İçeriğe atla

Ölüm Oyunu (film, 1982)

Ölüm Oyunu
Evil Under the Sun
"Ölüm Oyunu" (Evil Under the Sun) filminin afişi
YönetmenGuy Hamilton
YapımcıJohn Brabourne
Richard B. Goodwin
SenaristAnthony Shaffer
Agatha Christie (roman)
OyuncularPeter Ustinov
James Mason
Jane Birkin
Roddy McDowall
Diana Rigg
Maggie Smith
MüzikCole Porter
Görüntü yönetmeniChristopher Challis
KurguRichard Marden
StüdyoEMI Films
Titan Productions
GW Films
Mersham Productions Ltd.
DağıtıcıUniversal Pictures
CinsiSinema filmi
TürüSuç, gizem, gerilim, dram
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1982
Çıkış tarih(ler)i5 Mart 1982, ABD
Süre117 dakika
ÜlkeBirleşik Krallık İngiltere
Dilİngilizce
Önceki filmDeath on the Nile (Nil'de Ölüm, 1978)
Devam filmiAppointment with Death (Ölümle Randevu, 1988)
Diğer adlarıÖlüm Oyunu (Türkiye)
Meurtre au soleil (Fransa)
Delitto sotto il sole (İtalya)
Muerte bajo el sol (İspanya)
Das Böse unter der Sonne (Almanya)
Agatha Christie's Evil Under the Sun (uzun ad)

Ölüm Oyunu, 1982 Birleşik Krallık yapımı dedektif filmidir. Özgün adı Evil Under the Sun dır.

Ünlü İngiliz cinayet ve dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1941 tarihli aynı adlı romanından (Evil Under The Sun) senaryosunu Anthony Shaffer'ın uyarlayıp yazdığı filmi Guy Hamilton yönetmiş, başlıca rollerinde Peter Ustinov, James Mason, Jane Birkin, Roddy McDowall, Diana Rigg ve Maggie Smith oynamışlardır. Shaffer'ın bu uyarlaması romana oldukça sadık bulunmuştu.

"Ölüm Oyunu", Peter Ustinov'un beyaz perdede Agatha Christie'nin Belçikalı ünlü dedektifi Hercule Poirot'yu canlandırdığı ikinci filmdir. İlk kez 1978'de Nil'de Ölüm adlı filmde Hercule Poirot olan Ustinov, üçü TV filmi olmak üzere 4 filmde daha bu dedektifi oynayacaktır. Film ekibinden birçokları da Agatha Christie uyarlamalarına yabancı değillerdir. Dedektif filmlerine yazdığı senaryolarla tanınmış olan Anthony Shaffer daha önce de birçok Christie uyarlaması yazmıştı. Yönetmen Guy Hamilton 1980'de yine bir Agatha Christie uyarlaması olan Ve Ayna Kırıldı (The Mirror Crack'd)'yı yönetmişti. Oyunculardan Maggie Smith, Jane Birkin, Denis Quilley ve Colin Blakely de daha önce Christie filmlerinde rol almışlardı.

Dedektif Hercule Poirot (Peter Ustinov), hem sahte bir elmasla ilgili sigorta davasını takip etmek, hem de tatilini geçirmek için bulunduğu Adriyatik adasında tanınmış bir aktrisin boğularak öldürülmesi üzerine cinayetin elindeki sigorta davasıyla da bir bağlantısı olduğunu düşünür. Poirot her zaman olduğu gibi kadınla aynı otelde kalan tüm konukları şüpheliler listesine alır. Konukların hepsinin de aktrisi öldürmeleri için birer nedeni ve suç anında başka yerde olduklarını ispat edecek birer mazeretleri vardır.

Anthony Shaffer'ın "Ölüm Oyunu" için yazdığı uyarlama senaryo 1983 yılında Edgar Ödülü'ne aday gösterilmişti.

"Agatha Christie: Poirot" adlı uzun soluklu İngiliz TV dizisinin 2001'de 8. sezonunda yayınlanan ilk bölümü de Christie'nin aynı romanından uyarlanmıştı ve yine "Evil Under the Sun" adını taşıyordu. Bu dizide Hercule Poirot'yu David Suchet canlandırıyordu.[1]

Filmdeki mekânlar ve çekim yerleri

Filmin dış çekimleri tamamiyle İspanya'nın Akdeniz'deki Mayorka adası ve ona bağlı diğer Balear Adaları'nda gerçekleştirilmiştir.[2] Çekimler birçok farklı adada gerçekleştirilmiş ama bunlar kurguda birleştirilerek olayların tek bir küçük adada geçtiği izlenimi verilmiştir. Filmde olayların geçtiği bu adadan "Tyrania" adlı kurgusal bir krallığa ait "Fransa'nın güneyinde yer alan bir Akdeniz adası" olarak bahsedilir ama arazi yapısı ve yöre insanlarının kıyafetlerinden buranın bir Adriyatik adası olduğu izlenimi alınır. Zaten bu kurgusal ada filmdeki otelde duvara asılı duran kabartma haritada da Mayorka adasından oldukça farklı ve daha küçük çizilmiştir. Romanda ise otelin güneybatı İngiltere'de Devonshire'da olduğu belirtilmiştir.[3]

Filmin karakterleri

  • Hercule Poirot (Peter Ustinov) - Belçikalı ünlü dedektif. Çözemediği hiçbir bir cinayet vak'ası olmamıştır. Adaya tatil yapmak için gelmiştir. Bir yandan da milyoner sanayici Sir Horace Blatt'e ait olan ve sigorta ettirilmeye çalışılan sahte bir elmasla ilgili araştırmasını da sürdürmektedir.
  • Arlena Stuart Marshall (Diana Rigg) - Kendini beğenmiş ve hoppa bir aktristir. ABD'deyken Sir Horace Blatt'a evlenme sözü vermiş, daha sonra onu terk etmiş ama nişan hediyesi olarak aldığı elması iade etmemiştir. Şimdi Kenneth Marshall'la evlidir ve adaya Marshall ve üvey kızı Linda'yla gelmiştir. Daphne Castle'la sahne günlerinden arkadaştır. Hem Daphne hem de otelin konuklarının ondan nefret etmeleri için birer nedeni vardır. Herkesin gözü önünde Patrick Redfern'le kırıştırmaktan çekinmez. Eşine ve üvey kızına kötü davranmaktadır. Boğularak öldürülmesi üzerine Hercule Poirot otelin tüm sakinlerini şüpheliler listesine almıştır.
  • Daphne Castle (Maggie Smith) - Kurgusal "Tyrania" krallığına ait küçük bir Akdeniz adasında seçkinlere hizmet veren lüks otelin sahibidir. Eski meslektaşı Arlena'nın başarılarını açıkça kıskanıyor olması onu da şüpheliler arasına sokmuştur.
  • Sir Horace Blatt (Colin Blakely) - Bu milyoner iş adamı, nişanı bozan ama değerli elması geri vermeyen Arlena'nın peşinden özel yatıyla adaya gelmiştir. Geri alamadığı elmasın yerine koyduğu sahtesini sigorta ettirmeye çalıştığı için Fransa'dayken Poirot tarafından sorgulanmıştır. Elmas yüzünden Arlena'yı öldürmüş olabileceğinden şüphelilerden birisidir.
  • Kenneth Marshall (Denis Quilley) - Arlena'nın kocası. Ölen önceki eşinden olan yeniyetme kızı Linda ile birlikte Arlena'nın aşağılamalarına suskun kalmaktadır. Üstelik Arlena'nın herkesin gözü önünde Patrick Redfern'le fingirdemesi onu baş şüpheli durumuna getirmiştir.
  • Linda Marshall (Emily Hone) - Kenneth'in önceki eşinden olan 15-16 yaşlarındaki kızı. Sürekli üvey annesi Arlena'dan kötü muamele görmesi onu da bir şüpheli yapmaktadır.
  • Rex Brewster (Roddy McDowall) - Tiyatro eleştirmeni ve yazar. Arlena'nın bir biyografisini yazmak istemekte ama bir türlü ondan yayın iznini alamamaktadır. Çok para kazanabileceği bu kitabı yayımlamasının önündeki tek engelin Arlena olması onu da şüpheliler listesine sokmaktadır.
  • Odell Gardener (James Mason) ve eşi Myra Gardener (Sylvia Miles) - New Yorklu karı koca tiyatro yapımcılarıdır. Kazanmaları ya da kaybetmeleri Arlena'nın iki dudağı arasındadır. Arlena'nın gönlü olup evet derse sahneye koyacakları oyun iflas etmelerini önleyeceklerdir. Ancak Arlena sürekli onlarla oyun oynamaktadır. Arlena'ya diş bilemektedirler. Bu nedenle şüpheliler listesindedirler.
  • Patrick Redfern (Nicholas Clay) ve eşi Christine Redfern (Jane Birkin) - Bu yakışıklı ve havalı adam, mütevazı ve mahcup görünümlü karısını ihmal ederek Arlena ile kırıştırmaktadır. Bütün konuklar Christine'e acırlar ve bu ağzı var dili yok kadını teselli etmeye çalışırlar. İkisinin de Arlena'yı öldürmeleri için yeterince sebepleri vardır.

Oyuncu kadrosu

Hercule Poirot (Peter Ustinov) her zaman olduğu gibi bütün şüphelileri otelin lobisinde bir araya toplamış sonuca varmak üzere.
Oyuncu Rolü
Peter UstinovHercule Poirot
James MasonOdell Gardener
Jane BirkinChristine Redfern
Roddy McDowallRex Brewster
Diana RiggArlena Stuart Marshall
Maggie SmithDaphne Castle
Colin BlakelySir Horace Blatt
Nicholas ClayPatrick Redfern
Sylvia MilesMyra Gardener
Denis QuilleyKenneth Marshall
Emily HoneLinda Marshall
John AldersonKomiser muavini
Paul AntrimPolis müfettişi
Cyril ConwayAdli tıp doktoru
Barbara HicksMr. Flewitt'in sekreteri

Ustinov'un Poirot rolleri

Agatha Christie'nin yarattığı Belçikalı külyutmaz dedektif Hercule Poirot'yu sinemada ve televizyonda Austin Trevor, Albert Finney, Peter Ustinov, Ian Holm, Tony Randall, David Suchet, Hugh Laurie, Dudley Jones ve Alfred Molina canlandırmışlardı. "Ölüm Oyunu'nun Poirot'su Peter Ustinov bu rolü tam 6 kez üstlenmişti. Ustinov'un Hercule Poirot'yu oynadığı sinema ve TV filmleri şunlardır:

Yıl Filmin özgün adı Filmin Türkçe adı Yönetmen
1978Death on the NileNil'de ÖlümJohn Guillermin
1982Evil Under the SunÖlüm OyunuGuy Hamilton
1985Thirteen at Dinner (TV filmi)Lou Antonio
1986Dead Man's Folly (TV filmi)Clive Donner
1986Murder in Three Acts (TV filmi)Gary Nelson
1988Appointment with DeathÖlümle RandevuMichael Winner

Filmin müziği

Filmde müzikal komedilerin ünlü bestecisi Cole Porter (1891-1964)'ın besteleri kullanılmıştır. Parçaların düzenlemeleri ise orkestrayı da yöneten John Lanchberry'ye aittir. 5 Mart 1982'de filmin bir soundtrack albümü piyasaya verilmişti. Filmin en baskın parçası olan Cole Porter bestesi "You're the Top" ın düzenlemesi ise John Dalby'ye aittir ve filmin oyuncularından Diana Rigg tarafından seslendirilmiştir.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ ""Agatha Christie: Poirot" Evil Under the Sun (2001)" (İngilizce). IMDb. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010. 
  2. ^ "Filming locations for Evil Under the Sun (1982)" (İngilizce). IMDb. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2010. 
  3. ^ "Evil Under the Sun (novel/Plot introduction" (İngilizce). en.wikipedia.org. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2010. 
  4. ^ "Evil Under the Sun (1982)/soundtrack" (İngilizce). IMDb. 3 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2010. 
  5. ^ "Evil Under The Sun (1982 Film) [Soundtrack]" (İngilizce). amazon.com. Erişim tarihi: 11 Şubat 2010. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Agatha Christie</span> İngiliz polisiye ve dedektif yazarı (1890–1976)

Tam adı Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mallowan olan Agatha Christie, İngiliz yazar, polisiye edebiyatın en önemli isimlerinden biri ve dedektif Hercule Poirot karakterinin yaratıcısıdır. Mary Westmacott takma adıyla aşk romanları da yazmıştır. Ancak asıl ününü, yazdığı 80 dedektif romanına ve West End tiyatrolarında sahnelenen oyunlarına borçludur.

<span class="mw-page-title-main">Dedektif</span>

Dedektif veya Hafiye, suçları soruşturmak ve suçluları yakalamakla görevli polislere denir. Bazı ülkelerde devlet görevlisi olmayan özel dedektifler de vardır. Öykülerde ve romanlardaki dedektifler genellikle bu türden özel görevlilerdir.

<i>Doğu Ekspresinde Cinayet</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1934 yılında yayınlanan polisiye romanı

Doğu Ekspresinde Cinayet veya Şark Ekspresinde Cinayet, Agatha Christie'nin yazdığı polisiye romandır.

<span class="mw-page-title-main">Hercule Poirot</span>

Hercule Poirot Agatha Christie tarafından yaratılan, kurgusal, Belçikalı dedektif karakterdir. Miss Marple ile birlikte, Christie'nin en ünlü ve uzun süreli karakteridir ki 33 romanda ve 54 kısa öyküde boy göstermiştir.

<i>Şark Ekspresinde Cinayet</i> (film, 1974)

Şark Ekspresinde Cinayet, 1974 Birleşik Krallık yapımı dedektif filmidir. Özgün adı Murder on the Orient Express olan film Ocak 1977'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Film sonraki yıllarda Türkiye'deki bazı televizyon kanallarında Doğu Ekspresinde Cinayet adı ile de gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peter Ustinov</span>

Peter Alexander Ustinov,, doğum adı Peter Alexander Baron von Ustinov olan Akademi, Grammy, Altın Küre, Emmy Ödüllü İngiliz aktör ve yazar.

<i>Büyük Dörtler</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1927 yılında yayınlanan polisiye romanı

Büyük Dörtler, Agatha Christie'nin yazdığı polisiye romanlardan birisidir ve ilk olarak Birleşik Krallık'ta basılmıştır. Kitabın 1 Ocak 2023 itibarıyla telif hakkı süresi dolduğu için kamu malı olduğu açıklandı.

<i>Dersimiz Cinayet</i> (roman) İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1923 yılında yayınlanan polisiye romanı

Dersimiz Cinayet, Agatha Christie'nin romanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Miss Marple</span>

Jane Marple, Agatha Christie tarafından yaratılan kurgusal İngiliz amatör dedektif karakteridir. Hercule Poirot ile birlikte, Christie'nin ünlü karakterlerinden biridir ve 12 romanda ve 8 kısa öyküde boy göstermiştir. Jane Marple Agatha Christie'nin ilk olarak Ölüm Çığlığı romanında, son olarak da Uyuyan Ölüm adlı romanında yer almıştır.

<i>Nilde Ölüm</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1937 yılında yayınlanan polisiye romanı

Nil'de Ölüm, İngiliz yazar Agatha Christie'nin yazdığı bir polisiye roman. İlk olarak İngiltere'de 1 Kasım 1937'de yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Guy Hamilton</span> İngiliz film yönetmeni ve senarist (1922-2016)

Guy Hamilton İngiliz film yönetmeni ve senarist.

<i>22 Numarada Cinayet</i> 1976 ABD yapımı komedi filmi

22 Numarada Cinayet, 1976 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı Murder by Death olan film Türkiye'de televizyonlarda da defalarca gösterilmiştir.

Ölüm Oyunu kelimesi ile şunlar kastedilmiş olabilir:

<i>Ölüm Oyunu</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1941 yılında yayınlanan polisiye romanı

Ölüm Oyunu, İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1941 yılında yazdığı roman. Özgün adı Evil Under the Sun olan bu dedektif romanı, Türkiye'de ilk kez 1966 yılında Gönül Suveren'in çevirisiyle Altın Kitaplar tarafından yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Anthony Shaffer</span> İngiliz yazar

Anthony Joshua Shaffer, İngiliz oyun yazarı, romancı ve senaristtir.

<i>Noelde Cinayet</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1938 yılında yayınlanan polisiye romanı

Noel'de Cinayet. Agatha Christie'nin polisiye romanıdır.

Kapı Tekrar Vuruldu İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin bir romanıdır. Roman kahramanı dedektif Hercule Poirot'tur.

Richard B. Goodwin, bir İngiliz film yapımcısıdır. Yapımcı olarak A Passage to India (1984) ile Akademi Ödülü'ne aday oldu. Diğer filmleri arasında The Tales of Beatrix Potter (1971), Murder on the Orient Express (1974), Death on the Nile (1978), The Mirror Crack'd (1980), Evil Under the Sun (1982), Little Dorrit (1987) ve Seven Years in Tibet (1997).

Gizli Düşman, İngiliz yazar Agatha Christie tarafından ilk kez Ocak 1922'de Birleşik Krallık'ta The Bodley Head tarafından ve daha sonra aynı yıl Dodd, Mead and Company tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan ikinci dedektif kurgu romanıdır.

Gizli Düşman, İngiliz yazar Agatha Christie tarafından ilk kez Ocak 1922'de Birleşik Krallık'ta The Bodley Head tarafından ve daha sonra aynı yıl Dodd, Mead and Company tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan ikinci dedektif kurgu romanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.