İçeriğe atla

Özbek, Urla

Özbek
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Koordinatlar: 38°21′53″N 26°42′18″E / 38.3647°K 26.705°D / 38.3647; 26.705
Ülke Türkiye
İlİzmir
İlçeUrla
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
Kıyısı olduğuİzmir Körfezi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu35430
Özbek köyünün Akkum kıyıları
Özbek köyünün Akkum kıyıları

Özbek, İzmir ilinin Urla ilçesine bağlı bir mahalledir. 2014'ten önce idari olarak köy statüsüne sahipti.[2]

Özbek'te her yıl Mart ayında Mart Dokuzu Ot Bayramı etkinliği düzenlenmektedir.

Tarihçe

Özbek köyünün 2 kilometre kuzeyindeki bölgede yapılan yüzey araştırmasında Antik Çağ'dan Roma İmparatorluğu'na kadar uzanan döneme ait seramik, değirmen taşları, lahit ve pitos parçalarına rastlanması, buranın çok eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Köyün o dönemdeki adına ilişikin bir kayıt bulunmamaktadır. Bununla birlikte 16. yüzyılda da bugünkü adını taşıdığı bir evkaf defterindeki kayıttan anlaşılmaktadır. Özbek köyünde de bu döneme tarihlenen yapılar mevcuttur. 17. yüzyılda yöreyi ziyaret eden Evliya Çelebi, köyde üzüm ve zeytin üretiminin yaygın olduğundan söz etmiştir.[3][4]

Aydın vilayetinin 19. yüzyıla ait salnamelerinde, Urla bölgesinde tarımsal üretimi sağlayan ve sayısı 15 ile 25 arasında değişen köyler arasında Özbek köyü de geçmektedir. Köy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Özbek (اوزبك) olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Özbek, Urla kazasının merkez nahiyesine bağlı 19 köyden biriydi.[3][5] 1940 genel nüfus sayımında Urla kazasının merkez nahiyesine bağlı olan köyün nüfusu 686 kişiden oluşuyordu.[6]

Özbek köyü, Ahali Mübadelesi olarak bilinen, Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus değişiminden önce Türklerin ve Rumların bir arada yaşadığı köy olarak bilinmektedir. Köyün ortasından geçen ve üzerinde iki adet taş köprünün bulunduğu derenin köyü Rum mahallesi ve Türk mahallesi olarak ikiye ayırdığı kaynaklarda belirtilmektedir.[7]

Köyün merkezi ve çevresi

Balıkçı barınağından Akkum kıyıları

Özbek köyü, Urla ilçesinin önde gelen turistik yerlerinden biridir. Yerleşmenin bir bölümü yamaçta, bir bölümü ise düzlükte bulunmaktadır. Bu yerleşmenin ortasından geçen ve üzerinde iki adet tek kemerli taş köprünün bulunduğu dere yatağı köyü ikiye ayırmaktadır. Bu köprülerden biri Hamamönü Köprüsü, diğeri ise Yenipınar Köprüsü adını taşımaktadır. Hamamönü Köprüsü 2017 yılında restore edilmiştir. Köy halkının “Subaşı” ve “Kahvepınar” olarak adlandırdığı eski köy meydanının çevresinde cami, kahvehane, muhtarlık, bakkal, kasap, berber, lokanta gibi birimler bulunmaktadır.[3][8]

Köy meydanında bulunan Taş Kahve, 1928 yılından beri hizmet vermektedir. Köyün merkezinde bulunan ve Özbek Hamamı olarak bilinen hamam tarihi bir yapı olup restore edilmektedir. Özbek Camisi’nin avlusunda bulunan servi ağacı da Urla ilçesinin anıtsal ağaçları arasında yer alır. Özbek köyünün merkezi iç kesimde olmasına karşın, köyün sınırları Çarpan (Gülbahçe) Körfezi’ne uzanmaktadır. Bu körfezin kıyısında yer alan Akkum, hem plajlarıyla hem de balıkçı barınağıyla bilinmektedir. Denize girilebilen Aydilek Koyu da Özbek köyü sınırları içinde bulunmaktadır.[8][9] Urla'nın önemli koylarından biri olan Eğriliman da Özbek köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Bir yerleşmeye dönüşmüş olan Eğriliman, plajıyla da bilinmektedir.[7]

Özbek köyünde her yıl Mart ayında düzenlene Mart Dokuzu Ot Bayramı'nda köyün çevresinde sağlıklı ve şifalı olduğu kabul edilen otlar toplanır, köyün merkezinde kurulan pazar yerinde yerli ürünler satılır.

Coğrafya

Özbek köyünün merkezi Urla kasabasına 7 km uzaklıktadır. Geniş bir alana yayılan köy, Akkum, Özbek ve Torasan ovalarını kapsamaktadır.[3]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" (PDF). Resmigazete.gov.tr. 12 Kasım 2012. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  3. ^ a b c d "Emel Kayın ve Çağnur Kırcalı, "Urla Özbek Köyü Kırsal Mimari Mirası"". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  4. ^ "Ömer Bıyık, Defter-i Evkaf-ı Vâlide Sultan Der Mağnisa, İzmir, 2014, s. 13". 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  5. ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 246.
  6. ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 338" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  7. ^ a b ""Özbek Köyü ve Plajları, Urla"". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  8. ^ a b ""Özbek Gezi Rehberi"". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  9. ^ ""Aydilek Koyu"". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karaburun</span> İzmirin ilçesi

Karaburun, İzmir ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezi kasabadır. İlçenin güneyinde Urla ilçesi; batısında, kuzeyinde ve doğusunda Ege Denizi bulunmaktadır. Karaburun Yarımadası'nda bulunan ilçe, nüfus bakımından ilin en küçük ikinci ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıyer</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Sarıyer, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan ilçedir. Güneyden Beşiktaş ve Kâğıthane, batıdan Eyüpsultan ilçeleri ile doğudan İstanbul Boğazı ve kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Sarıyer ilçesi toplam 38 mahalleden oluşmaktadır. Bahçeköy Belediyesi'nin 2009 yılında feshedilerek Sarıyer ilçesinin bir mahallesi olması, 2012 yılında da Şişli sınırları içinde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahallelerinin bu ilçeye dahil edilmesiyle son halini alan ilçe İstanbul'un en kuzeydeki ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Urla</span> İzmirin ilçesi

Urla, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin doğusunda Güzelbahçe ve Seferihisar, batısında Çeşme, kuzeybatısında Karaburun ve Ege Denizi, kuzeyinde İzmir Körfezi ve güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Nüfusu TÜİK 2020 yılı verilerine göre 69.550'dir.

<span class="mw-page-title-main">Finike</span> Antalya ilçesi

Finike, Antalya'nın batısında yer alan turistik bir ilçedir. Doğuda Kumluca, kuzeyde Elmalı, kuzeybatıda Kaş ve batıda da Demre ilçeleriyle çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ezine</span> Çanakkale ilçesi

Ezine, Çanakkale ilinin bir ilçesidir. Ezine, Çanakkale ilinin merkez dahil olmak üzere beşinci en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Abastumani</span>

Abastumani, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde bir kasabadır (daba). Kasaba Kvabliani Çayı'nın sol kolu olan Abastumani Deresi vadisinde ve deniz seviyesinde 1.250 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 25 km, Ahaltsihe kentine 28 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gölyazı, Nilüfer</span> Nilüferde bir köy

Gölyazı,, Bursa ilinin Nilüfer ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Alabalık, Artvin</span>

Alabalık, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Aşağışahinler</span>

Aşağışahinler, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Güngören, Arhavi</span> Artvin köyü

Güngören, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Güngören köyünde her yıl "Kapistona Şenliği" adı altında şenlik düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tütüncüler, Pazar</span> Pazarın köyü

Tütüncüler, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Küçükkuyu, Ayvacık</span> Ayvacık beldesi

Küçükkuyu, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı bir kasabadır.

Gürsu Köprüsü, Rize'nin Fındıklı ilçesindeki Gürsu köyünde bulunan bir kemer köprüdür. İlçe merkezine 6 kilometre uzaklıkta olan yapı, iki mesnetli kemer köprüdür. Köprü 13 metre uzunluğunda ve 2.3 metre genişliğindedir. Tek kemerli köprünün kemerinin yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü, Arılı Deresi'nin üzerinde konumlanmıştır. Köprünün mimari özelliklerinden 20. yüzyılın başlarına tarihlendiği anlaşılmaktadır. Doğu-Batı doğrultusunda uzanan köprü, tek gözlüdür.

Yücehisar Köprüsü veya Lamgo Köprüsü, Rize'nin Pazar ilçesindeki Yücehisar köyünde bulunan bir kemer köprüdür. Kuzey-Güney yönünde uzanan köprünün, 18. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Köprü 23.5 metre uzunluğunda ve 3 metre genişliğindedir. Tek kemerli köprünün kemerinin ve korkuluklarının yapımında kesme taş kullanılmışken, köprünün diğer yerlerinin yapımında moloz taş kullanılmıştır. Köprü yolu düzenli molozla döşenmiştir. 7 metre uzunluğundaki köprü, Uğrak ve Boğaziçi köylerinin yol ayrımında konumlanmıştır. Köprünün ortası kemer nedeniyle kavislidir. Köprüye yol kotundaki köprüyle ulaşılmaktadır. Tek gözlü ve yuvarlak kemerli olan köprünün kemer ayaklarının iç yüzünde nişler bulunmaktadır. Ayrıca köprünün doğusunda betonarme bir köprü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yalı, Güzelbahçe</span> Güzelbahçeye bağlı mahalle

Yalı, İzmir ilinin Güzelbahçe ilçesine bağlı bir mahalledir. 2023 itibarıyla 6.121 kişilik nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Balıklı, Sürmene</span> Sürmenenin mahallesi

Balıklı, Trabzon ilinin Sürmene ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Nohutalan, Urla</span>

Nohutalan, İzmir ilinin Urla içesinde bağlı bir mahalledir. İzmir büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanı il mülki sınırlarına genişletilmeden önce köy statüsüne sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Birgi, Urla</span>

Birgi, İzmir ilinin Urla ilçesine bağlı bir mahalledir. 2014'ten önce idari açıdan köy statüsüne sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Kadıovacık, Urla</span> Urlaya bağlı mahalle

Kadıovacık, İzmir ilinin Urla ilçesine bağlı bir mahalledir. 2014'ten önce idari açıdan köy statüsüne sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Osmanpaşa, Yozgat</span>

Osmanpaşa, Yozgat ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. 2023 yılı itibarıyla nüfusu 402 kişidir. Coğrafi olarak İç Anadolu Bölgesi'nde yer almaktadır. Merkez ilçeye 33 kilometre uzaklıkta olup Büyükincirli, Çalılı, Tekkeyenicesi, Yeşilova, Yudan, Esenli, Sarınınören, Karabıyık köyleriyle çevrilidir. Merkez ilçenin güneyinde 66.25 numaralı Yozgat-Boğazlıyan il yolunun 1 kilometre içerisinde yer almaktadır.