İçeriğe atla

Özi Deniz Muharebesi

Özi Deniz Muharebesi
1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı

Özi Kalesi
Tarih14-15 Ekim 1787
Bölge
Sonuç Sonuçsuz
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuRus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Cezayirli Gazi Hasan PaşaRus İmparatorluğu Tuğamiral Mordvinov
Güçler
3 kalyon
5 firkete
7 şebek
4 kundak gemisi
12 gambot
5 kalyon
5 kadırga
2 batarya gemisi
2 gambot
Kayıplar
Yok 1 batarya gemisi

Özi Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Cezayirli Gazi Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı donanması ile Tuğamiral Mordvinov komutasındaki Rus donanması arasında 14-15 Ekim 1787 tarihlerinde Özi önlerinde meydana gelen muharebede taraflar birbirlerine üstünlük sağlayamadılar.

Muharebe

Osmanlı donanması başarısız Kılburun çıkarmasından (12 Ekim) sonra Özi nehri ağzında kalmaya devam etti.[1] Buna mukabil, Tuğamiral Mordvinov komutasındaki 14 parçalık (5 kalyon, 5 kadırga, 2 batarya gemisi ve 2 gambot) Rus donanması 31 parçalık Osmanlı donanması'nı (3 kalyon, 5 firkete, 7 şebek, 4 kundak gemisi ve 12 gambot karadaki Rus topçusu ile Rus donanmasının ateşi arasında bırakmak amacıyla harekete geçti. Bununla birlikte, Osmanlı donanmasının Özi limanının koruması altında olduğunu gördü ve planının başarıya ulaşamayacağını anladı. Bunun üzerine, 14 Ekim'in ilk saatlerinde Osmanlı donanmasının en güneydeki gemilerinin üzerine 5 gemilik bir filo göndererek Osmanlı donanmasını limandan uzaklaştırmaya çalıştı. Rus filosu bu harekâtında başarılı olamadığı gibi, desteksiz kalan Verevkin komutasındaki bir yüzer batarya 7 Türk gemisinin takibine uğradı ve teslim olmak zorunda kaldı.[2]

Özi önlerinde ise 15 Ekim günü saat 16.00 sularında Osmanlı gambotlarının Rus donanmasına ateş açmasıyla daha büyük çaplı bir çarpışma başladı. Yaklaşık iki saat süren çarpışmada taraflar gemi kaybetmedi.

Osmanlı donanması kış mevsiminin yaklaşmasını gözönünde bulundurarak 17 Ekim 1787 tarihinde Özi önlerinden ayrılarak İstanbul'a döndü (kış koşullarını dikkate almayan Rus donanmasının Sivastopol'daki 10 kalyonluk filosu ise Eylül ortasında Varna'ya yapmak istediği çıkarma öncesinde büyük bir fırtınaya yakalanarak felakete uğradı). Dolayısıyla, Özi Deniz Muharebesi iki donanmanın 1787 sefer mevsimindeki son angajmanı oldu.

Kaynakça

  1. ^ "1787-1792 Osmanlı-Rus Harplerinde Kılburun, Özi ve Hocabey Muharebeleri", Cengiz Fedakâr, Karadeniz Araştırmaları, Yaz 2015, sy.46, s.126-127
  2. ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.320-321

İlgili Araştırma Makaleleri

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Çeşme Deniz Muharebesi</span> muharebe

Çeşme Deniz Muharebesi, 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında Rus donanması ve Osmanlı Donanması arasında Çeşme Körfezi açıklarında yapılmıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu çatışmanın sonucunda Osmanlı Donanması Ruslar tarafından tamamen yok edilmiştir.

Birinci Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Kara Dev Murat Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 16 Mayıs 1654'te bir Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi. 1645–1669 döneminde Girit'in Fethi sırasında Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir evresidir.

(İkinci) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 21 Haziran 1655'te Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1656)</span>

(Üçüncü) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 23 Haziran 1656'da Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi. Osmanlı Donanması, İnebahtı Deniz Muharebesi'nden (1571) beri en büyük yenilgisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kılburun Muharebesi (1787)</span>

Kılburun Muharebesi ya da Kılburun Kuşatması, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olarak 12 Ekim (NS)/1 Ekim (OS) 1787'de yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nakşe Deniz Muharebesi</span>

Nakşe Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Deniz Muharebesi (1697)</span>

Bozcaada Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Adası Deniz Muharebesi</span> Osmanlı-Venedik Savaşında Muharebe

Paşa Adası Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Matapan Deniz Muharebesi</span>

Matapan Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Benefşe Deniz Muharebesi</span>

Benefşe Deniz Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Toprakada Deniz Muharebesi</span>

Toprakada Deniz Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bababurnu Deniz Muharebesi</span>

Bababurnu Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1807)</span>

Çanakkale Deniz Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Limni Deniz Muharebesi</span>

Limni Deniz Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Semadirek Deniz Muharebesi</span>

Semadirek Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yılan Adası Deniz Muharebesi</span>

Yılan Adası Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Portokale Deniz Muharebesi</span>

Portokale Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çiligra Deniz Muharebesi</span>

Çiligra Deniz Muharebesi ya da Kavarna Deniz Muharebesi, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.