Özen, Kelkit
| Özen | |
|---|---|
 | |
 Gümüşhane'nin Türkiye'deki konumu | |
  Özen Özen'in Gümüşhane'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Gümüşhane |
| İlçe | Kelkit |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 17,2 km² |
| Rakım | 1500 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 218 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0456 |
| İl plaka kodu | 29 |
| Posta kodu | 29600 |
Özen, Gümüşhane ilinin Kelkit ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün eski adı "İskah"'dır.[4] Yerleşim 1516 yılı Osmanlı tahririnde İskah adıyla 10 Müslüman neferin yaşadığı bir köy olarak görülmektedir. 1530 yılı tahririnde 25 Müslüman ve 10 Hristiyan nefer köyde yaşamaktadır. 1591 yılı tahririnde ise yerleşim virane (boş) köy olarak yazılmıştır. Bu yüzyıla ait kayıtlara göre köyde, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın kız kardeşi Şah Hatun tarafından adına inşa edilen zaviye bulunmaktadır.[5] Yerleşim, bağlı olduğu Kelkit nahiyesi genelinde olduğu gibi Celâlî isyanları sırasında olumsuz etkilenmiş ve nüfusu oldukça azalmıştır. 1642 yılı avarız defterinde "Eskah" adıyla kaydedilen köyde 4'ü normal, 1'i muaf ve 4'ü erbab-ı timar olmak üzere 9 Müslüman ile 5 Hristiyan olmak üzere toplam 14 avarız hanesi bulunmaktadır. Bu tarihteki kayda göre, Trabzon-Diyarbakır Yolu üzerinde yer alması nedeniyle köy ile aynı güzergâhta bulunan Pekün köyü (günümüz Ünlüpınar beldesi) arasındaki yolun bakım/tamirini yapmak ve yolculara hizmet etmek şartıyla köylüler vergiden muaf tutulmuştur.[6] 1835 yılı sayımında (sadece erkek nüfus sayılmış) İsgah adıyla bahsedilen köyde, 21 Müslüman hanede 67 erkek nüfus ile 10 erkek Ermeni nüfus görülmektedir.[7] 1876 yılı kayıtlarında da İsgah adıyla görülen köyde, 34 hanede 142 kişi yaşamaktadır. Bu tarihteki kayıtlara göre köyde 16. yüzyılda bahsedilen Şah Hatun Zaviyesi de bulunmaktadır. Yine bu tarihteki kayıtlarda, köyde artık kullanılmayan simli kurşun madeninin bulunduğu belirtilmektedir.[8]
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla da birlikte İskah adıyla Kelkit kazasının köyleri arasında yer alan yerleşimin adı 1950'lerin sonuna doğru değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren günümüzdeki adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[9]
Coğrafya
Gümüşhane il merkezine 69 km, Kelkit ilçesine 7 km uzaklıktadır.[2]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2023 | 189[10] |
| 2022 | 162[10] |
| 2021 | 138[10] |
| 2020 | 174[10] |
| 2019 | 183[10] |
| 2018 | 267[10] |
| 2017 | 10[10] |
| 2016 | 59[10] |
| 2015 | 87[10] |
| 2014 | 204[10] |
| 2013 | 263[10] |
| 2012 | 265[10] |
| 2011 | 226[10] |
| 2010 | 292[10] |
| 2009 | 304[10] |
| 2008 | 324[10] |
| 2007 | 334[10] |
| 2000 | 823[10] |
| 1990 | 611[10] |
| 1985 | 673[10] |
Kaynakça
- ^ "Kelkit ve Köyleri". haber29.net. 1 Ekim 2011. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ a b "Özen Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ "Gümüşhane Kelkit Öğütlü Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 441. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ Gül, Abdulkadir (2009). "Kelkit Kazasında İskân ve Demografik Yapı 1516–1642". Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 6 (6). DergiPark. ss. 37,52,56. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ Çakır, İbrahim E.; Demir, Selçuk (2014). "XVII. Yüzyılın Ortalarına Doğru Kelkid Kazası" (PDF). Karadeniz Araştırmaları, 41. Karam Dergisi. ss. 167,174,177. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ Gül, Abdulkadir; Kılıç, Ümit (2010). "XIX. Yüzyılda Kelkit Kazası'nın Demografik Yapısına Genel Bir Bakış". Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10 (44). Devlet arşivleri. ss. 45,46. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ Saylan, Kemal (2014). Gümüşhane İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918). İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 37,69,72,193,225. ISBN 978-605-63476-5-8.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "ÖZEN KÖYÜ NÜFUSU, GÜMÜŞHANE KELKİT". www.nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024.
