İçeriğe atla

Çok yıllık

çok yıllık bitkilerden hindiba çiçeği

Çok yıllık ya da çokyıllık veya çok yıllık bitki (perennial), yaşam süresi en az üç yıl olan bitkiler.[1] Yaşam süresi tek olan bitkiler bir yıllık (annual), iki yıl olanlar ise iki yıllık (biennial) adını alırlar. Birkaç yıl yaşayan otsu bitkilerden çok daha fazla yaşayan çalı ve ağaç gibi odunsu bitkilere kadar değişkenlik gösterirler. Ağaçlarda yaşam süresi 4.000 yıl gibi çok büyük olabiliyor. Çok yıllık bitkiler pek çok doğal ekositemlerde baskındırlar.

Species Plantarum adlı eserinde Carl Linnaeus, çok yıllık bitkileri Jüpiter gezegeninin astronomik sembolü de olan ♃ işaretiyle göstermiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 
  2. ^ Stearn, William T. "Botanical Latin" (four editions, 1966-92)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağaç</span> meyve verebilen, gövdesi odun veya kereste olmaya elverişli bulunan ve uzun yıllar yaşayabilen bitki

Ağaç, botanikte çoğu türünde dalları ve yaprakları destekleyen uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Ağaç tanımı, bazı kullanımlarda sadece ikincil büyüme gösteren odunsu bitkileri, kereste olarak kullanılabilen bitkileri ya da belirli bir yüksekliğin üzerindeki bitkileri kapsayacak şekilde daha dar olabilir. Daha geniş tanımlarda ise uzun palmiyeler, eğrelti ağaçları, muz ağaçları ve bambular da birer ağaç olarak kabul edilir. Ağaçlar taksonomik bir grup değildir ancak güneş ışığı için rekabet etmek adına diğer bitkilerden daha fazla yükseğe çıkmanın bir yolu olarak birbirinden bağımsız şekilde evrimleşip gövde ve dalları olan çeşitli bitki türlerini içermektedir. Ağaçlar uzun ömürlü olma eğilimindedir ve bazıları birkaç bin yıl yaşar. Ağaçlar 370 milyon yıldır dünya üzerindeki varlığını sürdürmektedir. Dünyada yaklaşık üç trilyon olgunluğa erişmiş ağacın olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Armut</span>

Armut, gülgiller (Rosaceae) familyasının Amygdaloideae alt familyasında sınıflanan Pyrus cinsine ait ağaç nitelikli bitki türleriyle, bu türlerden bazılarının aynı adlı (pomaceous) yenilebilir meyvesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kapalı tohumlular</span> bitkiler aleminin çoğunluğunu kapsayan bir şube

Kapalı tohumlular, çiçekli bitkiler, anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta; 64 takım, 416 familya ve bilinen yaklaşık 13,000 cins ve 300,000 tür ile kara bitkilerinin en çeşitli grubunu oluştururlar. Açık tohumlu bitkiler gibi kapalı tohumlu bitkiler de tohum üreten bitkilerdir. Çiçeklerinin, tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerinin özellikleri ile açık tohumlulardan ayrılırlar. Etimolojik olarak anjiyosperm, bir kılıf içinde tohum üreten bir bitki, başka bir deyişle meyve veren bir bitki anlamına gelir. Terim, Yunanca angeion ve sperma ("tohum") kelimelerinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Jura (dönem)</span> Mezozoyik Zamanın ikinci dönemi

Jura veya Jura dönemi, Mezozoyik Zaman'ın Triyas'tan sonra gelen, yani ikinci dönemidir. 200 milyon yıl öncesi ve 145 milyon yıl öncesi arasındadır. Jura, adını o döneme ait kireçtaşı tabakalarının ilk belirlendiği Avrupa Alplerindeki Jura Dağları'ndan almıştır. Jura döneminin başlangıcında, süper kıta Pangea iki kara kütlesine bölünmeye başlamıştı: kuzeyde Lavrasya ve güneyde Gondvana. Bu, daha fazla kıyı şeridi yarattı ve karasal iklimi kurudan nemliye kaydırdı; Triyas'ın kurak çöllerinin çoğunun yerini yemyeşil yağmur ormanları aldı.

<span class="mw-page-title-main">Rosaceae</span> çilek, armut, elma, badem ve benzeri türleri içine alan, ayrı taç yapraklı iki çeneklilerden, örneği gül olan bir bitki familyası

Rosaceae (gülgiller), Rosales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tropik yağmur ormanı</span>

Tropikal yağmur ormanı ekvatoral bölgede yer alan, sıcaklık ortalaması 20-30 derece arasında değişilik gösteren, yıllık yağış ortalaması 2000-4000 milimetre arasında değişen bir yağmur ormanları türlüdür. Latin Amerika, Orta Afrika ve Güneydoğu Asya'da geniş alan kaplarlar.

<span class="mw-page-title-main">Bitki</span> ökaryotik, ağaçlar, çiçekler, otlar, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemi

Bitkiler, ağırlıklı olarak fotosentetik ökaryot canlılardır. Tarihsel olarak bitkiler alemi, algler ve mantarlar da dahil olmak üzere hayvan olmayan tüm canlıları kapsarken, günümüzde mevcut tüm tanımlamalar prokaryotları, mantarları ve bazı algleri hariç tutar. Tanımlamalardan birine göre: Çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve diğer açık tohumlular, eğrelti otları ve benzerleri, boynuz otları, ciğer otları, kara yosunları ve yeşil algler hep birlikte Viridiplantae adı verilen kladı oluştururlar. Buna kırmızı ve esmer algler dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ericaceae</span>

Ericaceae, Ericales takımına ait bir bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı yaban domuzu</span>

Sakallı yaban domuzu, domuzgiller (Suidae) familyasından yabani domuz türü.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

<i>The Private Life of Plants</i> 1995 yılı BBC yapımı belgesel dizisi

The Private Life of Plants, 1995 yılı Birleşik Krallık yapımı belgesel dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Asterales</span>

Asterales, kompozit çiçekler olarak da bilinen Asteraceae ve 10 familyayı içeren çiçekli bitkilerden birisidir. Ağaçları az sayıda olsa da ve çalıları da vardır, ancak bitkiler çöl ve soğuk bölgeleri de dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde bulunan bir kozmopolit ve çoğunlukla otsu türler içermektedir.

The Plant List, Kraliyet Botanik Bahçeleri, Kew ve Missouri Botanik Bahçesi tarafından oluşturulan ve 2010 yılında başlatılan bitki türlerinin botanik isimlerinin bir listesiydi. Zaman içinde bitki türlerinin bilinen tüm isimlerinin kapsamlı bir kaydı olması amaçlanmıştır ve 2002-2010 Bitki Koruma Stratejisinin Hedef 1'ine yanıt olarak "Bilinen herkesin çevrimiçi bir florasını" üretmek üzere üretilmiştir. Bitkiler, 2013'ten beri güncellenmemiştir ve yerini World Flora Online almıştır.

<span class="mw-page-title-main">World Checklist of Selected Plant Families</span>

World Checklist of Selected Plant Families seçilen bitki ailelerinin kabul edilen bilimsel isimleri ve eş adları hakkında en son hakemli derlenmiş ve yayınlanmış görüşleri sağlayan uluslararası bir işbirliği programıdır. Kraliyet Botanik Bahçeleri, Kew tarafından korunarak, ailelerin, cinslerin ve türlerin adlarının yanı sıra kontrol listeleri oluşturma yeteneğine izin veren çevrimiçi olarak mevcuttur.

Plants of the World Online, Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri tarafından yayımlanan çevrimiçi bir veritabanıdır. Mart 2017'de nihai amacı "kullanıcıların 2020 yılına kadar dünyanın bilinen tüm tohum taşıyan bitkiler hakkındaki bilgilere erişmesini sağlamakla başlatılmıştır. İlk odak noktası tropikal Afrika Floraları, özellikle Flora Zambesiaca, Batı Tropikal Afrika Florası ve Tropikal Doğu Afrika Florası idi.

<span class="mw-page-title-main">Tracheophyta</span> bitki kladı

Damarlı bitkiler aynı zamanda tracheophytes olarak bilinen, yaklaşık 300.000 bitki türünü içeren geniş bir bitki grubudur. Damarlı bitkiler arasında Lycopodiopsida, atkuyruğu, eğrelti, açık tohumlular ve çiçekli bitkiler bulunmaktadır. Bu grup için önerilen isimler arasında Tracheophyta, Tracheobionta ve Equisetopsida sensu lato bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Viridiplantae</span>

Viridiplantae, yaklaşık 450.000-500.000 tür içeren ve hem karasal hem de sucul ekosistemlerde önemli roller oynayan ökaryotik canlılar grubudur. Öncelikle sucul olan yeşil algler ve içlerinden çıkan kara bitkilerinden oluşurlar. Yeşil algler, geleneksel sınıflandırmada kara bitkilerini içermez ve bu da yeşil algleri parafiletik bir grup yapar. Kara bitkilerinin yeşil alglerin içinden çıktığının anlaşılmasından bu yana, bazı yazarlar bitkileri de yeşil alglere atıyorlar. Hücre duvarlarında selüloz bulunan hücrelere ve klorofil a ve b içeren ve fikobilin içermeyen siyanobakterilerle endosimbiyozdan türetilen birincil kloroplastlara sahiptirler.

Saxifraga artvinensis, Henry John Matthews tarafından tanımlanmış, Saxifragaceae (taşkırangiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Artvin'e endemiktir.

<span class="mw-page-title-main">Holomycota</span>

Holomycota veya Nucletmycea, Holozoa'nın kardeş grubu olan temel bir Opisthokont klanıdır. Cristidiscoidea ve mantar (fungi) aleminden oluşur. Holomycota'nın en eski soyu olarak nükleeriidlerin, tek hücreli serbest yaşayan fagotrofik amiplerin konumu, hayvanların ve mantarların bağımsız olarak ortak bir tek hücreli atadan karmaşık çok hücreliliği edindiğini ve ozmotrofik yaşam tarzının daha sonra ortaya çıktığını göstermektedir. bu ökaryotik soyun ayrışmasında. Opisthosporidians, aphelidleri, Microsporidia ve Cryptomycota, üç endoparazit grubunu içeren yakın zamanda önerilen bir taksonomik gruptur.

<i>Rhynchocorys elephas</i> bitki türü

Filburnu veya bilimsel adıyla Rhynchocorys elephas, canavar otugiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Türkiye, Kafkasya, İtalya, Yunanistan, Bulgaristan ve İran'a endemik olan filburnu, 30 ila 2600 metre yükseklikteki dere kenarları, çayırlıklar ve kayalık volkanik yamaçlarda; çam, göknar, kızılağaç ve kayın ağaçlarının altında yetişmektedir. Mayıs ve Eylül ayları arasında çiçeklenir.