İçeriğe atla

Ön seçici şanzıman

1934 Daimler Fifteen'in direksiyon kolonundaki vites kolu

Ön seçici şanzıman, 1930'larda binek ve yarış otomobillerinde, 1940-1960 arası otobüslerde ve 1930'lardan 1970'lere kadar zırhlı araçlarda kullanılan bir manuel şanzıman türüdür. Bir ön seçici vites kutusunun belirleyici özelliği, vites kolunun sürücünün bir sonraki vitesi "önceden seçmesine" izin vermesidir, sürücü istenen zamanda "vites değiştirme pedalına" basana kadar şanzıman mevcut viteste kalır.

Tasarım, senkronize olmayan manuel şanzımanda yumuşak bir vites değiştirmek için gerekli olan sürücünün debriyaj pedalı ve vites kolu kullanma zamanlamasında ustalaşması ihtiyacını ortadan kaldırır.[1] Çoğu ön seçici şanzıman, sürücü kontrollü bir debriyaja hiç ihtiyaç duymaz. Bazı modellerde ise sadece durma ve ilk kalkışta debriyaj kullanılır.[2] Ön seçici dişli kutuları, otomatik şanzımanın yaygın olarak benimsenmesinden önce yaygındı.

Ön seçici vites kutuları genellikle "kendiliğinden değişen" vites kutuları olarak pazarlanmaktadır,[1] ancak sürücünün vitesi seçmesi (ve genellikle vites değişimini manuel olarak yapması) gerektiğinden bu yanlış bir tanımdır. Otomatik şanzıman, gerçek bir "kendini değiştiren şanzıman" dır, çünkü herhangi bir sürücü müdahalesi olmadan vites değiştirebilir.

Ön seçici vites kutusu için birbirinden farklı birçok mekanik tasarım vardır. En iyi bilinen Wilson tasarımıdır.[3] Cotal gibi bazı dişli kutuları ayrı bir vites değiştirme pedalına ihtiyaç duymadan, kontrol hareket ettikçe vitesleri derhal değiştirir.

Kaynakça

  1. ^ a b Autocar handbook, 13th.
  2. ^ Setright (1976).
  3. ^ Peter Banjo Meyer: The Wilson Preselector Gearbox, Armstrong Siddeley Type; pbm verlag, Seevetal, Hamburg, Germany, 2011

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bisiklet</span> pedal çevirerek kas gücü ile çalışan kara aracı

Bisiklet ya da popüler olmayan eski adıyla velespit, motorsuz veya elektrik motorlu, iki veya üç tekerlekli, pedallı, insan gücü ile ilerleyen bir ulaşım aracıdır. 19. yüzyıl sonlarında bisiklet anlamında Arapça derrâce sözcüğünün kullanıldığı da belirtilmektedir. Halk dilinde bisiklet anlamında demirat, teker, yelatı gibi sözcüklerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bisikletin eş anlamlısı olarak ise çiftteker ve çalınga sözcükleri bulunmaktadır. Ulaşım ve eğlencenin yanı sıra bisiklet sporunda da kullanılır. BMX, Dağ bisikleti, şehir (hibrit) bisikleti, tandem, tur bisikleti, yol bisikleti gibi türleri vardır. Vitesli ve vitessiz türleri bulunmaktadır.

Bayerische Motoren Werke AG genellikle anılan kısaltmasıyla BMW, 1916 yılında kurulan Alman otomobil, motosiklet, motor ve bisiklet üreticisidir. BMW ayrıca, Mini ve Rolls-Royce, otomobil şirketlerinin sahibidir. Çalışan sayısı 120.726'dır. 2020 cirosu 98 milyar 998 milyon euro'dur, aynı yıl 2.494.451 araç üretmiştir. Bu üretimin 2.028.841 adedi BMW markası altındadır. Ayrıca aynı yıl motosiklet üretimi 169.272 adettir. Sadece motor sporlarına özel BMW M'i de bünyesinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Debriyaj</span>

Debriyaj, motorla vites kutusu arasındaki irtibatı keserek vites değiştirme olanağı sağlayan güç aktarma organlarından biridir.

Otomatik şanzıman veya otomatik vites, motorlu aracı sürerken belli bir motor devir hızı için, tekerleklerin devir hızının kademeli olarak, motor gücünü ileten dişlileri değiştirerek yükseltilmesi ya da alçaltılması işleminde sürücünün işini kolaylaştıran bir mekanizmadır.

<span class="mw-page-title-main">Şanzıman</span> şanzıman veya vites kutusu, baskı balata (kavrama) yolu ile motordan aldığı hareketi istenilen tork değerinde şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır

Şanzıman veya vites kutusu, baskı balata (kavrama) yolu ile motordan aldığı hareketi istenilen tork değerinde şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Opel Vectra</span> Opel tarafından üretilen otomobil modeli

Opel Vectra, 1988'den 2009'a kadar üç nesil olarak üretilen bir büyük aile arabasıdır. Opel'i D segmentinde temsil eden Vectra Türkiye dışında bazı ülkelerde Vauxhall, Holden ve Chevrolet markaları altında satılmıştır. Vectra, Opel Ascona'nın yerini almış ve 2009 yılında yerini Opel Insignia'ya bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manuel şanzıman</span> araçlarda kullanılan bir şanzıman türü

Manuel şanzıman veya düz vites, motorlu taşıtlarda kullanılan bir şanzıman türü. Genellikle sürücü tarafından kontrol edilen bir debriyaj ve vites kolundan oluşur. Otomobillerde debriyaj ayak, vites ise elle kumanda edilirken motosikletlerde debriyaj el, vites ise ayakla kumanda edilir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Romeo 156</span>

Alfa Romeo 156, Alfa Romeo tarafından 1997-2007 yılları arasında üretilen lüks kompakt otomobil modelidir. Araç ilk kez 1997 Frankfurt Otomobil Fuarı'nda tanıtılmış olup Alfa Romeo 155'in yerini almıştır. 156, 1998 yılında Avrupa'da Yılın Otomobili ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Romeo 147</span> Alfa Romeo tarafından 2000-2010 yılları arasında üretilen alt orta sınıf otomobil modeli

Alfa Romeo 147, Alfa Romeo tarafından 2000-2010 yılları arasında üretilen alt orta sınıf otomobil modelidir. Araç ilk kez 2000 Torino Otomobil Fuarı'nda tanıtılmış olup Alfa Romeo 145 ve 146'nın yerini almıştır. 147, 2000 yılında Ford Mondeo ve Toyota Prius'u geçerek Avrupa'da Yılın Otomobili ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selespeed</span>

Selespeed, Alfa Romeo modellerinde kullanılmış olan bir robotize manuel şanzımandır. Magneti Marelli tasarımı olan sistem, daha önce Ferrari F355 modelinde de kullanılmıştır. Aston Martin Vanquish de bu sistemin üzerine geliştirilmiş bir robotize manuel şanzıman kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Sürekli değişken oranlı şanzıman</span>

Sürekli değişken oranlı şanzıman (CVT), vites oranlarının sürekli değiştiği bir otomatik şanzımandır. CVT şanzımanlar sabit vites oranlarına sahip diğer mekanik şanzımanlardan farklıdır. "Sonsuz şanzıman" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yarı otomatik şanzıman</span> vitesleri debriyaj pedalına basmadan değiştiren şanzıman

Yarı otomatik şanzıman, vitesleri bir debriyaj pedalına basma ihtiyacı olmadan değiştiren bir şanzımandır. Sürücüden veya bir bilgisayardan gelen komutla vites değişimlerini gerçekleştirmek için elektronik sensörler, pnömatik, işlemciler ve aktüatörler kullanır. Bu, vitesin değiştirilmeden önce sürücünün basması gereken bir debriyaj pedalı ihtiyacını ortadan kaldırır çünkü debriyajın kendisi, hızlı, düzgün vites değişimleri için gereken zamanlamayı ve torku senkronize edebilen elektronik cihazlarla çalıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">Çift kavramalı şanzıman</span>

Çift kavramalı şanzıman, tek ve çift dişli takımları için iki ayrı kavrama kullanan otomatik şanzıman türüdür. Temel olarak bir yuva içerisinde bulunan ve tek bir ünite olarak çalışan kavramalarıyla birlikte iki ayrı manuel şanzıman olarak tanımlanabilir. Genellikle tam otomatik modda çalıştırılsa da ve çoğunlukla hala şanzımanın elektrohidroliğini kullanıyor olsa da, sürücünün yarı otomatik modda vitesleri manuel olarak değiştirmesine de izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vites kolu</span>

Vites kolu enstrüman paneli'nin altında yerleşen koldur. Manuel şanzımanlı bir otomobilde vites grubuna bağlı metal bir koldur ve vites değiştirmek için kullanılır. Otomatik şanzıman donanımlı bir araçta, benzer bir cihaz vites seçici olarak bilinir. Vites çubukları en çok merkez konsolda, aracın ön koltukları arasında bulunur. Birçok lüks modellerde kolun yerine başka işlemler bulunur. Örneğin Jaguar modellerinde silindr, Mercedes modellerinde direksiyon üzerinde yerleştirilen çubuk uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Paralel park</span>

Paralel park, belirli doğrultuda park hâlinde bulunan taşıtlar ile aynı doğrultuya getirerek, temel sürüş teknikleri, dikkat ve konsantrasyon, şekil fark etme, hafıza ve göz-el-ayak koordinasyonu gibi nitelikler ile kullanılmakta olan araç park biçimi.

<span class="mw-page-title-main">Mercedes-Benz Atego</span>

Mercedes-Benz Atego, 1998 yılında Mercedes-Benz tarafından piyasaya sürülen genel amaçlı kamyonlar serisidir. 2004'te yeni bir model tanıtıldı, ardından 2010'da bir makyaj ve 2013'te bir başka yeni model geldi. En son sürüm, 6.5 ila 16 metrik ton brüt araç ağırlıklarında mevcuttur ve düz 4 veya 6 silindirli bir motorla çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Volvo I-Shift</span>

Volvo I-Shift, Volvo'nun yan kuruluşu Volvo Powertrain AB tarafından Volvo Trucks ve Volvo Buses için geliştirilen, 12 ileri ve 4 geri vitesli otomatikleştirilmiş bir manuel şanzımandır. 2001'de kamyonlar ve daha sonra 2004'te otobüsler için kullanılabilir hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">MultiMode manuel şanzıman</span>

MultiMode manuel şanzıman, Toyota tarafından sunulan bir tür otomatikleştirilmiş manuel şanzımandır. Sabit mıknatıslı motorlarla çalıştırılan bilgisayar kontrollü kavramaya sahip geleneksel bir manuel şanzıman kullanır. MultiMode manuel şanzıman Avrupa'da Aygo, Yaris, Corolla, Corolla Verso, Mark X ve Auris'te bulunmaktadır ve Toyota tarafından Kuzey Amerika pazarında sunulan MultiMode otomatik şanzıman ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Easytronic</span>

Easytronic şanzıman, bazı Opel ve Vauxhall otomobillerinde kullanılmış bir tür transaks tabanlı otomatikleştirilmiş manuel şanzıman veya vites kutusunun Opel tarafından isimlendirilmiş ticari adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Otomatikleştirilmiş manuel şanzıman</span>

Otomatikleştirilmiş manuel şanzıman (AMT), motorlu taşıtlara yönelik bir şanzıman türüdür. Esasen, debriyajı ve/veya vites değiştirmek için otomatik aktüatör ile donatılmış geleneksel bir manuel şanzımandır.