Halk edebiyatında âşıkların karşılıklı şiir söylemesidir. Kelimenin kökeninde iki anlam vardır: 1. Atmak: Birbirine laf atmak manası. 2. Aytışmak: Karşılıklı konuşmak, deyişmek. Sözcüğün eski biçimi Aytışma şeklindedir. Deyişme de denir.
Türkistan, Orta Asya'da batıda Hazar Denizi ve Aşağı İdil'den başlamak üzere doğuda Moğolistan'daki Altay Dağları'na, güneyde Kopet-Hindukuş-Kunlun dağlarına, kuzeyde Aral ve Balkaş göllerinin ötesinde Kırgız bozkırına kadar uzanan yüzölçümü 6.000.000 km²'den geniş coğrafî ve tarihî bölge. Nüfusu 2001 yılı itibarıyla 43.210.802'dur.
Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov'un bir romanıdır. Roman, geleneklerini korumaya çalışan insanları anlatır. Komünizm sırasında yaşanan anılar, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılması, aşkın sorgulanması romanın değindiği konulardır. Komünizm materyalist düşünce yapısı ile hayata bakmış, cenneti dünyaya getirmeye çalışmıştır. Elbette bunun içinde cennet var olsun ya da olmasın insanlara yaşadıkları cehennemi değiştirmenin kendi ellerinde olduğunu anlatma çabası içinde olmuştur. Kitaba kısaca mankurtlaşma ile geleneklerini koruma arasındaki insanların hikâyesi de denebilir.
Bu yerlerde trenler doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider gelirdi...
Bu yerlerde demiryolunun her iki yanında ıssız, engin, sarı kumlu bozkırların özeği Sarı Özek uzar giderdi.
Coğrafyada uzaklıklar nasıl Greenwich meridyeninden başlıyorsa, bu yerlerde de mesafeler demiryoluna göre hesaplanırdı.
Trenler ise doğudan batıya, batıdan doğuya gider gelir, gider, gelirdi...
Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Kırgızistan'ın 1991'deki SSCB'nin dağılmasından önceki ismi. Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Çarlık rejiminin 1917 Ekim Devrimi ile yıkılmasından sonra kurulan Sovyetler Birliği'ne bağlı 15 cumhuriyetten biridir.
Ötüken, Ötügen veya Ötüken Ormanı, ; Türklerin Orta Asya'daki kutsal başkentidir ve Moğollar tarafından da kutsal kabul edilir. Ormanlarla kaplı bir dağ olan "Ötüken Dağı" da eski Türkler tarafından kutsal kabul edilir. Çince kaynaklarda U-te-kien şeklinde geçtiği ve Çin kaynaklarında dağ ismi olarak geçen Tu-kin, Yü-tü-kiün ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Ötügen (Ötüken) Türklerin yeryüzünde ilk var olduğu ve oradan Dünya’ya dağıldığı yerin adı olarak da kabul edilmektedir. Teoman tarafından kurulan Büyük Hun Devleti'nin başkenti de Ötüken idi. Ayrıca Orhun Nehri kaynaklarını bu bölgeden alır ve Göktürk Kağanlığı’nın da başkenti yine bu yörede kurulmuştur. İnanca göre bütün büyük devletlerin başkenti burada kurulmalı idi. Gerçekten de pek çok Türk ve Moğol Devleti biraz genişledikten sonra başkentlerini bu bölgeye taşımışlardır. Ötüken dağının Nama adında bir koruyucu ruhu vardı.
Kazaklar, Kazakistan'da yaşayan Türk halkı. Kazaklar, 15. yüzyılda Türk ve Moğol kökenli Orta Çağ kabilelerinin birleşmesinden ortaya çıktı. Dilleri Kazakçadır.
Kıpçak dilleri, Ukrayna'dan Çin'e kadar uzanan Orta Asya ve Doğu Avrupa'nın çoğunda yaklaşık 28 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dil ailesinin bir alt koludur. Bu grupta en çok konuşulan dillerden bazıları Kazakça, Kırgızca ve Tatarcadır.
Kırgızlar, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda Kırgızlar, tarihleri çok eskiye dayanan Türk kavimleri arasında zikredilmektedir.
Çüy ili. Kırgızistan'ın en kuzeyinde bulunan il. Ülkenin başkenti Bişkek bu ilde bulunur. 8 tane rayon vardır.
Süvari, tekil bir atlı asker veya bu atlı askerlerin oluşturduğu birlikleri kapsayan askerî sınıf. Geçmişte daha çok ani baskınlarda ve vurucu saldırılarda kullanılırdı. Sözcüğün kökeni Farsça سوار suvâr = at kelimesinden gelir.
Alaş Orda, 1910'lu ila 1920'li yıllar arasında Kazakların ve Kırgızların ilan ettikleri bir devletin ve buna yol açan harekâtın adı. Resmen 1928 yılına kadar var olmuştur.
Merkit, Moğol İmparatorluğu kurulmadan önce Moğolistan'da yaşamış göçebe kabile. Kökenleri ilk önce Türk olduğu öne sürülmekle birlikte Moğol istilasıyla Moğollaştığı belirtilir. İstiladan sonra Moğol dilleri konuştukları için Moğol oldukları tahmin edilmektedir.
Kazakistan tarihi günümüzdeki Kazakistan'ın sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.
Tarbagatay İli, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde İli Kazak Özerk İli toprakları içinde bir ildir.
Sad (ص), Arap alfabesinin on dördüncü harfi. İbranice muadili Tsadik harfidir. Ebced hesabındaki değeri 90'dır. Şemsî harflerdendir.
Tarbagatay Kırgızları ya da Buddist Kırgızlar, Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Tarbagatay ilinin Taçen ve Emin ilçelerinde yaşayan Buddhist-Lamaist Kırgız halkı. Emin kazasındaki Kazaklar tarafından Moğol-Kırgız ya da Kalmak-Kırgız adlarıyla anılırlar. Moğollar ise Hamin Kırgız derler. Rus literatüründe Emel-Göl Kalmak Kırgızları, Emin Kırgızları adları da kullanılmıştır. Boy yapıları büyük ölçüde Tanrı Dağları Kırgızları'nınkiyle aynıdır. Tarbagatay Kırgızları hakkında en detaylı çalışma 1950 yılında bir Çinli bilim insanı tarafından yapılmıştır. Önceleri Müslüman iken 19. yy ortalarında Lamaizmi kabul etmişlerdir.
Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1920'den 1925'e kadar Rusya Sosyalist Federatif Sovyet Cumhuriyeti içinde Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla adlandırılmış geleneksel Kazak toprakları üzerinde kurulu Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyeti idi. Orta Asya Rus valileri, Kazak ve Kırgız etnik kökenlerini karıştırmaya eğilimli olmuşlar ve bu da bölgenin yanlış biçimde adlandırılmasına neden olmuştu. O zamanlar Kırgız toprakları ve Kazak toprakları, aslında Türkistan ÖSSC'nin bir parçasıydı.
Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1925'ten 1936'ya kadar var olan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) içindeki Sovyetler Birliği'nin özerk bir Cumhuriyeti idi.
Kazak bozkırı veya Büyük bozkır, Kazakistan'ın kuzeyinde ve Rusya'nın bitişik kısımlarında yer alan ve Pontik bozkırlarından Emin Vadisi'ne uzanan Palearktik ılıman otlakların, savanların ve çalılıklardan oluşan bir ekolojik bölgedir. Avrasya steplerinin bir parçasını oluşturur. 19. yüzyılın ortalarından önce Kırgız bozkırı olarak adlandırılmaktaydı.
Çin Kırgızları, Çin'de gündelik kullanımda Kē'ěrkèzī zú terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.
