İçeriğe atla

Ölüm Atlısı

Ölüm Atlısı
Da Uomo A Uomo
YönetmenGiulio Petroni
YapımcıHenryk Chroscicki, Alfonso Sansone
YazarLuciano Vincenzoni
SenaristLuciano Vincenzoni
Hikâye (eser)Luciano Vincenzoni
OyuncularLee Van Cleef, John Phillip Law, Mario Brega
MüzikEnnio Morricone
KurguEraldo Da Roma
Yapım şirketiProduzione Esecutiva Cinematografica (PEC), Sancro International Film
DağıtıcıTitanus
CinsiSinema Filmi
TürüSpagetti western
Yapım yılı1967
Çıkış tarih(ler)i31 Ağustos 1967 (İtalya), 8 Mart 1968 (Batı Almanya)
Süre120 dk. (ABD: 114 dk.)
Ülkeİtalyaİtalya
Dilİtalyanca
Çekim yer(ler)iİspanya
Diğer adlarıDeath Rides a Horse, As Man To Man

Ölüm Atlısı (İtalyanca: Da Uomo A Uomo,  İngilizce: Death Rides a Horse), Giulio Petroni tarafından yönetilen, Luciano Vincenzoni tarafından senaryosu yazılan, Lee Van Cleef ve John Phillip Law'un başrollerinde oynadığı 1967 yapımı, İtalyan spagetti western filmidir.[1]

Konusu

Genç bir kovboy, ailesini öldüren haydutların izini sürmek ve onları ortadan kaldırmak için yaşlanmış, eski bir kanun kaçağıyla zayıf bir ittifak kurar ve şaşırtıcı gelişmeler olur.[2]

Yapım

Film İspanya'da çekilmiştir. Ölüm Atlısı'nın senaryosu ve hikayesi Luciano Vincenzoni tarafından yazılmıştır.[3] Vincenzoni; Sergio Leone'nin İyi, Kötü ve Çirkin'in yapımı sırasında yaşadığı anlaşmazlığın ardından yönetmen Giulio Petroni ile çalışmaya başlamıştır.

Filmin orijinal adı başlangıçta Duel In The Wind (Rüzgarda Düello) idi.John Phillip Law ile filmin hikayesini tartışan Lee Van Cleef, filmin çok erkeksi bir hikayesi olduğunu belirtmiş ve neden adını "Erkek Erkeğe" yapmıyorlar demiştir. İtalyan yapımcılar bu fikri o kadar beğendiler ki İtalyanca adını "Da Uomo A Uomo" olarak belirlediler. Ancak İngilizce yayınlanan pazarlarda film "Death Rides A Horse" adıyla gösterime girdi ve bu Law'ın hiç hoşuna gitmedi.[4]

John Phillip Law'ın ilk başrol oynadığı filmidir.[5]

Lee Van Cleef, filmde bir sahnede
Lee Van Cleef, filmde bir sahnede

Başrollerini Amitabh Bachchan, Jaya Bachchan ve Pran Sikand'ın paylaştığı Bollywood'un hit filmi Zincir (1973), bu filmden esinlenmiştir.[6]

Quentin Tarantino, Kill Bill'i çekerken Ölüm Atlısı'ndan etkilenmiştir. Kill Bill'de geçen "intikam soğuk servis edilen bir yemektir" cümlesi bu filmden alınmıştır.[7]

Ölüm Atlısı sıklıkla Raul Walsh'ın Pursued (Takip) (1947) filmiyle karşılaştırılır. Petroni verdiği röportajda Walsh'ın filmini hiç izlemediğini, senaryonun spontane bir şekilde, azar azar ve genellikle sette oluştuğunu belirtmiştir.[8]

Gösterim

Ölüm Atlısı, Ağustos 1967'de İtalya'da gösterime girdi. 1969'da Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde aynı anda gösterime girdi.[9] Film ayrıca 2018 yılında Telluride Film Festivali'nde gösterilmiştir.[10]

Film Rotten Tomatoes web sitesinde "R (Some Western Violence)" olarak derecelendirmiştir.[11]

Filmin Blu-Ray formatında dijital kopyası MGM tarafından dağıtılmaktadır.

Müzik

John Phillip Law, filmde bir sahnede

Film müziklerinin bestesi ve orkestrasyonu Ennio Morricone tarafından yapılmıştır ve Petroni ile Morricone'un ilk ortak çalışmasıdır.[12] Filmin orijinal bir Ennio Morricone müziği olmasına rağmen açılış sekansında, yabancıya yapılan işkence sahnesinde ve Baxter'ların katledilmesi sahnesinde Bir Avuç Dolar'ın (1964) müziğinin yeniden kullanıldığı görülmektedir.

Orijinal Film Müziği Albümünde Yer Alan Eserler:[13]

  1. Death Rides A Horse
  2. Guitar Nocturne
  3. Death Rides A Horse (Version 2)
  4. Monody For Guitar
  5. Ghost
  6. Death Rides A Horse (Version 3)
  7. Alone In The Night
  8. Mystic And Severe
  9. Monody For Guitar (Version 2)
  10. A Man And A Whistle
  11. Anger And Sorrow
  12. Death Rides A Horse (Version 4)
  13. Monody For Guitar (Version 3)
  14. Death Rides A Horse (Version 5)
  15. Mystic And Severe (Version 2)
  16. Alone In The Night (Version 2)
  17. Death Rides A Horse (Stereo Mix)
  18. Alone In The Night (Version 3)
  19. Mystic And Severe (Version 3)
  20. Death Rides A Horse (Vocal Version)
  21. Death Rides A Horse (Stereo Mix)
  22. Monody For Guitar (Stereo Mix)
  23. A Man And A Whistle (Stereo Mix)
  24. Anger And Sorrow (Stereo Mix)
  25. Death Rides A Horse (Version 2 - Stereo Mix)

Eleştiriler

Chicago Sun-Times'ın film eleştirmeni Roger Ebert, doğru türden kötü filmi izlemenin getireceği eğlenceyi açıklamak zordur diye belirterek, filmin hoşlandığı kötü filmlerden biri olduğunu ifade etmektedir.[14]

Monthly Film Bulletin'de yer alan bir incelemede filmin John Phillip Law ve Lee Van Cleef için bir "gösteri parçası" olduğunu belirterek, Lee Van Cleef'in "mükemmel formda" olduğuna dikkat çekmiştir. İnceleme, filmin "çoğu İtalyan western filminden daha az hileli ve bu açıdan çok daha iyi" olduğunu ifade etmektedir.[15]

Ben Sachs tarafından 18 Temmuz 2013 tarihinde yazılan eleştiride "Bazı saykodelik geri dönüş sahneleri dışında, 1967 yapımı bu spagetti western oldukça tanıdık bir eser ve türün hayranları dışında kimsenin ilgisini çekmesi pek mümkün değil. Yine de görürseniz, sinemada izleyin; en yaygın DVD sürümü, filmin sunduğu görsel zevkten mahrum bırakan, zayıf ve solgun bir kopyasıdır." denmektedir.[16]

27 Haziran 2018 tarihinde Danica Van De Belde tarafından yazılan eleştiride "Petroni'nin çocukluk hikaye kitaplarının sayfasından kaldırılan, Vahşi Batının görselleriyle dolu ve intikam kanına bulanmış Ölüm Atlısı, Tarantino'nun verdiği kült statüsünü hak eden spagetti western'e duygusal bir rezonans getiriyor." ifadesi yer almaktadır.[17]

Film, Filmaffinity web sitesinde sinema tarihinin en iyi western filmleri sıralamasında 149. sırada yer almaktadır.[18]

Oyuncular[19]

  • Lee Van Cleef - Ryan
  • John Phillip Law - Bill Meceita
  • Mario Brega - Tek-Göz
  • Luigi Pistilli - Walcott
  • Anthony Dawson - Burt Cavanaugh
  • Jose Torres - Pedro
  • Franco Balducci - Lyndon Şerifi
  • Bruno Corazzari - Walcott barmeni
  • Felicita Fanny - Martita
  • Ignazio Leone - Bakan
  • Carlo Pisacane - Holly Spring İstasyon Müdürü
  • Angelo Susani - Paco
  • Guglielmo Spoletini - Manuel
  • Vivienne Bocca - Bill Meceita'nın kız kardeşi
  • Walter Giulangeli - Bay Meceita
  • Elena Hall - Bayan Meceita
  • Mario Mandalari - Walcott'un uşağı
  • Nazzareno Natale - Pedro Çetesi'nin üyesi
  • Ennio Pagliani - Walcott'un uşağı
  • Giovanni Petrucci - Walcott'un uşağı
  • Romano Puppo - Lyndon Belediye Başkanı
  • Richard Watson - Barmen
  • Archie Savage - Vigro

Ayrıca bakınız

Kaynak

  1. ^ "Da uomo a uomo, IMDB". IMDB. 8 Nisan 2024. 2 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  2. ^ "IMDb web sitesinde Da uomo a uomo". 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  3. ^ "IMDb web sitesinde Da Uomo A Uomo". 24 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  4. ^ "IMDb.com". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  5. ^ "Cinematheque Quebec". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  6. ^ "IMDb.com Trivia sayfası". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  7. ^ "Spagetti Western Database". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  8. ^ "Röportaj: Petroni westernleri üzerine". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  9. ^ Once upon a time in the Italian West. Howard Huges (İngilizce). Ebrary Inc. 2004. s. 166. Erişim tarihi: 28 Nisan 2004. 
  10. ^ "Mubi.com 'da Ölüm Atlısı". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  11. ^ "Rottentomatoes.com". 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  12. ^ "Petroni westernleri üzerine röportaj". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  13. ^ "Discogs.com web sitesi". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  14. ^ "Robert Ebert web sitesi". 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  15. ^ "Monthly Film Bulletin". İngiliz Film Enstitüsü. 1 Mart 1969. 
  16. ^ "mubi.com". Ben Sachs. 18 Temmuz 2013. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  17. ^ "Mubi.com". Danica Van De Belde. 27 Haziran 2018. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  18. ^ "filmaffinity.com". 24 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  19. ^ "Rotten Tomatoes.com'da Ölüm Atlısı Oyuncuları". 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sergio Leone</span> İtalyan film yönetmeni, yapımcı ve senarist (1929-1989)

Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni, film yapımcısı ve senarist. Daha çok "spaghetti western" türüyle bilinse de "Bir Zamanlar Amerika" filmiyle sadece bir spaghetti western yönetmeni olmadığını kanıtlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ennio Morricone</span> İtalyan besteci (1928-2020)

Ennio Morricone, OMRI sahibi, orkestratör, şef, trompetçi ve çok çeşitli tarzlarda müzik yazan İtalyan besteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Ennio Morricone diskografisi</span>

Bu sayfa besteci Ennio Morricone'nin diskografisine ayrılmıştır.
Besteci hakkında daha fazla bilgi için: Ennio Morricone

<i>Bir Zamanlar Amerika</i>

Bir Zamanlar Amerika 1984 yılında Sergio Leone tarafından yönetilen İtalya-ABD ortak yapımı filmdir. Film, Sergio Leone'nin yönettiği son filmdir. Filmin müziklerini İtalyan müzisyen Ennio Morricone yapmış olup, dünyanın en iyi soundtrack albümlerinden biri olarak görülmektedir. Başlıca oyuncuları Robert De Niro, James Woods, Elizabeth McGovern ve Tuesday Weld'dir.

<i>İyi, Kötü ve Çirkin</i> 1966 yapımı Sergio Leonenin yönettiği Western filmi

İyi, Kötü ve Çirkin, 1966 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği İtalyan Spagetti Western filmidir. Başrollerini Clint Eastwood, Lee Van Cleef ve Eli Wallach paylaşmaktadır. Filmin hikâyesi Luciano Vincenzoni ve Sergio Leone tarafından, senaryosu ise Agenore Incrocci ve Furio Scarpelli tarafından yazılmıştır. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından bestelenmiştir. Film Türkiye'de 13 Ocak 1969'da gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Christopher Lee</span>

Sir Christopher Frank Carandini Lee, İngiliz oyuncu ve şarkıcı. Lee, 60 yılı aşan uzun kariyerinde genellikle kötü adamları canlandırmış ve yedi Hammer Horror filminde Kont Drakula olarak rol almış, nihayetinde bu rolü dokuz kez oynamıştır. Diğer film rolleri arasında James Bond filmi Altın Tabancalı Adam'da (1974) Francisco Scaramanga, çeşitli Yıldız Savaşları filmlerinde (2002-2008) Kont Dooku ve hem Yüzüklerin Efendisi film üçlemesinde (2001-2003) hem de Hobbit film üçlemesinde (2012-2014) Saruman bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lee Van Cleef</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1925 – 1989)

Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu. Daha çok western filmleriyle tanınmış, görüntüsünün de yardımıyla kötü adam rollerinin en tanınmış yüzlerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Charles Bronson</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1921 – 2003)

Charles Bronson, Lipka Tatarı kökenli Amerikalı oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Jim Jarmusch</span> Amerikalı film yönetmeni, senarist ve sinema oyuncusu

Jim Jarmusch, Amerikalı yönetmen. Bağımsız filmleriyle tanınır.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Batıda Kan Var</i>

Batıda Kan Var, İtalyan yönetmen Sergio Leone'nin 1968 yılında yönettiği epik spagetti western filmi. Türkiye'de 27 Kasım 1972 tarihinde sinemalarda "Batıda Kan Var" adıyla gösterime giren filmin 1986 yılında özgün adının tam çevirisi olan Bir Zamanlar Batıda adıyla video formatında da dağıtımı yapıldı.

<i>El Torida</i>

El Torida, 1970 ABD-Meksika ortak yapımı western komedi filmidir. Özgün adı Two Mules for Sister Sara olan film Türkiye'de sinemalarda 1971 yılında gösterime girmiştir. Türkçe afiş adı kararlaştırılırken filmin Fransa'daki afiş adından ilham alındığı ve bu nedenle İspanyolca olan bu adın seçildiği anlaşılmaktadır. Film 1991 yılında özel televizyon kanalı Star TV'de Sara'ya İki Katır adıyla da gösterime verilmişti.

Luciano Vincenzoni, İtalyan senarist ve oyun yazarıdır. 1954 ve 2000 yılları arasında 65 film senaryosu yazmıştır. Bu sebeple sektörde kendisine "Senaryo Doktoru" lakabı verilmiştir. Yazarın Ölüm Atlısı, Signore & signori ve Bir Zamanlar Suç Vardı gibi yapıtları sinemaya uyarlanmıştır. Dünya sinemasında en çok Sergio Leone'nin Birkaç Dolar İçin (1965) ve 1966'daki İyi, Kötü ve Çirkin filmlerinin senaryo yazarlığıyla tanınıyor, ancak aynı zamanda bir dizi başka Spagetti Western filmi için de senaryolar yazmıştır.

"Barrel of a Gun", Depeche Mode'in ikinci albümü Ultra'tan bir şarkı.

"A Pain That I'm Used To", Depeche Mode'in ikinci albümü Playing the Angel'tan bir şarkı. Şarkı 12 Aralık 2005 tarihinde Mute Records tarafından yayınlandı.

<i>Bone Tomahawk</i>

Bone Tomahawk, yönetmenliğini ve senaristliğini S. Craig Zahler'in üstlendiği, Western, macera ve korku türlerindeki 2015 yapımı Amerikan filmi. Başlıca rollerinde Kurt Russell, Patrick Wilson, Matthew Fox ve Richard Jenkins'in yer aldığı film; mağaralarda ilkel bir yaşam süren yamyam bir topluluk tarafından kaçırılarak esir alınan kişileri kurtarma amacıyla dört kişilik bir grubun oluşturulup bu amaç doğrultusunda yola çıkması sonrasında yaşananları anlatır.

<i>Bir Zamanlar... Hollywoodda</i> Quentin Tarantino filmi (2019)

Bir Zamanlar Hollywood'da, yönetmenliği ve senaristliği Quentin Tarantino tarafından gerçekleştirilen, 26 Temmuz 2019'da vizyona giren Amerika Birleşik Devletleri yapımı sinema filmidir. 1969 yılında Los Angeles'ta geçmekte ve hızla değişen film endüstrisine uyum sağlamaya çalışan bir aktör ve dublörünün Sharon Tate cinayeti tehdidiyle karşılaşmasını konu almaktadır. Film, Quentin Tarantino'nun Hollywood'un altın çağının son anlarına yaptığı bir övgü olarak nitelendirilmektedir. Başrollerde Leonardo DiCaprio, Brad Pitt ve Margot Robbie oynamıştır.

<i>Benim Adım Hiç Kimse</i> 1973 yapımı film

Benim Adım Hiç Kimse, başrollerini Terence Hill ve Henry Fonda'nın paylaştığı, 1973 yapımı İtalyan/Fransız/Alman uluslararası ortak yapımı komedi spagetti western filmidir. Film, Tonino Valerii tarafından yönetildi ve senaryosu Sergio Leone'nin bir fikrine dayanıyordu. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından yapılmıştır. Filmin orijinal dili İtalyanca'dır.

Giulio Petroni, İtalyan yönetmen, yazar ve senaristtir. En çok Lee Van Cleef'in ilk başrollerinden biri olan spagetti western filmi Ölüm Atlısı (1967) ile tanınır. Ayrıca A Sky Full of Stars for a Roof (1968) ve Orson Welles ve Tomas Milian'ın başrollerinde oynadığı Tepepa (1969) filmleri öne çıkmaktadır.