İçeriğe atla

Ön dikkat sistemi

Ön dikkat sistemi ya da ventral dikkat sistemi, insan beyninde bulunan iki algısal sistemden biridir. Diğer algısal sistem arka ya da dorsal dikkat sistemidir.

Ana işlevi dikkati belirgin uyaranlara doğru yönlendirmektir. Ön dikkat sisteminin çoğunlukla istemsiz eylemlerle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Nöral ağ sağ beyin yarımküresinin yanındadır ve sağ temporal-parietal bağlantı ile sağ ventral frontal korteksi de içerir.[1] Özellikle beklenmeyen konumlarda ortaya çıkan belirgin hedeflerin fark edilmesiyle bu sistemde aktivitenin arttığı görünür.[2][3][4][5][6] Ayrıca algısal uyaranlarda ani değişiklikler olduğunda,[7] ya da görev bloklarının başlangıcı ve bitişinde[8] ve bir denemenin bitirilmesinde[9] de ön dikkat sisteminde aktivite artışı gözlemlenmiştir..

Notlar

  1. ^ Fox, M.D., Corbetta, M., Snyder, A.Z., Vincent, J.L., & Raichle, M.E. (2006). Spontaneous neuronal activity distinguishes human dorsal and ventral attention systems. PNAS, 103, 10046-10051. (İngilizce)
  2. ^ Posner, M. I. & Petersen, S. E. (1990). Annual Review of Neuroscience, 13, 25–42. (İngilizce)
  3. ^ Corbetta, M., Kincade, J. M., Ollinger, J. M., McAvoy, M. P. & Shulman, G. L. (2000). Nature Neuroscience, 3, 292–297.
  4. ^ Astafiev, S. V., Shulman, G. I., Stanley, C. M., Snyder, A. Z., Van Essen, D. C. & Corbetta, M. (2003). Journal of Neuroscience, 23, 4689–4699. (İngilizce)
  5. ^ Ast afiev, S. V., St anley, C. M., Shulman, G. L. & Corbetta, M. (2004) Nature Neuroscience, 7, 542–548. (İngilizce)
  6. ^ Kincade, J. M., Abrams, R. A., Astafiev, S. V., Shulman, G. I. & Corbetta, M. (2005). Journal of Neuroscience, 25, 4593– 4604. (İngilizce)
  7. ^ Downar, J., Crawley, A. P., Mikulis, D. J. & Dav is, K. D. (2000) Nature Neuroscience, 3, 277–283. (İngilizce)
  8. ^ Fox, M. D., Snyder, A. Z., Barch, D. M., Gusnard, D. A. & Raichle, M. E. (2005). NeuroImage, 28, 956–966 (İngilizce)
  9. ^ Shulman, G. I., Tansy, A. P., Kincade, M., Petersen, S. E., McAvoy, M. P. & Corbetta, M. (2002). Cerebral Cortex, 12, 590–600. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Latin alfabesi</span> Latin dilini yazmak için kullanılan alfabe

Latin alfabesi, antik Roma tarafından Eski Latince yazmak için kullanılan Latin harfleri tabanlı alfabedir. 23 harften oluşan Latin alfabesi, Latin harflerini kullanan ilk alfabedir.

Klasik mekanikte momentum ya da devinirlik, bir nesnenin kütlesi ve hızının çarpımıdır; (p = mv). Hız gibi, momentum da vektörel bir niceliktir, yani büyüklüğünün yanı sıra bir yöne de sahiptir. Momentum korunumlu bir niceliktir ; yani bu, eğer kapalı bir sistem herhangi bir dış kuvvetin etkisi altında değilse, o kapalı sistemin toplam momentumunun değişemeyeceği anlamına gelir. Momentum benzer bir konu olan açısal momentum ile karışmasın diye, bazen çizgisel momentum olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Açısal momentum</span> Fiziksel nicelik

Açısal momentum, herhangi bir cismin dönüş hareketine devam etme isteğinin bir göstergesidir ve bu nicelik cismin kütlesine, şekline ve hızına bağlıdır. Açısal momentum bir vektör birimidir ve cismin belirli eksenler üzerinde sahip olduğu dönüş eylemsizliği ile dönüş hızını ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Dopamin</span> Hem hormon hem de nörotransmitter olarak işlev gören organik kimyasal

Dopamin, hücrelerde ve canlılarda önemli rol oynayan nöromodülatör bir moleküldür. Çoğu hayvanda ve bazı bitkilerde sentezlenir. Katekolamin ve feniletilamin familyasından olan bir organik bileşiktir. Beyin ve böbreklerde sentezlenen L-DOPA molekülünden bir adet karboksil grubunun çıkarılmasıyla sentezlenen bir amindir. Dopamin, merkezi sinir sisteminde nörotransmiter olarak görev yapar. Nörotransmitterler beynin belirli bölgelerinde sentezlenir, ancak sistemsel olarak birçok bölgeyi etkilerler. Beyin, biri ödül sisteminde önemli bir rol oynayan birkaç farklı dopamin yolağı içerir. Hafıza, hareket, motivasyon, ruh hali ve dikkat süresi dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda rol oynar. Genellikle yapılması durumunda sonucunda ödül beklenen eylemler ve aktiviteler, beyindeki dopamin seviyesini artırır. Birçok bağımlılık yapan ilaç dopamin seviyelerini arttırarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">HSL ve HSV</span> iki yaygın silindirik koordinat yeniden ifadesi

HSL ve HSV, 1970'lerde bilgisayar grafikleri araştırmacıları tarafından insan vizyonunun renk oluşturma özelliklerini algılama biçimiyle daha yakından uyumlu olması için tasarlanan RGB renk modelinin alternatif temsilleridir. Bu modellerde, her renk tonunun renkleri, alttan siyahtan üste beyaz arasında değişen nötr renklerin merkezi ekseni etrafında radyal bir dilim halinde düzenlenir. HSV temsili, farklı renkteki boyaların birbirine karışma şeklini, parlak renkli boyaların çeşitli renk tonlarını andıran doygunluk boyutu ve değişen miktarlarda siyah veya beyaz boya ile bu boyaların karışımına benzeyen değer boyutu modellenir. HSL modeli, Doğal Renk Sistemi (NCS) veya Munsell renk sistemi gibi daha algısal renk modellerine benzemeye çalışır ve Doygun renkleri 1⁄2 parlaklık değerinde bir dairenin etrafına yerleştirir, burada 0 veya 1 parlaklık değeri tamamen siyah veya beyazı temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Gündüz düşü</span>

Gündüz düşü, (Fr. rêve diurne, rêverie, İngilizce: daydream) uyanık durumda kişinin kafasında yaşattığı, içerisinde çeşitli düşüncelerin, isteklerin, hayallerin ve çevresel gerçek olayların birbirine karıştığı canlı hayallerdir. Gündüz düşü kurarken beyindeki varsayılan durum şebekesi çalışır.

Arka dikkat sistemi ya da dorsal dikkat sistemi insan beyninde bulunan iki algısal sistemden biridir. Diğer algısal sistem ön ya da ventral dikkat sistemidir. İstemli yönlendirme ile ilgilidir ve dikkatin nereye, ne zaman ya da ne üzerine yoğunlaşması gerektiğine dair ipuçları verildiğinde aktivite artışı gözlemlenir. Arka dikkat sistemi iki yandadır ve intraparietal sulcus ile her iki beyin yarıküresinde presantral ve superior sulcus bağlantısını içerir.

Azalmış duygulanım, bazen duygusal küntlük, duygusal donukluk veya duygusal uyuşma olarak da bilinir, bireyde azalmış duygusal tepkenlik durumudur. Bu durum, özellikle normalde duygusal tepkiler uyandırması beklenen konular hakkında konuşurken, duyguların sözlü veya sözsüz olarak ifade edilememesi ile karakterize edilir. Bu durumdaki bireylerde, ifade edici jestler nadirdir ve yüz ifadesi veya ses tonlamasında çok az değişiklik vardır. Ayrıca, azalmış duygulanım otizm, şizofreni, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, depersonalizasyon-derealizasyon bozukluğu, şizoid kişilik bozukluğu veya beyin hasarının belirtileri olabilir. Ayrıca bazı ilaçların yan etkisi olarak da gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'daki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Almanya'daki şehirler listesi, 1 Ocak 2017 itibarıyla Almanya'da bulunan 2060 şehir ve ilçenin alfabetik olarak sıralanmış bir listesidir.

Muhtelif Budist terim ve kavramların asıl terimin bütün derinliğiyle kapsayacak Türkçe tercümeleri yoktur. Aşağıda birçok mühim Budist terim, kısa tanımlar ve hangi dilde kullandıkları sıralanmıştır. Bu listede terimleri asıl şekline göre düzenlemek ve başka dillerdeki tercüme ve eş anlamlı kelimeleri vermeye çalıştık.

Ada göre Yazar listesi

Limbik sistem, talamusun her iki yanında, serebrum'un sağ altında bulunan beyin yapılarının tümü. Nörologlar arasında 21.yüzyılda bu sistem pek benimsenmemesine rağmen "paleomammalian beyin" olarak da bilinmektedir. Aynı zamanda telensefal (üstbeyin), diensefalon (arabeyin), mezensefalon (ortabeyin) bölümlerinin bütününü oluşturur. Bu bölümler; hipokampus, hipotalamus, amigdala, ön talamik nükleus, forniks, forniks kolonu, mammiller cisim, septum pellusidiyum, habenular komissür, singular girus, parahipokampal girüs, limbik korteks ve limbik orta beyin alanlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">İnternöron</span>

İnternöron insan vücudunda bulunan geniş bir nöron sınıfıdır. İnternöronlar sinirsel devreleri oluşturur, duyusal ya da motor nöronlar ve merkezi sinir sistemi (MSS) arasındaki iletişimi sağlar. Yetişkin memeli beyinlerinde reflekslerde, nöronal salınımlarda ve nörojenezde işlevi vardır.

Teta<sup>1</sup> Orionis E

Teta1 Orionis E, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.280 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan Trapezium açık yıldız kümesi'nin bir üyesidir ve θ1 Orionis A'nın 4' kuzeyinde yer alır. Her iki bileşen de çok benzer anakol öncesi yıldızlardır. Birkaç onda bir büyüklüğünde zayıf tutulmalar gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Hemispatial neglect</span>

Hemispatial neglect , beynin bir yarım küresinde hasar meydana geldikten sonra devam eden ve gözlemlenen bir görüş alanını fark etme ve ona karşı dikkat eksikliğinden kaynaklanan bir nöropsikolojik durumdur. Bir kişinin, vücudun veya çevrenin bir tarafındaki uyaranları işleyememesi ve algılayamamasıyla tanımlanır, bu yetersizlik duyum eksikliğinden kaynaklanmaz. Hemispatial neglect genellikle hasarlı yarımküreye karşı konumludur, fakat ipsilezyonel ihmal örnekleri rapor edilmiştir.

Görsel agnozi, görsel olarak sunulan nesnelerin tanınmasında bir bozukluktur. Bunun nedeni görme, dil, hafıza veya zeka eksikliği değildir. Kortikal körlük birincil görme korteksindeki lezyonlar sonucu oluşurken, görsel agnozi beyindeki arka oksipital ve/veya temporal lob (lar) gibi daha ön kortekslere zarar gelmesi sonucu olur.

Biçim algısı, nesnelerin görsel öğelerinin, özellikle şekiller, desenler ve önceden tanımlanmış önemli özelliklerle ilgili olanların tanınmasıdır. Bir nesne retina tarafından iki boyutlu bir görüntü olarak algılanır, ancak görüntü aynı nesne için görüntülendiği bağlam, nesnenin görünen boyutu, bulunduğu açı açısından farklılık gösterebilir. Görüntülendiğinde ne kadar aydınlandığını ve görüş alanının neresinde bulunduğunu gösterir. Bir nesneyi gözlemlemenin her örneğinin benzersiz bir retina tepki modeline yol açmasına rağmen, beyindeki görsel işleme, bu deneyimleri benzer olarak tanıyabilir ve değişmez nesne tanımaya izin verir. Görsel işleme, en düşük seviyelerin çizgileri ve konturları tanıdığı ve biraz daha yüksek seviyelerin sınırları tamamlama ve kontur kombinasyonlarını tanıma gibi görevleri yerine getirdiği bir hiyerarşide gerçekleşir. En yüksek seviyeler, tüm bir nesneyi tanımak için algılanan bilgiyi bütünleştirir. Esasen nesne tanıma, onları kategorize etmek ve tanımlamak için nesnelere etiketler atama, böylece bir nesneyi diğerinden ayırt etme yeteneğidir. Görsel işleme sırasında bilgi oluşturulmaz, bunun yerine uyarıcının en ayrıntılı bilgisini ortaya çıkaracak şekilde yeniden biçimlendirilir.

Ödül sistemi ; teşvik edicilik özelliği, çağrışımsal öğrenme ve pozitif değere sahip duygulardan sorumlu bir grup nöral yapıdır. Ödül, bir uyaranın iştah (yaklaşma) ve tüketme davranışlarına yol açan çekici ve güdüsel özellikleridir. Ödüllendirici bir uyaran şu şekilde tanımlanmaktadır: "Bizi ona yaklaşmaya ve onu tüketmeye yöneltme potansiyeli olan her uyaran, nesne, olay, aktivite veya durum; tanımı gereği bir ödüldür". Edimsel koşullamada ödüllendirici uyaranlar, olumlu pekiştireç olarak işlev görürler fakat bu ifadenin tersi de doğrudur; olumlu pekiştireçler ödüllendiricidir.

Tekrarlı ön-hazırlama etkisi, uyaranlar tekrar tekrar sunulduğunda davranışsal bir tepkideki gelişmelere gönderme yapar. Gelişmeler, doğruluk veya tepki süresi açısından ölçülebilir ve tekrarlanan uyaranlar önceki uyaranlarla aynı veya benzer olduğunda ortaya çıkabilir. Bu gelişmelerin kümülatif olduğu gösterilmiştir, bu nedenle tekrar sayısı arttıkça yanıtlar en fazla yedi tekrara kadar sürekli olarak daha hızlı olur. Bu gelişmeler, tekrarlanan maddeler yön, boyut ve konum açısından biraz değiştirildiğinde de bulunur. Etkinin boyutu, maddenin sunulduğu sürenin uzunluğu ve tekrarlanan maddelerin ilk ve sonraki sunumları arasındaki sürenin uzunluğuyla da ayarlanır.

Genel anestezikler genellikle insanlarda bilinç kaybına veya hayvanlarda doğrultma refleksinin kaybına neden olan bileşikler olarak tanımlanır. Klinik tanımlar, klinik ve veterinerlik uygulamalarında cerrahi uygulamaları kolaylaştırmak için yeterli olan, ağrılı uyaranlara karşı farkındalık eksikliğine neden olan indüklenmiş komayı da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Genel anestezikler analjezik görevi görmez ve ayrıca sakinleştiricilerle karıştırılmamalıdır. Genel anestezikler, mekanizmaları nöronal yolların kontrolünde yer alan birden fazla biyolojik hedefi kapsayan, yapısal olarak çeşitli bir bileşik grubudur. Mekanizmaları hâlen bazı tartışmaların ve devam eden araştırmaların konusudur.