İçeriğe atla

Öök, Tıva

Koordinatlar: 52°04′K 94°21′D / 52.067°K 94.350°D / 52.067; 94.350
Öök akarsuyu
өөк (Tıvaca)
Konum
Ülke(ler)3000 km²
Genel bilgiler
AğızBüyük Yenisey, 678,6 m.
Uzunluk143 km

Öök (Rusça: Уюк, Uyük) - Tıva Cumhuriyetinde merkezi Turan şehri olan Piy Hem bölgesinde bir akarsu. Yenisey akarsuyunun kollarından birisidir. Vadisi arkeolojik açıdan zengindir.

Sözkökü

Tıva Türkleri'nin Öök dediği bu akarsu, Rusçaya Uyuk olarak geçmiştir. Tıvaca'da düğme,[1] buton anlamına gelir. Akarsu dolayı, tarihi yönden önemli arkeolojik buluntulara sahne olmuştur. Kollarından Turan akarsuyunun sağ tarafında yazılıtaş anıtları bulunmuştur. Taşlardaki tarihi bilgiler bu akarsuyun adının Egük Katun adından dolayı Egük akarsuyu olduğunu vermektedir. Eğük (veya Egök) sözü zamanla değişerek Öök halini almıştır. Kıvrımlı, dolambaçlı, eğimli, eğik, sarmal anlamlarına gelir.[2] Tıva Türkçesinde eeger (eek-) sözü eğrilmek, viraj, ; eetpek, kıvrım demektir.[3]

Özellikler

Beğ akarsuyu manasındaki Biy-Hem'in kollarından Öök akarsuyu'nun uzunluğu — 143 km, havza alanı ise — 3000 km².[4]Turan-Öök havzası olarak da bilinen akarsu bölgesi tabii peyzajı ile arkeolojik anıtları, Arjaan Öök kültürü, höyükler, runik yazılar, taş heykeller ve steller ile bilhassa Türk kültürü yönünden büyük bir öneme sahiptir.[5]

Görünümler

  • Arjaan köyü, Tıva Cumhuriyeti
    Arjaan köyü, Tıva Cumhuriyeti
  • Hakanlar vadisi kurganı, Arjaan köyü, Tıva Cumhuriyeti
    Hakanlar vadisi kurganı, Arjaan köyü, Tıva Cumhuriyeti

Kaynakça

  1. ^ Tuvaca- Türkçe Sözlük, D.Monguş. 2005. Kızıl
  2. ^ Tuva Toponomik Sözlüğü. B. Ondar. 2007, Kızıl. s. 334
  3. ^ Tuvaca Türkçe Sözlük, D. Monguş. Kızıl. s.310
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üyük, Gölpazarı</span>

Üyük, Bilecik ilinin Gölpazarı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şagaan-Arıg</span>

Şagaan Arıg Tuva Cumhuriyeti'nde 1945 yılından beri Ulug-Hem İli'nin yönetim merkezidir. Yenisey akarsuyunun sol tarafında yer alır. Kızıl şehrinin batısına 115 kilometre (71 mi) mesafededir.

<span class="mw-page-title-main">Biy-Hem (il)</span>

Biy-Hem ili, Tuva Cumhuriyeti'nde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi Turan şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ulug-Hem (il)</span>

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

Hamsıra —, Tuva Cumhuriyetinde, Biy-Hem de denilen Büyük Yenisey akarsuyunun bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Ulan-Ude</span> Rusyada şehir

Ulan Ude, Rusya'nın Sibirya bölgesindeki, Buryat Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti. Batısında, Baykal Gölü, Irkutsk, güneyinde Moğolistan yer almaktadır. Trans Sibirya Demiryolu'nun bir durağını oluşturan şehir, 51.83 enlem, 107.61 boylamındadır.

Kejege dağ - Tıva Cumhuriyeti Erzin kojuununda kutsi yerlerinden bir yer, giriş ağzında bir ılıca olan dağ içinde girilecek kuylançak bir kapı bulunmakta, eşikten geçince yuvarlak şekilde gözükmektedir. Dağ üzerinden bakıldığında, örülmüş bir örgü gibidir. Tsagaan-Tologoy sınır karakolundan uzak değildir. Kejege dağ, Tıva Cumhuriyeti için yerli "Dokuz Hazine" diye kutsal, hayranlık uyandıran yerler arasında bahsedilen listede yer almaktadır. Erzin kojuunundaki Narın köyü yakınındadır.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

Eerbek akarsu - Tıva Cumhuriyetinin ortasında Kızıl bölgesinde Yenisey akarsuyunun kollarından bir akarsu.

Busın veya Busein - Tıva Cumhuriyeti ve Moğolistanda bir akarsu.

Öök - Güney Sibirya'da toponim:

<span class="mw-page-title-main">Narın (akarsu)</span>

Narın, - Tıva Cumhuriyeti Erzin bölgesi ve Moğolistanda uluslararası akan bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili içinden geçer.

Çaahöl akarsuyu - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Yenigöl ilinde küçük bir akarsu.

Şagaan Arıg akarsuyu- Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Uluğ Kem ilinde Şagaan Arıg şehri yakınında Yenisey akarsuyunun sol kollarından bir akarsu. Hula ve Şvelig, Şagaan-Arıg'ın öbür varyantlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Yenisey (akarsu)</span> Güney Sibiryada akarsu

Küçük Yenisey akarsuyu veya Kaa-Hem - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti alanında Yenisey akarsuyunun ana kollarından bir akarsu. Akarsu uzunluğu 680 km, havzası 58.700 km²dir.

Kurttug Şivi veya Kurtluk Şibi, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde Krasnoyarsk krayı sınırında dağ.

Öök veya Eğik, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde dağ.

Torgalıg, Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug Hem kojuununda bir köy. Torgalıg beldesinin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tal (köy)</span>

Tal — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Balıklı beldesinin merkezi olan köydür.

Turan — Rusya'da Tıva Cumhuriyetinde Piy-Hem bölgesinde bir akarsu. Öök akarsuyunun sol koludur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.