İçeriğe atla

Çocuk gelin

Çocuk gelin, fiziksel, fizyolojik ve psikolojik açılardan evlilik ve çocuk doğurma sorumluluğu taşımaya hazır olmadan evlendirilen kızlara verilen addır.[1]

'Çocuk' ve 'erken evlilik' kavramları toplumlara göre değişiklik gösterse de Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi uluslararası belgelere göre, on sekiz yaşının altında evlenen tüm kız çocuklarına "çocuk gelin" denilmektedir.[1][2]

Çocuk gelin sayıları

UNICEF'in 2007 tarihli Çocuklar için Gelişim: Çocukların Korunması Hakkında Bir Tarama Raporu başlıklı raporunda bildirilen 1987-2006 yıllarına ilişkin erken evlilik istatistiklerine göre, dünya genelinde 20-24 yaş grubundaki kadınların 60 milyondan fazlası 18 yaşından önce evlendirilmişlerdir.[3] İngiltere merkezli çocuklara yardım örgütü Save the Children tarafından 2016'da açıklanan rapora göre, dünyada 18 yaşın altında evlendirilen 700 milyon kız çocuğu bulunmaktadır.[4] Rapora göre Afganistan, Yemen, Hindistan, Somali gibi ülkelerde kız çocukları 10 yaşında evlendirilmekte ve bu evlilikler eğitim seviyesinin düşmesi, cinsel hastalıkların artması, erken hamileliğe bağlı ölümlerin yükselmesi gibi sorunlar getirmektedir.

Çocuk gelin oranları Güney Asya, Sahra-altı Afrika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde diğer bölgelerden daha yüksektir.[5] Uluslararası karşılaştırmaya dayalı çalışmalar, erken evliliğin kırsal alanlarda ve az gelişmiş bölgelerde yoğunlaştığını göstermekte, ülkelerin refah düzeyi ile ilişkisine dikkat çekmektedir. ABD'de 15-19 yaş grubundaki kız çocuklarının %4'ünün, İngiltere'de %2'sinin evli olmasına karşılık, Nijer'de %62'sinin, Bangladeş'te ise %51’inin evli olması ülkelerin refah düzeyleri ile evlenme yaşı arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir örnek olarak gösterilir.[5]

Çocuk gelin olgusunun nedenleri

Kızların erken yaşta evlendirilmesinin nedenleri arasında ekonomik problemler, evlilik öncesi cinsel ilişki ihtimalinin azaltılması, kadınların kontrolü ve daha çok çocuk doğurabilmelerinin sağlanması sayılmaktadır ve ataerkil toplumlarda daha yaygın gözlemlenir.[5] Türkiye'de toplumun bazı kesimlerinde sürdürülen başlık parası, berdel, beşik kertmesi ve kan bedeli evliliği gibi geleneksel uygulamalar ile "Geç evlenen kızlar evde kalır." "Kızların erken evlenmesi onun eşine ve gelin olarak gittiği eve uyumunu/ itaatini kolaylaştırır." şeklindeki kalıp yargılar, kızların erken evlendirilmesinin nedenleri arasında görülür.[6]

Çocuk gelinlerin kamusal alan ve özel yaşamda yeri

Çocuk gelinler, yaptıkları evlilik nedeniyle okulu terk etmek zorunda kalmakta; evli kadınların maruz olduğu toplumsal kısıtlamalara maruz kalmakta (örneğin "evli kadınlar sokakta gezmez") ve sosyal çevrelerinden kopmaları nedeniyle ergenlik döneminde kazanmaları gereken sosyal becerileri edinmekte zorlanmaktadır.[6] Bangladeş’in kırsal bölgesinde yapılan bir çalışma evliliğin bir yıl ertelenmesinin, kız çocuklarının okulda geçirecekleri süreyi 0,22 yıl artırdığını ve okur-yazarlığı yüzde 5,6 yükselttiğini göstermektedir.[5] 27 sahra altı Afrika ülkesinden elde edilen verilere dayalı bir çalışma da benzer sonucu vermiştir.[7] Türkiye'de 2009 yılı e-okul verisine göre evlilik ve nişanlılık nedeniyle ilköğretim düzeyinde okula gelmeyenlerin neredeyse tamamı kız öğrencidir. Okulun terk edilmesine yönelik bir araştırmanın sonuçları erkek çocukların %73’ünün, kız çocuklarının ise %49’unun okulu terk etme kararını kendilerinin verdiklerini göstermektedir.[5]

Evlilikleri nedeniyle çocuk gelinlerin kamusal alanda yer almalarını sınırlanırken, özel yaşamlarında da daha az söz sahibi oldukları görülür.[5] UNICEF'in 2005 yılında yaptığı bir araştırmada çocuk gelinlerin evlilikleri ve kendi hayatları ile ilgili kararlarda daha az etkin oldukları ortaya konmuştur.[6] Çocuk gelinlerin, diğer yaş dönemlerinde evlenen kadınlara göre daha fazla aile içi şiddete maruz kaldıkları,[8] uğradıkları fiziksel şiddetten dolayı eşlerini haklı görme olasılıklarının yüksek olduğu,[9] depresif belirtilerin çocuk gelinlerde on sekiz yaş üstü gelinlere göre daha yaygın olduğu[6] çeşitli araştırmalarda ortaya konmuştur.

Çocuk gelinlerin cinsel istismarı

Çocuk gelinler ile kurulan cinsel ilişki, çocukların cinsel olarak istismar edilmesidir.[10] Bu evliliklerde yaşanan cinsel ilişkiler genellikle kız çocuklarının istekleri dışında gerçekleşmektedir.[10] Birçok ülkede çocuk yaştaki bireylerle cinsel ilişki kurulması yasaktır. Ancak erken yaşta evliliklerin toplumsal olarak meşru kabul edilmesi nedeniyle, çocukların cinsel istismarı cezalandırılmadığı ve görmezden gelindiği görülür.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Karakaya, Nilayda; Er, Mücahit. "Beni Sen Büyüt Anne: Çocuk Gelinler". Sosyal Politikalar ve Aile Bakanlığı. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  2. ^ Aydemir, Elvan (Ekim 2011). Evlilik mi Evcilik mi? Erken ve Zorla Evlilikler: Çocuk Gelinler. USAK Raporları. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. ISBN 978-605-4030-61-3. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  3. ^ "Progress for Children" (PDF). UNICEF A World Fit for Children Statistical Review, Sayı 6, Aralık 2007. s. 45. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 
  4. ^ "Dünyada 700 milyon "çocuk gelin" var (11 Ekim Dünya Kızlar Günü)". NTV.com.tr. DHA. 11 Ekim 2016. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  5. ^ a b c d e f g Yüksel, İlknur (Sonbahar 2012). "Çocuk Gelin Olmaya Giden Yol". Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  6. ^ a b c d Kaynak Malatyalı, Meryem (2014). "Türkiye'de 'Çocuk Gelin' Sorunu" (PDF). Nesne. 2 (3). SADA Enstitüsü. ss. 27-38. ISSN 2147-6489. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  7. ^ Nguyen, Minh Cong; Wodo, Quentin. "Impact of Child Marriage On Literacy and Education Attainment In Africa" (PDF). Global Partnership for Education, Eylül 2014. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 
  8. ^ Boran, Perran; Eren, Tijen; Devecioğlu, Esra; Gökçay, Gülbin. "Çocuk Gelinler" (PDF). Marmara Medical Journal, Cilt 26, Yıl 2013. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  9. ^ "New Insights on Preventing Child Marriage" (PDF). International Center for Research on Women (ICRW), Nisan 2007. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  10. ^ a b Otoo-Oyortey, Naana; Pobi, Sonita. "Early Marriage and Poverty: Exploring Links and Key Policy Issues" (PDF). Gender and Development 11(2), July 2003. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aile</span> aralarında yakın akrabalık bağı bulunan kişiler grubu

Aile veya ocak, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapı. En küçük, yani "çekirdek" olarak adlandırılan bir aile; baba, anne ve çocuklardan oluşur.

Ensest, yakın akrabalar arasında gönüllü ya da gönülsüz cinsel ilişkidir. Çoğu kültürde ensest bir tabudur.

Çocuk istismarı bir çocuğa bir yetişkin tarafından fiziksel ya da psikolojik olarak kötü davranılmasıdır. Ayrıca çocuklara kötü muamele, çocuk istismarı ve ihmali ile çoğu zaman aynı anlama gelir. Dünya Sağlık Örgütü çocuk istismarını şöyle tanımlar: "Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek uygulanan tüm davranışlar çocuğa kötü muameledir."

<span class="mw-page-title-main">Cinsel istismar</span>

Cinsel istismar, kişinin başkaları tarafından cinsel olarak kötüye kullanılması, suistimal edilmesi, istemediği halde başkalarının cinsel yönelimlerine hedef olması durumudur. Her cinsiyetten, her sosyal sınıftan ve meslek grubundan kişiler cinsel istismara uğrayabilmektedir ancak genel olarak kadınların ve çocukların cinsel istismara daha çok maruz kaldıkları söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel ilişki</span> üreme, cinsel zevk veya her ikisi için gerçekleştirilen çiftleşme eylemi

Cinsel ilişki, cinsel birleşme, çiftleşme, vajinal seks veya sadece seks, bir erkeğin sertleşmiş penisinin, uyarılmış bir kadın vajinasının içine girmesini kapsayan, cinsel zevk ya da üreme amaçlı yapılan bedensel ilişkidir. Bunun yanı sıra, diğer penetrasyon tehlikesi içeren anal seks, oral seks, parmaklama, dildo kullanma gibi cinsel aktiviteler de eşcinsel veya heteroseksüel olmasına bakılmaksızın bir cinsel birleşme olarak kabul edilirler.

Görücülük, görücü usulü evlilik veya ayarlanmış evlilik, gelin ve damadın öncelikle çiftin kendisi dışındaki kişiler tarafından, özellikle ebeveynler gibi aile üyeleri tarafından seçildiği bir evlilik birliği türüdür. Bazı kültürlerde, genç bir kişiye eş bulmak için profesyonel bir çöpçatan kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk hakları</span> Dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu hakları tanımlayan evrensel kavram

Çocuk hakları, kanunen veya ahlaki olarak dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının hepsini birden tanımlamakta kullanılan evrensel kavramdır.

Çocuğun cinsel istismarı, bir yetişkinin bir çocukla cinsel ilişkiye girmesi veya onu cinsel haz amacıyla kullanması. Çocukların kullanıldığı pek çok farklı cinsel aktiviteyi kapsar. İstismar türleri içinde yaygın olanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan ticareti</span>

İnsan ticareti, en yaygın şekilde tacirler veya başkaları için cinsel kölelik, zorla çalıştırma ya da cinsel istismar için gerçekleştirilen ticarettir. Bu ticaret aynı zamanda zorla evlilik kapsamında kişilere eş sağlanması amacıyla, organların veya dokuların çıkarılması amacıyla, veya taşıyıcı annelik ya da yumurtaların çıkarılması da dahil olmak üzere bir ülkede/uluslararası alanda yapılabilir. İnsan ticareti baskı yoluyla mağdurun özgür olarak hareketini engellediğinden dolayı kişiye karşı işlenen bir suçtur ve kişilerin istismarı söz konusudur. İnsan ticareti suçunun gerçekleşmesi için mutlaka kişinin bir yerden, başka bir yere hareket ettirilmesine gerek yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel rüşt yaşı</span>

Cinsel rüşt yaşı, bir kişinin yasal olarak cinsel eylemlerinin bilincinde sayıldığı ve bu eylemlere rıza gösterebildiğinin yasal olarak kabul edildiği en küçük yaştır. Rüşt yaşı, cezai ehliyet yaşı, evlenme yaşı ve seçme yaşı gibi diğer yaş sınırlarından farklı olabilir. Cinsel rüşt yaşı için ülkelere göre yasalar farklılık gösterir: genellikle 15 ile 18 arasında olacak şekilde belirlenmesine karşın, 13'e kadar düşebildiği ve 20'ye kadar çıkabildiği ülkeler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk fuhşu</span> reşit olmayan çocukların para karşılığı cinsel faliyetlere zorlanması.

Çocuk fuhşu, cinsel rüşt yaşı sınırının altında reşit olmayan bireyin mali kazanç karşılığında cinsel faaliyetlerde bulunması veya zorlanılmasıdır. Genellikle yaşı küçük olan bireyin yaşı büyük kişilerle yaşadığı yasal olmayan cinsel ilişkinin adlandırılışıdır. Bu durum yasalar çevresinde birçok ülkede çocuğun ceza ehliyeti göz önüne alınarak suç teşkil ettiğinden ağır ceza ve yaptırımlar uygulanmaktadır.

Çocuk evliliği, 18 yaş altı bir birey veya çiftin evliliğidir. Küçük yaşta evlendirilme erkek çocuklar için de geçerlidir fakat bu durum kız çocuklarında daha çok görülür. Çocuk evliliğinde, özellikle yaş, statü farkı ve zorlama faktörü birlikte ele alındığında çocuğun cinsel istismarı göz ardı edilemez. Bununla beraber fiziksel ve zihinsel istismar da çocuk evliliklerinde görülen en temel sorunlardandır. Çocukların evlendirilmesi insan hakları ihlali olarak değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel Devrim</span> 20. yy Amerikan sosyal hareketi

Cinsel Devrim, Batı dünyasında 1950'li yılların ortalarından başlayıp 1960'larda belirginlik kazanan, genel olarak cinselliğin evliliğe, tek eşliliğe, heteroseksüelliğe ve üremeye indirgenmesine karşı çıkan, cinsel özgürlük konusunda haz ve istek üzerine her eylemi meşru gören bir siyasi harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de çocuk evliliği</span>

Yasa dışı olmasına rağmen, Türkiye'de çocuk evliliği, özellikle daha az eğitimli aileler arasında yaygındır. Bu, tartışmalı bir politik meseledir ve toplumun liberal ile muhafazakâr kesimleri arasında bir tartışma konusudur.

Kazakistan'da intihar, ülkede doğal olmayan ölümlerin yaygın bir nedenidir ve uzun vadeli bir sosyal konudur. Dünya Sağlık Örgütü'nün 2017 raporuna göre, her yıl dünya çapında intihar nedeniyle öldüğü bildirilenlerin %3.55'i Kazakistan'a aittir. Genç yaştaki intiharlar ülkede büyük bir sorundur. İntihar, Kazakistan'da her 100.000'de 27.74 oranında görülüyor.

Uluslararası Kadın Sünnetine Karşı Sıfır Tolerans Günü, BM'nin kadın sünnetini ortadan kaldırma çabalarının bir parçası olarak 6 Şubat'ta düzenlenen, Birleşmiş Milletler sponsorluğundaki yıllık farkındalık günüdür. İlk olarak 2003 yılında tanıtıldı.

Göğüs ütüleme sert ve sıcak bir objeyle ergenlik çağındaki kız çocuğunun göğüslerine masaj veya baskı uygulayarak gelişmelerini engellemek veya geciktirmek için uygulanan bir yöntemdir. Bu gelenek genellikle kız çocuğunun akrabası olan bir kadın aile bireyi tarafından çocuğu tecavüz veya cinsel istismardan korumak için uygulanır. Bazı kaynaklar kız çocuğunu erken evlilik, HIV/AIDS'ten korumak için yapıldığına da işaret etmektedir.

İslam ve çocuklar konusu, İslam'daki çocukların haklarını, çocukların ebeveynlerine karşı görevlerini ve ebeveynlerin hem biyolojik hem de evlatlık çocukları üzerindeki haklarını içerir. Ayrıca farklı düşünce okullarına ilişkin haklar konusundaki görüş ayrılıklarından bazıları da tartışılmıştır.

Evliliğe zorlama, bir evliliğin taraflarından en az birisinin baskı, tehdit, şiddet sonucu karşı çıkma olanağı olmaksızın evlenmeye veya bir evliliği sürdürmeye zorlanmasıdır.

Ergen hamileliği olarak da bilinen genç gebelik, WHO'ya göre 20 yaşın altındaki bir kadında gebeliktir, ancak kimilerince 18 veya 17 yaşın altı da genç gebelik olarak sayılabilir. Hamilelik, ilk adet döneminden (menarş) önce olabilen ancak genellikle adetlerin başlamasından sonra ortaya çıkan yumurtlamanın başlamasından sonra cinsel ilişki ile ortaya çıkabilir. İyi beslenmiş kadınlarda ilk regl genellikle 12-13 yaş civarında gerçekleşir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.