Özel Kuvvetler Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin değişik sınıf ve rütbelerdeki subay, astsubay ve uzman erbaşlardan oluşan, iç ve dış tehditlerin bertaraf edilmesine karşı her türlü arazi ve iklim şartlarında görev yapabilecek nitelikte üst düzey eğitime tabi tutularak yetiştirilmiş seçkin askerlerden oluşan birlik. Doğrudan Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak tugay seviyesinde 1992 yılında kurulmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri kıyafet yönetmeliğine göre bordo renkte bere kullanırlar.
Gerilla savaşı, küçük ve gizli birliklerin düzensiz harp tekniklerini kullanarak, düzenli bir orduya karşı yürüttükleri yıpratma savaşı taktiği, zayıf kuvvetlerin güçlüye karşı uyguladığı direniş savaşının unsurudur. Kentte olanı kentsel gerilla savaşı, kırsal olanı ise halk savaşı olarak bilinir.
Spetsnaz, Rus özel kuvvetlerine verilen genel addır. Rusçada "özel amaçlı birlik" anlamına gelir.
Su Altı Taarruz Komutanlığı (SAT), Türk Deniz Kuvvetleri personeli olan subay ve astsubayların arasından seçilen, üstün yetenekli askerlerden oluşan, Türkiye'nin deniz komando birliğidir. Türk Deniz Kuvvetleri Harekât Başkanlığına bağlıdır. Karargâhı Beykoz'un Anadolukavağı semtinde bulunan Keçilik Koyu'ndadır.
Komando, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli muharip sınıflara bağlı subay, astsubay ve uzman erbaşlardan eğitime seçilen ve eğitimde başarılı olanlara verilen unvandır. Kuramsal eğitimler ve karar verebilme yetilerinin yanında alınan uzun süreli sistemli eğitimlerle kazanılan yetenekler çerçevesinde düşman hedeflerinin keşfini yaparak imha hareketlerine başlayan ikmal unsurları olmasa dahi görevine devam eden en zor şartlarda savaşabilen askerdir. Komandolar düşmana ani baskınlar yaparak düşman kuvvetlerinin fiziksel taktiksel ve moral yönünden zayıflatarak dost birlik ve kuvvetlere geniş hareket alanı sağlar. Deniz Komando deniz kuvvetlerinin denizcilerine verilen unvandır.
1st Special Forces Operational Detachment-Delta — yaygın isimleriyle Delta, Delta Force veya Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'nca Combat Applications Group olarak bilinir, elit Special Operations Force (SOF) ve Ortak Özel Harekât Komutanlığı (JSOC) teşkilatını tamamlayan unsurdur. Amerika Birleşik Devletleri Ordusu US Army'nin Donanma Mevkidaşı US Navy DEVGRU ile birlikte 2 birinci seviye anti-terörist ve özel görev birimidir. Delta Force, özel en iyi operatörlerden ve özel eğitimlerden geçirilmiş ve dikkatlice seçilmiş ordu askerlerinden oluşmaktadır. Delta Force'un birincil görevi anti-terörizm, isyan karşıtlığı ve ulusal arabuluculuk operasyonlarıdır, buna rağmen birçok gizli görevleri üstlenen fazlasıyla esnek bir teşkilattır, bu gizli görevler dahilinde rehine kurtarmak, baskın yapmak ve gizli düşman güçlerini ortadan kaldırmak bulunmaktadır.
Şayetet 13, İsrail Donanmasının deniz komando birimidir.İsrail ordusunun üç ana özel kuvvet teşkilatından biridir. 1949 yılında kurulmuştur. Merkezi Hayfa'da bulunan Château Pelerin'dedir. Terörle mücadele, suikast, sabotaj, deniz istihbaratı, düşman deniz araçlarına taarruz ve rehine kurtarma gibi konularda uzmandır. Eğitimleri 20 ay sürmektedir.
Foça Deniz Üssü, İzmir'in Foça ilçesinin 4.2 km güneyindeki Ege Denizi'nin güneydoğu ile doğu kıyısında, Türk Deniz Kuvvetleri üssüdür. Üs, amfibik operasyonlar için Deniz Piyadeleri'ne ev sahipliği yapmaktadır.
Sualtı Savunma Grup Komutanlığı veya SAS, Türk Deniz Kuvvetleri personeli olan subay ve astsubayların arasından seçilen, yetenekli askerlerden oluşan teknik bir birliktir. Türk Deniz Kuvvetleri'nin ilk ve tek EOD birliğidir. Sualtı Savunma'nın (SAS) görevleri; örtülü taarruz, baskın ve sabotaja karşı koyma, tuzaklama, tuzaktan arındırma kıyı savunma operasyonları çerçevesinde, mayın veya patlamamış torpidoların imhası, sualtı engellerinin imhasının yanı sıra terörle mücadele kapsamında el yapımı patlayıcı düzenekleri imha/etkisiz hale getirmektir. SAS birliğinin ana üssü Beykoz'daki Kurtarma ve Sualtı Komutanlığıdır.
Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı (JÖAK), Jandarma Genel Komutanlığı'nın özel operasyon birimidir. Başlıca görevleri terörle mücadele, sualtı operasyonları, rehine kurtarma, hücre evi baskını, yaşanacak doğal afetlerde hayat kurtarma ve isyan kontrolüdür. 1 Eylül 1999 tarihinde kurulmuştur. İçişleri Bakanlığı'nın koordinasyonunda Jandarma Genel Komutanlığı'na bağlı olarak görev yaparlar. Kağanlar olarak adlandırılırlar.
Sayeret Matkal veya Birim 262 İsrail Savunma Kuvvetleri'ne bağlı bir özel kuvvetler birimi. Sayeret Matkal'ın sorumlulukları arasında askerî keşif, düşman birlikler hakkında bilgi toplama, terörle mücadele, rehine kurtarma, ani baskın gibi roller bulunmaktadır. Birim, 1957 yılında İngiliz Special Air Service (SAS) örnek alınarak kurulmuştur.
Komando, seçkin bir hafif piyade veya özel kuvvetler birimidir. Fiziki ve kuramsal eğitimleri ile kazandırılan yetenekleri doğrultusunda; kısa süre içerisinde hedefin ayrıntılı keşfini yapıp durum değerlendirmesini ortaya koyarak hedefi imha eden, ikmal yapılmasa dahi görevi tamamlayan askerdir. Düşman derinliklerinde birlik halinde görevlerini icra ederler. Deniz Komando türü deniz kuvvetlerinin gerçekleştireceği yetiştirilen denizciler kuvvetidir. Komando birlikleri standart piyade harekâtlarının aksine timler halinde özel operasyonlar gerçekleştirirler. Ülkelerin ihtiyaçlarına göre dağ, hava indirme, çöl savaşı, derin kâr savaşı, arama-kurtarma, meskûn mahal operasyonu, pusu, sabotaj baskın, deniz operasyonu gibi konularda standart askerî personele göre uzmanlık düzeyinde eğitim alan personeldir.
Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi, Eğitim ve Doktrin Komutanlığı'na bağlı olup piyade komando subay, astsubay, uzman çavuş ve er yetiştirmekle sorumlu birliktir. Komando, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli muharip sınıflara bağlı subay, astsubay ve uzman çavuşlardan eğitime seçilen ve eğitimde başarılı olanlara verilen unvandır. Kuramsal eğitimler ve karar verebilme yetilerinin yanında alınan uzun süreli sistemli eğitimlerle kazanılan yetenekler çerçevesinde düşman hedeflerinin keşfini yaparak imha hareketlerine başlayan ikmal unsurları olmasa dahi görevine devam eden en zor şartlarda savaşabilen askerdir. Komandolar düşmana ani baskınlar yaparak düşman kuvvetlerinin fiziksel taktiksel ve moral yönünden zayıflatarak dost birlik ve kuvvetlere geniş hareket alanı sağlar. Türkiye'de mavi bere kullanılmasının nedeni eski Osmanlı Akıncılarının renginin mavi olması, sağa yatık olmasının nedeni İslam'a göre ölen kişinin sağa dönük yatırılmasını simgeler.
Deniz Komando ülkelerin deniz kuvvetlerinin gerçekleştireceği kritik operasyonlarda görev alan özenle yetiştirilen denizcilere verilen unvandır. Açık denizlerde korsanlarla mücadele harekâtı yürütürler, sualtı taraması yaparak patlayıcıları imha ederler, kritik tesisleri ve gemileri koruma görevlerini icra ederler. Savaşta yüzer platformları ele geçirme veya tahrip etme, amfibi harekâtı yapılacak kıyıya sızarak keşif yapma gibi görevleri vardır. Kara komandolarından farklı olarak eğitimleri denizde ve sığ sularda uzun süreler ve gizlice intikal etme, arazide deniz tehçizatıyla intikal etme, dalgıçlık gibi eğitimlerden geçerler. Sualtı tüfeği, dalış ekipmanları kullanırlar.
KOPASKA Endonezya Deniz Kuvvetleri'ne bağlı deniz komando birimidir. Birimin ana görevleri sualtı harekâtı, düşman gemilerine ve üslerine baskın yapmak, sualtı tesislerini yok etmek, keşif, rehine kurtarmak, sahile sızarak amfibik operasyonlar için rehberlik etmek ve deniz haydutluğu ile mücadeledir.
7. Komando Tugayı, Sakarya'da konuşlanmıştır. 2018 yılında alınan kararla mekanize piyade sınıfından komando sınıfına geçirilmiştir. Fırat Nehri'nin doğusunda başlayan kara harekâtında sınırı geçen ilk birlik olmuştur.
Özel operasyonlar, silahlı kuvvetler, güvenlik ajansı, istihbarat teşkilatı ve polis yapıları dahil olmak üzere kolluk kuvvetleri tarafından yapılan operasyonlardır. Askeri operasyonların bir alt türü olup, polis ve operasyonel hizmetler tarafından yürütülen bir tür operasyonel faaliyetlerdir. Askeri özel operasyonlar genellikle özel kuvvetler tarafından yürütülür. Özel operasyonlar keşif, geleneksel olmayan savaş ve mafya, organize suç ve terörle mücadele eylemlerini içerebilir.
Amerika Birleşik Devletleri özel operasyon birimleri (SOF) özel kuvvetler, Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı 'nın Amerika Birleşik Devletleri Özel Operasyonlar Komutanlığı içinde (USSOCOM) Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri için kullanılan, özel operasyonlar gerçekleştirmek amacıyla kurulan birimleri kapsamaktadır.
Meskûn mahal savaşı (CQC/CQB) olan meskûn mahallerde gerçekleşen oldukça kısa mesafeden birden fazla asker veya paramiliter grup arasında yer alan ateşli silahlarla fiziksel bir mücadeleyi içeren taktik bir durumdur. Askeri birimler, polis / cezaevi görevlileri ve suç unsurları arasında ve diğer benzer durumlarda meydana gelebilir. Savaşta, genellikle 100 metreye kadar yakın mesafede, yakın el-göğüste çatışmadan yakın mesafe hedef müzakerelerine kadar, hedefe ateşli silahlarla saldıran personelce çeşitli büyüklükteki birimler veya ekiplerden oluşur. genellikle 5.56 mm çapındaki silahlar tercih edilir. Tipik yakın dövüş senaryosunda, saldırganlar, genellikle geri çekilmeleri için kolay bir yöntemi olmayan, savunanlar tarafından kontrol edilen bir aracı veya yapıyı çok hızlı, şiddetli bir şekilde ele geçirmeye çalışırlar. Saldırmak ve savunmak personele, rehinelere / sivile ve dost personele yakın bir şekilde birbirine karıştırılabildiğinden, yakın mesafeli muharebe, hızlı bir saldırı ve kesin bir ölümcül kuvvet uygulanmasını gerektirir. Operatörlerin silahları konusunda açık, yeterli uzmanlığa ve dost canlısı kayıpları sınırlandırmak ve operasyonel başarı olasılığını artırmak için hızlı kararlar alma yeteneğine ihtiyaçları vardır.
Comando Raggruppamento Subacquei e Incursori Teseo Tesei, İtalya Deniz Kuvvetleri'nin deniz komando birimidir. 1939 yılında kurulmuştur. Adriyatik denizi, Arnavutluk, Lübnan, Basra Körfezi Afganistan ve Libya'da görev almışlardır. Karargahları eski Varignano kalesindeki Le Grazie'dedir. Karargah, Akıncı Operasyonel Grubu, Sualtı Operasyon Grubu ve Okul grubu olarak 4e ayrılırlar. Akıncılar Operasyonel Grubu İtalyan Özel Kuvvetler Operasyonları İçin Müdahale Komutanlığı'nın bir parçasıdır. İtalya'daki ilk terörle mücadele eğitimi alan birliktir. Limanlara ve donanma gemilerine saldırı düzenlerler. Gemilerden rehine kurtarmada görev alırlar. Keşif ve uzun menzilli deniz operasyonları için sızma görevi gerçekleştirirler .Yeşil bere kullanırlar Sualtı operasyon grubu dalış sualtı mayın ve patlayıcı arama temizleme ve kazazede denizaltı gemilere müdahale etme ve kurtarmada uzmandırlar.Mavi bere kullanırlar.
