İçeriğe atla

Çocukların askerî kullanımı

10 yaşında bir milliyetçi Çin askeri, Mayıs 1944.
Vietnam Savaşı'nda on iki yaşında bir çocuk asker.

Çocukların askerî kullanımı, birbirinden bağımsız üç şekilde görülebilir: Çocuklar doğrudan saldırılarda yer alabilir (çocuk askerler); hademe, casus, haberci, gözcü ya da seks kölesi olabilir ya da politik çıkar için canlı kalkan olarak veya propaganda için kullanılabilir.

Tarih boyunca ve birçok kültürde çocuklar, kültürel ve ahlâki değerlere aykırı sayılmasına rağmen yaygın olarak askerî kampanyalarda kullanıldı. 1970'lerden bu yana çocukların askerî anlaşmazlıklarda kullanılmalarının sınırlandırılmasını amaçlayan kimi uluslararası anlaşmalar yürürlüğe girdi. Bununla birlikte Çocuk Asker Kullanmayı Durdurun Koalisyonu (Coalition to Stop the Use of Children Soldiers) çocukların askerî güçler içerisinde kullanılmasının ve askerî anlaşmazlıklarda aktif olarak yer almalarının yaygın olduğunu rapor etmiştir.

1989'da kabul edilen Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi m. 38'e göre, "Taraf devletler on beş yaşından küçüklerin çatışmalara doğrudan katılmaması için mümkün olan tüm önlemleri alacaktır."

Çocukların askerî kullanımında rolü olan ülkeler ve gruplar

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün web sitesine göre, Temmuz 2007'den itibaren:

Dünya çapında yirmiyi aşkın ülkede, çocuklar savaşın doğrudan katılımcıları olmuşlardır. Tahminlere göre sayıları 200.000 ve 300.000 arası olan bu çocuklar, çocukluklarından mahrum edilerek ve çoğu kez dehşet verici şiddetle karşı karşıya getirilerek isyancı grupların ve devlet güçlerinin bünyesinde, güncel silahlı çatışmalarda asker olarak hizmet vermektedirler.[1]

Cenevre Sözleşmeleri'nin birinci protokolüne göre, on beş yaşını geçen çocuklar gözcü, haberci veya gözlemci olarak gönüllü hizmette bulunabilirler.

Afrika

Asya

Orta Doğu: İsrail ve Filistin

Avrupa

Çeçenistan'da, yanan bir evin önünde duran bir çocuk.
Orta Afrika Cumhuriyeti'nin kuzey doğusundaki kamplardan bir çocuk asker.
  • Birleşik Krallık - Britanya Ordusu'na katılmak isteyenler en az 16 buçuk yaşında olmalıdırlar. 18 yaşının altında olanlar için velilerinin izni gerekmektedir. Britanya silahlı kuvvetlerinde yer alan askerlerin yaklaşık yüzde 40'ı 16 veya 17 yaşında askere alınmışlardır.[2] Birleşik Krallık 24 Haziran 2003 tarihinde, silahlı çatışmalarda yer alan çocukları konu alan bir protokol imzaladı. Buna göre, protokolü tasdik eden devletler 18 yaşının altında olan askerî personelinin çatışmalarda yer almamaları sağlamak için mümkün olan her şeyi yapmalıdırlar. Fakat Birleşik Krallık hükûmeti, Haziran 2003 ve Temmuz 2005 tarihleri arası henüz 17 yaşlarında olan 15 askerin dikkatsizlik sonucu Irak'a gönderildiğini doğrulamıştır.[3]
  • Bosna-Hersek - 1990'lı yıllarda, 13 ve 19 yaş arası gençlerin Bosna Savaşı'nda asker olarak savaştığı biliniyor. Bunun en önemli nedeni ise savaş zamanında zorunlu askerlik yaşını 16'ya indiren eski askerlik yasası olmuştur.
  • Çeçenistan - Birleşmiş Milletler'in raporuna göre, Birinci Çeçen Savaşı döneminde aralarında 11 yaşında olan çocukların da bulunduğu çok sayıda çocuk ayrılıkçı Çeçen güçlerinin bünyesinde savaşmıştır. Çeçen çocuk askerler, yetişkin savaşçılarla aynı görevleri üstleniyorlardı ve silahlı kuvvetlere katıldıktan kısa süre sonra cepheye gönderiliyorlardı.[4] Çocuk Askerlerin Kullanımını Durdurma Koalisyonu'nun 2004 yılı raporuna göre, Çeçenistan'da 18 yaşının altında olan çocuklar çeşitli silahlı grupların arasında Rusya'ya karşı savaşmaktadırlar. Sayılarının belirsiz olmasının nedeni, bölgedeki medya ve insan hakları kuruluşlarına karşı uygulanan yasaklardan kaynaklanıyor. Bazı çocukların intihar saldırılarında yer aldıkları da iddia edilmektedir.[5]
  • Sırbistan - Sırbistan'da, savaş zamanında veya savaşın öngörüldüğü zamanlarda zorunlu askerlik yaşı erkekler ve kadınlar için 16'ya indirilebiliyor. Yugoslavya'nın parçalanma sürecinde 18 yaşının altında olan çocuklar asker olarak veya milis grupların bünyesinde yer alarak savaşmışlardır. Sırbistan'da zorunlu askerlik hizmeti 2010 yılında yürürlükten kaldırılmıştır.

Kuzey Amerika

  • Amerika Birleşik Devletleri - ABD'de 17 yaşında olan gençler silahlı kuvvetlere katılabilirler, fakat çatışma bölgelerine gönderilemezler. ABD askeriyesi gönüllü asker toplamaktadır ama 18 yaşının altında olan gençler için velilerinden izin alınması şarttır. 18 yaşının altında olan erkekler ve herhangi yaşta olan kadınlar mecburi askerlik hizmeti için silah altına çağrılamazlar. ABD askeriyesine katılmak isteyen her asker lise dispomasına veya eşdeğer bir diplomaya sahip olmalıdır. Bu zorunluluk savaş zamanında veya genç askerler için, askere alındığı tarihten sonra en fazla 180 gün içinde lise diplomasını alma şartıyla feragat edilebilir.
  • Kanada - Kanada'da gençler 16 yaşında velilerinin izniyle Kanada Silahlı Kuvvetleri'nin yedek (reserve) birliklerine, 17 yaşında ise normal (regular) birliklere katılabilirler.[6] 18 yaşına erişene kadar çatışma bölgelerine gönüllü olarak tayin talebi edemezler. Kanada, 15 yaşında Afganistan'da savaşırken ele geçirilen Kanada vatandaşı Omar Khadr'ın Guantanamo Kampı'nda tutuklu kalmasına ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından mahkeme karşısına çıkarılmasına izin vermiştir.

Latin Amerika

  • Bolivya - Aralarında 14 yaşında olanların da bulunduğu çok sayıda çocuğun zorunlu olarak askere alındığı Bolivya hükûmeti tarafından doğrulanmıştır.[7] Bolivya silahlı kuvvetleri personelinin yaklaşık %40'ının 18 yaş altında olduğu ve bu çocukların yarısının da 16 yaş altında olduğu tahmin ediliyor.[7]
  • Haiti - Haiti'de sayıları tam olarak bilinmeyen çocuklar, siyasi şiddet olaylarına karışan az teşkilatlı askerî grupların arasında yer almaktadırlar.[8]
  • Kolombiya - Sayıları 11.000 ve 14.000 arası olan çocukların, Kolombiya'da faaliyet gösteren solcu gerilla gruplar ve sağcı paramiliter güçlerle yakın temasta bulundukları tahmin ediliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre "Kolombiya'daki çocuk savaşçıların yaklaşık yüzde 80'i iki solcu gerilla grubundan (Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ve Kolombiya Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN)) birine mensuptur. Geri kalan kesim sağcı milis güçlerin bünyesinde savaşmaktadır."[9]

Kaynakça

  1. ^ Kampanya Sayfası: Çocuk Askerler 3 Haziran 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İnsan Hakları İzleme Örgütü. (İngilizce)
  2. ^ İnsan Hakları İzleme Örgütü: Yerine getirilmeyen sözler 3 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (İngilizce)
  3. ^ Under-18s were deployed to Iraq 19 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC. (İngilizce)
  4. ^ Mart 1996 Çeçenistan raporu 11 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, erişim tarihi: 14 Kasım 2008. (İngilizce)
  5. ^ 2004 Çocuk Askerler Küresel Raporu 13 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Çocuk Askerlerin Kullanımını Durdurma Koalisyonu, sayfa 217. (İngilizce)
  6. ^ Kanada Silahlı Kuvvetleri 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 14 Kasım 2008. (İngilizce)
  7. ^ a b Çocuk İşçiliğine Karşı Küresel Marş: Bolivya 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., globalmarch.org, 2001. (İngilizce)
  8. ^ İnsan Hakları İzleme Örgütü: Çocuk Asker Haritası 1 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  9. ^ Kolombiya: Silahlı Gruplar Çocukları Savaşa Gönderiyorlar 22 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İnsan Hakları İzleme Örgütü insan hakları haberleri web sitesi, 22 Şubat 2005. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zorunlu askerlik</span> Ulusal veya askeri hizmete zorunlu katılım

Zorunlu askerlik, bazı ülkelerde, ülke kanunlarına göre belli bir yaşa gelen erkek ve bazen kadınların yükümlü oldukları, süresi kanunlarla belirlenen devlet hizmeti. Zorunlu askerlik eski çağlardan beri uygulanmakla birlikte, bir ülkedeki genç erkek nüfusun çoğunluğunu kapsayacak şekildeki modern hâli Fransız Devrimi'ne ortaya çıkmış levée en masse sistemine dayanmaktadır. Çoğu Avrupa ülkesi daha sonra bu sistemi barış zamanında kendi ülkelerine uyarlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Askerlik hizmeti</span>

Askerlik hizmeti, herhangi bir ülkede belirli bir yaşa gelen vatandaşların, zorunlu olarak, belirli bir süre orduda görev yapması veya anlaşmalı oldukları bir süre boyunca meslek olarak icra etmesi. Ayrıca askerlik veya vatanî görev olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Askeriye</span> öncelikli olarak savaşa hazırlanmak ve savaşı yürütmekle görevli kurum

Askeriye veya ordu, ağırlıklı olarak savaşa yönelik, toplu olarak silahlı kuvvetler olarak da bilinen, ağır silahlı, son derece organize bir güçtür. Genellikle egemen devlet tarafından resmi olarak yetkilendirilir ve muhafaza edilir, üyeleri farklı askerî üniformalarıyla tanımlanabilir. Bir ordu, donanma, hava kuvvetleri, uzay kuvvetleri, deniz kuvvetleri veya sahil güvenlik gibi bir veya daha fazla askerî şubeden oluşabilir. Ordunun ana görevi genellikle devletin savunulması ve dış silahlı tehditlere karşı çıkarları olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Asker</span> Silahlı kuvvetlerde görev yapan kimse

Asker; orduda görevli, erden mareşale kadar rütbeye sahip kişi. Askerlik yükümlülüğü altına giren şahıslar ile özel yasalarla silahlı kuvvetlere katılan ve resmî bir kıyafet taşıyan kişilerdir. Askerlerin aslî görevi ülkelerinin topraklarını iç ve dış tehditlere karşı savunmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya Silahlı Kuvvetleri</span>

Bolivya Silahlı Kuvvetleri, Bolivya'nın iç ve dış tehditlere karşı savunmasından sorumlu askeri kuruluştur. 3 kuvvet komutanlığından oluşur:

<span class="mw-page-title-main">Çocuk hakları</span> Dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu hakları tanımlayan evrensel kavram

Çocuk hakları, kanunen veya ahlaki olarak dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının hepsini birden tanımlamakta kullanılan evrensel kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Kadirov</span> Çeçen siyasetçi

Ramazan Ahmetoviç Kadirov, Rusya Federasyonu'na bağlı Çeçenistan'ın üçüncü devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çeçen Savaşı</span> Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994ten Ağustos 1996ya kadar süren savaş

Birinci Çeçen Savaşı, diğer adıyla Çeçenistan Savaşı, Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar süren savaştır. 1994–1995 yıllarında, özellikle Grozni Muharebesi'nde zirveye ulaşan başlangıç harekâtından sonra Rus kuvvetleri, Çeçenistan'ın dağlık bölgelerinin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı ancak daha üst konumda olduğu asker sayısı, silah gücü, yakın hava desteği gibi faktörlere rağmen, Çeçen gerilla savaşı ve düz arazilere yapılan baskınlar nedeniyle geri çekildi. Bunlar sonucunda oluşan Rus kuvvetlerindeki geniş çaplı demoralizasyon ve Rus kamuoyunun savaşa yönelik yaygın karşıtlığı, Boris Yeltsin hükûmetinin 1996'da Çeçenlerle ateşkes ilan etmesine ve bundan bir yıl sonra barış antlaşması imzalamasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Silahlı Kuvvetleri</span> Yunanistanın askerî gücü

Yunanistan Silahlı Kuvvetleri, Yunanistan devletini içten ve dıştan gelebilecek olan tehditlere karşı savunma vazifesini üstlenmiş olan silahlı devlet kuvvetidir.

<span class="mw-page-title-main">Hava kuvvetleri</span> Bir ordunun, hava savaşından ve hava savunmasından sorumlu silahlı hizmet dalı

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır. Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

İsviçre Silahlı Kuvvetleri, İsviçre'yi dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı korumakla görevli silahlı kuvvetlerdir. İsviçre'nin denize kıyısı olmadığından dolayı deniz kuvvetleri yoktur. Silahlı kuvvetler, kara ve hava kuvvetleri olmak üzere iki ana birimden oluşur. Profesyonel askerler silahlı kuvvetlerin %5'ini teşkil eder. Normal askerler 19-34 yaşları arası silahlı kuvvetlerde görev yaparlar. İsviçre, askerî bakımdan tarafsızdır. Bu nedenden dolayı silahlı kuvvetler, başka ülkelerdeki silahlı çatışmalarda ve BM Barış Güçlerinde görev yapmaz. İsviçre'de bütün erkekler zorunlu askerlik hizmetini yerine getirirler.

Kolombiya çatışmaları, Kolombiya'da yaklaşık 1964 veya 1966 yılında devlet güçleri ve Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) gibi köylü gerillalar arasında başlayan ve asimetrik düşük yoğunlukla günümüze kadar devam eden silahlı çatışmalardır.

Askerî öğretim ve eğitim, ordu, askerî kuruluş ya da çeşitli örgütlerin kendi mensuplarına yetenek ve becerileri geliştirmek amacıyla verdiği eğitim ve öğretim süreci.

<span class="mw-page-title-main">Alu Alhanov</span> Rus politikacı; Rusyanın Çeçen Cumhuriyetinin ikinci cumhurbaşkanı

Alu Dadaşeviç Alhanov, Çeçen siyasetçi. Rusya'daki Çeçen Cumhuriyeti'nin eski cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan Ulusal Müzesi</span>

Çeçenistan Ulusal Müzesi Grozni'de bulunan Çeçen kültür ve tarih müzesi. Müzenin ayrıca Çeçenistan genelinde beş şubesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz askeriye</span> standart olmayan herhangi bir askeri organizasyon

Düzensiz askeriye veya düzensiz ordu bir ülkenin ulusal silahlı kuvvetlerinden farklı, standart olmayan herhangi bir askeri bileşendir. Dışlama ile tanımlandığından, terimin kapsamına giren şeyde önemli farklılıklar vardır. Askeri organizasyonun türüne veya kullanılan taktiklerin türüne atıfta bulunabilir. Düzensiz bir askeri örgüt, düzenli ordu örgütünün parçası olmayan bir örgüttür. Standart askerî birlik organizasyonu olmadan, genellikle çeşitli daha genel isimler kullanılır; bu tür organizasyonlar birlik, grup, kol veya kuvvet olarak adlandırılabilir. Düzensizler, bu örgütlere üye olan veya düzensiz askeri taktikler uygulayan özel askerî birliklerin üyesi olan asker veya savaşçılardır. Bu, aynı zamanda düzensiz piyade ve düzensiz süvari birimleri için de geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">1917 Kanada'da askere alma krizi</span>

1917 Kanada'da askere alma krizi sürmekte olan I. Dünya Savaşı sırasında Kanada'da patlak veren siyasi ve askerî krizi anlatır. Toplumda genel olarak zorunlu askeri hizmete karşı görüş ayrılığı yaşanmasının ötesinde, bu gündem Fransız Kanadalılarla İngiliz Kanadalılar arasındaki ilişkilere dair pek çok sorunu ortaya çıkarmıştır. Fransız Kanadalılar zorunlu askere almaya büyük çoğunlukla karşı çıkmış, Henri Bourassa önderliğindeki hareket tek sadakatlarının Kanada'ya karşı olduğunu öne sürmüştür. Buna karşın özellikle Kanada'ya yeni göçmüş İngiliz Kanadalılar Britanya İmparatorluğuyla derin bağları bulunduğundan hareketle savaşa destek siyasetini savunmuştur. 1 Ocak 1918 tarihinde hükûmet tarafından yürürlüğe konan Askeri hizmet yasası uyarınca 404 bin kişi silah altına çağrılsa da 385 bin kişi bu zorunluluktan kaçmanın yollarını aramıştır. Nisan ayı başlarında askere alım uygulamalarına karşı özellikle Quebec'de patlak veren toplumsal olaylarda 150 kişi ölmüş, büyük maddi hasar yaşanmıştır.