Adolf Hitler (Almanca telaffuz: [ˈadɔlf ˈhɪtlɐ],
Nasyonal sosyalizm ya da Nazizm, kökten Yahudi aleyhtarı, ırkçı, aşırı milliyetçi, völkisch, sosyal Darwinist, anti-komünist, anti-liberal ve anti-demokratik bir ideolojidir. İtalya'da Benito Mussolini önderliğinde kurulan faşizm akımından etkilenerek ortaya çıkmıştır. Meydana gelişi Almanya'da gerçekleşen ve temel ilkeleri Adolf Hitler tarafından ortaya konan nasyonal sosyalizm, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin 30 Ocak 1933'ten Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda teslim olduğu 8 Mayıs 1945 tarihine kadar, 12 yıl 3 ay iktidarda olduğu dönem boyunca Almanya'nın resmî ideolojisi olarak uygulanmıştır.
Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.
Dr. Paul Joseph Goebbels, 1933-1945 yılları arasında Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı yapmış Alman politikacı ve Nazi Almanyası'nın ikinci şansölyesi. Adolf Hitler'in en yakın arkadaşlarından biri ve en sadık yandaşıydı. Kendisi coşkulu ve enerjik hitabet yeteneği, topluluk önünde konuşma becerisi, sert anti-semitik görüşleri ve kitlesel propagandanın Büyük Yalan olarak bilinen tekniğini kullanmadaki ustalığıyla bilinirdi. Hitler'in intihar ettiği 30 Nisan 1945 tarihinden, kendisinin intihar ettiği 1 Mayıs 1945 tarihine kadar Almanya Şansölyesi olarak görev yapmıştır.
Sturmabteilung, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin, Weimar Cumhuriyeti zamanında nasyonal sosyalistlerin yükselişinde önemli rol oynamış yarı askerî örgütü. Mensupları kahverengi gömlekler giydiği için Kahverengi Gömlekliler adıyla da anılır oldu. Ernst Röhm en bilinen Sturmabteilung lideri olarak "Stabschef" ünvanına sahipti ve Ocak 1931'den, Temmuz 1934'e kadar SA operasyonlarını yöneten kişiydi.
Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.
Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.
Clara Zetkin, devrimci sosyalist ve Marksist-Leninist Alman politikacı ve kadın hakları savunucusu.
Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.
Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.
Großdeutschland Tümeni, II. Dünya Savaşı'nda 1942'ye kadar piyade daha sonrasında mekanize piyade ve panzer tümeni olarak görev yapmış, Waffen-SS ile Wehrmacht'ın oluşturduğu Alman Ordusunun en seçkin iki tümeninden birisidir. Diğeri ise 1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler" idi. Özel bir isme sahip olması nedeniyle rejim muhafızı Waffen SS tümenleri ile karıştırılmış olmasına karşın birlik muvazzaf Alman Ordusu olan Wehrmacht'a bağlıydı. Kuruluş olarak Nazi ideolojisi ile bir ilişkisi olmamasına karşın savaş suçu işlediğine dair iddialar vardır.
Dr. Robert Ley, Nazi Almanyası'nda politikacı ve 1933-1945 yılları arası Deutsche Arbeitsfront başkanıydı.
Alman direnişi, asker veya sivil kimselerce 1933 ve 1945 tarihleri arasında Almanya'daki nasyonal sosyalist rejime son vermek amacıyla örgütlenilmiş direniş hareketleridir. Bunların bir kısmı, aktif planlarla Adolf Hitler'i ve onun rejimini devirmek için çaba gösterdi. Onların planları 1944'te Adolf Hitler'e düzenlenen ve başarısız olan 20 Temmuz suikast girişimi denemesiyle doruğa ulaştı.
Hitler selamı, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi tarafından partinin lideri Adolf Hitler'e itaati göstermek için benimsenen ve Alman ulusu ve savaş gayretine şükretmeyi ifade eden selam şekli.
Alman İşçi Partisi, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.
Alman Reich Partisi, 1950'de Alman Sağ Partisi'nin ardılı olarak Batı Almanya'da kurulmuş milliyetçi ve neo-Nazi bir partiydi.
Otto Johann Maximilian Strasser, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir Alman politikacısı ve üyesiydi.
Nazi Almanyası'nda propaganda, NSDAP'nin iktidara gelmeden önce çoğunlukla Joseph Goebbels'in ve Adolf Hitler'in yürüttüğü II. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve savaştaki zaman zarfını teşkil eden dönemde nasyonal sosyalizm öğütleri doğrultusunda yapılan antisemitik, antikapitalist ve antikomünist konuşmalar ve propagandalardır.
Komiser Emri, II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtı öncesi, 6 Haziran 1941'de Wilhelm Keitel liderliğindeki Silahlı Kuvvetler Yüksek Kumandanlığı (OKW) tarafından yayımlanan emirdir. Verilen emirde Wehrmacht'ın ele geçirdiği birlikler arasında tespit ettiği herhangi bir Sovyet siyasi komiserinin ya da Yahudilerin bulundukları yerde infaz edilmeleri istenmektedir. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında çok sayıda kişi bu emir nedeniyle infaz edildi.
Nasyonal sosyalizm ideolojisinde sosyalizmin ne anlama geldiği veya neden bu ismin tercih edildiği, Naziler hakkında yapılan tartışmalara konu olmuştur. Sık görülen bir düşünceye göre; amaç sadece o dönem sosyalizm sözcüğünün popülerliğinden, işçi sınıfını olumlu biçimde etkilemesinden ve alt sınıfı partiye kazandırma isteğinden dolayı ideolojiye ve partinin ismine sosyalizmin entegre edildiğidir.
