İçeriğe atla

Çoruh vilayeti

Çoruh vilayetinin 1933-1936 arasında idari merkezi olan Rize kenti

Çoruh vilayeti, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan on yıl sonra 1933 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kurulan bir vilayettir. Adını Çoruh Nehri'nden almıştır. Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kuruldu. 1936'da Rize vilayeti yeniden tesis edilince, Çoruh vilayeti sadece Artvin vilayetinin yerini almış oldu. 1956 yılında vilayetin adı yeniden Artvin vilayetine dönüştürüldü.[1]

Çoruh vilayeti, kuruşunudan iki yıl sonra, 1935 yılında yapılan genel nüfusu sayımında Rize, Artvin, Borçka, Hopa, Pazar ve Şavşat olmak üzere altı kazayı kapsıyordu. Vilayetim idari merkezi Rize kentiydi ve nüfusu 14.717 kişiden oluşuyordu. Bu sırada birer küçük kasaba olan Artvin'de 3.512 kişi, Borçka'da 614 kişi, Hopa'da 2.884 kişi, Pazar'da 1.849 kişi ve Şavşat'ta 669 kişi yaşıyordu. Çoruh vilayetinin kentsel nüfusu 24.245 kişiden, kırsal nüfusu 247.655 ve toplam nüfusu 271.900 kişiden oluşuyordu.[2]

Rize ve Pazar kazaları 1936 yılında Çoruh vilayetinden ayrılarak yeniden Rize vilayeti kuruldu. Bunun sonucunda Çoruh vilayetinin sınırları daralmış oldu. Bununla birlikte, daha önce Erzurum vilayetine bağlı olan Yusufeli kazası Çoruh vilayetine bağlandı. 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayeti, Artvin, Borçka, Hopa, Şavşat ve Yusufeli kazalarından oluşuyordu. Artvin kasabası vilayetin idari merkeziydi ve nüfusu 2.901 kişiden oluşuyordu. Artvin aynı zamanda bu vilayetin en büyük kentsel yerleşmesiydi. Bu sırada ilçe merkezleri olan Borçka'da 687 kişi, Hopa'da 1.993 kişi, Şavşat'ta 309 kişi ve Yusufeli'de 329 kişi yaşıyordu. Bu sayımda Çoruh vilayetinin kentsel nüfusu 6,219 kişiden, kırsal nüfusu 143.238 kişiden ve toplam nüfusu 153.273 kişiden oluşuyordu.[3]

Çoruh vilayetinin kaza sayısı 1950 yılında gelindiğinde artmıştı. Vilayet Artvin, Ardanuç, Borçka, Fındıklı, Hopa, Şavşat ve Yusufeli kazalarını kapsıyordu. 1955 genel nüfus sayımında da Çoruh vilayeti yedi kazadan oluşuyordu. Ancak Fındıklı kazası Rize vilayetine, kaza yapılan Arhavi ise Çoruh vilayetine bağlanmıştı. Ertesi yıl 6668 sayılı bir kanunnameyle Çoruh vilayetinin adı Artvin vilayeti olarak değiştirilmiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s, 99, ISBN 978-605-5708-85-6.
  2. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. V" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021. 
  3. ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. XII" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Borçka</span> Artvin ilinin ilçesi

Borçka, Artvin iline bağlı bir ilçe ve ilçenin merkezidir. Çoruh Nehri kıyısında yer alan Borçka kasabası eskiden Çoruh'ta kayıkla yapılan taşımacılığın iskelelerinden biriydi. Borçka'nın yüz ölçümü olarak en büyük köyü Güreşen eski adıyla Pehlivan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kılıçkaya, Yusufeli</span>

Kılıçkaya, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Dereüstü, Arhavi</span>

Dereüstü, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dikyamaç, Arhavi</span> Artvin köyü

Dikyamaç, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Köyde 2012 yılında kurulan Dikyamaç Köyü ve Çevresi Yaşam Tarzı Müzesi, Artvin ilinin ilk müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fındıklı, Borçka</span>

Fındıklı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Güreşen, Borçka</span>

Güreşen, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Muratlı, Borçka</span> Borçkada bir köy

Muratlı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çoraklı, Şavşat</span>

Çoraklı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kurudere, Şavşat</span>

Kurudere, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Veliköy, Şavşat</span> Artvin, Türkiyede bir köy

Veliköy, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çamlıca, Yusufeli</span>

Çamlıca, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kirazalan, Yusufeli</span>

Kirazalan, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sebzeciler, Yusufeli</span>

Sebzeciler, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çağlayan, Fındıklı</span>

Çağlayan, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Derbent, Fındıklı</span>

Derbent, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Gürsu, Fındıklı</span>

Gürsu, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ihlamurlu</span>

Ihlamurlu, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sulak, Fındıklı</span>

Sulak, Rize İlinin Fındıklı İlçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sümer, Fındıklı</span>

Sümer, Rize ilinin Fındıklı ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Murgul Vadisi</span>

Murgul Vadisi, Artvin ilinde, Murgul Çayı ile kollarının oluşturduğu vadidir. Bugünkü Kabaca köyünün üst kesiminden başlayıp Çoruh Nehri'ne kadar uzanır. Çoruh Havzası'nı oluşturan önemli vadilerden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.