İçeriğe atla

Çok Uluslu Güç - Irak

Çokuluslu Güç (Irak) görev arması

Çokuluslu Güç (Irak) (İngilizce: The Multi-National Force – Iraq (MNF–I)) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

Tanımlama

Irak Savaşının ardından Irak'taki silahlı kuvvetlere özellikle ABD asker sayısının ezici çoğunluğundan ötürü ABD öncülüğündeki koalisyon kuvvetleri denmiştir. ABD’nin haricinde katkıda bulunan ülke askerlerinin Irak'ta süren yoğun şiddet ve ülkelerinde savaş karşıtı hareketlerin yoğunluğu[1] yüzünden sadece askeri kamplarda görev yaptıkları, aktif olarak Irak Direnişi’ne karşı savaşa katılmadıkları görülmüştür.[2]

Görev tanımı

Çokuluslu gücün görev tanımı dönemin ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell tarafından 2004 yılı Haziran ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine verilen mektupta açıklanmıştır:[3]

“ Birleşik komuta heyetine sahip olacak olan Çokuluslu Güç, Irak’da güvenliğin sağlanması, terörizmin önlenmesi ve püskürtülmesi ile Irak toprak bütünlüğünün muhafaza edilmesi görevlerine hizmet etmeye devam edecektir. Çokuluslu Gücün temel amacı siyasi geçiş sürecinin tamamlanmasında Irak halkına destek olmak ve Irak’ın yeniden inşası çalışmalarında Birleşmiş Milletler ve uluslararası topluma yardımcı olmaktır. „

— Colin Powell

İşgal döneminde gerçekleştirilenler

Çokuluslu Güç tarafından işgal altında bulunan Irak'ta yapılan yeni anayasada düşünce, ifade, din ve toplantı özgürlüğü, mülk edinme hakkı ve kanunlar karşısında eşitlik tanınmıştır. İlk parlamento seçimleri 2005 yılı Aralık ayında yapılmıştır.

2006 yılı Kasım ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Çokuluslu Gücün Irak'ta kalma süresini 2007 yılı sonuna kadar uzatmıştır. Bu karar Irak hükûmetinden gelen talep üzerine alınmış olup gerekçe olarak Irak yönetiminin denetimi sağlayacak yeterli silahlı kuvveti olmaması gösterilmiştir. 2007 yılı Aralık ayında alınan kararla görev süresi 2008 yılı sonuna kadar yeniden uzatılmıştır.[4]

Görev sonu ve geri çekilme

2008 yılı Aralık ayında Irak ve ABD hükûmetleri arasında yapılan görüşmeler sonucunda sadece ABD askerlerine 2011 yılı sonuna kadar ülkede bulunma izni verilir. Bunun haricinde Aralık 2008’den itibaren Irak hükûmeti havasahasının egemenliğini yeniden almakta ve suç işleyen ABD askeri veya sivil personeli ile özel güvenlik güçleri Irak mahkemelerinde yargılanacaktır. ABD silahlı kuvvetleri Irak şehirlerinden 31 Temmuz 2009 itibarıyla çekilecektir. Bu yasayı onaylamayan Irak parlamentosu sorunun yasayla değil ilgili ülkelerle uluslararası antlaşmalarla çözülmesi yönünde irade göstermiştir. Çokuluslu Güç, 2009 yılı başı itibarıyla görevini ABD Silahlı Kuvvetlerine bırakarak lağvedilmiştir.

Ülkelere göre asker sayısı

Bağdat'ta Gürcistan Ulusal Gününü kutlayan Gürcü askerler (26 Mayıs 2006)
Ülke En fazla asker sayısı Geliş tarihi Ayrılış tarihi
Amerika Birleşik Devletleri ABD (işgale katıldı) 150.000 - 250.000 Mart 2003 Hala Irak'ta kalan sayı 40.000 - 140.000
İngiltere İngiltere (işgale katıldı) 46.000 Mart 2003 Temmuz 2009
Polonya Polonya (işgale katıldı) 2.500 Mart 2003 Ekim 2008
 Avustralya (işgale katıldı) 2.000 Mart 2003 Temmuz 2009
Güney Kore Güney Kore3.600 Mayıs 2003 Aralık 2008
İtalya İtalya3.200 Temmuz 2003 Kasım 2006
Gürcistan Gürcistan2.000 Ağustos 2003 Ağustos 2008
Ukrayna Ukrayna1.650 Ağustos 2003 Aralık 2008
Hollanda Hollanda1.345 Temmuz 2003 Mart 2005
İspanya İspanya1.300 Nisan 2003 Nisan 2004
Romanya Romanya730 Temmuz 2003 Temmuz 2009
Japonya Japonya600 Ocak 2004 Aralık 2008
Danimarka Danimarka545 Nisan 2003 Aralık 2008
Bulgaristan Bulgaristan485 Mayıs 2003 Aralık 2008
Tayland Tayland423 Ağustos 2003 Ağustos 2004
El Salvador El Salvador380 Ağustos 2003 Ocak 2009
Honduras Honduras368 Ağustos 2003 Mayıs 2004
Dominik Cumhuriyeti Dominik Cumhuriyeti302 Ağustos 2003 Mayıs 2004
Macaristan Macaristan300 Ağustos 2003 Mart 2005
Çekya Çekya300 Aralık 2003 Aralık 2008
Azerbaycan Azerbaycan250 Ağustos 2003 Aralık 2008
Arnavutluk Arnavutluk240 Nisan 2003 Aralık 2008
Nikaragua Nikaragua230 Eylül 2003 Şubat 2004
Moğolistan Moğolistan180 Ağustos 2003 Eylül 2008
Singapur Singapur175 Aralık 2003 Aralık 2008
Norveç Norveç150 Temmuz 2003 Ağustos 2006
Letonya Letonya136 Mayıs 2003 Kasım 2008
Portekiz Portekiz128 Kasım 2003 Şubat 2005
Litvanya Litvanya120 Haziran 2003 Ağustos 2007
Slovakya Slovakya110 Ağustos 2003 Aralık 2007
Bosna-Hersek Bosna-Hersek85 Haziran 2005 Kasım 2008
 Kuzey Makedonya77 Temmuz 2003 Kasım 2008
Yeni Zelanda Yeni Zelanda61 Eylül 2003 Eylül 2004
Tonga Tonga55 Temmuz 2004 Aralık 2008
Filipinler Filipinler51 Temmuz 2003 Temmuz 2004
Ermenistan Ermenistan46 Ocak 2005 Ekim 2008
Estonya Estonya40 Haziran 2005 Ocak 2009
Kazakistan Kazakistan29 Eylül 2003 Ekim 2008
Moldova Moldova24 Eylül 2003 Aralık 2008
İzlanda İzlanda2 Mayıs 2003 Bilinmiyor

Kayıplar

Irak'ta hayatını kaybeden Amerikalı askerler uçakla ülkelerine getirilirken

2010 yılı Temmuz ayı itibarıyla Irak’da 4731 Çokuluslu Güç askeri hayatını kaybetmiştir:[5][6]

Ülke Ölü sayısı
Amerika Birleşik Devletleri ABD4.374
İngiltere İngiltere179
İtalya İtalya33
Polonya Polonya23
Ukrayna Ukrayna18
Bulgaristan Bulgaristan13
İspanya İspanya11
Danimarka Danimarka7
El Salvador El Salvador5
Gürcistan Gürcistan5
Slovakya Slovakya4
Letonya Letonya3
Romanya Romanya3
Estonya Estonya2
Tayland Tayland2
Avustralya Avustralya2
Hollanda Hollanda2
Kazakistan Kazakistan1
Güney Kore Güney Kore1
Macaristan Macaristan1
Çekya Çekya1
Azerbaycan Azerbaycan1

Tepkiler

2002 yılı Ekim ayında Fransa'da yapılan savaş karşıtı bir gösteri
2003 yılı Şubat ayında Londra'da yapılan savaş karşıtı yürüyüş

İspanya

Irak Savaşı öncesinde ve sonrasında ABD Başkanı George W. Bush’un en büyük destekçilerinden[7] olan İspanya Başbakanı José María Aznar 2004 yılında yapılan genel seçimlerde İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE adayı rakibi José Luis Rodríguez Zapatero’ya kaybeder. Yeni başbakan seçim vaadi olarak gündeme getirdiği sözü yerine getirir ve İspanyol askerlerini Irak'tan geri çeker. Merkez sol eğilimdeki PSOE’nin bu icraatının ardında İspanya genelinde yoğun olarak yapılan savaş karşıtı gösterilerin etkisi büyüktür.

Japonya

II. Dünya Savaşının ardından ABD işgali altında oluşturulan yeni anayasayla savaşı reddeden[8][9] Japonya İmparatorluğu bu tarihten sonra ilk kez yurt dışına asker göndermiştir. Başbakan Junichirō Koizumi tarafından anayasada değişiklik yapılarak alınan ve özellikle Japon kamuoyunda yoğun tepki[10] alan bu karar, hükûmetin Japon askerlerinin sadece yeniden inşa sürecine katılacakları yönünde görev tanımına yol açmıştır. Irak Direnişi tarafından ülkelerine dönmeleri yönünde özellikle baskı yapılan[11] Japon askerleri 2006 yılında geri çekilecektir.

Fransa-Almanya-Rusya

II. Dünya Savaşı sonrasında silahlı kuvvetlerinde ciddi sınırlamalar getirilen Almanya Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla beraber birliğini sağladıktan sonra çeşitli uluslararası görevler için yurtdışına asker sevk etmiştir. Ancak buna rağmen Irak’ın işgaline karşı durmuştur. Fransa ve Rusya da işgal teşebbüslerini kınamış ve Almanya ile beraber ortak bir deklarasyon yayınlamışlardır.[12]

Polonya-Avustralya-Gürcistan

Özellikle Bush yönetimine yakınlık gösteren Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczyński, Avustralya Başbakanı John Howard aldıkları kararlarla Irak’a yapılan ilk saldırılara ortak olmuştur. ABD tarafından desteklenen bir muhalefet hareketiyle iktidara gelen Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili ise Irak’ın işgaline oldukça önemli bir kuvvetle destek vermiştir. Bu ülkelerin dış politikadaki ABD yanlısı eksenleri Irak Savaşı’na katılmalarında belirleyici olmuştur. Polonya 2008 yılında, Avustralya ise 2009 yılında tüm birliklerini çekecek, Gürcistan ise 2008 yılındaki 2008 Güney Osetya Savaşı yüzünden birliklerini çekmek durumunda kalacaktır.[13]

Kaynakça

  1. ^ Avrupa ülkeleirndeki savaş karşıtlığına dair araştırma 28 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 20 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ 8 Aralık 2007 tarihli Washington Post haberi 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 20 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi UNSCR 1546 kararı 17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 22 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi UNSCR 1790 kararı[] (İngilizce), 22 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ İlgili internet sitesi 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 25 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ Ayrıca aynı sitede yer alan bilgiye göre 2010 Temmuz ayı itibarıyla 31.882 ABD askeri yaralanmıştır
  7. ^ Bakınız: Bush-Aznar gizli görüşmesi
  8. ^ Japon Anayasasının ünlü 9. maddesi savaşı bir uluslararası sorun giderici araç olarak reddeder. Bu maddenin Japonca aslı:
    第九条　日本国民は、正義と秩序を基調とする国際平和を誠実に希求し、国権の発動たる戦争と、武力による威嚇又は武力の行使は、国際紛争を解決する手段としては、永久にこれを放棄する。二　前項の目的を達するため、陸海空軍その他の戦力は、これを保持しない。国の交戦権は、これを認めない。
  9. ^ Bu maddenin çiğnenmesine en çok muhalefet eden siyasi partilerin başında Japon Komünist Partisi gelmekteydi
  10. ^ 20 Haziran 2006 tarihli BBC haberi 30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 22 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  11. ^ Irak Direnişi 2004 yılı içinde özellikle Japon hükûmetinden askerlerini çekmesini talep etmiştir. Bağdat'ta kaçırılan Shosei Koda isimli bir Japon sivil, Japon askerlerin çekilmesi talepleri yerine getirilmediğinden dolayı direnişçiler tarafından 30 Ekim 2004 günü idam edilmiştir.İdamla ilgili 1 Kasım 2004 tarihli haber 10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Japon özel güvenlik görevlisi Akihiko Saito ise 25 Mayıs 2005 günü öldürülmüştür.
  12. ^ 10 Şubat 2003 tarihli ortal deklarasyon 12 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 22 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
  13. ^ Gürcü birlikler ABD Hava Kuvvetleri tarafından ülkelerine götürülmüştür ABD Hava Kuvvetleri haberi (İngilizce), 22 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

Irak İslam Yüksek Konseyi veya eski adıyla Irak İslam Devrim Yüksek Konseyi Irak'ta faaliyet gösteren siyasi bir parti. Geleneksek destekçileri Şii görüşüne sahip çıkanlardır. Konseyin lideri 2003 yılı Ağustos ayında suikast sonucu öldürülene dek Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim'di. Ondan sonra kardeşi Abdül Aziz el-Hakim, onun ölümünden sonra ise Abdül Aziz el-Hakim'in oğlu Ammar el-Hakim konsey liderliğinde geçmiştir. Parti 2010 Irak parlamento seçimlerine dek Irak'taki en büyük ve etkili siyasi parti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bush-Aznar gizli görüşmesi</span>

Bush – Aznar gizli görüşmesi, dönemin ABD Başkanı George W. Bush ile dönemin İspanya Başbakanı José María Aznar arasında 22 Şubat 2003 tarihinde Crawford Teksas ABD'de gerçekleşen görüşme ve bu görüşmenin içeriğidir. Görüşmeye iki liderin yanı sıra dönemin devlet yetkilileri katılmıştır; Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice, Daniel Fried, Alberto Carnero ve İspanya'nın ABD Büyükelçisi Javier Rupérez. Görüşmeye ayrıca dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi telefonla katılmıştır. Kamuoyunun görüşmeden ancak yıllar sonra İspanyol El País gazetesinin haberi sayesinde bilgisi olmuştur. Gizli görüşmeye katılan Rupérez gazeteye detaylı aktarımda bulunmuştur.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

Irak ambargosu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından Irak'a yönelik uygulanan ekonomik ve ticarî yaptırımların toplamıdır. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden dört gün sonra 6 Ağustos 1990 tarihinde yürürlüğe konan yaptırımlar Körfez Savaşından sonra da sürmüş, 22 Mayıs 2003 günü Irak Savaşının ardından ülkenin işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. Ambargonun açıklanan temel amacı Kuveyt'i işgal eden Irak Silahlı Kuvvetlerinin bu ülkeden çekilmesi olsa da, sonradan Kuveyt hükûmetinin talebi gereğince savaş tazminatının ödenmesi ve varolduğu iddia edilen kitlesel imha silahlarının tasfiye edilmesini sağlamak için tehdit unsuru olarak kullanılmıştır.

Petrol karşılığında Gıda Programı, 1990 yılı Ağustos ayında Irak'ın Kuveyt’i işgal etmesinin ardından ambargo altına alınan Irak'da halkın temel gıda ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 986 numaralı kararı ile gelir sağlayabilmesi için Irak hükûmetinin petrol satmasına izin veren programdır. 2003 yılındaki Irak Savaşı sonucunda ülkenin işgal edilmesiyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yasaklama ve program sona ermiştir. Programın sona ermesinden sonra geçmişe yönelik çeşitli yolsuzluklar su yüzüne çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg Brown & Root</span> Amerikan mühendislik, tedarik ve inşaat şirketi

Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton'a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal Müzesi</span>

Irak Ulusal Müzesi Irak'ın başkenti Bağdat'da yer alan bir müzedir. Mezopotamya uygarlıklarına dair çok önemli eserlerin sergilendiği müze 2003 yılında Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından yağmalanmıştır. Irak Başbakanı Nuri El Maliki tarafından 23 Şubat 2009 tarihinde yeniden açıldığında bünyesindeki eserlerin yarısından fazlasının çalınmış olduğu ortaya çıkmıştır. Eserlerin yeniden müzeye kazandırılması için Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda kuruluş çalışmalar yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Muharebesi (2003)</span>

Bağdat Muharebesi ya da Bağdat'ın işgali, 2003 yılı Nisan ayı başlarında Irak’ın işgali kapsamında başkent Bağdat'ın yoğunluklu olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri olarak işgal edilmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Scott Helvenston Olayı, Irak’ın işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından Irak’ın Felluce kentinde görev yapan ABD kökenli Blackwater silahlı güvenlik şirketi mensuplarının 31 Mart 2004 tarihinde Irak Direnişi üyeleri tarafından pusuya düşürülüp öldürülmesi olayıdır. Öldürülen kişilerin cesetlerinin yakılması ve yollarda teşhir edilmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve olay ABD Silahlı Kuvvetlerinin şehre saldırmasına bahane olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tommy Franks</span> Amerikalı general

Tommy Ray Franks ABD Silahlı Kuvvetlerinde emekli general. En son yaptığı görev ABD Merkez Komutanlığı'dır. Bu görevi General Anthony Zinni'den 6 Temmuz 2000 tarihinde devraldı. Bu görevini 7 Temmuz 2003 tarihinde emekli oluncaya kadar görevini sürdürdü. 11 Eylül Saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine karşı düzenlenen işgale ve 2003 yılındaki Irak'ın işgaline komuta etti. Pulitzer Ödüllü gazeteci Thomas Ricks'e göre ABD tarihindeki en başarısız 4. komutandır.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2004)</span>

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Felluce Muharebesi</span>

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

Nisur Meydanı Olayı, Irak’ın işgalinin ardından başkent Bağdat'taki Nissour Meydanına ABD kökenli silahlı özel güvenlik şirketi Blackwater mensuplarının Iraklı sivillere saldırarak 17 kişiyi öldürdüğü olaydır. Olay, Bağdat'ın batısındaki bir toplantıya giden ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin konvoyunu koruyan özel güvenlik şirketi üyeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Olayın ardından silahlı özel güvenlik şirketlerinin varlığı sorgulanmış, Blackwater şirketi kurumsal adını Xe Services olarak değiştirmek zorunda kalmış ve şirketin Irak'ta çalışma izni askıya alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japon Öz Savunma Kuvvetleri</span> Japonyanın askerî gücü

Japon Öz Savunma Kuvvetleri (JSDF), Japonya'nın de facto silahlı kuvvetlerdir. Öz Savunma Kuvvetleri, II. Dünya Savaşı sonrasında 1 Temmuz 1954 tarihinde kurulmuş olup Kara, Hava ve Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'nden oluşmaktadır ve başbakanın başkomutan olduğu Savunma Bakanlığı tarafından kontrol edilmektedir.

Kantai Collection veya kısaca KanColle , 2013 yılında Kadokawa Games tarafından geliştirilen ve DMM.com tarafından yayınlanan bir ücretsiz web tarayıcı oyunudur. Oyun, 23 Nisan 2013 tarihinde yayınlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.