Çubuksuz merceksi gökada, çubuksuz sarmal gökadanın merceksi türünde sınıflandırıldığı bir gökadadır. Hubble düzeninde SA0 olarak gösterilir.
Bu tür gökadalara örnek olarak AM 0644-741 gösterilebilir.
| Biçimler | |
|---|---|
| Yapı | |
| Aktif çekirdek | |
| Enerjik Galaksiler | |
| Düşük etkinlik | |
| Etkileşim | |
| Listeler | |
| Ayrıca bakınız | |
Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve Gérard de Vaucouleurs ile Allan Sandage tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.
AM 0644-741, Uçanbalık takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 300 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve etrafında toz bulutlarından oluşmuş halkasıyla bir çubuksuz merceksi gökada. Halkanın gökada merkezine uzaklığı 150,000 ışık yılıdır.
Irmak Kümesi, uzaklığı yaklaşık olarak 68,49 MIy (21 Mpc)olan ve güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir gökada kümesidir. Ocak kümesi ile birlikte bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Üstkümesi" veya "Güney Üstkümesi" olarak adlandırılırlar. Bu küme, Ocak Kümesi'ne kıyasla, biraz gökadaların daha geniş bir alana yayılmış olmasından, biraz da kümenin daha uzak ve bu nedenle de Ocak Kümesi'nden daha sönük olmasından dolayı, daha az şaşırtıcıdır. Irmak Kümesi kabaca iki parçaya ayrılmıştır. Bunlar, NGC 1407 çevresindeki kuzey alt grubu ve NGC 1395 çevresindeki güney alt grubudur. Kümenin bilinen diğer adı Ocak II Kümesi'dir.
Başak II Grupları, Başak kümesi'nin güney kenarında bulunan gökadalar grubundan güneye doğru inen ince uzun bir gökada grubudur.
Merceksi gökada, biçimsel gökada sınıflandırma şemalarında eliptik (E) ve sarmal gökada (S) arasında yer alan bir gökada türüdür. Büyük ölçekli bir disk içermesine karşın, büyük ölçekli sarmal kollara sahip değildir. Merceksi gökadalar, yıldızlararası maddelerinin çoğunu tüketmiş veya kaybetmiş ve bu nedenle devam eden çok az yıldız oluşumuna sahip disk gökadalarıdır. Buna rağmen, disklerinde önemli miktarda toz barındırabilirler. Sonuç olarak, tıpkı eliptik gökadalar gibi çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Merceksi ve eliptik gökadalar morfolojik farklılıklarına rağmen spektral özellikler ve ölçekleme ilişkileri gibi ortak bazı özellikleri paylaşırlar. Her ikisi de, en azından evrenin yerel kısmında, pasif olarak evrimleşen erken tip gökadalar olarak kabul edilebilir. "E" gökadaları ile "S0" gökadalarını morfolojik olarak birbirine bağlayan, orta ölçekli disklere sahip "ES" gökadalarıdır.
Çubuklu merceksi gökada, çubuklu sarmal gökadanın merceksi türünde sınıflandırıldığı bir gökada türüdür. Hubble düzeninde SB0 olarak gösterilir.
Tuhaf gök ada ya da özel gök ada düzenli bir biçimi olmakla birlikte, klasik gökada kategorilerine girmeyen gök adalara verilen addır. Bu gökadalardan bazıları bu özel biçimlerini komşu galaksilerle karşılıklı kütleçekim etkileşimi içine girmelerine borçludurlar. Bu durumda bu gökadalara etkileşen gök ada adı verilir.
NGC 68, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 240,7 MIy (73,8 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 11 Eylül 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 67, "67A", 69, 70, 71 ve 72 ile birlikte Arp 113 olarak "Yakınında rahatsız edici sarmal gökadalar olan eliptik gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
NGC 507, Balıklar takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 207,1 MIy (63,5 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 12 Eylül 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 508 ile birlikte Arp 229 olarak "Eşmerkezli halkalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
Başlıca Gökadalar Kataloğu, en parlak 73.197 gökadanın B1950 ve J2000 dönemi ekvatoryal koordinatlarında tanımlamalarını içeren, 1989 yılında yayımlanmış bir gökbilim kataloğudur. Bu katalog, 1983 yılında başlatılan Lyon-Meudon Galaksi Dışı Veritabanı'na (LEDA) dayanmaktadır. Gökadalar, 1989'dan bu yana PGC numarası almaya devam etmişlerdir. Bu nedenle, şu anda PGC numarası olan 1 milyonun üzerinde gökada vardır. 40.932 koordinatın (%56) standart sapması 10″ yay-dakikadan küçüktür. En yaygın 38 kaynaktan toplam 131.601 isim listelenir. Her cisim için mevcut ortalama veriler sunulmuştur:
NGC 5544, Çoban takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 143,5 MIy (44 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve çubuksuz sarmal gökada NGC 5545 ile birlikte Arp 199 olarak "Çekirdeğinden atılan materyale sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
NGC 5545, Çoban takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 145,13 MIy (44,5 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. John Herschel tarafından 27 Nisan 1827 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve merceksi gökada NGC 5544 ile birlikte Arp 199 olarak "Çekirdeğinden atılan materyale sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
NGC 7236, Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 335,94 MIy (103 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. Albert Marth tarafından 25 Ağustos 1864 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş, NGC 7237 ve NGC 7237C ile birlikte Arp 169 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Aktif bir LINER çekirdeğe sahiptir.
NGC 7237, Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 332,67 MIy (102 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. Albert Marth tarafından 25 Ağustos 1864 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş, NGC 7236 ve NGC 7237C ile birlikte Arp 169 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
Macellansı sarmal gökadalar, Sm olarak sınıflandırılan gökadalardır. Bu gökadalar tek kollu bir sarmal yapıya sahiptir ve prototipi SBm tipi bir gökada olan Büyük Macellan Bulutu'ndan sonra bu şekilde adlandırılmışlardır.
Arp 108, Irmak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 870,83 MIy (267 Mpc)uzaklıkta bulunan etkileşim halindeki bir gökada çiftidir. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve "Sarmal gökadalarla bağlantılı eliptik gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Arp 108, merceksi gökada PGC 11491 ve sarmal gökada PGC 11493'ten oluşur.
Arp 121, Balina takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 242,33 MIy (74,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada çiftidir. Çubuksuz merceksi gökada PGC 3553 ve sarmal gökada PGC 3547, Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 121 olarak "Yakınında rahatsız edici sarmal gökadalar olan eliptik gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
NGC 7237C, Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 302,34 MIy (92,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. Halton Arp tarafından görüntülenmiş, NGC 7236 ve NGC 7237 ile birlikte Arp 169 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
Arp 199, Çoban takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 144,81 MIy (44,4 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada çiftidir. Merceksi gökada NGC 5544 ve çubuksuz sarmal gökada NGC 5545'ten oluşur. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 199 olarak "Çekirdeğinden atılan materyale sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.
Disk gökadası, basık daire benzeri yıldız yoğunluğu olan belirgin bir galaktik disk ile karakterize edilen tüm gökada türlerini içerir. Bu tip gökadalar genellikle Andromeda Gökadası gibi merkezi bir şişkinliğe sahiptir. Genellikle çubukların ve sarmal kolların oluşumuna neden olan kütleçekimi kararsızlıklarından muzdariplerdir ve bu da onları evrendeki en çeşitli ve ilginç gökadalardan bazıları yapar.