İçeriğe atla

É

Latin alfabesi
Éé harfi
Éé
Éé

Éé sağa yatık olan akute imi'nden oluşur. Pek çok dilde sesli harfin uzatılmasını sağlar veya kelimelerde vurguyu gösterir. Yine de kullandığı dile bağlı işlevi değişmektedir.

Değişik Dillerdeki Kullanımı

Macarca, İzlandaca, Kaşubyan, Çekçe, Slovakça ve Uygurca'da bulunan bir harftir. Ayrıca "e" harfinin değişik bir biçimi olarak Katalanca, Fransızca, İrlandaca, İtalyanca, Oksitanca, Portekizce, İspanyolca ve Vietnamca'da da bulunur.

İtalyanca

İtalyanca kelimelerde e harfi bir taraftan eş sesli kelimeleri diğer kelimelerden ayırt ederken, diğer yandan kelimelerin aksanlı okunduğunu gösterir. Örneğin: scimpanzé

İspanyolca, Portekizce

Kelimede vurgunun e harfinde olduğunu gösterir. Özel bir ses vermediği için bu iki dilin alfabelerinde bağımsız bir harf olarak görülmez.

İzlandaca

İzlanda alfabesi'nin 8. harfidir ve /jɛː/ sesini temsil eder.

Macarca

Macar Alfabesi'nin 2. harfidir ve /eː/ sesini temsil eder.

Çekçe ve Slovakça

Çek ve Slovak Alfabeleri'nin 12. harfidir ve /ɛː/ sesini temsil eder.

Kaşubyan

Kaşubyan Alfabesi'nin 8. harfidir ve /ɛ/ sesini temsil eder.

Uygurca

É harfi Uygur Latin Alfabesi'nde /e/ sesini temsil eder.

Karakter Haritası

CharsetUnicodeISO 8859-1, 2, 3, 4, 9, 10, 13, 14, 15, 16
Majuscule ÉU+00C9C9
Minuscule éU+00E9E9

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

  • Vurgu işareti
ISO temel Latin alfabesi
AaBbCcDdEeFfGgHhIiJjKkLlMmNnOoPpQqRrSsTtUuVvWwXxYyZz
Özel işaret almış E harfi
ÉéÈèĔĕÊêẾếỀềỄễỂểĚěËëẼẽĖėȨȩḜḝĘęĒēḖḗḔḕẺẻȄȅȆȇẸẹỆệḘḙḚḛɆɇ
Vurgu işaretini kullanan harfler
ÁáǼǽĆćÉéǴǵÍíḰḱĹĺḾḿŃńÓóǾǿṔṕŔশÚúẂẃÝýŹź

tarih •paleografitüretimler •diyakritik •noktalamarakamlarharf listesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk alfabesi</span> Türkçenin yazımında kullanılan alfabe

Türk alfabesi, Türkçenin yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 1 Kasım 1928 tarihli ve 1353 sayılı yasayla tespit ve kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Latin harfleri</span> Antik Roma tarafından Latince yazmak için kullanılan yazı sistemi

Latin veya Romen harfleri, kökeni antik Roma tarafından Eski Latinceyi yazmak için kullanılan Latin alfabesine dayanan bir yazı sistemidir. ISO tarafından belirlenmiş standart modern Latin alfabesinde 26 harf bulunur. Latin harfleri şu anda dünyada en yaygın kullanılan yazı sistemidir.

Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Türk yazısı</span> Türk dillerinin yazılması için kullanılmış ilk yazı düzeni

Orhun, Göktürk ya da Köktürk alfabesi, Göktürkler ve diğer erken dönem Türk kağanlıkları tarafından kullanılmış, Türk dillerinin yazılması için kullanılmış ilk yazı sistemlerinden biridir. Alfabe, 4'ü ünlü olmak üzere 38 damga (harf) içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiril alfabesi</span> Slav dillerinin kullanımında rol oynayan bir alfabe

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uygurca</span> Uygur Türkçesi

Uygurca veya Yeni Uygurca, Uygurlar tarafından konuşulan, Türk dillerinin Uygur grubunda yer alan bir dil.

K-k, Türk alfabesinin 14. harfidir. Türkçede bu harfin işaret ettiği ses ke denilerek isimlendirilir. Sıklıkla, harfin işaret ettiği ses ka denilerek isimlendirilir, ancak TDK'ye göre bu isimlendirme yanlıştır. Bu durumda sesin ince ve kalın şekilleri vardır. Fonetik bakımdan kalın seslilerle birlikte art damak, ince seslilerle birlikte ön damaktan çıkarılan süreksiz ve sert bir sessiz harf olduğundan sesli-sessiz uyumunu gerektirir. Türkçe kelimelerde bu harfin kullanım sıklığı % 4,71'dir. Arap alfabesine dayalı Göktürk, Uygur ve Osmanlı alfabelerinde iki ayrı harf ve ses olarak kaf ve kef yerine bugünkü Türkçede k kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ü</span> Latin alfabesinde harf

Ü, Latin alfabesinde bir harftir. Almanca, Türkçe, Macarca, Azerice, Türkmence, Uygurca, Tatarca, Estonca dillerinde kullanılır. Bu dillerin hepsinde /y/ sesini temsil eder. Ayrıca İspanyolca, Fransızca, Katalanca gibi bazı Lâtin dillerde ise u sesinin ayrıca telaffuz edildiğini göstermek için kullanılır. Ä ve Ö harflerini kullanan Fince ve İsveççe dilleri, Ü harfinin yerine aynı sesi vermek için Y harfini kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Ayırıcı im</span>

Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.

Áá birçok dilde vurgulu A olarak kullanılır. Aynı zamanda pek çok dilde sesli harfin uzatılmasını sağlar.

Ë, ë Arnavut ve Kaşubyan alfabelerinde bulunan bir harftir. Ayrıca Felemenkçe, Fransızca ve Lüksemburgca'da da kullanılır.

Ê, ê Gagavuzca, Kürtçe, Zazaca ve Vietnamca'da kullanılan bir harftir. Ayrıca "e" harfinin değişik bir biçimi olarak Fransızca, Portekizce ve Galce'de de bulunur.

Íí, birçok dilde vurgulu İ harfidir ve sesli harfin uzatılması ile sağlanır. Kullanımı yine de dilden dile farklılık gösterir.

Heta(Ͱ) Yunan alfabesi harfi olan Eta (İta)'nin eski adı idir. Arkaik Yunan alfabesinde, Η veya olarak yazılan harf, klasik ve modern Yunancan'nın İta harfi gibi sesli harf olarak değil, net Latin "H" harfi gibi sessiz harf olarak kullanıldı. Daha sonra, /ē/ sesini temsil eden sesli Η geliştiği zaman, bazı Yunan lehçesinde, (Ͱ) olarak yazılan ve /h/ sesi temsil eden yeni bir simge bulundu. Şimdi de, "heta" adı hem orijinal sessiz "H" için de, hem yeni Ͱ harfi için de kullanılıyor.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Aküt veya vurgu işareti (´) Latin, Kiril ve Yunan betiklerine dayalı alfabeler ile birçok modern yazı dilinde kullanılan aksan işaretidir. Sesli harfler üzerine konulan aksan işareti olarak da geçer. Asıl olarak Fransızca kökenli bir kelimedir ve Fransızca yazılışı Accent aigu şeklindedir.

Óó, vurgulu O harfidir. Vurgu pek çok dilde sesli harfin uzatılması ile sağlanır.

Ortak Türk Alfabesi, Türk dillerindeki asal sesler esas alınarak ve aynı kaynaktan çıkanlar sınıflandırılarak tüm harflerin gösterildiği bir sistemdir. Henüz ortak bir biçime ulaşılamamış olmasına rağmen büyük oranda şekillenmiştir.