İçeriğe atla

Özgür İmparatorluk Şehri Aachen

Aachen
AlmancaFreie Reichsstadt Aachen
Özgür İmparatorluk Şehri Aachen/Aix-la-Chapelle
1166-1797
Aachen bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Özgür İmparatorluk Şehri Aachen
Özgür İmparatorluk Şehri Aachen
BaşkentAachen
Tarihçe 
• Aachen'ın imparatorluk önceliği kazanması
1166
• Büyük bir yangınla şehrin harap olması
1656
• 1667-68 Fransız İspanyol Savaşı'nı bitiren 1668 Aix-la-Chapelle Antlaşması
2 Mayıs 1668
• Avusturya Veraset Savaşı'nı bitiren 1748 Aix-la-Chapelle Antlaşması
Nisan–Mayıs 1748
• Fransa tarafından ilhakı
1797
Ardıllar
Roer (bölge)

Kısaca Aachen olarak da bilinen Özgür İmparatorluk Şehri Aachen Köln'ün batısında,[1] Alçak Ülkeler'in güneydoğusunda ve Aşağı Ren-Vestfalya Çemberi içerisinde bulunan bir Özgür imparatorluk şehriydi.[2] Hacılar, Kutsal Roma İmparatoru'nun taç giyme törenleri ve sahip olduğu imparatorluk önceliği ile bölge zenginleşti ve Kutsal Roma'nın en müreffeh yerlerinden biri oldu.[1]

Tarih

1166'da Barbarossa olarak da bilinen Kutsal Roma İmparatoru I. Friedrich, Aachen'a Şarlman'ın Önceliği (Karlsprivileg) olarak da bilinen imparatorluk önceliğini verdi. Aachen bu önceliğinin de sayesinde özellikle 1351 ve 1387 arasında Maas ve Ren nehirleri arasındaki barışın korunmasında önemli bir rol oynadı.[1] 1450 yılında yaşanan bir isyan ileyse şehrin loncaları yerel hükûmette rol almaya başladı ve bu durum ilerleyen yıllarda hükûmette halk temsicileri bulunmasına bir nevi önayak oldu.[1] Konumu ve nispeten demokratikliği ile yükselen Aachen 16. yüzyıla gelindiğinde gerilemeye başladı.[1] Gerilemesinin önemli sebeplerinden biriyse Fransa Krallığı'na çok yakın Kutsal Roma'ya ise çok uzak olmasıydı.[1] 1562 yılında o zamana dek Aachen'da yapılagelen İmparatorluk seçimi ve II. Maximilian'ın taç giyme töreni Frankfurt'ta yapıldı ve imparatorluğun yıkılışına kadar da böyle devem etti.[1] 1580'e gelindiğinde Reform ile yükselen Protestanlık, Aachan'da çoğunluğu yakaladı. Bu sebepten ötürü Aachan'a imparatorluk yasağı getirildi ve ceza 1598'de Cologne elektör başpiskoposu Bavyeralı Ernest tarafından uygulandı.[1] 1613'te şehirdeki dini olayların yeniden alevlenmesinden dolayı İmparator Matthias tarafından tekrar imparatorluk yasağı getirildi.[1] 1614'te ise şehrin kapısına dayanan Ambrogio Spinola yönetimindeki İspanyol Ordusu şehri zorla tekrar Katolikliğe döndürdü.[1] Dini olaylar yüzünden eski iştihamından geriye nerdeyse hiçbir şey kalmayan Aachen'ı bir de 1656 yılında 4000 evi yok eden büyük bir yangın vurdu.[1] Bu felaketler dizisi Otuz Yıl Savaşları sırasında yaşanan yıkım ile sonlandı.

Aachen bir imparatorluk şehri olarak bağımsız bir çizgide bulunduğu için 1667-68 Fransız İspanyol Savaşı ve Avusturya Veraset Savaşı'nı bitiren antlaşmalara ev sahipliği yaptı. Campo Formio Antlaşması ile Aachen Birinci Fransız Cumhuriyeti'ne dahil edildi ve ardından gelen Viyana Kongresi ileyse Prusya Krallığı tarafından ilhak edildi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Aix-la-Chapelle". Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 448. 
  2. ^ Aachen. 2012. Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 19 June 2012, from http://www.britannica.com/EBchecked/topic/200/Aachen 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kral</span> belirli bir bölge veya ulus üzerinde egemen olan hükümdar

Kral, belirli bir ulus ya da bölge üzerinde egemen olan hükümdar. İmparatordan sonraki en yüksek seküler hükümdarlık makamıdır. Dünyanın pek çok bölgesinde karşılaşılan krallık çoğunlukla ebeveynlerden çocuklara geçer. Bununla birlikte Orta Çağ Almanya'sındaki gibi seçimle başa gelen krallar da mevcuttur. Krallık mutlak veya anayasal olabilir. Krallıklar genellikle monarşi şeklindedir ancak antik Sparta'daki gibi iki kralın ortaklaşa yönettiği diarşi şeklinde olduğu da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Batı Roma İmparatorluğu</span> Roma İmparatorluğunun bağımsız yönetilmiş batı yarısı

Batı Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında İmparator I. Theodosius tarafından ikiye bölünmesiyle ortaya çıkan bir devlettir. Diğer yarısı ise Doğu Roma İmparatorluğu olan devlet, MS 3. ile 5. yüzyıllar arasında var olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu, ayrı bir bağımsız İmparatorluk mahkemesi tarafından yönetildikleri herhangi bir zamanda Roma İmparatorluğu'nun batı eyaletlerinden oluşuyordu. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu terimleri modern zamanlarda fiilen bağımsız olan siyasi varlıkları tanımlamak için icat edildi; Çağdaş Romalılar İmparatorluğun iki ayrı imparatorluğa bölündüğünü düşünmediler, ancak onu iki ayrı imparatorluk mahkemesi tarafından yönetilen tek bir yönetim olarak idari bir çare olarak gördüler.

<span class="mw-page-title-main">V. Karl</span> Kutsal Roma imparatoru, İspanya kralı, Avusturya arşidükü ve Burgonya dükü (1500–1558)

V. Karl ya da Şarlken, Kutsal Roma İmparatoru, İspanya Kralı, Habsburg Hollandası Lordu ve Burgonya Kontu.

<span class="mw-page-title-main">Maria Theresia</span> İmparatoriçe

Maria Theresia, Habsburg hanedanının devleti, 1740-1780 tarihleri arasında bizzat yöneten tek imparatoriçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aachen</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Aachen, Almanya'da bir kent. Aachen kenti, Almanya'nın kuzeybatı kesiminde, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde, Belçika ve Hollanda sınırlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Diocletianus</span> 284ten 305e kadar hüküm süren Roma İmparatoru

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus 20 Kasım 284 ile 1 Mayıs 305 tarihleri arasında görev yapmış, Roma imparatorluğunu Doğu Roma ve Batı Roma olarak paylaştıran ve Doğu kısmının imparatorluğunu üstlenen bir Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma İmparatorluğu</span> Avrupada 962-1806 yılları arasında hüküm sürmüş bir devletçikler bütünü

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, 962-1806 yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşi. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür. Daha doğrusu imparatorluk toprakları tek bir hanedanın malı değildi. Ülke toprakları birçok federal hanedanlık tarafından yönetiliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nu oluşturan bu hanedanlıklar şunlardı:

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma imparatorları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Kutsal Roman İmparatorları, Orta Avrupa'da Orta Çağ ve Yeni Çağ'da hüküm sürmüş olan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun seçimle işbaşına geçen hükümdarlarıydı. Geleneğe göre 2 Şubat 962 tarihinde Papa XII. Ioannes'in elinden taç giymiş olan Saksonya Dükü, Almanya Kralı olan I. Otto ilk Kutsal Roma İmparatoru kabul edilmektedir. Ancak İmparatorluğun kendi daha sonraları kurulmuştur. Son Kutsal Roma İmparatoru II. Franz 1806 yılındaki Napolyon Savaşları sırasında tahttan feragât etti ve imparatorluk böylece son buldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Otto (Kutsal Roma imparatoru)</span>

I. Otto , I. Heinrich ve Matilda (Ringelheim)'nın oğlu, Saksonya Dükü, Almanya Kralı, İtalya kralı ve Arnulf (Milano)'ya göre "İtalya İmparatoru olarak isimlendirilen ilk Alman"dı. Şarlman 800 yılında krallık tacı giydirildiğinde onun imparatorluğu torunları arasında bölünmüştü. I. Berengario'nun 924 yılındaki suikastını takiben imparatorluk unvanı yaklaşık kırk yıl boş durdu. Otto 2 Şubat 962 tarihinde taç giydirildiğinde Kutsal Roma İmparatoru oldu.

<span class="mw-page-title-main">II. Franz (Kutsal Roma imparatoru)</span> Son Kutsal Roma imparatoru (1792–1806) ve ilk Avusturya imparatoru (1806–35)

II. veya I. Franz 1792ʼden 1806ʼya kadar II. Franz olarak son Kutsal Roma imparatoru ve 1804ʼten 1835ʼe kadar I. Franz olarak ilk Avusturya imparatoruydu. Aynı zamanda Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı ve 1815ʼte kurulmasının ardından ilk Alman Konfederasyonu başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">III. Otto (Kutsal Roma imparatoru)</span>

III. Otto Dördüncü Saksonya hükümdarı veya Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun Ottoyan hanedanı. Babası II. Otto 'nun ölümü üzerine, 983 yılında Almanya Kralı olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">VII. Heinrich (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma imparatoru (1275-1313; hd. 1312-1313)

VII. Heinrich Almanya Kralı 1308 den beri ve Kutsal Roma İmparatoru 1312 yılından beri. Lüksemburg Hanedanı'nın ilk imparatoruydu. Kısa kariyeri süresinde İmparatorluk davasını İtalya'da yeniden canlandırdı ve Dino Compagni ve Dante Alighieri övgüsünü esinlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Lothar</span>

I. Lothar,. 814-817 döneminde Bavyera Kralı oldu. 817 - 23 Eylül 855 dôneminde Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu İmparatoru olarak, 817-844 döneminde babası Şarlman'la ortak İmparator olarak ve sonra da tek başına İmparatorluk yaptı. Imparator iken 817 - 23 Eylül 855 döneminde İtalya Kralı ve 840 - 23 Eylül 855 döneminde "Orta Frank Kralı" olarak da hüküm sürdü. Kendine babasının mirası olarak verilen Orta Francia bölgesine Lotharingia adı verilmesi Lothar ismine atıfladır.

<span class="mw-page-title-main">II. Friedrich (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma İmparatoru (1194 - 1250)

II. Friedrich, Hohenstaufen hanedanı, 1212 yılından beri Roma Krallığı üzerinde hak iddia eden İtalyan ve 1215 yılından beri elinde bulunduran karşı çıkılmaz hükümdar. VII. Freidrich Hohenstaufen Swabia unvanıyla Almanya Kralı, I. Federico unvanıyla ve annesinin vârisi olarak Sicilya Kralı ve Burgundy Kralı idi. Onun orijinal unvanı İtalya Sicilya Kralıdır, 1198 yılından ölünceye kadar. 1220 yılında papalık taç giyme töreninden ölünceye kadar II. Friedrich unvanıyla Kutsal Roma İmparatoru'dur. Onun diğer unvanları Kıbrıs Kralı ve evlilik bağı nedeni ve Altıncı Haçlı Seferi bağlantısıyla Kudüs Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Pavia</span> İtalyanın Lombardia bölgesinde, Pavia iline bağlı ilçe (komün)

Pavia, kuzeybatı İtalya'daki Lombardiya bölgesinin ve Pavia ili'nin merkezi olan şehir ve yerel idare bakımından bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Özgür imparatorluk şehri</span>

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda, bir özgür imparatorluk şehri, diğer şehirler gibi prensler ya da dükler tarafından değil doğrudan imparator tarafından yönetilen şehirlere verilen ad. Özgür şehirler aynı zamanda Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu İmparatorluk Diyeti'ında da bağımsız temsil hakkına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Roma imparatoru</span> Roma İmparatorluğu hükümdarlarının kullandığı bir unvan

Roma imparatoru, ilk olarak MÖ 27 yılında teşkil edilen Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlarınca kullanılmaya başlanan unvan. İlk Roma imparatorları kendilerini princeps olarak tanımlarken ileriki dönemlerde augustus ve caesar unvanları da imparator ile eşanlamlı hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karolenj Hanedanı</span>

Karolenj Hanedanı, kökenleri 7. yüzyıl'a Arnulfing ve Pippinid klanlarına dayanan Charles Martel tarafından kurulan bir Frank hanedanıdır. Hanedan, 8. yüzyılda gücünü konsolide etti ve Frankların hükümdarı haline geldi. 751'de Frenklerini yöneten Merovenj Hanedanı, Papa'nın rızasıyla devrildi ve Martel'in oğlu Kısa Pepin, Frankların Kralı olarak taç giydirildi. Pepin'in oğlu Şarlman'ın 800 yılında Batı Roma İmparatoru olarak taç giymesiyle Karolenj Hanedanı gücünün zirvesine ulaştı. Şarlman'ın 814'teki ölümü, Karolenj İmparatorluğu'nun parçalanma dönemini başlattı ve sonunda Fransa Krallığı ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun evrimine yol açacak olan süreç başladı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ferdinand (Romalıların Kralı)</span> 1646 yılında Bohemya Kralı, 1647 yılında Macaristan ve Hırvatistan Kralı ve 31 Mayıs 1653 tarihinde Romalıların Kralı

IV. Ferdinand 1646 yılında Bohemya Kralı, 1647 yılında Macaristan ve Hırvatistan Kralı ve 31 Mayıs 1653 tarihinde Romalıların Kralı oldu. Ayrıca Cieszyn Dükü olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma İmparatorluğu İmparatorluk tacı</span> Kutsal Roma İmparatoru tarafından giyilmiş tac

Kutsal Roma İmparatorluğu İmparatorluk Tacı sekizgen şekilli bir çember taç idi. Muhtemelen 10. yüzyılın ortalarından 1806'da Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dağılmasına kadar Kutsal Roma İmparatoru'nun kraliyet tacıydı.