İçeriğe atla

Özbekistan'da kadın

Özbekistan'da kadın
Özbekistan'da kadın
Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi
Hamilelikten dolayı anne ölümü (100.000'de)28
Mecliste kadınlar22.1% (2012)
Orta öğretim 25 yaş üstü kadınlar65.9% (2010)
İşgücünde kadınlar51% (2014)[1]
Kadın ve çocuğu

Özbekistan'daki kadınların sosyal ve yasal durumu; yerel gelenekler, din, Sovyet rejimi ve bağımsızlıktan bu yana değişen sosyal normlardan etkilenmiştir.[2]

Anne sağlığı ve doğum kontrol haplarının mevcudiyeti

Doğum kontrol haplarının ve anne sağlık hizmetlerinin mevcudiyeti karışıktır. 2003 yılında kadınların %62,3'ü ücretsiz kontraseptif kullanmaktadır.[3][4] Ancak BM, Özbekistan'da hamile kalmayı önlemek veya ertelemek isteyen kadınların yaklaşık %13,7'sinin doğum kontrol yöntemlerine sınırlı erişebilmesi nedeniyle bunu yapamadığını tahmin etmektedir.[5] 2000 yılında ülkede yaklaşık 20.900 ebe vardı.[6]

Zorunlu kısırlaştırma

Özbekistan'da kadınların zorunlu kısırlaştırma uygulandığına dair haberler bulunmaktadır.[7][8][9] 12 Nisan 2012 tarihli BBC World Service "Assignment" raporunda, çoğu zaman bilgisi olmaksızın hükûmetin nüfusu kontrol etme çabasıyla kısırlaştırıldığına dair kanıtlar ortaya çıkarılmıştır.[10]

İntihar

Kendini yakmak, Özbekistan'daki kadınlar arasında yaygın bir intihar şeklidir.[11] 2001 yılında tecavüz gibi nedenlerle yılda yaklaşık 500 kadının intihar ettiği tahmin edilmektedir.[12]

Kadın ticareti

Özbekistan Hükûmeti insan ticaretini kısıtlayacak bazı BM çabalarını kabul etmiştir.[13] Örneğin, insan ticareti mağdurları için telefon hatları mevcuttur[14] ve insan ticaretinin cezası beş ila sekiz yıl hapistir.[3][4]

Ancak, Özbekistan insan ticareti mağduru kadınların hem tedarikçisi hem de tüketicisi olduğundan insan ticareti devam etmektedir.[4][15]

Kadınların ekonomik fırsatları

"Sovyet döneminde ekonomideki toplumsal cinsiyet rolleri değişti ve bağımsızlıkla değişmeye devam ediyor."[16] Özbekistan'da kadınlar için ekonomik fırsatların artırılmasına yardımcı olacak programlar mevcutken, kalıcı sorunlar da vardır. Örneğin, iş gücü piyasası cinsiyet ayrımı yapmaktadır ve kadınlara genellikle daha düşük ücret ödenmektedir.[17] Kadınlar ayrıca gece mesaisine çıkmamakta veya fazladan mesai yapamamaktadırlar. 2003 yılı itibarıyla cinsel tacize karşı bilinen bir yasa yoktu.[18]

Engelli çocukları veya birçok çocuğu olan anneler, öngörülen emeklilik yaşından (55) beş yıl kadar erken (50) emekli olabilmektedirler.[3]

Zorla evlilik ve gelin kaçırma

Gelin kaçırma yoluyla zorla evlilik ülkenin bazı bölgelerinde -özellikle Karakalpakistan'da- gerçekleşmektedir.[19] Gelin kaçırma olaylarının ekonomik istikrarsızlığa bağlı olduğuna inanılmaktadır.[20]

Kaynakça

  1. ^ "Labor force participation rate, female (% of female population ages 15-64) (modeled ILO estimate) - Data". data.worldbank.org. 14 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  2. ^ "Domestic Violence in Uzbekistan" (PDF). 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  3. ^ a b c "Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women". Un.org. 2 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  4. ^ a b c "The United Nations Human Rights Treaties". Bayefsky.com. 28 Mart 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  5. ^ "United Nations Statistics Division". Unstats.un.org. 10 Ekim 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  6. ^ "Committee on Economic, Social and Cultural Rights". 21 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  7. ^ "BBC News - Uzbekistan's policy of secretly sterilising women". BBC News. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
  8. ^ "BBC Radio 4 - Crossing Continents, Forced Sterilisation in Uzbekistan". BBC. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
  9. ^ "Birth Control by Decree in Uzbekistan". Institute for War and Peace Reporting. 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
  10. ^ "BBC World Service - Assignment, Forcible Sterilisation In Uzbekistan". BBC. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
  11. ^ "Institute for War and Peace Reporting | Giving Voice, Driving Change". Iwpr.net. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  12. ^ "IWRAW Home Page". Iwraw.igc.org. 27 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  13. ^ UN, CEDAW: (Concluding Observations, 2006) 5
  14. ^ UNFPA, State of the World Population 2006:( A Passage to Hope; Women and International Migration, 2006) 49
  15. ^ "International Covenant on Civil and Political Rights". 30 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  16. ^ Uzbeks. (2003). In C. R. Ember, & M. Ember (Eds.), Encyclopedia of sex and gender: men and women in the world's cultures. Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media.
  17. ^ CEDAW: Concluding Observations, 2006, Uzbekistan
  18. ^ "Not A Minute More : Ending Violence Against Women" (PDF). Cities-localgovernments.org. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2015. 
  19. ^ Alena Aminova, "Uzbekistan: No Love Lost in Karakalpak Bride Thefts" 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Institute of War and Peace Reporting, 14 June 2004
  20. ^ See Aminova; Jamila Sujud and Rashid Musayev, "Bride Kidnapping Returns in Central Asia 29 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Central Asia Online, 18 January 2010

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan</span> Orta Asyada bir ülke

Özbekistan, resmî adıyla Özbekistan Cumhuriyeti, Orta Asya'da bir ülkedir. Yedi bağımsız Türk devletinden biridir. Kuzeyde Kazakistan, kuzeydoğuda Kırgızistan, güneydoğuda Tacikistan, güneyde Afganistan ve güneybatıda Türkmenistan ile komşudur. Lihtenştayn ile birlikte sadece denize kıyısı olmayan ülkelere sınırı bulunan iki ülkeden biridir. Seküler ve üniter bir cumhuriyet olan Özbekistan 12 il ve bir özerk cumhuriyete (Karakalpakistan) ayrılmıştır. Başkenti Taşkent'tir. Ülke tarihî önemi ve stratejik konumu nedeniyle zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Halkın %85'i Özbekçe konuşur. Rusça, yönetimde ve ülkenin farklı etnik grupları arasında ortak dil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Tacik ve Kazak azınlıklar bulunur. Ülkede İslam en yaygın dindir, bunu %5 ile Rus Ortodoksluğu takip eder. Müslümanların çoğu Hanefilik mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi</span> Uluslararası bir antlaşma

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi ya da CEDAW, 1979'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve taraf devletlere kadınlara karşı ayrımcılığın tüm biçimlerini ortadan kaldırma yükümlülüğü getiren uluslararası bir sözleşmedir.

Cinsiyetçilik, kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılıktır. Cinsiyetçilik herkesi etkiler. Basmakalıplarla ve toplumsal cinsiyet rolleriyle bağlantılıdır, ve bir cinsiyetin veya toplumsal cinsiyetin doğası gereği diğerinden üstün olduğu inancını içerebilir. Aşırı cinsiyetçilik kadın düşmanlığını, cinsel tacizi, tecavüzü ve diğer cinsel şiddet biçimlerini teşvik edebilir. Cinsiyet ayrımcılığı cinsiyetçiliği kapsayabilir. Bu terim, insanlara cinsiyet kimlikleri veya toplumsal cinsiyet veya cinsiyet farklılıklarına dayalı ayrımcılık olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı özellikle işyeri eşitsizliği açısından tanımlanmaktadır. Sosyal veya kültürel gelenek ve normlardan ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

Hasta istismarı veya ihmali, hastaya yapılan acı, ızdırap veya zarara neden olan mantıksız ve başarısız uygulamalardır. Hastaya yapılan fiziksel veya cinsel saldırıları, gerekli gıda, fiziksel bakım ve tıbbi yardım mahrumiyeti de içerir. Hastanelerde, bakım evlerinde, kliniklerde ve ev ziyaretlerinde meydana gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınların oy hakkının zaman çizelgesi</span>


Kadınlara oy hakkı dünyanın farklı ülkelerinde farklı zamanlarda tanınmış olan haktır. Birçok ülkede kadınlara oy hakkı, genel oy hakkından önce tanındığından belirli sınıf veya ırka mensup erkekler ve kadınlar halen oy kullanamamaktadır. Bazı ülkeler her iki cinsiyete de aynı zamanda oy hakkı tanımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çoğunluğu Müslüman olan ülkelerde kadınların oy hakkının zaman çizelgesi</span>

Bu zaman çizelgesi Müslüman çoğunluklu ülkelerde kadınlara oy hakkı verme tarih sıralamasına göre listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sara Hüseyin</span> Bangladeş Yüksek Mahkemesinde avukat ve kadın hakları savunucusu

Sara Hüseyin, Bangladeş Yüksek Mahkemesinde avukat ve Bangladeş Hukuk Yardımı ve Hizmetleri Vakfı'nın (BLAST) onursal bir icra direktörüdür. ABD Dışişleri Bakanı tarafından verilen 2016 Uluslararası Cenevre Kadınları Ödülünün sahibi olmuştur. Hüseyin, Bangladeş'in 2010 yılında yasalaşmaya devam eden kadına yönelik şiddet kapsamlı yasamanın hazırlanmasında önemli bir rol oynamıştır. Fetva şiddetine meydan okumada rolü ile tanınan Hüseyin, kadınlar ve kızlara aşağılayıcı ve şiddetli cezalar öneren Fetvalara karşı çıkar. Ayrıca, tecavüz ve cinsel saldırı davalarında yapılan bakirelik testine karşı çıkması ile bilinir. Hüseyin, 'Namus' adlı kadınlara Karşı Suçlar, paradigmalar ve şiddeteseri konulu eseri Lynn Welchman'la yeniden düzenlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şadi Sadr</span>

Şadi Sadr Avukat, insan hakları aktivisti, deneme yazarı, gazeteci ve LGBT insan hakları savunucusu. Shadi Sadr İran Adalet Genel Müdürlüğünün kurucusu ve İcra Direktörüdür (JFI). Eserleri ünya çapında yayınladı ve ders verdi. 1965 Uluslararası Mahkemesinde hakim olarak görev yapıyor.

<span class="mw-page-title-main">May Sabai Phyu</span>

May Sabai Phyu veya May Sabe Phyu Myanmarlı aktivist. İnsan hakları, ifade özgürlüğü, barış, Myanmar'ın etnik azınlıkları, kadına yönelik şiddet ve cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi konularında faaliyetlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mutabar Tacibayeva</span> Özbek gazeteci ve insan hakları aktivisti

Mutabar Tacibayeva, Özbek gazeteci ve insan hakları aktivisti. Fiery Hearts Club adlı uluslararası insan hakları örgütünün kurucuları arasındadır.

İran'da kadın hakları, devleti yöneten rejimin şekline göre değişmiştir. Her rejimin yükselişiyle birlikte, kadın haklarına yönelik bir dizi zorunluluk ortaya çıktı ve oy haklarından kıyafet kurallarına kadar geniş bir yelpazedeki sorunları etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Özbekistan ilişkileri</span>

Çin-Özbekistan ilişkileri Çin ile Özbekistan arasındaki ikili ilişkidir. Her iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri</span>

Bulgaristan-Özbekistan ilişkileri, Bulgaristan ve Özbekistan arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Her iki ülke de 12 Eylül 1992'de diplomatik ilişkiler kurmuştur. Taşkent'de Bulgaristan büyük elçiliği yer almaktadır. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayrımcılık karşıtı yasa</span> Kanun

Ayrımcılık karşıtı yasa veya ayrımcılıkla mücadele yasası çeşitli iş grupları, cinsiyet, cinsel kimlik, ırk, engellilik, inanç veya bireysel siyasi görüşlere dayalı gruplar için korumaları içeren yasalardır. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, ayrımcılık türlerine ve bu yasalarla korunan gruplara göre çeşitlilik gösterebilmektedirler. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, özellikle belirtilen özelliklerinden dolayı bireylere farklı muamele edilmemesi gerektiği konusunda eşitlik ilkelerine dayanmaktadır.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Bildirgesi ya da DEDAW Birleşmiş Milletler'in kadın haklarına bakışını ana hatları ile çizen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Kasım 1967'de kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye-Özbekistan ilişkileri, Türkiye ile Özbekistan arasındaki dış ilişkilerdir. Özbekistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını takiben Türkiye, özellikle Özbekistan'da ekonomik projeler ve sosyal, kültürel ve diplomatik girişimler yürütme konusunda aktif olmuştur. 16 Aralık 1991'de Türkiye Özbekistan'ı tanıyan ilk ülke oldu ve Taşkent'te büyükelçilik açan ilk ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">NXT Women's Tag Team Championship</span>

NXT Women's Tag Team Championship , Amerikalı bir profesyonel güreş şirketi olan WWE tarafından oluşturulan ve kadın güreşçilerin oluşturduğu takımların hedefi olan bir profesyonel güreş kemeridir. Unvan, NXT markasına aittir ve WWE Women's Tag Team Championship ile birlikte, şirkette kadın güreşçilerin oluşturduğu takımlar için oluşturulmuş iki unvandan biridir. Şu anki şampiyonlar, bu kemerleri ilk kez alan The Way'dir.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan demografisi</span>

Özbekistan'ın demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Özbekistan nüfusunun demografik özellikleridir. Verilerin çoğu tahmine dayalı çünkü son nüfus sayımı 1989'da Sovyet döneminde yapılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.