İçeriğe atla

Ölüm Korkusu (film, 1958)

Ölüm Korkusu
Vertigo
"Ölüm Korkusu" (Vertigo) filminin özgün sinema afişi
YönetmenAlfred Hitchcock
YapımcıAlfred Hitchcock
SenaristEser:
Boileau-Narcejac
Senaryo:
Alec Coppel
Samuel A. Taylor
OyuncularJames Stewart
Kim Novak
Barbara Bel Geddes
Tom Helmore
MüzikBernard Herrmann
Görüntü yönetmeniRobert Burks
KurguGeorge Tomasini
DağıtıcıParamount Pictures,Universal Pictures,United International Pictures
CinsiSinema filmi
TürüGerilim (tür)
RenkSiyah-beyaz
Çıkış tarih(ler)i9 Mayıs 1958, San Francisco
2 Ocak 1961, Türkiye (Konak Sineması)
Süre128 Dakika
Dilİngilizce
Bütçe2.479.000 dolar

Ölüm Korkusu, 1958 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı Vertigo (İng. baş dönmesi) olan film 2 Ocak 1961'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.[1][2]

Fransız yazarlar Pierre Boileau ve Thomas Narcejac'ın 1954'te birlikte yazdıkları D'entre les morts adlı romandan uyarlanan filmi Alfred Hitchcock yönetmiş, başlıca rollerini James Stewart, Kim Novak ve Barbara Bel Geddes paylaşmışlardır.

"Vertigo", 1989 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

Konusu

San Francisco polislerinden Dedektif Scottie Ferguson (James Stewart) bir suçluyu kovalarken damdan düşen ortağını kurtaramaz ve kendisinde yükseklik korkusu başlar. Polisliği bırakan ve özel dedektif olan Scottie'yi, eski okul arkadaşı Gavin Elster karısını takip etmesi için tutar. Scottie, genç kadının peşinden San Francisco'ya döner. Arkadaşının anlattıklarına göre eşi bazen sanki içine kapanıyor, alışık olmadık davranışlar sergiliyordur. Scottie arkadaşının karısı Madeleine'i (Kim Novak) izlemeye başlar. Gerçekten de kadın garip davranmakta, bir resim müzesindeki özel bir resim önünde, resme bakarak saatlerini geçirmektedir. Dedektif resimdeki kişinin geçen yüzyılda yaşayan bir asilzade kadın olduğunu öğrenir. Madeleine ise tamamen bu kadını kendine örnek almakta onun gibi giyinmekte, onun gibi olmaya çalışmaktadır, hatta onun yaptığı gibi intihar etmek istemektedir! Scottie olaylara derinlemesine inince kendi akıl sağlığı da bozulmaya başlar ama sorunu da çözmeyi başarır.

Film Hakkında Bilgiler

Vertigo, tıpta baş dönmesi demektir. Film Pierre Boileau ve Pierre Ayraud tarafından yazılan "D'Entre Les Morts" isimli bir kitaptan sinemaya aktarılmıştır. Film çıktığı dönemde pek olumlu yorumlar alamasa da daha sonradan özellikle de film eleştirmenlerince sinema tarihinin en önemli filmleri arasına girmiştir ve AFI En İyi 100 Film Listesi'nde 1998 yılında 61. sırada iken 2007 yılındaki listede 9. sıraya yükselmiştir. Filmde kullanılan, geri giden kameranın zoom yapması tekniği, sinema tarihine Vertigo Hareketi olarak geçmiş ve günümüzde oldukça moda olmuştur. Alfred Hitchcock başrol için Kim Novak'ı seçmesinin nedenini şöyle açıkladı: "Masum ve klas suratının altında yatan fahişe ruh ifadesine sahip olması." Filmdeki plaj sahnesi 2002 yılında filmlerdeki "gelmiş geçmiş en şık sahne" unvanı almıştır. Vertigo'nun En İyi Sanat Tasarımı ve En İyi Ses dallarında ikide Akademi Ödülü adaylığı bulunmaktadır.

Adlandırma

Hitchcock'un bu 1958 tarihli filminin İngilizce özgün adı baş dönmesi anlamına gelen Vertigo'dur. Film çevrildikten 2,5 yıl sonra 2 Ocak 1961'de Türkiye'de Ölüm Korkusu adıyla sinemalarda gösterime girmişti (İstanbul Konak sineması).[1] Filmin başrol oyuncularından James Stewart'ın filmde bir anksiyete bozukluğu vardır. Yüksek yerlerde bulunmaktan aşırı derecede korku ve endişe duyar, yüksek binalara çıktığında başı döner. Yani bir tür "yükseklik korkusu" vardır. Bu nedenden olsa gerek filmin Türkçe adı bazı internet sitelerinde yanlış olarak Yükseklik Korkusu şeklinde yazılmıştır. Oysa o tarihlere ait gazete ve dergi arşivlerinde ve sinema kitaplarında film bu isimle anılmaz.

Bir de Amerikalı komedyen Mel Brooks'un, Hitchcock'un söz konusu bu filminin parodisini yaptığı 1977 tarihli High Anxiety filmi vardır. Bu film 1982'de Türkiye'de özgün adının tam çevirisiyle, yani Yükseklik Korkusu adıyla gösterime girmiştir. Filmin adlandırılmasındaki karışıklık buradan da kaynaklanıyor olabilir.

Alfred Hitchcock'un 1958 tarihli Vertigo adlı bu filmi, Türkiye'de 2 Ocak 1961'de Ölüm Korkusu adıyla gösterilmişti. Bu ilân Milliyet gazetesinde yayımlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Milliyet Gazetesi Arşivi". milliyet.com.tr. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  2. ^ "Vertigo (1958)/release dates" (İngilizce). IMDb. 26 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ölüm Korkusu (film, 1958) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock</span> İngiliz film yönetmeni (1899 – 1980)

Sir Alfred Joseph Hitchcock CBE, Birleşik Krallık doğumlu Amerikalı gerilim filmleri yönetmenidir. Londra'da dünyaya gelen ve mühendislik eğitimi gören Hitchcock; Psycho, North by Northwest, Vertigo, Rear Window ve The Birds gibi klasikleşmiş filmleriyle tanınır. Tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Gerilim ve cinayet filmleri ustasının 70'e yakın filmi mevcuttur.

Vertigo, bir tür baş dönmesidir. Vertigo sözcüğüyle ayrıca şunlardan biri kastedilmiş olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Dolly zoom</span>

Dolly zoom, sinemada kullanılan bir kamera özel efektidir. Film kamerasını taşıyan ve "dolly" adı verilen kaydırma arabası veya vinç ileri veya geriye doğru çekilirken kameranın bunun tersine bir optik yaklaştırma veya uzaklaştırma işlemi yapmasına "dolly zoom" adı verilir. Dolly zoom işleminde, merkezdeki obje perdede sabit kalırken önünde ve arkasındaki nesneler hızla değişen objektif açısının çarpıtmalarına uğrayarak özel görsel efektler oluştururlar. Dolly zoom normal görsel algıyı baltalayan tedirgin edici bir özel efekttir.

<i>Kırmızılı Kadın</i> (film)

Kırmızılı Kadın 1984 ABD yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı The Woman in Red olan film Şubat 1988'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir.

<i>Şeytan Ruhlu İnsanlar</i>

Şeytan Ruhlu İnsanlar 1955 Fransa yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Les Diaboliques olan film Türkiye'de Kasım 1957'de gösterilmişti.

<i>Ölüm Kararı</i> (film, 1948) Alfred Hitchcockın 1948 tarihli psikolojik gerilim türünde filmi

Ölüm Kararı 1948 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Rope tur. (İngilizce: İp, sicim)

<i>Arka Pencere</i>

Arka Pencere, başrollerde James Stewart ve Grace Kelly' nin yer aldığı, 1954 yapımı bir Alfred Hitchcock filmidir. Cornell Woolrich'in It Had to Be Murder adlı kısa hikâyesinden uyarlanmıştır.

<i>Tehlikeli Adam</i>

Tehlikeli Adam, 1956 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı The Man Who Knew Too Much olan bu film 17 Nisan 1962'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girdi.

Gündüz Güzeli 1967 Fransa İtalya ortak yapımı erotik dramatik filmdir. Özgün adı Belle de Jour dur.

<i>Gizli Teşkilat</i> Amerikan Sinema Filmi

Gizli Teşkilat, 1959 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı North by Northwest olan film Türkiye'de 13 Ocak 1962'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Gece Kımıltıları</i>

Gece Kımıltıları, 1975 ABD yapımı polisiye gerilim filmidir. Özgün adı Night Moves olan film bazı TV kanallarında Gece Hamleleri ve Gece Kıpırtıları adlarıyla da gösterilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Kim Novak</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Kim Novak, Amerikalı oyuncu ve eski modeldir. En önemli rollerinden birini Alfred Hitchcock'un Vertigo (1958) filminde oynayan Novak, 1950'lerin en ünlü oyuncularından biriydi.

<i>39 Basamak</i> (film, 1935)

39 Basamak 1935 İngiliz yapımı gerilim filmdir. Özgün adı The 39 Steps tir.

<i>Kusursuz Cinayet</i> (film)

Kusursuz Cinayet 1998 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı A Perfect Murder dır.

<i>12 Maymun</i>

12 Maymun, 1995 yapımı Terry Gilliam filmi. Başrollerde Brad Pitt, Bruce Willis ve Madeleine Stowe yer almıştır. Film "Cassandra Kompleksi" tabanına oturtulmuş, geleceği görmenin ödül değil ıstırap verici bir deneyim olabileceği temelinden hareket edilmiştir. 24 saat Alfred Hitchcock filmleri gösteren bir sinemada, Bruce Willis ve Madeleine Stowe'un girdikleri salonda Vertigo'dan bölümler gösterilmektedir. 12 Maymun, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ve En İyi Kostüm Dizaynı dallarında Oscar'a aday olmuştur.

<i>Ve Ayna Kırıldı</i> (roman) İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1962 yılında yayınlanan polisiye romanı

Ve Ayna Kırıldı, İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1962 yılında yayımlamış olduğu cinayet romanıdır. Özgün adı The Mirror Crack'd from Side to Side olan roman 1963'te ABD'de daha kısa olan bir adla, The Mirror Crack'd adıyla da yayımlandı. Romanın İngilizce özgün adı Türkçede Ayna Baştan Başa Çatladı anlamına gelmektedir. Romanın adı, İngiliz şair Lord Alfred Tennyson'un The Lady of Shalott adlı şiirinin bir mısrasından alınmıştır. Romanın kahramanı Miss Marple bu şiirden sık sık alıntılar yapar.

<i>Yükseklik Korkusu</i> (film)

Yükseklik Korkusu, 1977 ABD yapımı komedi gerilim filmidir. Özgün adı High Anxiety olan film Türkiye'de Kasım 1982'de gösterime girmiştir.

Yükseklik Korkusu, şu anlamlara gelebilir:

<i>Neşeli Pazar</i> 1983 yapımı Fransız filmi

Neşeli Pazar, 1983 Fransa yapımı kara film tarzında bir polisiye komedi filmidir. Özgün adı Vivement dimanche! olan film ABD'de Confidentially Yours, İngiltere'de ise Finally, Sunday! adlarıyla gösterilmiştir. Film Türkiye'de 5-15 Ağustos 1991 tarihleri arasında yönetmenin anısına düzenlenen ve "François Truffaut'ya Özlem" adı verilen özel bir film haftasında yönetmenin diğer birkaç filmiyle beraber gösterime sunulmuştu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.