İçeriğe atla

Özgürlük Meydanı (Erivan)

Özgürlük Meydanı genel görünümü.

Özgürlük Meydanı (Ermenice: Ազատության հրապարակ, Azatut'yan hraparak), Opera Meydanı veya Tiyatro Meydanı (Թատերական հրապարակ, T'aterakan hraparak) olarak da bilinir. 1991 yılına kadar Ermenistan'da Erivan'ın Kentron semtinde bulunan bir kent meydanıdır. Meydan, ana opera binasının hemen güneyinde, opera parkı ile Kuğu gölü arasında yer alan Erivan Opera Tiyatrosu kompleksinin bir parçasıdır. Cumhuriyet Meydanı ile birlikte Özgürlük Meydanı, Erivan'ın merkezindeki iki ana meydandan biridir. Dört cadde ile çevrilidir: Tumanyan Caddesi, Teryan Caddesi, Sayat Nova Caddesi ve Maştots Caddesi. Meydanda yazar Hovhannes Tumanyan ve besteci Alexander Spendiaryan'ın heykelleri yer alıyor.

Siyasette

Meydandaki gösteri geleneği nedeniyle Ermenistan'da "demokrasinin simgesi" olarak nitelendirildi.[1] Meydan tahmini olarak 40.000,[2] 42.000-45.000[3] ila 50.000 kişi barındırabilir.[4]

1988: Karabağ hareketi

Yarım daire şeklindeki meydan, modern Ermenistan tarihindeki önemli rolüyle tanınır. Şubat 1988'deki Karabağ hareketinden bu yana, Özgürlük Meydanı popüler gösterilerin merkezi haline geldi. Gösterileri bastırmak için meydan 1988'de Sovyet polisi ve askerî güçleri tarafından birkaç kez kapatıldı.[5][6][7]

Seçim sonrası protestolar

Ermenistan'ın 1991'deki bağımsızlığından sonra meydan, özellikle 1996, 2003, 2008 ve 2013'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra hükûmet karşıtı mitinglerin ana yeri oldu. Tartışmalı 2008 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından, muhalefet lideri ve Ermenistan'ın ilk cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan'ın binlerce destekçisi meydanda toplandı ve oturma eylemlerine başladı. 1 Mart 2008 sabahı erken saatlerde bu barışçıl protestolar polis tarafından şiddetle dağıtıldı ve meydan sivillere kapatıldı.[8] Meydan yaklaşık 20 gün boyunca polis ve silahlı kuvvetler tarafından olağanüstü hal uygulamak için işgal altında kaldı. Daha sonra, Ter-Petrosyan'ın Ermeni Ulusal Kongresi'nin büyük bir miting düzenleyeceği 17 Mart 2011 tarihine kadar, üç yıldan fazla bir süre için mitinglere kapatıldı.[9]

Yeraltı otoparkı

28 Ağustos 2008'de[10] Ermenistan hükûmeti, park halindeki arabaların trafiği sık sık zorlaştırdığı çevredeki sokakları rahatlatmak için meydanın altına bir yeraltı otoparkı inşaatı başlatma kararı aldı. Muhalefet, hükûmet bu iddiaları yalanlasa da kararın orada gösterileri engellemeyi amaçladığını iddia etti. 500 araç kapasiteli üç katlı otopark, Belediye Başkanı Gagik Beglaryan ve Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın katılımıyla 24 Mayıs 2010 tarihinde açıldı. Proje yaklaşık 10,5 milyon dolara mal oldu.[11][12]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ Abrahamyan, Gayane (16 Eylül 2010). "Symbol of freedom or reminder of violence?: Opposition, city authorities continue battle over key Yerevan square". ArmeniaNow. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2013. Geç Sovyet dönemlerine kadar uzanan bir demokrasi ve zafer sembolü olan meydan, şehrin devasa bir yer altı otoparkı inşa etmeye başlamasıyla hemen inşaat alanına dönüştürüldü. 
  2. ^ Pennington, Joseph. "FEB 9 TER-PETROSSIAN RALLY THE BIGGEST SO FAR THIS SEASON; UNREALIZE HOPES FOR OPPOSITION ALLIANCE, BUT PROMINENT VETERANS' GROUP MEMBERS ANNOUNCE SUPPORT". WikiLeaks. Embassy of the United States, Yerevan. 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Tüm yıl boyunca kalabalık tahminlerimizde bize yardımcı olan yerel kural, Özgürlük Meydanı'nın maksimum 40.000 kişilik kapasiteye sahip olmasıdır. 
  3. ^ "Ինչքան մարդ է տեղավորում Ազատության հրապարակը [How many people does the Freedom Square hold]". Aravot (Ermenice). 20 Şubat 2013. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Մեծ խտության դեպքում' մինչեւ 42-45 հազար մարդ' միայն ասֆալտին: 
  4. ^ Martirosyan, Ara (9 Kasım 2008). Որքա՞ն միտինգավոր է տեղավորվում Ազատության հրապարակում. Azg Daily (Ermenice). 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Մի խոսքով, ներկայիս հանրահավաքների առավելագույն թիվը Ազատության հրապարակում կազմում է 50 հազար մարդ, քանի որ շրջակա տարածքները ներկայումս կառուցապատված են եւ այնտեղ մարդիկ գրեթե չեն լինում: 
  5. ^ Malkasian, Mark (1996). Gha-ra-bagh!: The Emergence of the National Democratic Movement in Armenia. Detroit: Wayne State Univ. Press. ISBN 9780814326046. Mahalle sakinleri ertesi gün [22 Mart 1988] Tiyatro Meydanı'nı ve taze yüzlü askerlerle çevrili opera binasını bulmak için uyandılar..." 
  6. ^ "Troops Sent Back to Armenia Capital After Mass Rally". Los Angeles Times. 10 Temmuz 1988. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014. 
  7. ^ Keller, Bill (22 Aralık 1988). "Armenia Opens To Show Capital Under Tight Lid". New York Times. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014. Şehrin neoklasik opera binasının dışında kasıp kavuran, neredeyse kesintisiz, açık hava politik tartışmaları sona erdi. Opera binasının yanındaki meydan şimdi gece vakti kurşun geçirmez yelek giyen tanklar ve askerler tarafından çevrelenmiş durumda. 
  8. ^ Tavernise, Sabrina (3 Mart 2008). "Emergency Order Empties Armenian Capital's Streets". New York Times. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Cumartesi günü öğleden sonra, 10 gün süren barışçıl protestoların ardından, sabah polis memurları tarafından dövülen göstericilerin kavgayı bozdukları belli oldu. 
  9. ^ "Armenian Opposition Reoccupies Key Square As Protests Grow In Strength". Radio Free Europe/Radio Liberty. 18 Mart 2011. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013. 
  10. ^ Ազատության հրապարակը վերադարձվեց երևանցիներին' 500-տեղանոց ավտոկանգառով. panorama.am (Ermenice). 24 Mayıs 2010. 14 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "New Underground Parking Structure Inaugurated in Armenian Capital". Asbarez. 24 Mayıs 2010. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 
  12. ^ "The Underground Parking Lot of the Freedom Square opened with Participation of the Armenian President". Armenpress. 24 Mayıs 2010. 14 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erivan</span> Ermenistanın başkenti

Erivan, Ermenistan'ın en büyük şehri ve 1918'den beri başkentidir. Erivan, Ermenistan'ın on ikinci başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Artaşat</span>

Artaşat Ermenistan'ın Ararat marzının merkezidir. Erivan'dan güneye doğru 20 kilometre mesafede bulunmaktadır. Antik çağlarda Ermenistan'ın eski başkentlerinden biri idi. 35.100 kişilik nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Erivan Metrosu</span>

Erivan metrosu, Ermenistan'ın başkenti Erivan'a hizmet eden metro ağıdır. Şehrin kuzey-güney yakasında 13,4 kilometre uzunlukta tek bir hatta sahiptir ve aktif olarak kullanılan 10 istasyonu bulunmaktadır. Metronun ilk kısmı 1981 yılında hizmete girmiştir. Eeski Sovyet metrolarının çoğu gibi çok derindir ve millî motiflerle süslenmiştir. Şehrin kuzeyinde iki tane daha istasyon inşaat edilmektedir.

Cumhuriyet Meydanı, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın merkez meydanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tsitsernakaberd</span>

Tsitsernakaberd veya Ermeni Soykırımı Anıt Kompleksi, Ermenistan'ın Erivan'daki Tsitsernakaberd tepesine 1967'de inşa edilen ve Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Caddesi</span>

Kuzey Caddesi, Ermenistan başkenti Erivan'da 2007 yılında açılan yaya geçidi. Kent merkezi Kentron'da bulunur ve Abovyan Caddesi'ni Tumanyan Caddesi'ndeki Özgürlük Meydanı ile bağlar. 450 metrelik bir uzunluğa ve 27 metrelik bir genişliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Mesrop Maştots Caddesi</span> Erivanda bir cadde

Mesrop Maştots Caddesi ya da kısacası Maştots Caddesi, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın başlıca trafik yollarındandır. Erivan'ın merkez ilçesi olan Kentron'da bulunan Zafer Köprüsü'nün güneyinden Matenadaran yakınlarına kadar geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Ermenistan</span> Ermeni Yaylasındaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavram

Büyük Ermenistan veya Birleşik Ermenistan, Ermenilerin anavatanı olarak kabul edilen, tarihsel olarak Ermenilerin çoğunlukta olduğu ve bir kısmında hâlâ Ermenilerin çoğunluk olarak yaşadığı Ermeni Yaylası'ndaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavramdır. Ermenilerin tarihi topraklarının birleştirilmesi olarak görülen ve 20. yüzyıl boyunca Ermeni düşünürlerce yaygın olan fikir başta Ermeni Devrimci Federasyonu, ASALA ve Miras olmak üzere çeşitli milliyetçi örgüt ve partilerce savunuldu.

Ermenistan Cumhuriyetçi Partisi, Ermenistan'da muhafazakâr bir siyasi partidir. Ülkenin bağımsızlığını kazanmasından sonra kurulan ilk parti olan Ermenistan Cumhuriyetçi Partisi, 140.000'i aşkın üyesiyle Ermenistan siyasetinin sağ kanadına önderlik etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eçmiyazin Katedrali</span>

Eçmiyazin Katedrali, Ermenistan'ın Eçmiyazin kentinde bulunan Ermeni Apostolik Kilisesi'nin ana kilisesidir. Bilginlere göre, antik Ermenistan'da inşa edilen ilk katedraldir</ref> ve dünyanın en eski katedrali olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">2008 Ermenistan başkanlık seçim protestoları</span>

19 Şubat 2008'de yapılan Ermenistan cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından Ermenistan'da seçim sahteciliğine karşı kitlesel protestoler düzenlendi. Bu protestolar Ermenistan'ın başkenti Erivan'da başarısız cumhurbaşkanı adayı ve Ermenistan Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan'ın destekçileri tarafından düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Raffi Hovannisyan</span> Politikacı

Raffi K. Richard Hovannisyan Ermeni siyasetçi, Ermenistan'ın ilk Dışişleri Bakanı ve milli liberalizm ideolojisini benimseyen Miras partisinin kurucu lideri. Ülkenin ilk bağımsız araştırma merkezi olan Ermeni Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Vartanants Meydanı</span>

Vartanants Meydanı veya Vardanants Meydanı, Gümrü, Ermenistan'da yer alan büyük merkezi şehir meydanıdır. Batıdan Abovyan Caddesi, kuzeyden Gai Caddesi, doğudan Shahumyan Caddesi ve güneyden Vahan Cheraz Caddesi ile sınırlanmıştır. Dikdörtgen bir şekle sahiptir.

Bu madde, Ermenistan'ın başkenti Erivan'daki müzelerin bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">2020-21 Ermenistan protestoları</span> Ermenistan başbakanı Paşinyanın istifa etmesi amacıyla yapılan protestolar

2020-21 Ermenistan protestoları, Ermenistan'da 9 Kasım 2020 tarihinde başlayan ve 25 Nisan 2021'de biten hükûmet karşıtı protesto gösterileridir. Protestolar, Başbakan Nikol Paşinyan'ın Facebook'ta Azerbaycan ile Dağlık Karabağ bölgesinde altı haftalık bir taktiksel geri çekilmenin ardından altı haftalık mücadeleye bir son veren bir ateşkes imzaladığını duyurmasının ardından binlerce kişinin sokağa çıkması ve yüzlerce kişinin başkent Erivan'daki Ulusal Meclis binasını basmasıyla başladı. Mitingler düzenlediği gerekçesiyle 12 kasım 2020'de Ermenistan'da 10 kişi tutuklandı.

Hayazn 2009 yılında sivil bir örgüt olarak kurulmuş bir Ermeni milliyetçisi siyasi partidir. 2013'te kendisini siyasi parti ilan etti ve 2014'te bu şekilde tescil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Geği</span> Ermenistanda belediye

Geği Ermenistan'ın Kacaran Belediyesi'ndeki Sünik bölgesinde yer alan bir köydür. Dağlık Karabağ sorununun patlak vermesi sonrası Ermenistan'dan Azerbaycanlıların göçünden önce, 1988 yılında, köyün nüfusunu çoğunlukla Azerbaycanlılar oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vatan Partisi (Ermenistan)</span>

Vatan Partisi Ermenistan'da merkez sağ bir siyasi partidir. 30 Mayıs 2020'de Artur Vanetsyan tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tamar Tumanyan</span> Ermeni mimar

Tamar Tumanyan, Sovyet Ermeni mimar. Kendisine Ermenistan SSC'nin Onursal Kültür Emektarı unvanı verildi (1977). Babası şair ve yazar Hovhannes Tumanyan'dır.