teoremi, simetri ile korunum yasaları arasındaki temel bağı açıklar.

Tarih boyunca matematiğin konu çeşitliliği ve derinliği artmaktadır, matematiği kavrama, birçok konuyu matematiğin daha genel alanlarına göre sınıflandırma ve düzenleme için bir sistem gerektirir. Bir dizi farklı sınıflandırma şeması ortaya çıkmıştır ve bazı benzerlikleri paylaşsalar da, kısmen hizmet ettikleri farklı amaçlara bağlı olarak farklılıkları vardır. Ek olarak, matematik geliştirilmeye devam ettikçe, bu sınıflandırma şemaları da yeni oluşturulan alanları veya farklı alanlar arasında yeni keşfedilen bağlantıları dikkate alacak şekilde değişmelidir. Farklı alanlar arasındaki sınırı aşan, genellikle en aktif olan bazı konuların sınıflandırılması daha zor hale gelir.

<span class="mw-page-title-main">Wacław Sierpiński</span>

Wacław Franciszek Sierpiński (Lehçe: ˈvat͡swaf fraɲˈt͡ɕiʂɛk ɕɛrˈpij̃skʲi Polonyalı bir matematikçiydi. Küme teorisine, sayı teorisi, fonksiyonlar teorisi ve topolojiye yaptığı katkılarla biliniyordu. 700'ün üzerinde makale ve 50 kitap yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Kazimierz Kuratowski</span>

Kazimierz Kuratowski,, , Polonyalı bir matematikçi ve mantıkçı. Varşova Matematik Okulu'nun önde gelen temsilcilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Carl Størmer</span> Norveçli matematikçi

Fredrik Carl Mülertz Størmer Norveçli bir matematikçi ve astrofizikçidir. Matematikte, π sayısının hesaplanması ve ardışık düzgün sayılar üzerine Størmer teoremi dahil olmak üzere Sayılar teorisindeki çalışmaları ile tanınır. Fizikte, manyetosferdeki yüklü parçacıkların hareketini ve aurora oluşumunu incelemesi ve bu konulardaki Uzayın Derinliklerinden Atomun Kalbine adlı kitabıyla tanınır. Norveç'teki Oslo Üniversitesi'nde uzun yıllar matematik profesörü olarak çalıştı. Ayın uzak tarafındaki bir kratere onun adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thoralf Skolem</span>

Thoralf Albert Skolem matematiksel mantık ve küme teorisi alanlarında çalışan Norveçli matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Alf Victor Guldberg</span>

Alf Victor Emanuel Guldberg fark denklemleri, diferansiyel denklemler, aktüerya bilimi ve matematiksel istatistik alanlarında çalışan Norveçli bir matematikçiydi.

Edmund Frederick Robertson, St Andrews Üniversitesi'nde saf matematik profesörüdür.

Norman Linstead Biggs, ayrık matematik ve özellikle cebirsel kombinatorik üzerine odaklanan önde gelen bir İngiliz matematikçidir.

Scipione del Ferro, depresif kübik denklemi çözmek için ilk kez bir yöntem keşfeden İtalyan matematikçiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.