İçeriğe atla

Özbekistan'da pamuk üretimi

Pamuk tarlası, Yıl:1910

Özbekistan'da pamuk üretimi ülke ekonomisi için önemlidir. Özbekistan'ın ana nakit mahsulü olup, 2006 yılındaki ihracatının %17'sini oluşturmaktadır.[1] Yıllık yaklaşık 1 milyon ton lif üretimi (dünya üretiminin %4-5'i) ve 700.000-800.000 ton (dünya ihracatının %10'u) ihracatıyla Özbekistan, dünyadaki en büyük 8. pamuk üreticisi ve 11. en büyük pamuk ihracatçısıdır.[2] Pamuğun Özbekistan'daki lakabı "beyaz altın"dır (oq oltin).[3]

Sanayi, ulusal düzeyde devlet kontrolündedir. Her yıl yaklaşık iki milyon insan pamuk hasadına katılır. Bu kişilerin çoğu, çok az ücret alarak veya hiç ücret almadan pamuk tarlalarında çalışmaya zorlanır. Dünyanın 82. büyük ekonomisinde Özbekistan için pamuğun rolü çok önemlidir. Buna rağmen yıllar geçtikçe pamuk üretimi azalmıştır. Pamuk üretimi 1988 yılında 8.000 balya ile zirveye ulaşmış ve 2012 yılı itibarıyla 4500 balya (1 milyon ton) civarındadır. Bu düşüş eğiliminin nedeni, temel bir ihtiyaç olan gıda mahsullerinin yetiştirilmesine verilen önceliğe bağlanmaktadır. Pamuk ihracatı ağırlıklı olarak Çin, Bangladeş, Kore ve Rusya'ya yapılmaktadır. Özbekistan, pamuk işleme zincirlerini ve değirmenlerini geliştirerek birçok pamuklu tekstil üretimi için bir geliştirme çabası başlattı.[2][4] Özbekistan pamuk endüstrisi de, insan hakları raporlarının ülkedeki çalışma koşullarını, çocuk işçiliğini ve zorla çalıştırmayı ortaya koymasının ardından birçok küresel şirket tarafından pamuğunun boykot edilmesinden etkilenmiştir.[5]

Tarihçe

Pamuk hasadı yapan bir adam, 2012

Özbekistan topraklarında yetiştirilen pamuk yaklaşık 2000 yıl önce Çinliler tarafından kaydedilmiştir.[6] Pamuk üretimi, Sovyet üretiminin %70'ini oluşturan Özbek SSC ile Sovyet Rusya ve Özbek SSR altında önemli ölçüde arttı.[6] Hükümet, endüstriyi sıkı bir şekilde kontrol etti ve kollektif çiftliklerde (kolhozlar) verimli üretimi sağlamak için kotalar getirdi.[6] 1976 ve 1983 arasında, ülkenin liderliği, Özbek pamuk hasadını yanlış bir şekilde şişirerek Sovyet merkez bankasını dolandırdı ve "pamuk skandalı" Sharof Rashidov'un görev süresi boyunca en kötü şöhretli skandal olarak nitelendirildi;[7] Bağımsızlıktan bu yana, Sovyet tarzı kotalar değişmeden kaldı ve Özbek hükûmeti hala ulusal sanayiye hükmediyor.[8][9]

Tek mahsul ekonomisiyle ilişkili riskler ve ayrıca nüfus için gıda güvenliği kaygıları nedeniyle, Özbekistan, pamuk üretimini azaltırken üretimini tahıllara doğru çeşitlendirmeye yöneliyor. Böylece, pamuğa ekilen alan 1990'da 1,8 milyon hektardan 2006'da 1,4 milyon hektara düşürülürken, hububat ekilen alan 1,0 milyondan 1,6 milyon hektara yükseldi (kısmen yem bitkilerine ayrılan alanlar pahasına).[10] Çeşitlendirmeye yönelik hareketlerin ardındaki bir başka neden de çevresel olabilir, çünkü pamuk üretmek için gereken büyük miktarlarda sulama ve gübreleme Aral Gölü'nün kurumasına ve çevredeki bölgelerdeki toprağın ciddi şekilde kirlenmesine neden olmuştur.

Ekimi

Pamuk Nisan-Mayıs başında ekilir ve Eylül ayında hasat edilir. Plantasyonlar Aydar Gölü çevresinde (Buhara yakınında) ve ayrıca bir dereceye kadar Taşkent'te Syr Darya boyunca ve Amu Derya boyunca Türkmenistan ile sınır bölgesinde yoğunlaşmıştır. 2010-11 yılı boyunca, pamuk ekimi altındaki alan yaklaşık 1,3 milyon hektardı ve bildirilen tiftik verimi 752 kg/hektardı. Okdare 6, Namangan 77 ve Taşkent 6, ülkede ekilen yaygın pamuk çeşitleridir. Ancak, daha iyi, yüksek verimli ve erken olgunlaşan pamuğun tanıtılması gereğini takdir ederken, 2009'dan beri yeni çeşitler benimsenmiştir; bu çeşitler: Buhara 102, Buhara 8, Andijan 35 ve Khoresm 150. Pamuk çiftliklerinin çoğu sulanmaktadır, ancak su kaybını azaltmak için su temin sisteminin rehabilite edilmesi gerekmektedir. Zararlılar biyolojik yöntemlerle uygun şekilde kontrol edilir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Uzbekistan in Numbers 2006, State Statistical Committee of the Republic of Uzbekistan, Tashkent, 2007 (Rusça).
  2. ^ a b "Cotton This Week" (PDF). International Cotton Advisory Committee. February 2005. 13 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  3. ^ uz:Perifraza
  4. ^ a b "Cotton Fact Sheet,Uzbekistan" (PDF). ICAC Organization. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2013. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  6. ^ a b c Zanca, Russell G. (2011). Life in a Muslim Uzbek Village: Cotton Farming After Communism CSCA. Cengage Learning. s. xii, xxi, 66. ISBN 978-0-495-09281-0. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  7. ^ Clark, William A. (1993). Crime and Punishment in Soviet Officialdom: Combating Corruption in the Political Elite, 1965 - 1990. M.E. Sharpe. ss. 187-. ISBN 978-1-56324-056-0. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  8. ^ "Doctors and nurses forced to pick cotton". BBC. 16 Ekim 2012. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  9. ^ "END FORCED LABOR IN THE COTTON SECTOR OF UZBEKISTAN". Cottoncampaign.org. 4 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013. 
  10. ^ Agriculture in Uzbekistan 2006, State Statistical Committee of Uzbekistan, Tashkent, 2007 (Rusça).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan</span> Orta Asyada bir ülke

Özbekistan, resmî adıyla Özbekistan Cumhuriyeti, Orta Asya'da bir ülkedir. Yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Kuzeyde Kazakistan, kuzeydoğuda Kırgızistan, güneydoğuda Tacikistan, güneyde Afganistan ve güneybatıda Türkmenistan ile komşudur. Lihtenştayn ile birlikte sadece denize kıyısı olmayan ülkelere sınırı bulunan iki ülkeden biridir. Seküler ve üniter bir cumhuriyet olan Özbekistan 12 il ve bir özerk cumhuriyete (Karakalpakistan) ayrılmıştır. Başkenti Taşkent'tir. Ülke tarihî önemi ve stratejik konumu nedeniyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Halkın %85'i Özbekçe konuşur. Rusça, yönetimde ve ülkenin farklı etnik grupları arasında ortak dil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Tacik ve Kazak azınlıklar bulunur. Ülkede İslam en yaygın dindir, bunu %5 ile Rus Ortodoksluğu takip eder. Müslümanların çoğu Hanefilik mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Özbekistan bayrağı, Özbekistan'ın resmî devlet bayrağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğine bağlı özerk devlet

Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, diğer ismiyle Özbekistan SSC, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biriydi. Cumhuriyet, 1924 yılında kuruldu. 1991 yılında Özbekistan Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını ilan ederek Sovyetler Birliği'nden ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Özbek Yahudileri iki ana cemaate bölünmüştür; bunlardan biri dindar ve gelenekçi olan Buhara Yahudileri diğeri ise daha yenilikçi olan Avrupa kökenli Aşkenaz Yahudileridir. Özbekistan'da 1989'da 94,900 Yahudi bulunmasına rağmen bu sayı 2007'de çoğu Taşkent'te olmak üzere 5000'den de az kalmıştır. Özbekistan'da 12 sinagog bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">FK Pahtakor Taşkent</span> Özbekistanda bir futbol kulübü

FK Pahtakor Taşkent, Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te kurulmuş bir futbol kulübü. Özbekçe Paxtakor adı Türkçede pamukçular ya da pamuk toplayıcılar demektir. Özbekistan Süper Ligi'nde mücadele ederler. İç saha maçlarını 35,000 kişilik Pahtakor Merkezi Stadyumu'nda oynamaktadırlar. Pahtakor, eski Sovyet Futbol Ligi'nde mücadele etmiş tek Özbek takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de tarım</span>

Türkiye'de tarım, istihdam, ihracat ve ulusal gelire yaptığı katkı ile önemli bir sektördür.

<span class="mw-page-title-main">GM Özbekistan</span>

GM Özbekistan, Özbek UzAvtosanoat ile Amerikalı General Motors şirketi arasında kurulan bir ortak girişimdir. Merkezi Asaka'da yer almaktadır.

Özbekistan Hava Yolları, merkezi Taşkent'te bulunan Özbekistan'ın bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir. Şirket Taşkent Uluslararası Havalimanı'ndaki havayolu bağlantı merkezinden, ülke içinde ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerine sefer düzenlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri</span>

Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri, Bulgaristan ve Özbekistan arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Her iki ülke de 12 Eylül 1992'de diplomatik ilişkiler kurmuştur. Taşkent'de Bulgaristan büyük elçiliği yer almaktadır. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya-Özbekistan ilişkileri</span>

İspanya-Özbekistan ilişkileri, İspanya ve Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Özbekistan'ın Madrid'de bir büyükelçiliği, Barselona'da da bir fahri konsolosluğu vardır. İspanya'nın Moskova büyükelçiliği, Özbekistan için de akredite edilmiştir. Özbek Büyükelçisi Rakhmatulla Nurimbetov, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle tarım, turizm ve bilimsel konularda "kullanılmayan büyük bir potansiyele" sahip olduğunu açıkladı. Bu yüzden İspanyol iş adamlarını ülkeye "yatırım yapmaya ve katkıda bulunmaya" davet etti.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan'da turizm</span>

Özbekistan genişletilmiş turizm endüstrisi potansiyeli olan bir ülkedir. Orta Asya şehirlerinin çoğu, İpek Yolu üzerinde Doğu ve Batı medeniyetlerini birbirine bağlayan ana ticaret noktalarıydı. Bugün Özbekistan müzeleri, bölgede yaşayan Orta Asya halklarının eşsiz tarihi, kültürel ve manevi yaşamının kanıtı olan iki milyondan fazla eseri saklamaktadır. Özbekistan tarihi, arkeolojik, mimari ve doğal hazineleriyle turistleri cezbetmektedir.

Özbekistan önemli ölçüde doğal gaz ve petrol rezervlerine sahiptir. Özbekistan, Sovyetlerin dağılışı ardından hidrokarbon kaynakları üzerinde kamu denetimini sürdürdü ve 1992'de devlet şirketi Özbekneftgaz kuruldu ve bu doğal kaynaklar üzerinde önemli bir idare kurulmuş oldu. Rus ve çin petrol şirketleri de Özbekistan doğal kaynak piyasasında oldukça etkili oyunculardır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Özbekistan ilişkileri, Türkiye ile Özbekistan arasındaki dış ilişkilerdir. Özbekistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını takiben Türkiye, özellikle Özbekistan'da ekonomik projeler ve sosyal, kültürel ve diplomatik girişimler yürütme konusunda aktif olmuştur. 16 Aralık 1991'de Türkiye Özbekistan'ı tanıyan ilk ülke oldu ve Taşkent'te büyükelçilik açan ilk ülke oldu.

Özbekistan Kupası Özbekistan Futbol Federasyonu tarafından yönetilen ülkedeki en üst düzey ligdir.

Gürcistan-Özbekistan ilişkileri - Gürcistan ve Özbekistan arasındaki ikili ilişkileri tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan demografisi</span>

Özbekistan'ın demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Özbekistan nüfusunun demografik özellikleridir. Verilerin çoğu tahmine dayalı çünkü son nüfus sayımı 1989'da Sovyet döneminde yapılmıştır.

Özbekistan'da konuşulan dillerin büyük kısmı Türk dilleridir. Bununla birlikte, hükûmetin iki dili bulunmaktadır; birinci ve devlet dili olarak Özbekçe ve etnik gruplar ve kamu kurumlarının dili olarak ise Rusça.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da tarım</span>

Kazakistan'da tarım, Kazakistan ekonomisinin küçük ölçekli bir sektörüdür. Tarımın GSYİH'ya katkısı %10'un altında; %6,7 olarak kaydedilmiştir ve emeğin yalnızca %20'sini kapsamaktadır. Diğer taraftan Kazakistan topraklarının %70'inden fazlasında tarım ve hayvancılıkla uğraşılmaktadır. Kuzey Amerika ile karşılaştırıldığında, toprağın nispeten küçük bir yüzdesi tarım için kullanılır. Tarım arazilerinin %70'i kalıcı meralardır.

<span class="mw-page-title-main">Geleneksel Özbek kıyafetleri</span>

Geleneksel Özbek kıyafetleri, Orta Asya'daki en kalabalık halk olan Özbeklerin giydiği geleneksel giyim tarzından oluşmaktadır. Özbek kültürel geleneklerinin geleneksel moda duyarlılıklarını sergiler ve Özbek medeniyetinin önemli kültürel yönlerinden birini oluşturur. Özbeklerin giydiği iki geniş giysi türü vardır: geleneksel Özbek kıyafetleri olarak bilinen kıyafetler ve batı kıyafetleri.

<span class="mw-page-title-main">Pamuk Olayı</span>

Pamuk Olayı veya Özbek Olayı, Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'de Leonid Brejnev'in yönetiminin başlangıcında ve sonraki yıllarında ve 1989'a kadar devam eden yaygın bir yolsuzluk skandalıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.