İçeriğe atla

Özden Toker

Özden Toker
1940'ların başında Özden İnönü.
DoğumÖzden
7 Şubat 1930 (94 yaşında)
Ankara, Türkiye
İkametAnkara, Türkiye
Vatandaşlık Türkiye
Evlilik
Metin Toker
(e. 1955; ö. 2002)
Çocuk(lar)Gülsün Bilgehan (d. 1957)[1]
Nurperi Özlen (d. 1958)[1]
Güçlü Toker (d. 1962)[1]
Ebeveyn(ler)Mevhibe İnönü (1897-1992)
İsmet İnönü (1884-1973)

Özden Toker (d. 7 Şubat 1930, Ankara), İsmet İnönü'nün kızı.[2]

İnönü Vakfı'nın kurucu üyelerindendir ve 1992'de vakfın başkanlığını üstlenmiştir.[3]

Yaşamı

1930 yılında Pembe Köşk'te doğdu.[4] Babası İsmet İnönü, annesi Mevhibe İnönü'dür. Kendisine Özden adını Mustafa Kemal Atatürk verdi.[5]

Çankaya İlkokulu ve Ankara Kız Lisesi'nden sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi.[2] Bir süre Edinburgh Üniversitesi'nde lisansüstü öğrenim gördü.[6] İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanı olduğu dönemi Çankaya Köşkü'nde geçirdi.

9 Şubat 1955 tarihinde gazeteci Metin Toker'le evlendi.[7] Bu evlilikten üç çocuğu oldu (Nurperi, Gülsün, Güçlü). Demokrat Parti iktidarı döneminde, Akis'teki yazıları nedeniyle eşi Metin Toker'in hapsedildiği iki farklı süreçte, kaleme aldığı yazılarla dergiye katkıda bulundu.

1983 yılında kurulan İnönü Vakfı'nın kurucuları arasında yer aldı. Vakfın başkanlığını üstlenen annesi Mevhibe İnönü'nün sağlığında başkan yardımcılığını, onun 1992 yılında ölümünden sonra ise vakfın başkanlığını üstlendi.

2002 yılında eşi Metin Toker'i kaybeden Özden Toker, yaşamını Ankara'da sürdürmekte; yurt genelinde ve değişik üniversitelerde Cumhuriyet dönemi ile ilgili yayın, araştırma, sergi ve konferanslar yapmaktadır.

Eserleri

  • Metin Toker'den Akisler, Bilgi Yayınevi
  • Baba İnönü'den Ömer İnönü'ye Mektuplar, Bilgi Yayınevi

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c "Türk Parlamento Tarihi II. Cilt" (PDF). 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ a b Ulu, Gökmen. "'Hiçbir üstünlüğümüz olmadı Cumhuriyet aslında buydu'". Sözcü gazetesi, 26 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  3. ^ Toker, Özden. "Sen Ölmezsin Atatürk". Türkan dergisi, Sayı 6, Kasım 2020. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  4. ^ "Özden Toker ağabeyi Erdal İnönü'yü anlattı". Anadolu Ajansi web sitesi, 30 Ekim 2018. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  5. ^ "Cumhuriyet Kızı Özden Toker Babası İsmet İnönü'yi anlattı". Dil Derneği web sitesi. 5 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  6. ^ "143. Söyleşi: ÖZDEN TOKER - Babam İsmet İnönü". Tarihcikitabevi.com sitesi. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsmet İnönü</span> Türkiye Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı

Mustafa İsmet İnönü, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. Türkiye'nin 2. cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Dönemi'ndeki ilk başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kemalizm</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucu ideolojisi

Kemalizm, 1935'ten 1937'ye kadar Kamâlizm veya Atatürk'ün ölümü sonrası yaygınlaşan bir diğer adıyla Atatürkçülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk İlkeleri'ni esas alan kurucu ideolojisidir. Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk tarafından uygulandığı şekliyle laikliğe ve Batı demokrasisine dayanan ulusal ve üniter bir cumhuriyet rejiminin kurulması, ekonomik kalkınma ve sanayileşme, yüksek öğrenime ve bilimsel faaliyetlere devlet desteği, spora ve sanata teşvik, ücretsiz ve zorunlu eğitim gibi kapsamlı siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî reformları içermektedir. Reformların amacı Atatürk'ün ifadesiyle "muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmak", çağdaş bir hayat tarzını benimsemektir.

<span class="mw-page-title-main">Mevhibe İnönü</span> İsmet İnönünün eşi

Emine Mevhibe İnönü, 2. Türkiye cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün eşi.

<span class="mw-page-title-main">Pembe Köşk (İsmet İnönü Evi)</span> İnönü evi, müze

Pembe Köşk, Ankara'da, Türkiye Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün 48 yılını geçirdiği köşk.

<span class="mw-page-title-main">Çankaya</span> Ankarada bir ilçe

Çankaya, Ankara ilinin bir ilçesi. Ankara ilinin orta kesiminde bulunan ilçe, Ankara'nın başkent olması ile birlikte Türkiye'nin yönetim merkezi durumuna gelmiştir. 2023 yılı nüfus verilerine göre Ankara ilinin birinci, Türkiye'nin ise Esenyurt ve Şahinbey'den sonra en büyük üçüncü ilçesi konumundadır. Türkiye'nin en kalabalık ilçelerinden biri olarak nüfusu pek çok ilden daha fazladır. Gün içinde iki milyona kadar çıkabilmektedir. 102 lise ve 13 üniversitesi ile ilçe önemli bir eğitim kentidir. Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yaptığı araştırmaya göre Türkiye'nin en gelişmiş 2. ilçesi seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Müzesi</span> II. TBMM Binası (1924–1960)

Cumhuriyet Müzesi veya II. TBMM Binası, TBMM'nin 1924-1960 yılları arasında faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Ankara'nın Altındağ ilçesindeki tarihî yapı.

Hakkı Metin Toker, Türk gazeteci ve yazar.

<i>Akis</i> (dergi) Metin Tokerin yönetiminde, 1954 - 1967 arasında 706 sayı çıkan  haber-siyaset dergilerinin ilki

Akis, Metin Toker'in yönetiminde, Batı'da yayınlanan haftalık siyasal dergilerden Time dergisinden örnek alınarak haftalık yayınlanan dergi. 15 Mayıs 1954 - 31 Aralık 1967 arasında 706 sayı çıkan dergi, Türk basınındaki haftalık haber-siyaset dergilerinin ilkidir.

Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair. Ankara Barosu Başkanlığı (1972-1974), Anayasa Mahkemesi Başkanlığı (1991-1998) ve Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanlığı (1998-2000) yapmıştır.

İnkılapçılık, radikalizm veya klasik radikalizm, sosyal liberalizm, sosyal demokrasi, sivil liberteryenizm ve modern ilerlemeciliğin öncüsü, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında liberalizm içindeki sol-kanat tarihsel bir siyasi harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Cüneyt Arcayürek</span> Türk gazeteci ve yazar

Cüneyt Arcayürek, Türk gazeteci ve yazar.

20 Mayıs 1963 ayaklanması veya 20 Mayıs 1963 darbe teşebbüsü, Kara Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının 27 Mayıs 1960 darbesinde yer alan subayların tasfiyesine karşı başlatılan ve Talat Aydemir'in geri adım atmasıyla sona eren 22 Şubat 1962 ayaklanmasının devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gülsün Bilgehan</span> Türk siyasetçi

Ayşe Gülsün Bilgehan, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İnönü ailesi</span>

İnönü ailesi, Türk siyasi yaşamının en önemli figürlerinden İsmet İnönü'nün ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü ve devlet cenaze töreni</span> 1938 yılında Türkiye cumhurbaşkanının ölümü

Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü, kendisinin sağlığının 1937 yılından itibaren bozulmaya başlamasına müteakiben 10 Kasım 1938'de gerçekleşti. Ölümünün ardından, 21 Kasım 1938'de geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'ne konulan naaşı, 10 Kasım 1953'te kendisi için inşa edilmiş anıt mezar olan Anıtkabir'e nakledildi.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Bulvarı, Ankara</span>

Atatürk Bulvarı; Ankara'nın Altındağ ve Çankaya ilçelerini birbirine bağlayan bir bulvardır. Alman şehir plancı Hermann Jansen tarafından tasarlanan plana göre II. TBMM binası ile Çankaya Köşkü arasında kesintisiz bir hat inşa etmek amacıyla açılmıştır.

Sabiha Ziya Hanım, Türk ressam ve heykeltıraş. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin heykel bölümünden mezun olan ilk kadın sanatçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ö. Alkan</span> Türk tarihçi

Mehmet Öznur Alkan, Türk siyaset bilimci, tarihçi. 2017-2023 yılları arasında Tarih Vakfı Başkanı olarak görev aldı.

Cumhuriyet Halk Partisi 1. Olağanüstü Kurultayı, 26 Aralık 1938 tarihinde Ankara'da gerçekleşen Cumhuriyet Halk Partisi'nin olağanüstü kurultayıdır. Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatının ardından yapılan ilk kurultayda İsmet İnönü'ye "Millî Şef" ve "değişmez genel başkan" unvanları verildi, Atatürk ise "ebedî şef" ilan edildi.

Radikalizm veya klasik radikalizm, sosyal liberalizm, sosyal demokrasi, sivil liberteryenizm ve modern ilerlemeciliğin öncüsü, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında liberalizm içindeki sol-kanat tarihsel bir siyasi harekettir.