Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.
Latin veya Romen harfleri, kökeni antik Roma tarafından Eski Latinceyi yazmak için kullanılan Latin alfabesine dayanan bir yazı sistemidir. ISO tarafından belirlenmiş standart modern Latin alfabesinde 26 harf bulunur. Latin harfleri şu anda dünyada en yaygın kullanılan yazı sistemidir.
Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.
Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.
Tecvid, Kıraat ilmi içinde yer alan, Kur'an okuma usulü ve ilmidir.
Ss, Türk alfabesinin 22. harfidir. Latin alfabesinin ise 19. harfidir. Türk dilinde se diye telaffuz edilir.
Â, Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerin ve eklerin telaffuzunu Türkçeye uyarlamak için kullanılır. Â harfiyle başlayan kelimeler de vardır: Âkif, Âdem, âlem, âmâ gibi. Şapkalı a genellikle l, k ve g, h ünsüzlerinden sonra kullanılır. Hâlâ, dergâh, rüzgâr, dükkân, kâgir, kâğıt, kâtip, kâr, kâse, Mevlâ, hâl, mekân, mükâfat, yâr, Kâbe, Hakkâri gibi. Uzun okunması gereken diğer ünlüler için kullanılmaz. Fakat kalın okunması gereken k ve g harflerinden sonra gelen uzun a ^ imi almaz. Kasım (Bey), kanun vb. Â harfi Türkçenin her yerinde egemen olmasına rağmen, resmî alfabede yer almaz.
Alfa Yunan alfabesinin ilk harfidir. Türkçedeki /a/ sesine karşılık gelir. Alfa, Fenike Alfabesi'nin ilk harfi, alef 'ten türetilmiştir. Türkçe alfabe kelimesi de Yunancanın ilk iki harfi olan Alfa ve Betadan gelir.
Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.
Yot ya da kısa i,, Kiril alfabesinin 11. harfidir. Damaksıl sürtünmesiz ünsüz (dinle) sesini göstermek için kullanılır. Kullanılan romanizasyon sistemine ve incelenmekte olan Slav diline bağlı olarak, ⟨y⟩, ⟨j⟩, ⟨i⟩ veya ⟨ĭ⟩ olarak romanize edilebilir.
Áá birçok dilde vurgulu A olarak kullanılır. Aynı zamanda pek çok dilde sesli harfin uzatılmasını sağlar.
Ê, ê Gagavuzca, Kürtçe, Zazaca ve Vietnamca'da kullanılan bir harftir. Ayrıca "e" harfinin değişik bir biçimi olarak Fransızca, Portekizce ve Galce'de de bulunur.
Vurgu; dil biliminde, bazı hecelere veya sözcüklere daha fazla önem yüklemektir. Sözlü anlatımlarda vurgulanan hece ya da sözcük diğerlerinden farklı tonlanır.
Íí, birçok dilde vurgulu İ harfidir ve sesli harfin uzatılması ile sağlanır. Kullanımı yine de dilden dile farklılık gösterir.
Zı (ظ), Arap alfabesinin on yedinci harfi. Ebced hesabındaki değeri 900'dür. Şemsî harflerdendir.
Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Aküt veya vurgu işareti (´) Latin, Kiril ve Yunan betiklerine dayalı alfabeler ile birçok modern yazı dilinde kullanılan aksan işaretidir. Sesli harfler üzerine konulan aksan işareti olarak da geçer. Asıl olarak Fransızca kökenli bir kelimedir ve Fransızca yazılışı Accent aigu şeklindedir.
Ortak Türk Alfabesi, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak ve aynı kaynaktan çıkanlar sınıflandırılarak tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir. Henüz ortak bir biçime ulaşılamamış olmasına rağmen büyük oranda şekillenmiştir.
Úú, vurgulu U harfidir. Vurgu pek çok dilde sesli harfin uzatılması ile sağlanır.
Grav aksan, aküt aksanın sola yatık versiyonudur. Birçok farklı dilde kullanılır. Evrensel bir anlamı yoktur; ve vurguyu, tonu veya ünlü niteliğini gösterebilir.