İçeriğe atla

Öğrenci (öykü)

"Öğrenci"
YazarAnton Çehov
Özgün adı"Студент"
ÜlkeRusya
DilRusça
YayımlanmaRusskie Vedomosti
Basım tarihi16 Nisan 1894 (1894-04-16)

"Öğrenci" (Rusça"Студент"), ilk kez 16 Nisan 1894 tarihinde Russkiye Vedomosti gazetesinde yayımlanan Anton Çehov'a ait bir öyküdür. Öyküde soğuk bir Kutsal Cuma akşamında evine dönerken ateşin başında bulaşık yıkayan iki dul kadınla karşılaşan bir ilahiyat öğrencisini ele alır. Öğrenci, iki kadına kanonik İncil'de geçen Petrus'un İsa'yı reddedişine dair hikâyeyi nakleder ve anlatmayı bitirdikten sonra iki kadının derinden etkilendiğini fark eder ve bu da öğrenciyi tüm tarihin gerçek ve güzellik ile bağlantılı olduğu sonucuna götürür.

Dört sayfa olan "Öğrenci", Çehov'un en kısa öykülerinden biridir ve Çehov tarafından eserleri arasında en sevdiği olarak tanımlanmıştır. Eleştirmenler, kahramanın hikâyenin sonundaki bakış açısının Çehov'un bakış açısıyla örtüşüp örtüşmediği konusunda anlaşamamışlardır. Diğer eleştirel yorumlar, "Öğrenci"nin muntazam yapısına odaklanmış ve hem Petrus'un reddedişinde hem de öykünün genelinde kullanılan dilin önemine değinilmiştir. "Öğrenci", yoğunluk ve inceliği nedeniyle eleştirmenler tarafından övülmüştür.

Konu

Bir zangocun oğlu olan 22 yaşındaki ilahiyat öğrencisi İvan Velikopolski, bir Kutsal Cuma akşamında eve doğru yürürken yaşadığı sert rüzgârın, soğuğun ve karanlığın tarih boyunca Rurik, Korkunç İvan, Büyük Petro zamanında da hissedildiğini hayal eder. Yolda ilerlerken ikisi de dul kalmış bir anne ve kıza -Vasilisa ve Lukerya- denk gelir. Ateşin başında bulaşık yıkayan kadınların yanına sokulan İvan, kadınlara böyle soğuk bir gecede Havari Petrus'un da kendileri gibi kır ateşine yaklaşıp ısındığını söyler. Aniden On İki Çile İncili'nin okunup okunmadığını sorar ve Vasilisa, okuduklarını belirtir.

İvan, Petrus'un hikâyesini nakletmeye başlar ve hikâyeye göre İsa, horozlar ötmeden Havari Petrus'un kendisini üç defa tanımadığını önceden haber verir. Petrus, İsa'nın tutuklanmasının ardından onu takip eder ve İsa sorgulanırken avludaki bir ateşin etrafında duran bazı işçilerin yanına gidip oturur. İşçiler şüphelenerek Petrus'a İsa'yı tanıyıp tanımadığını üç defa sorar fakat Petrus, üç defa da İsa'yı tanıdığını reddeder. Bir horoz öter ve Petrus, ne yaptığını fark edince ağlar.

Anlatmasını bitiren öğrenci derin düşüncelere dalarken Vasilisa ağlamaya başlar ve Lukerya ise acıyla bakar. İvan, dulların yanından ayrılır ve evine doğru yürümeye devam ederken hikâyenin Lukerya'yı rahatsız ettiğini ve Vasilisa'nın ağlama sebebinin dokunaklı anlatışından değil de anlatılanın 19. yüzyılla ilgili olduğunu düşünür. Irmağı sal ile geçerken insanın yaşamına yön veren gerçek ve güzelliğin bugüne değin kesintisiz süregeldiğine ve dünyanın, herkesin yaşantısının başlıca dayanağı olduğuna inanır.

Yayım

Güçlü bir öksürük ile başa çıkan Anton Çehov, "çok sıkıcı" bulduğu Yalta'da bir aylık tatil yaparken "Öğrenci"yi yazdı.[1] Başlangıçta "Akşam" adını taşıyan hikâye, Russkie Vedomosti (Rus Haberleri) gazetesinin 104 numaralı sayısında 16 Nisan 1894 tarihinde yayımlandı. Eser, sadece dört sayfa uzunluğuyla Çehov'un en kısa öykülerinden biridir.[2][3][4][5][6] 1894'ün ilerleyen zamanlarında "Öğrenci", Masallar ve Öyküler (Povesti i rasskazyi) koleksiyonunda yeniden yayımlanmıştır. Bu baskıda Çehov, Vasilisa'nın neden ağladığını açıkladı, İvan'ın hikâyenin başlangıcında karanlık ve soğuğa tepkisini artırdı ve gerçek, güzellik ve insanlık tarihi arasındaki bağlantıyı daha net hale getirdi.[2] Çehov, metni düzenlerken metni kısaltmak yerine uzattı, bu da yazar için nadir bir durumdu.[3]

Çehov, İvan Bunin'e "Öğrenci"nin kendi kısa öyküleri arasında favorisi olduğunu söyledi.[1][7] L. M. O'Toole'a göre, Çehov'un kendi çalışmaları arasında yapısal olarak en mükemmel olduğunu düşündüğü hikaye de buydu.[8] Çehov, eserlerinin açıkça kötümser olduğu belirtildiğine "Öğrenci"yi karşı örnek olarak göstermiş ve eserini, kardeşi Alexander Çehov'a "iyimserlik manifestosu" olarak tanımlamıştır.[1][7]

Çehov, hikâyeyi 1899-1901'de Adolf Marks tarafından yayımlanan toplu eserlerinin sekizinci cildine dahil etti.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b c Hunter, Jefferson (Bahar 1980). "Three Versions of Peter's Denial". The Hudson Review. 33 (1). ss. 39-57. doi:10.2307/3850713. JSTOR 3850713. 
  2. ^ a b Chekhov, Anton (2002). Wilks, Ronald (Ed.). Ward No. 6 and Other Stories, 1892-1895. Londra: Penguin Books. s. 332. ISBN 978-0-14-044786-6. 
  3. ^ a b c Muratova, K. D. (1960). "Commentaries to Студент". The Works by A.P. Chekhov in 12 volumes. 7. Moskova: Khudozhestvennaya Literatura. s. 539. OCLC 493068886. 
  4. ^ Durkin, Andrew R. (1997). "Chekhov and the Journals of His Time". Martinsen, Deborah A. (Ed.). Literary Journals in Imperial Russia. Cambridge: Cambridge University Press. s. 240. doi:10.1017/CBO9780511665752.012. ISBN 978-0-521-13522-1. 
  5. ^ Narayan, Kirin (2012). Alive in the Writing: Crafting Ethnography in the Company of Chekhov. Chicago: University of Chicago Press. s. 107. doi:10.7208/chicago/9780226567921.001.0001. ISBN 978-0-226-56818-8. 
  6. ^ McSweeney, Kerry (Spring-Sonbahar 2004). "Chekhov's Stories: Effects or Subtexts?". Modern Language Studies. 34 (1-2). ss. 42-51. doi:10.2307/4150055. JSTOR 4150055. 
  7. ^ a b Shcherbenok, Andrey (Yaz 2010). "'Killing Realism': Insight and Meaning in Anton Chekhov". The Slavic and East European Journal. 54 (2). ss. 297-316. JSTOR 41430446. 
  8. ^ O'Toole, L. M. (Ocak 1971). "Structure and Style in the Short Story: Chekhov's Student". The Slavonic and East European Review. 49 (114). JSTOR 4206321. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anton Çehov</span> Rus oyun ve öykü yazarı

Anton Pavloviç Çehov, Rus oyun ve kısa öykü yazarıdır. Tarihte kısa öykü alanında en iyi yazarlar arasında sayılmaktadır. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretmiş ve en iyi kısa öyküleri, yazarlar ve eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır. Çehov, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anılmaktadır. Çehov, edebî kariyerinin çoğunda tıp doktoru olarak çalışmış ve "Tıp benim nikâhlı karım, edebiyat ise metresim." sözlerini dile getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Reşat Nuri Güntekin</span> Türk roman, öykü ve oyun yazarı

Reşat Nuri Güntekin, Milli Edebiyat Döneminde önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece, Yaprak Dökümü ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış Türk roman, öykü ve oyun yazarıdır. Müfettişlik görevi ile Anadolu'da gezdiği için Anadolu insanını yakından tanımıştır. Eserlerinde Anadolu'daki yaşamı ve toplumsal sorunları ele almış; insanı insan-çevre ilişkisi içinde yansıtmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Michelangelo</span> İtalyan sanatçı, mimar ve şair (1475–1564)

Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni, İtalyan rönesans dönemi ressam, heykeltıraş, mimar ve şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Pavlus</span> Erken Hristiyan din adamı ve misyoner (MS y. 5–65)

Pavlus veya Tarsuslu Saul, İsa'nın vaazlarını ve öğretilerini 1. yüzyıl dünyasında pagan inanışındaki Roma dünyasına öğreten bir Hristiyan elçi. Hristiyan olmadan önce tutuculuklarıyla tanınan Ferisilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan</span> Hristiyanlık dinine mensup kimse

Hristiyanlar, İsa Mesih'in yaşamına ve öğretilerine dayanan tek tanrılı bir İbrahimi din olan Hristiyanlığı takip eden veya ona bağlı kalan insanlardır. Hristiyan sözcüğü, Kutsal Kitap'taki İbranice terim māšîaḥ'ın (מָשִׁיחַ) çevirisi olan Koine Grekçesindeki Kıristós'tan (Χριστός) türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sistina Şapeli</span> Romada şapel

Sistina Şapeli Vatikan'da, Papa'nın resmi ikametgâhı Apostol Sarayı'nda bulunan bir şapeldir. Esasen Cappella Magna olarak bilinen şapel, adını onu 1477 – 1480 yılları arasında restore eden Papa IV. Sixtus'tan aldı. O zamandan bu yana şapel hem dînî, hem sivil papalık etkinliklerine ev sahipliği yapan bir yer oldu. Günümüzde papalık seçimlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Sistina Şapeli'nin şöhreti büyük oranda iç mekânını süsleyen fresklerden gelmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Michelangelo tarafından yapılan Sistina Şapeli tavanı ve Son Hüküm'dür.

<span class="mw-page-title-main">Mark Twain</span>

Samuel Langhorne Clemens, daha çok takma adı Mark Twain olarak bilinir, Amerikalı mizahçı, satirist, roman yazarı, yazar ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Chinua Achebe</span> Nijeryalı romancı, şâir, profesör ve eleştirmen

Albert Chinualumogu Achebe, daha çok Chinua Achebe ismiyle tanınan Nijeryalı romancı, şâir, profesör ve eleştirmen. Modern Afrika literatüründe yazılmış en geniş kapsamlı kitaplardan biri olan Things Fall Apart (1958) adlı eseri ile tanınır. Bu onun ilk kitabıdır. Türkçeye Ruhum Yeniden Doğacak ismiyle çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Babil Kulesi</span> Dünyanın yedi harikasından biri

Babil Kulesi, Tevrat'ta ve dünyanın birçok bölgesinde yerel efsanelerde bahsi geçen, Tanrı'ya ulaşmak için inşa edilen kule. Kur'an'da da benzer ama farklı bir hikâye geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ligeia</span>

"Ligeia", Edgar Allan Poe'nun erken dönem öykülerinden biri. İlk defa 1838'de yayımlanan öykü, isimsiz bir anlatıcı ile Ligeia adındaki güzel ve kuzgun saçlı eşi hakkındadır. Hastalanan Ligeia, Fatih Kurtçuk adında bir şiir yazar ve ölmeden hemen önce, Joseph Glanvill'in insanın sadece irade yoluyla hayatta kalabileceğine dair bazı sözlerini sayıklar. Eşinin ölümünün ardından isimsiz anlatıcı, Leydi Rowena ile evlenir. Leydi Rowena da hastalanıp ölünce çılgına dönen anlatıcı, gece boyunca kadının cesedi yanında kalır. Sonunda Rowena yavaş yavaş dirilmeye başlar ama aynı zamanda Ligeia'ya dönüşür. Öykü, anlatıcının afyon etkisiyle gördüğü bir düş olabileceği gibi, kimi görüşlere göre Poe'nun hiciv amacıyla yazdığı bir öykü de olabilir. İlk olarak The American Museum isimli dergide yayınlanan öyküyü Poe, hayatı boyunca defalarca gözden geçirmiş ve yeniden yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ann Beattie</span> Amerikalı kısa hikâye ve roman yazarı

Ann Beattie, Amerikalı kısa hikâye ve roman yazarı. Kısa hikâyeleri için American Academy of Arts and Letters'den ödül ve PEN American Center'den Malamud Award'ı aldı.

<i>Zaman Makinesi</i>

Zaman Makinesi, H. G. Wells'in 1895 yılında yayınlanan bir bilimkurgu romanıdır. Kitap zaman makinesinin kullanıldığı ilk eserlerden biri olduğu için bilimkurgu edebiyatı için oldukça önemlidir. Aynı ada sahip iki filme de uyarlanmıştır. İlk televizyon uyarlaması BBC tarafından,1950'lerde yapılmış, daha sonra 1960'ta yönetmen George Pal tarafından sinemaya uyarlanmıştır. 2002'de yazarın torunu yönetmen Simon Wells bu filmin yeniden çevrimini çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Korolenko</span> Rus yazar

Vladimir Galaktionoviç Korolenko, Rus ve Ukraynalı kısa öykü yazarı, gazeteci, insan hakları savunucusu ve Hümaniteryan. En iyi bilinen eseri, kısa roman Kör Müzisyen (1886) yanında ve Sibirya'daki sürgün deneyimine dayanan çok sayıda kısa öykülerdir. Korolenko, Çarlık rejiminin ve son yıllarında Bolşeviklerin güçlü bir eleştirmen oldu.

<i>Altıncı Koğuş</i> Rus yazar Anton Çehov tarafından 1892 yılında yayınlanan öykü

Altıncı Koğuş, Anton Çehov'un 1892 tarihli kısa öyküsü. İlk olarak dönemin en popüler Rus dergilerinden olan Russkaya mysl'nin kasım sayısında yayımlandı ve oldukça ilgi gördü. Çehov bu eserinde eğitimli bir akıl hastası olan İvan Dmitriç ile Doktor Andrey Yefimıç ekseninde iki farklı insan tipi çizmektedir. Ülkenin sorunlarıyla ilgilenmeyerek seyirci kalmayı tercih eden kişilere yönelik eleştiriler, ölüm ve ölümsüzlük, tanrının varlığı veya yokluğu, yozlaşan memurlar, kitap okuma alışkanlığı ve empati gibi konularda çok sayıda iç ve karşılıklı konuşmalara da yer vermiştir. Kaynaklara göre Vladimir Lenin de bu öyküyü okumuş ve etkilenerek kendisini bu koğuşa kapatılmış gibi hissettiğini söylediği anlatılmaktadır.

"Küçük Köpekli Kadın", Anton Çehov'a ait bir hikâyedir. İlk defa 1899 yılında yayımlanan öyküde Yalta'da yalnız başlarına tatil yaparken tanışan mutsuz bir evliliği olan Moskovalı bankacı Dimitri Dimitriç Gurov ile evli bir kadın olan Anna Sergeyevna Von Diderits'in arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Hikâye dört bölümden oluşuyor: I. bölüm Yalta'daki ilk buluşmayı, II. bölüm ilişkinin tamamlanışıyla Yalta'daki kalan süreyi, III. bölüm Gurov'un Moskova'ya dönüşüyle Anna'nın yaşadığı şehre gidişini ve IV. bölüm Anna'nın Moskova'yı ziyaret edişini ele almaktadır. "Küçük Köpekli Kadın", Çehov'un en bilinen hikâyesidir. Örneğin Vladimir Nabokov, eseri bugüne kadar yazılmış en büyük hikâyelerden biri olarak görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mona Caird</span>

Alice Mona Caird bir İngiliz romancı ve deneme yazarıdır. Feminist yazıları ve görüşleri 19. yüzyılın sonlarında tartışmalara yol açtı. Aynı zamanda hayvan hakları ve sivil özgürlüklerin savunucusuydu ve Yeni Kadın'ın kamusal alandaki çıkarlarının geliştirilmesinde rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Bolognalı Katerina</span> İtalyan rahibe, mistik, tarikat kurucusu, eski İtalyan yazar, öğretmen ve ressam (1413-1463)

Bolognalı Katerina [Caterina de' Vigri], İtalyan rahibe, mistik, tarikat kurucusu, eski İtalyan yazar, öğretmen ve ressam. Catherine de' Vigri, 1712 yılında resmen azizleştirilmeden önce, ana vatanı Bologna'da yaklaşık üç yüzyıl boyunca hürmet gördü. 1712 yılında Katolik Kilisesi tarafında Azize olarak ilan edildi. Caterina de' Vigri'nin Azizler takvimindeki anma günü 9 Mart'tır.