İçeriğe atla

Çocuk Mercanlı

Koordinatlar: 39°23′28″K 47°17′53″D / 39.39111°K 47.29806°D / 39.39111; 47.29806
Çocuk Mercanlı
Cocuq Mərcanlı
Köy
Çocuk Mercanlı Meteoroloji İstasyonu
Çocuk Mercanlı Meteoroloji İstasyonu
Çocuk Mercanlı'nın Azerbaycan'daki konumu
Çocuk Mercanlı'nın Azerbaycan'daki konumu
Çocuk Mercanlı
Çocuk Mercanlı'nın Azerbaycan'daki konumu
Koordinatlar: 39°23′28″K 47°17′53″D / 39.39111°K 47.29806°D / 39.39111; 47.29806
Ülke Azerbaycan
RayonCebrayıl
Zaman dilimiUTC+04.00 (AZT)

Çocuk Mercanlı (AzericeCocuq Mərcanlı), Azerbaycan'ın Cebrayıl rayonunda bulunan bir köydür.[1] Köy, rayonun güneydoğu ucunda İran sınırında Aras Nehri'nin kıyısında yer almaktadır.

Tarihçe

1993 yılında Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Ermeni kuvvetleri, yakındaki tepelerin kontrolünü ele geçirdikten sonra Azerbaycan güçlerini köyden itti. Tamamen yerle bir edildiği dört ay boyunca Ermeni kontrolü altında kaldı.[2] Köyün kontrolünü sağlayamayan Ermeniler Azerbaycan Ordusu'nun düzenlediği ve Afgan mücahitlerin de destek verdiği başarılı Horadiz Operasyonu sonrası yakınlardaki tepelere çekildi. Köy, işgalden kurtarılmıştı ancak sıcak temas hattının çok yakınındaydı. Bu yüzden köye 2016'ya dek güvenli ulaşım sağlanamadığı için Çocuk Mercanlı, hiç kimsenin olmadığı bir toprağa dönüştü ve tek bir aile dışında nüfus bombalanma korkusundan asla geri dönmedi.[3]

2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları sırasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri köyün 2.9 kilometre kuzeybatısındaki stratejik Laletepe'nin kontrolünü yeniden ele geçirerek Çocuk Mercanlı'yı ön cepheden uzaklaştırdı ve köye güvenli erişim sağladı.[4] 7 Nisan 2016'da, Çocuk Mercanlı'da ülke içinde yerinden edilmiş kişiler 23 yıldır ilk kez köyün sahasını ziyaret etti.[5] Ocak 2017'de Azerbaycan, köyün yeniden inşası için 2 milyon euro yatırım yapmaya karar verdi.[6][7] Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in köyü ziyaret ettiği 2017 yılının Haziran ayına kadar 50 ev ve bir okul inşa edildiğinde erişim yolu asfaltlandı ve gaz tedariki yeniden kuruldu.[8] Eylül 2017'deki raporlar, köylülerin o zamandan beri köye geri dönmeye devam ettiğini ve 100 evin daha inşa halinde olduğunu gösterdi.[9]

27 Eylül 2020 tarihine kadar Çocuk Mercanlı, Cebrayıl rayonunda Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından etkin bir şekilde kontrol edilen tek köydü. 4 Ekim 2020'de İkinci Karabağ Savaşı'nda Cebrayıl'ın geri alınmasına kadar bu rayonun geçici merkeziydi.

Kaynakça

  1. ^ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (2019). "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (Azerice). stat.gov.az. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  2. ^ Foreign Diplomats Visited Cocuq Mərcanlı Family 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Day.az. 15 Şubat 2017.
  3. ^ "Азербайджанцы возвращаются в освобожденное село". Haqqin.az (Rusça). 8 Nisan 2016. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  4. ^ "Nagorny-Karabakh: le cessez-le-feu globalement respecté entre l'Azerbaïdjan et les séparatistes". L'Express (Fransızca). 6 Nisan 2016. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  5. ^ "Беженцы возвращаются в село Чоджуг Марджанлы". Haqqin.az (Rusça). 7 Nisan 2016. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  6. ^ Road to be Paved in Liberated Cocuq Mərcanlı 23 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Haqqin.az. 10 Şubat 2017.
  7. ^ Ilham Aliyev Ordered to Restore Liberated Village of Cocuq Mərcanlı 13 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Haqqin.az. 25 Ocak 2017.
  8. ^ Ilham Aliyev in Cocuq Mərcanlı 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Haqqin.az. 14 Haziran 2017.
  9. ^ "September 2017 report on AzerNews". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füzuli (rayon)</span> Azerbaycan rayonu

Füzuli Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölüm.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı (rayon)</span>

Hocalı Rayonu, Azerbaycan'da rayon (il) olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın idari bölümleri</span>

Azerbaycan, coğrafî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak meydana getirilmiş olup Azerbaycan'daki en büyük idarî birim, özerk cumhuriyettir. Azerbaycan'ın sonraki idarî birimleri "şehirler” ve “rayonlar" olarak belirlenmiştir. Şehirler ve rayonlar, Türkiye'deki illere tekâbül eder. Azerbaycan'daki bazı şehirler direkt olarak merkezî yönetime bağlıdır. Bu şehirler, ekonomik ve kalkınma açısından daha gelişmiş olduğu için Türkiye'deki büyükşehirlere denk gelir. Şehirler de şehir rayonlarına bölünmüştür. Şehir rayonları, Türkiye'deki ilçelere tekâbül eder.

<span class="mw-page-title-main">Kelbecer (rayon)</span> Azerbaycanda rayon

Kelbecer Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idari bölümlerden birisidir. 8 Ağustos 1930 tarihinde rayon statüsü almıştır. 1992 yılında Azerbaycan parlamentosunun kararıyla eski Ağdere (Mardakert) rayonunun 20 köyü Kelbecer rayonuna katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mardakert Rayonu</span> Dağlık Karabağ Özerk Oblastına bağlı eski rayon

Ağdere Rayonu veya eski adlarıyla Cerabert Rayonu ve Mardakert Rayonu, Azerbaycan'da rayondur. 1930-1991 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'na bağlı idi. 1992-2023 yılları arasında sınırları içerisinde Azerbaycan'ın Kelbecer, Terter ve Ağdam rayonları bulunmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Hadrut</span> Azerbaycanın Hocavend ilinde kasaba

Hadrut, Azerbaycan'da Hocavend rayonuna bağlı kasaba. Eski adı "Ağoğlan" olan kasabanın adı Farsça'da "iki çayın arası" demektir. Sovyetler Birliği döneminde oluşturulan Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nda Hadrut rayonunun merkeziydi. Bu rayon, Azerbaycan'ın bağımsız olup bölgemin özerkliğini sonlandırmasıyla lağvedilerek Hocavend rayonuyla birleştirilmiştir. Hadrut da bu kapsamda Hocavend rayonuna bağlı bir kasaba olmuştur. 1993'ten itibaren bölge Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki Ermeni güçlerinin işgalindeydi. 2. Karabağ Savaşı sırasında, 9 Ekim 2020'de, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından geri alındı.

<span class="mw-page-title-main">Polat Haşimov</span> Azerbaycan ulusal kahramanı

Polat İsrayil oğlu Haşimov, Azerbaycanlı asker. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinde tümgeneral olarak görev yapmaktaydı. Azerbaycan ulusal kahramanıdır.

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı kronolojisi, öncelikle savaşan tarafların resmî açıklamalarına dayanmaktadır. Çatışmalar siper savaşları, ağır silahlar, çok namlulu roketatarlar, zırhlı savaşlar, roketler, balistik füze saldırıları ve başta Türk yapımı Baykar Bayraktar TB2 ve İsrail yapımı Harop dronları olmak üzere insansız hava aracı saldırıları ile karakterize edildi. Ayrıca Ermenistan veya Azerbaycan dışında uluslararası toplumun çoğu tarafından yasaklanmış olan misket bombalarının da saldırılar sırasında kullanıldığı tespit edilmiştir. Ermenistan ordusu tarafından Azerbaycan'ın Gence kentine düzenlenen bir dizi balistik füze saldırısı sivillerin kitlesel ölümüne neden olurken Azerbaycan ordusu, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin de facto başkenti Hankendi ve bölgenin başka yerlerindeki sivil altyapı tesisleri hedef alınarak büyük hasara ve can kayıplarına yol açtı. Tartışmalı toprak miktarı sınırlı olsa da çatışma seviyesi ve uluslararası sınırlara konumlanan mühimmatlar nedeniyle çatışma Dağlık Karabağ sınırlarının ötesine genişledi. İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ne mermi ve roketler düştü, ancak herhangi bir hasar görülmedi ve İran, kendi toprakları üzerinde birkaç insansız hava aracının (İHA) düştüğünü veya düşürüldüğünü belirtti. Gürcistan ise Kaheti bölgesinde iki insansız hava aracının çarpıştığını bildirdi. Hocavend'e düzenlenen saldırılar sonrası Dağlık Karabağ yetkilileri sivilleri silah altına almaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Şükür Hamidov</span> Azerbaycanın Ulusal Kahramanı

Şükür Neriman oğlu Hamidov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde albay olarak görev yapmış Azeri subay ve Azerbaycan'ın Millî Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Laletepe</span>

Laletepe veya Lale İlahi Tepe, Azerbaycan'ın Cebrayıl rayonunda bulunan bir tepedir. Tepe, 271.1 metre yüksekliğinde olup Çocuk Mercanlı köyünün 2.9 km kuzeybatısında yer almaktadır.

Samir Eldar oğlu Seferov - Azerbaycanlı yarbay, İkinci Karabağ Savaşı ve Nisan Savaşları'nda savaşmış subay.

Hikmet İzzet oğlu Mirzayev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Korgenerali, Azerbaycan Kara Kuvvetlerinin Komutanı.

Tehran Mansimov — Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Albayı, Özel Kuvvetler Komutanlarından biri, 2016 Dağlık Karabağ çatışmaları ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nın katılımcısı ve 2020 Şuşa Muharebesi'nin galibidir. Savaştan sonra Azerbaycan Bayrağı Nişanı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gündüz Seferli</span> Azerbaycan askeri subayı

Gündüz Ağemmed oğlu Seferli, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin özel kuvvetlerinde görev yapan bir Azeri askeri subayıdır. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Şuşa Muharebesi zamanı Azerbaycan özel kuvvetlerinin komutanlarından biri oldu ve faaliyetine göre Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Zaur Guliyev</span> Azerbaycan askeri subayı

Zaur Hikmet oğlu Guliyev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Deniz Kuvvetlerine bağlı Deniz Piyade Taburunda görev yapan bir Azeri askeri subayıdır. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında askeri faaliyetine göre Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

Ramiz Vagif oğlu Kasımov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Hava Kuvvetlerinde yarbay olarak görev yapan bir Azeri askeri subayıydı. 2016 Nisan çatışmaları, Temmuz 2020 Azerbaycan–Ermenistan sınır çatışmaları ve İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında görev yapmıştır. Kasımov İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında ölmüş, ölümünden sonra Vatan Savaşı Kahramanı unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Füzuli Operasyonu</span>

Füzuli Operasyonu, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri ile Ermeni Silahlı Kuvvetleri arasında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Füzuli Rayonu ve Füzuli şehrinin kontrolü için 27 Eylül'de başlayan ve 17 Ekim 2020'ye kadar devam eden, İkinci Karabağ Savaşı'nın bir parçası olan operasyondur.

Nail Neriman oğlu İbrahimli, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Devlet Sınır Hizmetlerinde astsubay başçavuşu olarak görev yapan bir Azeri askeri subayıydı. 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında ölmüş, ölümünden sonra Vatan Savaşı Kahramanı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">2. Kolordu (Azerbaycan)</span>

2. Kolordu, Beylegan Kolordusu olarak da anılıyor, Azerbaycan Kara Kuvvetleri'nin bölgesel bir askeri oluşumudur. Özellikle Hocavend Rayonu olmak üzere Ermeni işgali altındaki topraklarda yoğunlaşmıştır ve ayrıca kısmen Azerbaycan-İran sınırında konuşlandırılmıştır. Şu anda Tümgeneral Mais Berhudarov'un komutası altında yönetiliyor. Karargahı Beylegan şehrindedir. Önemli askerleri arasında Hocavend Rayon Merkezi Yürütme Güçü Başkanı Eyvaz Hüseynov da vardır.