İçeriğe atla

Çuy Vadisi

Tokmok yakınlarındaki Çuy Vadisi

Çuy Vadisi, (Kırgızca: Чүй өрөөнү) kuzey Kırgızistan ve güney Kazakistan arasında Çuy Nehrinin baştan sona aktığı 15 ile 100 km arasında değişen genişlikte, kuzeybatı yönünde v-biçiminde açılan dağlar arasındaki çukurca bir arazi veya geçit, koyaktır.[1]

Vadi, nehrin hem Kırgızistan, hem de Kazakistan tarafında tarımcılığa çok elverişlidir. Bu özelliklerinden dolayı, değişik çağlarda değişik uygarlıklara ev sahipliği yapmış bereketli bir ovadır. Göçebe Türk boyları tarafından dikilmiş, Kırgızistan'daki balbalların hemen hepsi bu vadide dağılıdır ve Türklerin yanı sıra, Soğdlar da yörede yaşamışlardır.

Kaynakça

  1. ^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bişkek</span> Kırgızistanın başkenti

Bişkek, Kırgızistan'ın başkentidir. 1878 yılında kurulan kentte, 2023 sayımına göre 1.104.742 kişi yaşar. Kent, Sovyetler Birliği döneminde, Bolşevik askeri önderlerinden Mihail Frunze'nin anısına Frunze adıyla anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan</span> Orta Asyada yer alan bir ülke

Kırgızistan, resmî adıyla Kırgız Cumhuriyeti, Orta Asya'daki bir ülkedir. Kırgızistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletlerinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde Kazakistan; batıda Özbekistan, güneybatıda Tacikistan ve güneydoğuda Çin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fergana Vadisi</span>

Fergana Vadisi, Orta Asya'da Özbekistan'ın doğusunu, Kırgızistan'ın güneyini ve Tacikistan'ın kuzeyini kapsayan vadi.

<span class="mw-page-title-main">Tanrı Dağları</span> Orta Asyada yer alan sıradağlar

Tanrı Dağları ya da Tien-Şan, Orta Asya'da bulunan büyük dağ sistemlerinden birini oluşturan sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">İli Nehri</span>

İli,, Orta Asya'da Kazakistan ve Uygur Özerk Bölgesi'nin batı bölümlerinden geçen bir nehirdir. 815 kilometresi Kazakistan sınırlarında olmak üzere, toplam 1439 kilometre uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Balasagun</span>

Balasagun, Eski Çağ'da Soğdiana, günümüzde Kırgızistan'da, Çu Nehri vadisinde Bişkek ile Issık Gölü arasında tarihî bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Vadi</span> coğrafyada tepeler arasındaki alçak alan

Vadi ya da koyak, akarsuyun içinde aktığı, kaynaktan ağıza doğru sürekli inişi bulunan ve birkaç kilometre ile binlerce kilometre arasında olabilen coğrafi alandır. Kısaca vadi, iki dağın arasında zamanla oluşan çukurluktur. Vadiler, akarsuların yaptığı aşınmayla yanlamasına, derinlemesine gelişir. Genellikle dağ ya da tepelerle çevrelenirler.

İli Türkçesi, 1982 yılı verilerine göre İli vadisinde Gulca şehri yakınında 120 konuşanı bulunan bir Türk lehçesidir. Çin'de ve olasılıkla Kazakistan'da konuşulmaktadır. Bu lehçeyi, Kazak Özerk İli bölgesinde ihtiyar kişiler konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Orta Asya Birliği</span>

Orta Asya Birliği, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan olmak üzere beş eski Sovyet Orta Asya cumhuriyetlerini kapsayan, 26 Nisan 2007 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından önerilip kurulan bir örgüttür. Bugüne kadar Kazakistan ve Kırgızistan devlet başkanları iki devlet arasında bir "Uluslararası Yüksek Kurulu" oluşturmak için bir anlaşma imzaladı. Buna ek olarak Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan, Ebedi Dostluk Antlaşması imzalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan coğrafyası</span>

Kırgızistan, Orta Asya'da, Çin'in batısında karayla çevrili bir ülkedir. Orta Asya'nın yeni bağımsız ülkelerinin en küçüğü olan Kırgızistan, yaklaşık 198,500 kilometrekarelik yüzölçümüyle Türkiye Cumhuriyeti'nin Doğu Anadolu Bölgesi ile hemen hemen aynı büyüklüktedir. Millî toprakları yaklaşık olarak doğudan batıya 900 kilometre, kuzeyden güneye 410 kilometre halinde erişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Seyhun</span> Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistandan geçen bir akarsu

Seyhun veya Siriderya, Orta Asya'da bir nehirdir. Ceyhun nehri ile birlikte tarihi Maveraünnehir bölgesini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Suyab</span>

Suyab, tarihi İpek Yolunda Kırgızistan başkenti Bişkek'in 60 km kuzeydoğusunda ve Tokmok'ın 6 km güneydoğusunda, Çuy Vadisinde konumlanan tarihi bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Çu Nehri</span> Rusya, Kazakistan ve Kırgızistanda bir ırmak

Çu veya Çuy Nehri, kuzey Kırgızistan ve güney Kazakistan'dan akan, ortalama uzunluğu 1,186 kilometre olup Kırgızistan'nın en uzun nehridir.

Fergana olayları, Özbekistan'ın Fergana vadisi bölgesinde 1-5 Haziran 1989 tarihleri arasında çıkan ve yaklaşık 100 bin Ahıska Türkünün Özbekistan'dan göç etmesiyle sonuçlanan olaylardır.

<span class="mw-page-title-main">Koçkor Vadisi</span>

Koçkor Vadisi, Kırgızistan'da Narın vilayetine bağlı, Issık Gölü'ne yakın, kendisi ile aynı adı taşıyan Koçkor İlçesi sınırları içinde bulunmaktadır. Burası deniz seviyesinden 1900 - 2200 metre arasında değişen yükseklikte ve uzunluğu yaklaşık 80 km, genişliği ise 20 km civarında olan, kuzey ve kuzey-batıdan Kırgız Ala dağları, güneyden Cumgal ve doğudan Teskey Ala dağları ile çevrelenmiş bir ovadır. Batısında Celal-Abad İli ve Fergana vadisi ile sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Ala-Arça Nehri</span>

Ala-Arça Nehri, Kırgızistan'da Çuy İli, Alamudun ilçesinde bir nehirdir. Bu nehir 78 km uzunluğunda ve havza alanı 233 km² kapsar. Nehir Ala-Arça Milli Parkı ile Bişkek şehrinden akar. Bu nehir Çuy Vadisindeki Çu Nehri'nin sol kaynak koludur. Ala-Arça nehir havzasında Kaşka-Suu, Baıtık, Orto Say gibi yerleşim yerleri bulunur.

Kırgızistan Cumhuriyeti Hükûmeti belirli ülkelerin vatandaşlarına vize almak zorunda kalmadan turizm veya iş amaçlı seyahatlerde Kırgızistan'a ziyareti sağlamaktadır. Şubat 2014 tarihinde Dışişleri Bakanlığı, 44 ülke vatandaşlarına vizesiz rejimi ortadan kaldıran bir kanun teklifi verdi. Bu ülke vatandaşları 2012 yılında vizesiz listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çuy ilçesi</span>

Çuy İlçesi ; Kırgızistan'ın Çuy İli'ndeki ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Kiçi-Kemin Nehri</span> Kırgızistan ve Kazakistanda bir nehir

Kiçi-Kemin, Kırgızistan'ın Çuy İli'nin Kemin İlçesi'nde ve Kazakistan'ın Jambıl Eyaleti Korday İlçesi'nde bulunan bir nehirdir. Çuy Vadisi'ndeki Çu Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (Çu)</span> Kırgızistan ve Kazakistanda bir nehir, Çu Nehrinin sağ kolu

Aksu Kırgızistan'ın Çuy İli‘ne bağlı Moskova ilçesi ve Kazakistan‘ın Jambıl Eyaleti'ne bağlı Şu İlçesi‘nden akan bir nehirdir. Çu Nehri'nin sağ koludur.