İçeriğe atla

Özbekistan-Türkiye ilişkileri

Türkiye-Özbekistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Turkey ve Uzbekistan

Türkiye

Özbekistan

Türkiye-Özbekistan ilişkileri, Türkiye ile Özbekistan arasındaki dış ilişkilerdir. Özbekistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını takiben Türkiye, özellikle Özbekistan'da ekonomik projeler ve sosyal, kültürel ve diplomatik girişimler yürütme konusunda aktif olmuştur. 16 Aralık 1991'de Türkiye Özbekistan'ı tanıyan ilk [1] ülke oldu ve Taşkent'te büyükelçilik açan ilk ülke oldu.[1]

1990'ların başlarında, Türkiye ticaret ve işbirliğinin genişletilmesi için erken taahhütlerde bulundu,[2] Özbek kalkınma planlarını 700 milyon dolar (2020'de 1.3 milyar dolar değerinde) krediyle finanse etti [3] ve Özbek öğrencilerin Türkiye'de okuması için yıllık 2.000 burs [4] taahhüt etti.

O zamandan beri Türkiye ve Özbekistan, iki ülke arasında imzalanan 100'den fazla ikili anlaşma ve protokol ile güçlü bir ilişki geliştirdi.[5] Özbekistan, diğer tüm ülkelerle sınırı olan tek [1] Orta Asya devleti olarak, Türkiye'nin Orta Asya'da istikrar, refah ve güvenliği sağlama taahhüdü için önemlidir.[5]

Bağımsızlığını kazandığından beri, Rus etkisinin Özbek ihtiyatı, Özbekistan'ı diğer ülkelerle daha yakın ilişkiler aramaya yöneltti.[6] Türkiye'nin kültürel akrabalık ve yakınlığı yakın ilişkileri teşvik etti ve yakın Orta Asya komşuları, Rusya ve diğer BDT ülkeleri ile ilişkiler [7] oluşturmasına izin verdi.[8]

Ekonomik ilişkiler

  • İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2019'da 2,3 milyar dolar oldu.[5]
  • Özbekistan'da Türk sermayeli yaklaşık 1.300 şirket var.[5]

Cumhurbaşkanlığı ziyaretleri

Misafir Ev sahibi Ziyaret yeri Ziyaret tarihi
Özbekistan Başkan Şevket MirziyoyevTürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanCumhurbaşkanlığı Külliyesi, Ankara19–20 Şubat 2020[5]
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ErdoğanÖzbekistan Başkan Şevket MirziyoyevTaşkent29–30 Mart 2021[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Nichol,James. "Uzbekistan: Basic Facts," CRS Report for Congress, May 28, 1996.
  2. ^ Hale, Henry. "Islam, State-building, and Uzbekistan Foreign Policy," pp. 136-72 in Ali Banuazizi and Myron Weiner, eds., The New Geopolitics of Central Asia and Its Borderlands. Bloomington: Indiana University Press, 1994.
  3. ^ Akbarzadeh, Shahram. "Nation Building in Uzbekistan," Central Asian Survey [Abingdon, United Kingdom], 15, March 1996, pp. 23-32.
  4. ^ Ferdinand, Peter, ed. The New States of Central Asia and Their Neighbors. New York: Council on Foreign Relations Press, 1994.
  5. ^ a b c d e "Relations between Turkey and Uzbekistan". Ministry of Foreign Affairs of Turkey. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Rubinstein, Alvin Z. "The Geopolitical Pull on Russia," Orbis, 38, No. 3, Summer 1995, 567-84.
  7. ^ Henley, John S., and George B. Assaf. "Re-Integrating the Central Asian Republics into the World Economy," Intereconomics, 30, September–October 1995, pp. 235-45.
  8. ^ Horton, Scott, and Tatiana Geller. "Secured Transactions in Uzbekistan," Central Asia Monitor, 1996, No. 2, 21-7.
  9. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan'a gitti". Anadolu Ajansı. 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan</span> Orta Asyada bir ülke

Özbekistan, resmî adıyla Özbekistan Cumhuriyeti, Orta Asya'da bir ülkedir. Yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Kuzeyde Kazakistan, kuzeydoğuda Kırgızistan, güneydoğuda Tacikistan, güneyde Afganistan ve güneybatıda Türkmenistan ile komşudur. Lihtenştayn ile birlikte sadece denize kıyısı olmayan ülkelere sınırı bulunan iki ülkeden biridir. Seküler ve üniter bir cumhuriyet olan Özbekistan 12 il ve bir özerk cumhuriyete (Karakalpakistan) ayrılmıştır. Başkenti Taşkent'tir. Ülke tarihî önemi ve stratejik konumu nedeniyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Halkın %85'i Özbekçe konuşur. Rusça, yönetimde ve ülkenin farklı etnik grupları arasında ortak dil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Tacik ve Kazak azınlıklar bulunur. Ülkede İslam en yaygın dindir, bunu %5 ile Rus Ortodoksluğu takip eder. Müslümanların çoğu Hanefilik mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Asya İlişkileri Konferansı</span>

Asya İlişkileri Konferansı, 1947 yılının Mart-Nisan aylarında Yeni Delhi'de yapıldı. Kongrenin ev sahibi, daha sonra bağımsız Hindistan'ın temelini oluşturacak bölgesel hükûmetin başbakanı Jawaharlal Nehru'ydu. Konferans, Asya'daki pek çok bağımsızlık hareketi liderini bir araya getirdi. Aynı zamanda "Asya birliğini" sağlamaya yönelik ilk siyasi girişim olarak takdim edildi. Konferans, Asya ülkelerinin yöneticilerini aynı platformda bir araya getirerek, Asya Kıtası'ndaki insanların sosyal, ekonomik ve kültürel sorunlarını tartışarak çözüm aramak, ülkeler ve halkalar arası ilişkilerin gelişmesini teşvik etmek ve karşılıklı anlayış ve iş birliğini geliştirmeyi amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Milli Diriliş Demokrat Partisi</span>

Özbekistan Millî Diriliş Demokrat Partisi,, Özbekistan'daki bir siyasi parti. Parti, Özbekistan Halk Demokrat Partisi, Özbekistan Liberal Demokrat Partisi ve Adalet Sosyal Demokrat Partisi ile birlikte ülkenin onaylanan dört resmi partisinden biridir. Parti, Orta Asya'daki diğer devletlerle daha yakın ilişkiler kurmaya çalışırken kültürel bir canlanma arayan güçlü bir Özbek kültürü anlayışını savunuyor. Parti, Rusya'nın bölgedeki etkisine karşı çıkmış ve bu temelde Avrasya Ekonomi Topluluğu'nun kuruluşuna da karşı çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Türkmenistan ilişkileri</span>

Türkiye-Türkmenistan ilişkileri, Türkiye ve Türkmenistan arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye, Sovyetler Birliği'nin dağılması neticesinde kurulan yeni bağımsız ülkede büyükelçilik açan ilk ülke olarak Türkmenistan'ın bağımsızlığını tanıyan dünyanın ilk ülkesi oldu. Türkmenistan'ın, Ankara'da bir büyükelçisi ve İstanbul'da bir başkonsolosu var. Her iki ülke de Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, İslam İşbirliği Teşkilatı, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın tam üyesidir. İki ülke yakın kültürel bağlantıları paylaşıyor. Türkiye, Türkmen pasaportu sahiplerinin vizesiz ziyaret edebileceği 47 ülkeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Özbekistan ilişkileri</span>

Çin-Özbekistan ilişkileri Çin ile Özbekistan arasındaki ikili ilişkidir. Her iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri</span>

Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri, Bulgaristan ve Özbekistan arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Her iki ülke de 12 Eylül 1992'de diplomatik ilişkiler kurmuştur. Taşkent'de Bulgaristan büyük elçiliği yer almaktadır. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya-Özbekistan ilişkileri</span>

Malezya-Özbekistan ilişkileri, Malezya ve Özbekistan arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Malezya, Taşkent'de bir büyükelçiliğe sahiptir. Özbekistan'ın ise Ampang Jaya'da büyükelçiliği yer almaktadır. Her iki ülke de iyi ilişkilere sahiptir.

Obi-Rakhmat Mağarası, Neandertal fosilleri içeren ve Orta Paleolitik döneme tarihlenen bir tarih öncesi bölgedir. Tanrı Dağları'ndaki Talassky Alatau Sıradağları'nın güneybatı ucundaki Chatkal ve Pskem nehirlerinin kavşağına yakın dar bir karst mağarası olan Obi-Rakhmat, Taşkent, Özbekistan'ın 100 kilometre (62 mi) kuzeydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan-Özbekistan sınırı</span>

Kırgızistan-Özbekistan sınırı 1.314 km uzunluğundadır ve Kazakistan sınırından Tacikistan sınırına kadar uzanır. Kırgızistan'ın komşuları ile olan sınırları içinde en uzun olan sınırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan'da turizm</span>

Özbekistan genişletilmiş turizm endüstrisi potansiyeli olan bir ülkedir. Orta Asya şehirlerinin çoğu, İpek Yolu üzerinde Doğu ve Batı medeniyetlerini birbirine bağlayan ana ticaret noktalarıydı. Bugün Özbekistan müzeleri, bölgede yaşayan Orta Asya halklarının eşsiz tarihi, kültürel ve manevi yaşamının kanıtı olan iki milyondan fazla eseri saklamaktadır. Özbekistan tarihi, arkeolojik, mimari ve doğal hazineleriyle turistleri cezbetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bhutan-Türkiye ilişkileri</span> Bhutan ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler

Bhutan-Türkiye ilişkileri, Bhutan ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nepal-Türkiye ilişkileri</span>

Nepal-Türkiye ilişkileri, Nepal ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İkili diplomatik ilişkiler 1962 yılında kuruldu. Türkiye'nin Yeni Delhi'deki Hindistan Büyükelçisi Nepal'e, İslamabad'daki Nepal Büyükelçiliği ise Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Türkiye ilişkileri</span>

Litvanya-Türkiye ilişkileri, Litvanya ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye 28 Temmuz 1922'de Litvanya'yı resmî olarak tanıdı ve aynı gün Türkiye'nin Estonya Büyükelçisi de Litvanya'ya akredite oldu. SSCB'nin Estonya, Letonya ve Litvanya'nın işgalini ve ilhakını takiben Tallinn'deki Türk Büyükelçiliği 5 Eylül 1940'ta kapattı. Ancak Türkiye, Litvanya'nın Sovyet ilhakını hiçbir zaman tanımadı.

<span class="mw-page-title-main">Laos-Türkiye ilişkileri</span>

Laos-Türkiye ilişkileri Laos ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Diplomatik ilişkiler ilk olarak 1947'de kuruldu, ardından 1958'de büyükelçilik rütbesine yükseldi. 27 Aralık 2017 tarihinde Türkiye Laos'un başkenti Vientiane'de yerleşik bir büyükelçilik kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka-Türkiye ilişkileri</span>

Sri Lanka-Türkiye ilişkileri, Sri Lanka ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 2013'ten beri Kolombo'da, Sri Lanka'nın ise 2012 yılından beri Ankara'da Büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çad-Türkiye ilişkileri</span>

Çad-Türkiye ilişkileri, Çad ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye, 11 Ağustos 1960'ta Çad'ın bağımsızlığını tanımış ve 27 Ocak 1960'ta iki devlet arasında diplomatik ilişkiler kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan-Yunanistan ilişkileri</span>

Özbekistan-Yunanistan ilişkileri - Yunanistan ve Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan demografisi</span>

Özbekistan'ın demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Özbekistan nüfusunun demografik özellikleridir. Verilerin çoğu tahmine dayalı çünkü son nüfus sayımı 1989'da Sovyet döneminde yapılmıştır.

Özbekistan'da konuşulan dillerin büyük kısmı Türk dilleridir. Bununla birlikte, hükûmetin iki dili bulunmaktadır; birinci ve devlet dili olarak Özbekçe ve etnik gruplar ve kamu kurumlarının dili olarak ise Rusça.

<span class="mw-page-title-main">Özbek mutfağı</span> Özbekistan yemekleri ve mutfak gelenekleri

Özbek mutfağı, Özbekistan'a özgü yemek pişirme tarzıdır. Özbek mutfağı, Orta Asya'daki diğer Türk halklarının mutfak geleneklerini paylaşmaktadır. Özbekistan'da yaygın olarak tahıl tarımı yapıldığından ekmek ve erişte önemli yer tutmaktadır ve Özbek mutfağı "erişte açısından zengin" olarak nitelendirilmektedir. Koyun eti, ülkede koyun bolluğu nedeniyle popüler bir et çeşididir ve çeşitli Özbek yemeklerinin bir parçasıdır. Özbekistan'ın özel yemeği, tipik olarak pirinç, et parçaları, rendelenmiş havuç ve soğan ile yapılan ana yemek olan pilavdır.