İçeriğe atla

Özbekistan'da eğitim

Semerkant'ta okula giden öğrenciler

Özbekistan'da orta öğretim iki aşamaya ayrılır. İlk aşama, Özbekistan'ın her yerinde aynı programlarla dokuz yıllık zorunlu eğitimi içermektedir. İkinci aşama, dokuz yıl sonra eğitim ve mesleki eğitimi kapsar. Genel orta öğretimi ve özel orta öğretimi içerir. Gençler, onuncu ve onbirinci sınıflarda okula devam ederken genel orta öğretim alırlar. Başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra, "Ortaöğretim Tamamlama Sertifikası" alırlar.

Uzmanlaşmış orta öğretim, bir okul ağı aracılığıyla sağlanır:

  • Professionalno-Tehnicheskoye Uchilishe (PTU veya Profesyonel Teknik Okulu). Mezunlar, Tam Orta Öğretim Sertifikasına eşit bir Junior Uzman Diploması alırlar.
  • Tehnikum (Teknik Kolej). Mezunlar, Tam Orta Öğretim Sertifikasına eşit bir Junior Uzman Diploması alırlar.
  • Lytsei (Lyceum) veya yüksek öğretim kurumları veya endüstri tarafından sunulan çeşitli eğitim kursları. Mezunlar, Tam Orta Öğretim Sertifikasına eşit bir Genç Uzman Diploması veya Akademik Lise Diploması alırlar.

2017 yılında, Özbekistan'daki eğitim reformlarında, önceki reformun ebeveynleri ve çocukları hayal kırıklığına uğratması ve sorun yaşanmasının ardından 12 yıllık program 11 yıllık programla değiştirildi. On bir yıl ilköğretim ve ortaöğretim zorunludur, yedi yaşında başlar. Bu okullara katılım oranı yüksektir, ancak oranlar kırsal alanlarda kentsel merkezlere göre önemli ölçüde daha düşüktür. Okul öncesi kayıtları 1991'den beri önemli ölçüde azaldı.[1]

Resmi okuma yazma oranı yüzde 99'dur. Ancak Sovyet sonrası çağda eğitim standartları düştü. Finansman ve eğitim, nüfusun büyüyen genç gruplarını etkili bir şekilde eğitmek için yeterli olmamıştır. 1992 ile 2004 arasında, eğitime yapılan devlet harcamaları gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 12'sinden yüzde 6,3'üne düştü.[1]

2006 yılında eğitimin bütçeden aldığı pay yüzde 8,1'e yükseldi. Hükûmet üniversite öğrencilerini sübvanse etmeye devam ettiğinden, bütçe desteği eksikliği ilk ve orta düzeylerde daha belirgin hale geldi.[1]

Yüksek Öğrenim

1992 ve 2001 yılları arasında üniversiteye devam, üniversite çağındaki nüfusun yüzde 19'undan yüzde 6.4'e düştü. Özbekistan'daki 63 yüksek öğrenim kurumunun en büyük üçü Nukus, Semerkant ve Taşkent'tedir ve üçü de devlet tarafından finanse edilmektedir.

Özel okullar, İslami köktendinci (Vahhabi) okulların kurulmasına karşı hükûmet baskısının bir sonucu olarak yasaktır. Ancak, 1999'da İslam öğretimi için hükûmet destekli Taşkent İslam Üniversitesi kuruldu.[1]

thumb.
thumb.

Yüksek öğretim kurumları arasında yerel düzeyde en yüksek puan alan Taşkent Finans Enstitüsü ve Taşkent'teki Westminster International University'dir. İlki 1991 yılında Özbekistan'ın ilk cumhurbaşkanının girişimiyle kuruldu. Daha sonra 2002 yılında Westminster Üniversitesi (Birleşik Krallık) ve Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın “UMID” Vakfı ile işbirliği içinde, Westminster International University Taşkent'te kuruldu. Şu anda bu üniversiteler hem Özbekistan'da hem de Orta Asya ülkelerinde eğitim alanında en iyileri olarak kabul edilmektedir.

2007 yılında Özbekistan Bankalar Birliği (UBA), Singapur Singapur Yönetim Geliştirme Enstitüsü ile ortak bir girişimde bulundu ve Taşkent'te MDIST üniversitesini kurdu.

2009 yılında Taşkent'teki Torino Politeknik Üniversitesi, Torino Politeknik Üniversitesi, UZAVTOSANOAT ve Özbek Yüksek Eğitim Bakanlığı arasındaki işbirliğiyle kurulmuştur. TTPU, Makine ve Uzay Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği ve Mimarlık ve Bilgisayar Mühendisliği alanlarında lisans programları sunmaktadır. Üniversite kuulduğu günden bu yana 2000'den fazla mezun vermiştir.[2]

2010 yılında British School of Tashkent,[3] çocukların güvenli ve teşvik edici bir ortamda ve her şeyden önce İngiliz Müfredatı'na tabi öğrenim gördüğü yüksek başarı gösteren bir İngiliz okulu sağlamak için kuruldu. Okul ayrıca tüm yerel Özbek müfredat gereksinimlerini karşılayabilmektedir.

Özbekistan'da özel girişimcilik eğitimi gelişmektedir. 2020 yılında TEAM University Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun 18 Nisan 2020 tarih ve 241 sayılı Kararı ile özel girişimciklik üniversitesi olarak kurulmuştur.[4][5] TEAM University, OT 0007 numaralı lisans altında faaliyet göstermektedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Özbekistan ülke profili 26 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Library of Congress Federal Research Division (Şubat 2007). Bu makale, kamu malı içindeki bu kaynaktan alınan metni içermektedir.
  2. ^ Article about the MDIST 16 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. oliygoh.uz Retrieved 2 April 2016
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021. 
  5. ^ Forbes about first entrepreneurial university in Uzbekistan 18 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Boğaziçi Üniversitesi (BOÜN), İstanbul'da yer alan bir devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite</span>

Üniversite, yükseköğretim kurumu ya da bilimtay en üst seviyede eğitim verilen, araştırma yapılan ve bilgi üretilen kurumlardır. Araştırma alanları çoğunlukla çeşitli disiplinlere ayrılan üniversiteler genellikle yüksek okul, lisans ve lisansüstü okullarından oluşurlar. Araştırma görevlileri ya da akademisyenler, yaptıkları özgün çalışmalar dolayısıyla doçent, profesör gibi çeşitli unvanlarla ödüllendirilirler. Çeşitli akademik disiplinlerde akademik dereceler verir. Üniversiteler genellikle farklı okullarda veya öğrenim fakültelerinde hem lisans eğitimi hem de lisansüstü eğitim sunar.

Türkiye'de eğitim sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununa dayanan; Milli Eğitim Bakanlığı ve bünyesindeki kamu tüzel üst sistemlerce yönetilen bir sistemdir. Amaç: Okullarda okuyan Türk vatandaşlarının sistemin ilkeleri doğrultusunda bir vatandaş olabilmesini sağlamaktır. Türkiye Cumhuriyeti'nde kadın ve erkek her vatandaş için 12 yıllık eğitim mecburidir. Bu eğitim sisteminde eğitimini tamamlayan her öğrenciye "Ortaöğretim Diploması" verilir.

<span class="mw-page-title-main">Liverpool John Moores Üniversitesi</span>

Liverpool John Moores Üniversitesi, Liverpool, İngiltere'de bulunan bir modern üniversitedir. Çok kere isminin kısaltılmış şekliyle LJMU olarak da bilinmektedir. Liverpool şehrinde şu anda bulunan üç üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Greenwich Üniversitesi</span>

Greenwich Üniversitesi, Birleşik Krallık'ta Londra'nın Greenwich bölgesinde bulunan kamuya ait bir yükseköğretim kurumudur.

Teknik üniversite, daha çok çeşitli teknik konular hakkında eğitim, öğretim ve araştırma yapan üniversitelerdir. Çeşitli dillerde farklı karşılıkları vardır. Fransızcada école polytechnique, Almancada Technische Hochschule gibi karşılıklar kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pensilvanya Üniversitesi</span> ABD, Pensilvanyada kurulu vakıf üniversitesi

Pensilvanya Üniversitesi, Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Pensilvanya eyaletinin en büyük şehri olan Philadelphia'da bulunan ve ABD üniversitelerinin Sarmaşık Ligi üyesi olan özel bir araştırma üniversitesidir. Kendisini ABD'nin dördüncü en eski yüksek öğretim kurumu olarak görmekte ise de, aslında okul olarak Benjamin Franklin ve diğer Philadelphia önde gelenleri tarafından 1749'da kurulmuş olup, bu bakımdan ABD'nin beşinci en eski yüksek öğretim kurumu olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Manchester Metropolitan Üniversitesi</span>

Manchester Metropolitan Üniversitesi Kuzey-Batı İngiltere'de bulunan bir yükseköğretim kurumudur. En büyük kampüsleri Manchester merkezinde ve varoşlarında bulunmaktadır ama Cheshire'da Crewe'da da kampüsü bulunmaktadır. Kamuya ait bir üniversite olup ilk yüksek okul olarak 1970'te Manchester Politeknik olarak kurulmuş ve diğer politekniklerle birlikte 1992 yılında üniversite statüsü verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Central Lancashire Üniversitesi</span>

Central Lancashire Üniversitesi, Kuzey Batı İngiltere'de bulunan bir yükseköğretim kurumudur. Ana kampüsü Preston kent merkezinde bulunmaktadır. Kamuya ait bir üniversite olup ilk yüksek okul olarak 1973'te eski "Harris Koleji"'nden "Preston Politeknik" olarak kurulmuş; 1984'te ismi "Lancashire Politeknik" olarak değiştirilmiş ve diğer politekniklerle birlikte 1992 yılında üniversite statüsü verilip "Central Lancashire Üniversitesi" ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edge Hill Üniversitesi</span>

Edge Hill Üniversitesi, Kuzey-Batı İngiltere'de küçük bir kent olan Ormskirk'de bulunan bir yükseköğretim kurumudur. Kamuya ait bir üniversite olup 1858'de Liverpool'un "Edge Hill" semtinde bir kız öğretmen eğitim okulu olarak kurulmuş ve ismini bu semtte atıfla "Edge Hill Koleji" olarak almıştır. 1931'de "Ormskirk" küçük kentinde şimdiki kampüsüne geçmiştir. 1970'li yıllardan sonra o zamanlar kurulan politeknikler gibi yüksek eğitim diploması dersleri vermesine rağmen de statüsü değişmemiş ve 1980'li yıllardan sonra da diğer öğretmen okulları gibi politeknikler ve üniversitelerle birleşmemiş ve 1990'lı yıllar ve ta 2006'ya çeşitli değişik isimler ve statülerle yüksek eğitim dersleri sağlamıştır. En sonunda 2006 yılında Kraliçe beratı ile üniversite statüsü verilip "Edge Hill Üniversitesi" ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salford Üniversitesi</span>

Salford Üniversitesi, Kuzey-Batı İngiltere'de bulunan bir yüksek öğretim kurumudur. Kampüsü Salford, Greater Manchester şehri merkezinde; Manchester şehir merkezinin 1,5 km. batısındadır. Kampüs A6 anayolu kenarında; İrwell Nehri kıyısında, 240,000 m2 büyüklükte bir park alanındadır. Kamuya ait bir üniversitedir. Yüksek eğitim okulu olarak eski ileri eğitim kurumlarından 1921'de "Royal Technical College, Salford" oluşturulmuş; sonra "Salford Royal College of Advanced Technology" olarak "ÇAT - College of Advanced Technology" statüsü verilmiş; 1963 Robins Rapor'undan ile diğer CAT'lerle birlikte üniversite olması tavsiye edilmiş ve "Salford CAT" olarak 1967'de Kraliyet Beratı ile üniversite diploması verme yetkisi verilmiştir. 1992'de University of Salford ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Yüksek Petrol Okulu</span> Teknikokul

Bakü Yüksek Petrol Okulu 2011 yılında eğitime başlamış devlet üniversitesidir.

Estonya'daki örgün eğitimin tarihi manastır ve katedral okullarının kurulduğu 13. ve 14. yüzyıllara dayanır. İlk Estonca okuma kitabı 1575'te yayımlanmıştır. Estonya'nın en eski üniversitesi İsveç Kralı II. Gustaf Adolf tarafından 1632 yılında kurulmuş olan Tartu Üniversitesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Anadolu Lisesi</span> Ankarada köklü bir lise

Gazi Anadolu Lisesi, Ankara'da ortak eğitim veren bir Anadolu Lisesidir. 1984 yılında "Söğütözü Anadolu Lisesi" adı altında kurulmuştur. Okulun kurucu müdürlüğünü Mehmet Öner yapmıştır. 1986'da Beştepe'deki yerine taşınmış ve şimdiki adını almıştır. Mehmet Öner verdiği bir röportajda dönemin Bayındırlık Bakanı olan Sefa Giray'ın mevcut binaya taşınılmasında etkili olduğunu belirtmiştir. Okulun amblemi, her öğrencisinin üniformasında bulunan Mustafa Kemal Atatürk'ün imzasıdır. 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Çankaya'da bulunan Beytepe'deki binasına taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Teknik Üniversitesi</span>

Azerbaycan Teknik Üniversitesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de ve Gence'de bulunan bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da eğitim</span> Azerbaycanın eğitim sistemi

Azerbaycan'da eğitim, Azerbaycan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenmektedir.

Almatı Yönetim Üniversitesi Kazakistan'ın Almatı kentinde yer alan bir üniversitedir.

Kırgızistan'da eğitim, yedi ila 15 yaş arası dokuz yıl zorunludur. Dört yıllık ilkokul ve beş yıllık ortaokuldan sonra, sistem iki yıllık lise, uzmanlaşmış ortaokul veya mesleki/teknik okul sunar.

Taşkent İslam Enstitüsü veya İmam Buhari'nin adına Taşkent İslam Enstitüsü Taşkent'te bir yüksek dini eğitim kurumudur. SSCB'deki tek yüksek İslami eğitim kurumuydu.

<span class="mw-page-title-main">Rosario Ulusal Üniversitesi</span> Arjantinde bir üniversite

Rosario Ulusal Üniversitesi, Arjantin'in Santa Fe eyaletinin Rosario şehrinde bulunan bir araştırma devlet üniversitesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.