İçeriğe atla

Ölçeyool Monguş

Ölçey-ool Monguş
Doğum22.12.1934
Akhem, Tuva Halk Cumhuriyeti, SSCB
Ölüm31.3.1996
MeslekYazar, şair
MilliyetTuva (Türk)

Ölçey-ool Kungaa-oğlu Monguş (Tıva Türkçesi: Өлчей-оол Куңгааевич Моңгуш) (22 Aralık 1934 - 31 Mart 1996) — Uluğhem yöresinde Ak-Hem'de (şimdi Çaa-Höl bölgesinde) doğmuştur. Tıva şair, yazar.

«Ulug-Hemnin çalgıgları» (Yenisey'in dalgaları) adıyla idare ettiği edebiyat derneğinin oluşturucusudur. SSCB-nin Yazarlar Birliği'nin üyeliğinde bulunmuştur.[1] Tıva Cumhuriyeti'nin Tuva Türkçesinde adlandırdığı «Şılgarangay küş-ajıl deeş» madalyasını hak etmiştir.

1934 yılının Aralık 22'sinde TAR-ın Uluğ Nehir adlı bölgesinin Ak-Hem köyünde doğmuştur. кожууннуң Ак-Хемге төрүттүнген. İlk öğrenimde iken bir kaza sonucu engelli olmuş, öğrenimini kendi kendine sürdürmüştür.

İlk şiirlerini 1950'li yıllar başında «Sıldısçıgaş» gazetesinde yayınlamıştır. «Çaa-Höldün aydınında» (1966), «Şiirler» (1971),[2][3] «Hööreerin çugaaları» (1971), «Kokpalar» (1975), «Süzüglelim» (1979), «Nazın» (1981), «Demisel» (1987), «Tanışpazım çeenner» (1993), «Tıva kiji» (1995), «Setkilimnin höönneri» (1996) adlı şiirler ve nesir antolojilerinin yazarı. A. Blok'un, Sergey Aleksandrovich Yesenin'in, A. Prokopyev'in, V. Telpugov'un eserlerini Tıva Türkçesine çevirmiştir.

Kaynakça

Kaynakça

  • Kitap «Tıva'nın Yazarları». 2000 yılı.
  • Literaturı Narodov Rossii: XX yy.: Sözlük / N. S. Nadyarnıh. — M.: Nauka, 2005. — С. 291-292. — 365 с. — 1100 tiraj. — ISBN 5-02-010208-3

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nalçik</span> Rusyada şehir

Nalçik, Rusya’nın güneyindeki Kuzey Kafkasya'da yer alan Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin başkentidir. Kafkas Dağları eteklerinde, 550 metre yükseklikte kurulmuştur. Kent, 150 km²’lik bir alana yayılır. Kentin 991 hektarlık bir yeşil alanı vardır. Nüfusu: 240.203 (2010).

<span class="mw-page-title-main">Aşık oyunu</span>

Aşık oyunu, koyunların ve keçilerin arka bacaklarında bulunan dört yüzlü kemikle oynanan bir oyun. Kadim çağlardan günümüze gelene kadar Türkistan ve Türkiye başta olmak üzere Türklerin yayıldığı tüm coğrafi bölgelerde bu oyuna rastlamak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Kislovodsk</span>

Kislovodsk. Stavropol Kray bölgesinde bulunan Rusya'ya bağlı bir şehir. Şehrin nüfusu 2002 yılı nüfus sayımına göre 129.788.

<span class="mw-page-title-main">Çaa göl (il)</span>

Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

Tuva Türkleri antroponimi — Tıva (Tuva) Türkleri tarafından kullanımı yaygın kişi adları çoğunlukla Türk dili, Tibet dili ve Rus dili menşelidir. Rusçadan da öbür Türk halklarında olduğu gibi faydalanılmıştır. Türkçe isimle birlikte Tibetçe eklentiler de görülür. Tıva dili, köken olarak Türk diline dayandığı için kişi adlarında Türk dili adların yaygın olduğu görülür. Misal olarak «Belek maa» — belek hediye manasına gelir. -maa eklentisi de Tibetçeden gelmiştir. Belekmaa şeklinde yazılır ve söylenir. Anay (Анай) 'kuzucuk', Belek 'armağan', Maadır (Маадыр) 'bahadır', Mergen (Мерген) 'bilge, akıllı', Çeçek (Чечек) 'çiçek', Чечен 'zarif' adları ve manaları böyledir.

Ulagan bölgesi — Altay Cumhuriyetinin idari birimi.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Mijit</span> Yazar

Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Adır-Kejig (köy)</span>

Adır Kejik - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde Azas beldesinde bir köy.

Anton Üyerjaa Batı Hemçik yöresindeki Höndelen'de doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustasıdır.

Dоrju Kuulаr, Tıva bilim insanı, profesör, edebiyat tarihçisi, eleştirmen ve filoloji bilimi doktoru. Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin önemli bilim insanlarından birisidir. Tıva Cumhuriyeti 20. YY Önemli Kişileri adlı kitabında adı geçer.

<span class="mw-page-title-main">Ondoy</span> Rusya, Altay Özerk Cumhuriyeti, Ondoy Rayonu, Ondoy muhtarlığına bağlı köy

Ondoy köyü — Rusya'da Altay Cumhuriyeti Ondoy rayonunda Ondoy muhtarlığına idaresine bağlı olan köy.

Ondoy kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti Ondoy rayonunda köy belediyesi. Yönetim merkezi — Ondoy köyü.

<span class="mw-page-title-main">Ashıs aymağı</span>

Ashıs aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

<span class="mw-page-title-main">Pii aymağı</span>

Pii aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

<span class="mw-page-title-main">Aldan Maadır (köy)</span>

Aldan Maadır - Rusya Tuva Cumhuriyeti Süt-Höl kojuununda köy.

Sebine Memmed kızı Almemmedova — Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Bakıhanov Adına Tarih Enstitüsünün “Azerbaycan'ın Sovyet Dönemi Tarihi” bölümünün arştırma görevlisi, Filoloji Bilimler Doktoru, Doçent.

<span class="mw-page-title-main">Yujiulü Mugulü</span>

Yuğlu-yuy, Mukhur veya Kurt olarak da bilinen Yujiulü Mugulü, Cücenler'in ilk hükümdarıydı. Çin kaynaklarında: "Wei Kitabı" ve "Kuzey Tarihi" şeklinde de bahsedilir. Gerçek ismi bilinmemektedir. Ölümünden sonra oğlu Yujiulü Cheluhui tahta geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ergek</span>

Ergek Tabiat Parkı, Güney Sibirya'da Krasnoyarsk Krayı'nın güneyinde yer almakta olan bölgesel öneme sahip bir doğal parktır. Özel koruma altındaki tabiat alanı olan tabiat parkı 4 Nisan 2005 tarihinde açılmıştır. Alanı 342.873 hektardır. Batı Sayan'daki Ergek dağ sırtının turizm merkezidir. Büyük Kebeje, Büyük Klüç, Taygiş, Yukarı Buyba, Orta Buyba ve Aşağı Buyba akarsularının kaynağında bulunur. Altay-Sayan ekolojik bölgesi doğa rezervleri ve milli parkları birliğine dahildir.

Lviv Ulusal Konseyi veya Merkez Ulusal Konseyi, Ulusal Komite üyelerinin girişimiyle 1848 Devrimleri sırasında Avusturya'nın Lviv'de kurulan ve Galiçya'da faaliyet gösteren Leh milliyetçi ve demokratik bir sivil toplum örgütüdür. İktidarı ele geçirmek için Galiçya'daki tüm konseylerin faaliyetlerini koordine etmeye çalışan Konsey, Galiçya'daki devrimci olaylarda aktif rol aldı.