İçeriğe atla

Özgür Seçim Yasası

Batı Yeni Gine dahil Endonezya'yı gösteren bir harita.

Özgür Seçim Yasası (Endonezce: Penentuan Pendapat Rakyat, PEPERA), New York Anlaşması'nın ikinci maddesi uyarınca 1969 yılında yapılan seçimlerdir. Seçim sonucunda Batı Yeni Gine Endonezya'ya bağlandı. Ancak yapılan seçimler şeffaf değildi ve günümüzde de hala tartışma konusudur.

Arka plan

Endonezya bağımsızlığını ilan ettikten sonra Batı Yeni Gine'nin durumu Hollanda ile Endonezya arasında tartışma konusu oldu. Endonezya tarafı bölgenin kendi topraklarına ait olduğu iddia ederken, Hollanda tarafı bölgenin Endonezya'ya ait olmadığını ve bölgenin durumunun çözülmesi için bölgede Self determinasyon uygulayacağını belirtmiş ve bu zamana kadar bölgeyi Hollanda'nın yöneteceğini belirtmişti. Mutakere Endonezya, Aralık 1961'de Batı Yeni Gine topraklarında paraşütçüler bıraktı. Bu girişim Hollanda ve Endonezya arasında siyasi bir krize neden oldu. Amerika, anlaşmazlığı çözebilmek amacıyla arabuluculuk yaptı ve bunun sonucunda Eylül 1962'de New York Anlaşması imzalandı.

Süreç

New York Anlaşması'nın 17. Maddesi uyarınca plebisit, Birleşmiş Milletler temsilcisi Fernando Ortiz-Sanz'ın (Birleşmiş Milletler Bolivya temsilcisi) 22 Ağustos 1968'de Batı Yeni Gine'ye gelmesinden bir yıl sonrasına kadar gerçekleşmeyecekti. Ancak bu zaman dilimi NASA'nın Temmuz ayında Ay'a yollayacağı Apollo 11 ile çakışıyordu. Bu yüzden Amerika plebisitin Temmuz 1969'dan altı hafta önce yapılmasını önerdi.

New York Anlaşması'nda, Batı Yeni Gine'nin statüsünü belirlemek için yapılacak seçimde Batı Yeni Gine'de bulunan yabancı ülke vatandaşı haricindeki tüm erkek ve kadının oy kullanacaktı. General Sarwo Edhi Wibowo ise oy kullanması için 800.000 kişiyi seçti. Yapılan seçimde açık ara Endonezya'ya bağlanma kararı aldı. Birleşmiş Milletler, sonuçları Genel Kurul'un 2504 sayılı kararı ile kabul etti.

Ancak Reuters'dan bir gazeteci olan Hugh Lunn'a göre, oylama için seçilen insanlar, oylamadan önce bağımsızlık yönünde karar vermemeleri yönünde baskı yapılmış ve şiddet ile tehdit edilmişti. Amerikalı diplomatlarda gerçekleşen seçimin adil bir seçim olmadığını düşünüyordu. Diplomatlar bu olayı kaçınılmaz bir sonuç olarak nitelendirmiş ve bu durumu Amerika'nın çıkarlarına ters olduğunu düşünüyorlardı. Ortiz-Sanz, raporunda seçmenlerin seçimlerini özgürce yaptıklarını ancak seçimlerin uluslararası uygulamayla uyumlu olmadığını belirtmişti.[1]

Revize talebi

Birçok bağımsızlık yanlısı eylemci, referandumun tekrar yapılması için duzenli olarak gösteri yaptı. Ünlü Başpiskopos Desmond Tutu ve bazı Amerikalı ve Avrupalı milletvekilleri 1998'de Suharto'nun düşüşünden sonra Birleşmiş Milletler Sekreteri Kofi Annan'dan Birleşmiş Milletlerin Serbest Seçimini geçerliliğini gözden geçirilmesini ve Birleşmiş Milletlerin kendi referandumunu tekrar yapmaları yönünde çağrıda bulunuluyor.

Halkın yeni bir referandum talebi birçok uluslararası örgüt tarafından destekleniyor. 19 Ekim 2011'de Üçüncü Batı Papua Halkı Kongresi'nde kurulan Batı Papua Federal Cumhuriyeti, seçimlerin geçersiz ilan etti ve Birleşmiş Milletler'in kurulan devleti tanımasını istedi.

Kaynakça

  1. ^ [29 Id. At 44-45. 30 BUDIARDJO & LIONG, WEST PAPUA, supra note 10, at 24-26. See also OSBORNE, INDONESIA’S SECRET WAR, supra note 4, at 46-48.]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Surinam</span> Güney Amerika ülkesi

Surinam veya resmî adıyla Surinam Cumhuriyeti, Güney Amerika kıtasının Atlantik kıyısında yer alan egemen bir devlettir. Güneyde Brezilya, batıda Guyana ve doğuda Fransız Guyanası ile sınırı vardır. 165.000 km²'lik yüzölçümü ile Güney Amerika'nın en küçük ülkesidir. Surinam'ın nüfusu yaklaşık 575.990'dır ve çoğunluğu ülkenin kuzey kıyısında yaşamaktadır. Paramaribo ülkenin başkenti olup, en yüksek nüfusa sahip kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Papua Yeni Gine</span> Okyanusyada bulunan bir ada devleti

Papua Yeni Gine, resmî adıyla Papua Yeni Gine Bağımsız Devleti, Okyanusya'da Yeni Gine adasının doğu yarısı ile Melanezya'daki civar adaları kapsayan bir ülkedir. Yeni Gine adasının batı kısmı ise Endonezya'ya aittir ve sadece Endonezya ile kara sınırı bulunur. Güneyinde Avustralya bulunur. 462.840 km²'lik yüzölçümüyle en büyük üçüncü ada ülkesidir. Başkenti adanın güneydoğu kıyısındaki Port Moresby'dir.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Antilleri</span> Eski Hollanda denizaşırı bölgesi

Hollanda Antilleri, eski adıyla Hollanda Batı Hint Adaları, Karayip denizinde iki ada topluluğu olarak Küçük Antiller'in bir parçası olup Hollanda Krallığı'nın özerk bir bölgesini oluşturmaktaydı. Adaların ekonomileri genellikle turizm, kıyı bankacılığı ile petrol rafinerilerine dayalı olmaktaydı ve yasa dışı uyuşturucu kaçakçılığının da önemli bir gelir kaynağı olduğu öne sürülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Timor</span> Güneydoğu Asyada bir devlet

Doğu Timor ya da resmî adıyla Doğu Timor Demokratik Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da Avustralya ile Endonezya arasında yer alan bir ada devleti. Tek komşusu Endonezya'ya bağlı Batı Timor'dur. 14,874 km² yüz ölçümüne sahip olan Doğu Timor'un başkenti Dili'dir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Birliği</span> Birlik

Güney Afrika Birliği, Afrika kıtasının güneyinde Britanya İmparatorluğu'na bağlı sömürge bölgeleri olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi bölgelerinin birleştirilmesi ile meydana gelen ve varlığını 1910–1961 yılları arasında sürdüren ülke. Ülke 1961 yılında ardılı olan ve günümüzde de varlığını sürdüren Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulması ile varlığını sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Endonzeya bayrağı, Endonezya Cumhuriyeti'nin resmî simgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Yeni Gine'nin posta pulları</span>

Batı Yeni Gine 1963 tarihinden beri Endonezya'nın bir parçasıdır. Endonezya posta servisi bölgede mektuplardan sorumludur ve bölgenin onuruna yeni birkaç pul yayımladı.

Fas tarihi, günümüzde Fas Krallığı olarak bilinen ülke topraklarının ve halklarının tarihidir.

2006 Karadağ bağımsızlık referandumu, 21 Mayıs 2006'da Karadağ'da yapılan bir bağımsızlık referandumudur. Yaklaşık %55 katılım oranına sahip referandumda katılımcıların %55.5'i bağımsızlık yönünde oy kullanmıştır. 23 Mayıs tarihine kadar referandumun ilk sonuçları Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş kalıcı üyesi tarafından da onaylanmış, bu da referandumun sonuçlarının ülke resmî olarak bağımsızlığını ilan etmeden önce uluslararası toplulukta tanındığı anlamına gelmiştir. 31 Mayıs tarihinde referandum komisyonu resmî olarak halkın %55.5'inin bağımsızlıktan yana oy kullandığını ilan etmiştir. Avrupa Birliği tarafından konulan %55 seçime katılım kuralı seçmenler tarafından az bir farkla aşıldığından dolayı 31 Mayısta referandum sonuçları bağımsızlık ilanına yol açmıştır. Karadağ Cumhuriyeti Meclisi resmî Bağımsızlık İlanı'nı 3 Haziran Cumartesi günü yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Togoland</span>

Fransız Togoland, Afrika kıtasının batısında Fransa himayesinde 1914 ile 1960 yılları arasında kurulu olan manda bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Geçici Yürütme Makamı</span>

Birleşmiş Milletler Geçici Yürütme Makamı (UNTEA) / Batı Yeni Gine'deki Birleşmiş Milletler Güvenlik Gücü (UNSF), Ekim 1962'de, Hollanda'nın Batı Yeni Gine'nin kolonisini yönetmek için New York Anlaşması'nın ikinci maddesine uyarınca kurulmuş yönetimdir. Yönetim 1 Mayıs 1963'te sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu</span>

Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi'nin beş bölgesel komisyonundan biridir. Merkezi Bangkok, Tayland'da bulunmakla beraber, New York'taki Birleşmiş Milletler merkezinden doğrudan yönetilir. Üye devletler arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek amacı ile 1947 yılında kurulmuştur. ESCAP''ın 53 üye ülke ve 9 kısmı üyesi vardır. Asya ve Pasifik'te bulunan ülkelerin haricinde; Fransa, Hollanda, Birleşik Krallık ve ABD de üye devletlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">2018 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi seçimi</span>

2018 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi seçimi, 8 Haziran 2018'de New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde, genel kurulun 72. oturumunda düzenlenen seçim. Seçim, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 10 geçici üyesinden 5'ini belirlemek üzere düzenlendi. Oylama sonucunda Almanya, Belçika, Dominik Cumhuriyeti, Endonezya ve Güney Afrika, konseyin beş yeni geçici üyesi olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Bougainville Özerk Bölgesi</span> Papua Yeni Gineye bağlı özerk bölge

Bougainville Özerk Bölgesi, Büyük Okyanus'ta Yeni Gine adasının doğu bölümünde yer alan Papua Yeni Gine devletine bağlı özerk bölge.

23 Kasım-7 Aralık 2019 tarihleri arasında Papua Yeni Gine'nin özerk bir bölgesi olan Bougainville'de bağlayıcı olmayan bir bağımsızlık referandumu düzenlendi. Referandumda Bougainville'in Papua Yeni Gine içerisinde daha fazla özerkleşmesi veya tam bağımsızlığa sahip olması arasında iki seçim sunuldu ve seçmenlerin çok büyük çoğunluğu (%98,31) bağımsızlık yanlısı oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Yeni Ginesi</span>

Hollanda Yeni Ginesi, Hollanda sömürge döneminde Batı Papua (bölge) bölgesine verilen isimdi. Bugün Endonezya'ya ait olan bölge, Papua ve Batı Papua eyaletlerine ayrılmıştır. 1954'te Hollanda Yeni Ginesi'nin nüfusu yaklaşık 1 milyondu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Papua Cumhuriyeti</span>

Batı Papua Cumhuriyeti, Yeni Gine adasının batı kesiminde, Papua halkları tarafından Temmuz 1971'de tek taraflı olarak ilan edilen ancak tanınmayan bir devlettir. Batı Papua olarak da adlandırılan ve Endonezya veya başka bir ülke tarafından tanınmayan Papua ve Papua Barat eyaletlerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">2005 Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu</span>

2005 Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bağımsız olması için 30 Ocak 2005'te yapılan bir referandumdur. Nihai sonuçlar, oyların büyük çoğunluğunun, yüzde 98,98'inin bağımsızlıktan yana olduğunu gösterdi. Kürdistan Referandum Hareketi'nin Irak parlamento seçimleri ve 2005 Kürdistan Bölgesi seçimleri ile birlikte yürüttüğü referandumda Kürdistan Bölgesi halkına Irak'ın bir parçası olarak kalmaktan mı yoksa bağımsız bir Kürdistan'dan mı yana oldukları soruldu.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya Birleşik Devletleri</span>

Birleşik Devletler Endonezya Cumhuriyeti, kısaltılmışı REUI, Hollanda'nın Batavo -Hollanda Savaşı'nı takiben 27 Aralık 1949'da Hollanda Doğu Hint Adaları eksi Hollanda Yeni Gine üzerindeki egemenliğini resmen devrettiği federal bir devletti. Endonezya Yuvarlak Masa Konferansı..Bu transfer,Endonezyalı milliyetçiler ile Hollanda arasında Endonezya'nın kontrolü için verilen dört yıllık çatışmayı sona erdirdi. Cumhuriyet bir yıldan az sürdü ve yerini Endonezya Cumhuriyeti aldı.