Çizgi romanın modern çağı

Çizgi roman'da modern çağ, genellikle 1980'lerin sonlarından günümüze kadar sürmüş Amerikan çizgi romanları kültürüne verilen gayriresmî isimdir. Bu dönemde, çizgi roman karakterleri daha karanlık ve zihinsel olarak daha karmaşık, yaratıcıları daha tanınmış ve endüstriye yön verir durumda olmuşlar, çizgilerin gösterişinden bağımsızdırlar ve baskılar için daha büyük mekanlar seçilmesiyle sektör daha fazla ticarileştirilmiştir.

Bu periyodun isimlendirilmesinde kullanılan diğer bir isim Çizgi Romanda Karanlık Çağ idi; Batman: Kara Şövalyenin Dönüşü ve Watchmen gibi popüler ve artistik çizgiler bunda etkili olmuştur; diğer bir isim de diğer zamanlara göre birçok farklılık bulunmasıyla Scott McCloud'un önerdiği Çizgi Romanda Elmas Çağdır.

Modern çağın tam olarak tarih dilimi bulunmamasına rağmen, 1970'lerin başları ve 80'ler arasındaki dönem Bronz Çağ (çizgi roman) olarak anılmıştır.

Modern Çağ'ın tam olarak hangi tarihleri kapsadığı belirlenmediğinden dolayı, bazı durumlarda hem hayranlar hem profesyoneller yeni kapsamlı bir tarih açmak üzerine tartışırlar. Modern Çağ'ın başlamasıyla Bronz Çağın etkileri aşıldı. John Byrne (Alpha Flight, Fantastic Four), Chris Claremont (Iron Fist, Uncanny X-Men) ve Frank Miller (Daredevil) gibi sanatçıların çalışmaları Bronz Çağ'da gerçekleşmiştir fakat etkileri Modern Çağ'da da hissedilmiştir. X-Men, bu etkinin en açık örneğidir; Bronz Çağ karakterlerinden olan Wolverine ve Sabretooth, Marvel Evreni üzerinde 1980 ve sonrasında oldukça büyük bir etki bırakmıştır.

Crisis on Infinite Earths iki dönemi birleştiren bir köprü vazifesindeydi. The Flash (350 yayın), Superman (423 yayın) ve Wonder Woman (329 yayın) romanlarının basımı durdurulmuştur. Crisis sonrası dünya Yeni Flash olarak Wally West ile tanışmıştır, John Byrne bir marka olarak yeni Superman serilerini ve George Perez de yeni Wonder Woman serilerini yaratmışlardır. Batman'de ayrıca Year One hikâyesiyle bir geri dönüş yaşamıştır ve bu hikâye Batman hikâyelerinin en popüler olanlarından bir tanesidir.

Eğilimin başından itibaren kronolojik sıra yapıldığında, Modern Çağ'da yaşanan önemli gelişmeler şu şekildedir:

Korku ve bilimkurgu başlıkları 1950'lerdeki sınırlayıcı Comics Code kurumunun kurulmasından beri çizgi roman pazarında yer almamaktaydı. 1970'lerin ortalarında (Bronz Çağ boyunca), Marvel bu türleri Roy Thomas'ın Conan the Barbarian ve Tomb of Dracula gibi yeni fantezi ve korku çizgi romanlarıyla yeniden canlandırdı. Steve Gerber’ın Man-Thing ve Howard the Duck üzerine çalışması bu dönemde toplumun kendi felsefesini sorgulaması adına oldukça etkili olmuştur. Bu konular 1980'lerin ortalarında nelerin geleceğine dair temel oluşturmuştur. (Modern Çağ'ın başlangıcı).

1980'lerin başında DC Comics'in Swamp Thingi hakkında Alan Moore’un çığır açan çalışmalarıyla başlanarak, korku çizgi romanları bilimkurgu/fantastik türün temel öğeleri oluştu ve yeni bir sanatsal standart için uğraşıya girildi. Bu türün diğer örneği Neil Gaiman’ın The Sandmanidir (followed a couple of years later by Garth Ennis ve Steve Dillon’un Preacherından birkaç yıl sonra). Bu yeni çizgiler kolayca tanımlanabilir türler olmuşlardır.

Bu konulara bir takım etiket kondurma çabalarında, birçok insan "sofistik şüphe" kalıbını kullanmaya başladı. Karen Berger'in editölüğünde DC’nin Vertigo hattı, 1993 yılında bu türü özelleştirme amacıyla kuruldu.

Yeni doğan konular olan Animal Man, Doom Patrol, Hellblazer (John Constantine) ve Shade the Changing Man bu yeni hatta dahil oldu. Sonraki onyılda Books of Magic, The Dreaming, The Invisibles, Lucifer and Sandman Mystery Theatre gibi ünlü başlıklar da Vertigo’nun etkisini kullanmaya devam ettiler. Vertigo 21.yüzyılda dahi hala basımlarına devam etmesiyle, çizgi roman piyasasında oldukça etki sahibi olduğunu kanıtlamış olmuştu. 100 Bullets, American Virgin, Fables, Y: The Last Man ve Harvey Pekar’ın American Splendor adlı yapıtlarının basımı süperkahraman türüne bir alternatif olarak görülmesiyle Vertigo’nun ününü sağlamlaştırdı.

1970'lerin ortalarında Marvel anti kahramanları olan X-Men’in Wolverine'i, Punisher ve yazar/artist Frank Miller’ın Daredevil'in karanlık versiyonu, neşeli ve insancıl olan önceki süperkahraman modellerine meydan okumuşlardır. Miller ayrıca aşksal ilgi ve kötü adam arasındaki geleneksel sınırı işleyerek Elektrayı yarattı.

DC Comics'in iki sanatsal etkili dizisi bu trende katkıda bulundu: her ikisi de etkili psikolojik derinliğe sahip sıkıntılı kahramanlar olan Frank Miller imzalı Batman: The Dark Knight Returns ve Alan Moore ve Dave Gibbons yapımlı Watchmen.

1990'ların başlarında, anti-kahramanlar istisnaklıktan ziyade kural haline gelmişlerdi ve bunların da en fazla ün yapanları Marvel comics'in Cable ve Venom'u ve Dosya Comics'in Spawn'ıydı fakat birçok hayran bu yeni karakterlerin orijinallikten yoksun ve sevimsiz psikopatlar olduklarını belirtmişlerdir.

Bazı eleştirmenlere göre bu trend 1980'lerin kinikliğinden etkilenmiştir ve bir insanın kendi başına olağanüstü yeteneklerini kullanarak iyiliği savunmasının yerini, derin zihinsel etkilere sahip insanların suçluları yok etmeleri almıştır.

Daha fazla psikoljik derinliği olan karakter yaratma eğilimi, üstün yetenekli kötü adam karakterlerini de etkilemiştir. Örneğin Batman'in güçlü rakibi Joker, azılı bir katilden çok hareketlerini kontrol edemeyen akıl hastası bir psikopatı resmetmektedir, Marvel Comics'in galaktik gezegen yiyen Galactusü beslenme amaçlı, kişisel kötü amaçlar içermeyen doğa karşısında bir güç haline gelmiştir ve X-Men'in rakibi Magneto da mazlum insanlar için savaşan daha yararlı ve sempatik bir karakter olmakla birlikte kabul edilemez davranışlarda da bulunmaktadır.

80'lerin ortalarında X-Men çizgi romanlar arasında en ünlü başlıklardan biri haline gelmiştir. Marvel, ortaya çıkan bu başarıdan sonra X-Books gibi birçok yan ürün oluşturma çabasında olmuştur. X-Books serileri New Mutants (sonradan X-Force olmuştur), X-Factor, Ekskalibur ve Wolverine tekli kitaplarından oluşmaktadır.

90'ların başlarında X-Men çizgi roman pazarında en büyük paya sahip oldu ve dönemin ortalarında X-Men ile alakalı devamlı veya sınırlı seri halinde bir düzinenin üzerinde çizgi roman kitabı her ay basıldı. 1986'dan 1999 yılına kadar neredeyse her yıl, X-Book'ların hikâyeleri iki üç ayda bir değişime uğramışlardır. Bu "X-Overs"lar satışlarda büyük artışlara yol açmışlardır.

Bu satış patlaması action figureler, video oyunları ve trading cardlarda büyük anlaşmalar yapılmasına yol açmıştır. Bu başarıda en büyük pay 1992 yılında ortaya çıkan ve birçok genç hayrana sahip Fox Network'ün animasyonlu X-Men serilerine aittir.

Spekülatörlerin pazar üzerindeki söylemleri ve bunların endüstri üzerindeki etkilerinden dolayı satış patlaması 90'ların ortasından sonuna kadar azalma gösterdi. Marvel iflasını açıkladı ve sonuç olarak X-Men de dahil olmak üzere tüm satış ürünlerini geri çekmek zorunda kaldı. Birçok "X-books"un basımı iptal edildi ve sınırlı serilerin basımı da azaltıldı.

2000'lerin başlarında büyük etki uyandıran X-Men filmleri X-Men markasını ayakta tutma konusunda başarılı oldu ve çizgi roman dışında bir üründe de büyük bir pazar oluşumuna neden oldu. İlk X-Men temalı filmin başarısından sonra oyuncakları geliştirilen ve satışları hızlanan X-Men'in, 1999-2000 yılında yeni bir animasyon serisi olan, X-Men: Evolution piyasaya sürüldü. Çizgi roman kitapları, Marvel'ın diğer "Ultimate" serileri gibi alternatif bir hikâye olan Grant Morrison'un New X-Men ve Ultimate X-Men ile yeniden doğdu. (Bu X-Men ve diğer kitaplar için geçerliydi çünkü Marvel mevcut başlıklardan kurulu hikâyelerin uzun ve karmaşık tarihlerinin yeni okuyucuları ürküteceğinden çekinmektedir.)

X-Men'in başarısının çizgi roman endüstrisi üzerinde birçok etkisi bulunmaktadır. Özellikle kendi içlerinde sürtüşme barındıran hikâyeye sahip süperkahraman içerikli diziler daha yaygın oldu. DC Comics'in 1980'lerdeki The New Teen Titans dizilerinden X-Men'in gösterdiği etkiyi 90'larda Dosya Comics takımının yapmış olduğu Youngblood, WildC.A.T.s ve Gen¹³ yapımları göstermiştir. 1990'ların başlarında X-Men'in popülaritesinin tavan yapmasıyla, özellikle Cyclops karakteri (stoacı lider), Wolverine karakteri (hırçın yalnız) ve Storm karakteri (iradeli kadın) gibi takım üyeleri sıklıla taklit edilmişlerdir.

Ayrıca birçok dizi, X-Men'i bir reklam veya ticari marka olarak taklit etme girişiminde bulunmuştur. Marvel ve DC 1980'lerin ortalarında yaygın hale getirdikleri Punisher, Spider-Man, Batman ve Superman kitaplarıyla popülaritelerini oldukça genişletmişlerdir. X-Bookslarda olduğu gibi, bu yan ürünler bir fikri veya ana seride yer alan bir yardımcı karakteri vurgularken diğerleri popüler karakterlerin yer aldıkları aylık yayınlanan dizilerdi. X-Bookslar ile diğer bir benzerlik, bu marka ürünleri birkaç aylığına "aile"deki başlıklarla örtüşen değişik karakterleri konu edinirler.

Örtüşen hikâyelere göz attığımızda, Süperman hikâyelerinin 1991-2000 yılları arasında haftalık olarak yazıldıkları görülmektedir. Süperman hikâyelerine bir bütün olarak baktığımızda Süperman, Süperman'in Maceraları, Action Comics ve Superman: The Man of Steel baskıları bulunmaktadır. Eğer ki bir kolleksiyoncu sadece Action Comics serisini alırsa, hikâyenin yalnızca yüzde yirmi beşine sahip olmuş olmaktadır. Süperman serilerinin kapakları üzerinde içinde numara yer alan bir üçgen bulunmaktadır. Bu numara o Süperman dizisinin yılın hangi haftasında yayınlandığını göstermektedir.

Karakterleri yeniden tasarlama kavramı, bu markaların yaratımındaki tamamlayıcılıktır. Çizgi romanda Modern Çağ değişim çağını açmıştır. Crisis on Infinite Earths'ün etkisine ilk örnek, uzun zamanlı karakter Flash Barry Allen'ın Crisis'in 8. baskısında ölmesidir. Barry Allen Çizgi romanda Gümüş Çağ'ın başlangıcına işaret etmişti ve onun ölümü o zamanda tam bir şok etkisi yarattı. Marvel Comics'in Secret Wars'u bir yenilik olarak Örümcek Adam'a siyah bir kostüm giydirmiştir. Alaylı olacak şekilde, bu aynı zamanda Secret Wars'un 8. baskısında da yer almıştır.

Spekülatörlerin Örümcek Adam'ın yeni kostümü ile ilgili yarattıkları ilgi, 80'lerin Marvel karakterlerinin de değişimine yol açtı. Iron Man, 200. baskıda gümüş ve kızıl renkte bir zırha sahip olmuştur. Captain America, serinin 337. bölümünde siyah teçhizatlarla yeniden Kaptan olarak doğacaktır. The Incredible Hulk, 325. bölümünde kendi orijinal Gri deri renginde bir geri dönüş yaşamıştır. Avengers serilerinin 300. bölümünde dizi yeni bir kimlik kazanarak Fantastik Dörtlüden Mr. Fantastic ve Invisible Woman'ı bünyesine katmıştır.

90’lar benzer değişiklikleri DC Evrenine de yaşattı. DC'nin öncü karakterleri olan Superman ve Batman, devasa değişikliklere uğramışlardır. 1992 yılında Süperman'in ölümü, dört yeni Süperman'in doğuşuna neden olurken (Superman 500'ün Maceraları), Azrael altın zırhla donanmış yeni Batman halini almıştır (Batman 500). Bu değişikliklerin hiçbiri uzun sürmeyecektir ve bu diğer iki yeniliğe bağlı bir eğilim oluşturacaktır. Wonder Woman bir düelloyu kaybetti ve Diana, 100. böümde ölene kadar yeni Wonder Woman olacak şekilde Artemis ile yer değiştirdi. Guy Gardner, mağarada bir kadeh içmesiyle Green Lantern olmaktan dönmüş ve Warrior halini almıştır. Aslında o tam olarak galaksiler arası Vuldarians adı verilen bir ırktan gelmekteydi. (Bkz. Guy Gardner Warrior 22). 10 yıldan fazla sürecek olan tek değişim, Hal Jordan Parallax olup tüm Green Lanterns'leri öldürdükten sonra Kyle Rayner'ın ikinci sezonun 50. bölümünde yeni Green Lantern olarak ortaya çıkması olacaktır.

1980'lerin ortalarında artist ve Marvel'ın birçok popüler karakterinin yaratıcılarından olan Jack Kirby, kendi ünlü başlıklarının sanat çalışmaları orijinal sayfasından kaldırılması üzerine Marvel ile anlaşmazlığa düşmüştür. Alan Moore, Frank Miller ve birçok çağdaş sanatçı, Kirby'nin gönüllü savunucusu olmuşlardır.

Bağımsız yayım yanlısı seslerin yükselmesinin etkisi gibi böyle olaylar, birkaç Marvel sanatçısını kendi şirketleri olan Dosya Comics'i kurmaya teşvik etti ve bu çizerinin sahibi olduğu çizgi roman baskıcılığında göze çarpan bir örnek olarak öne çıktı.

1990'ların başlarında, X-Men’in Jim Lee, The New Mutants/X-Force’un Rob Liefeld ve Spider-Man’in Todd McFarlane'i gibi Marvel sanatçıları oldukça popüler oldular ve genç okuyucular tarafından sporcular ve müzik sanatçılarından daha fazla örnek alınır duruma geldiler.

Tanınırlıklarından aldıkları güç ve Marvel için yarattıkları popüler karakterlerin haklarına sahip olamamanın verdiği üzüntü, 1992 yılında Dosya Comics'i oluşturan grubunda yer aldığı çizerleri kendi şirketlerini kurmaya teşvik etti. WildC.A.T.s, Gen¹³, Witchblade ve özellikle McFarlane’in Spawnın görüntü özellikleri uzun soluklu kahramanlar arasında heyecanlı bir rekabet oluşmasını sağladı. Fakat birçokları Image'ı gösterişli yapıtlara öncelik tanıdığı ve hikâyelerin anlatımında ve orijinalliğinde başvurulan ucuz hileleri eleştirmişlerdir. (Image özellikle hayranları tarafından spekülatör pazarının çökmesine katkısı bulunduğundan dolayı yalnız bırakılmıştır. Image, birçok alternatif kapak, folyo kapak ve diğer "toplanılabilir" çizgi romanları yayınlamasıyla bilinir.)

Birçok popüler çizer, Image'in yolunu izlediler ve kendi serilerini oluşturmak için yıldızlarının güçlerini kullanma girişiminde bulundular; lisans hakları ve içerik kontrolüne sahip olanlardan biri olan Chris Claremont, Uncanny X-Men ile ünlü olmuş ve Sovereign Seven, Joe Madureira, Battle Chasers, Kurt Busiek ve Alex Ross'u yaratmıştır, Marvels sınırlı serilerinin arkasındaki yaratıcı takım da Astro Cityyi çıkarmıştır.

1980'lerin sonlarında, klasik bir karakterin ilk kez çıkış yaptığı veya uzun soluklu serilerin ilk baskısının yapıldığı önemli çizgi romanlar, binlerce dolar değerinde satıldılar. Etkili gazeteler, çizgi romaların iyi birer mali yatırım olduklarına dair raporlar yayınlıyor ve koleksiyoncular gelecekte değerli olabilecekleri düşüncesiyle yüksek miktarlarda çizgi romanlar alıyorlardı.

Koleksiyoncuların en fazla rağbet gösterdikleri ürünler trading cardlar ve özel ve değişik kapaklara sahip olan mevcut serilerin “sınırlı sayıda basım”ları olmuştur. Marvel Comics'in ilk basımları X-Force, X-Men, vol. 2 ve Spider-Man bu trendin ilk ve en önemli örnekleri olmuşlardır. Diğer ortaya çıkan eğilim de folyo kaplı kapaklar olmuştur. Folyo kaplı kapağa sahip ilk Marvel çizgi romanı Silver Surfer'ın ikinci cildinin 50. sayısıydı. Ghost Rider'ın 2. cildinin 15.sayısındaki karanlıktaki kor kapağı da buna bir örnektir. Bu gelişmeler bir pazar patlamasına neden oldu ve perakende mağazalar ve baskı şirketleri oldukça büyük karlar elde ettiler ve böylece küçük-büyük birçok şirket kendi hatlarını genişlettiler. Dosya Comics, yaygın bir şekilde kullandığı kabartmalı ve folyo olacak şekilde kendi serisinin birçok alternatif kapakları ile bu gelişimin önde gelen örneği olmuştur.

Bu eğilim kitapların kendileri için sınırlı değildi, oyuncaklar, özellikle "model" figürler, trading cardlar ve diğer öğelerin de değer olarak artış yapacakları umuldu. McFarlane Toys, yüksek kalitede ve çok çeşitli ürettiği birçoğu ana karakterler ve Spawn serilerindeki konuk yıldızlar olan oyuncaklarıyla öne çıkan şirket oldu.

Fakat ne yazık ki, yeni serilerin çokluğu, onların süregelen sanatsal kalitelerinin yanında tahmin edilen değeri yakalayamamalarından dolayı, yüksek miktarlarda basılan eserler sıradan hale gelmişlerdir. Bir çökme yaşanmış, satışlar düşmüş, yüzlerce perakende satış mağazası kapanmış ve birçok yayıncı küçülmüştür. 1996 yılında, piyasadaki en büyük şirket olan Marvel Comics, iflasını açıklamıştır (O zamandan sonra ufak bir iyileşme gerçekleşmiştir). Çizgi roman endüstrisi bu yıkımdan sonra hala tam anlamıyla bir toparlanma yaşayamamıştır.

Bu çöküş, aynı zamanda büyük hisselerin de düşüş yaşamasına işaret etti ve bu sektörün tepe markaları dahi satış eğilimine girdi. Büyük marka sahipleri hala büyük miktarda düzenli başlıklara sahipken bile, çöküşten sonra bunların tümü gözle görülür biçimde küçüldü. X-Men ve X2 filmleri sayesinde X-Men gibi birçok marka bir kez daha önem kazanmıştır ve birçok DC kahramanı da kendi karakterlerini konu alan Justice League, Justice League Unlimited ve Teen Titans gibi başarılı animasyon yapımlarına bir teşekkür borçludur.

1990'ların sonları ve 2000'li yılların başlarında çizgi roman satışlarının düşmesine rağmen, 2. kalite baskıların satışları yükselmiştir ve birçok baskıda sırttan tutturularak bir araya getirilen kitaplar çizgi roman mağazaları gibi kitapçılarda sıklıkla satılmıştır.

Bazı seriler 2. kalite kâğıtlarının satışlarından dolayı iptalden kurtulmuşlardır ve bugün dahi popüler olan hikâyelerin (DC’nin JLAi, çeşitli Batman serileri, Marvel’in Ultimate Spider-Man ve New X-Meni) üretimi durmasına rağmen 2. kalite basımlara yatırım yapılmaya devam edilmiştir.

2. kalite kitaplara, onları sıralamak adına cilt numaraları verilmiştir. Due to this, many writers now consider their plots with the trade paperback edition in mind, scripting stories that last four to twelve issues, which could easily be read as a “graphic novel.”

2. kalite baskıların popülaritesi, eski malzemelerin yeniden basılmasına yol açtı. Essential Marvel Comics, Spider-Man ve The Fantastic Four gibi kahramanları 2. kalite baskıda yeniden üretti ve böylece bu gümüş çağ hikâyelerinin yeni nesil çizgi roman okurları tarafından tanınması sağlandı. Bu baskılar ince olmaları bakımından tıpkı birer telefon defterine benzemekteydiler ve aynı zamanda siyah-beyazdılar (maliyeti düşürmek açısından).

DC Comics de, Showcase Presents adı verdiği uygulamayla bu çizgiye ayak uydurmuştur. İlk dördünde Superman, Green Lantern, Jonah Hex, Metamorpho ve The Elemental Man. bulunmaktadır. Diğer karakterler arasında da Green Arrow, The Superman Family, The Teen Titans ve The Elongated Man vardır.

Birçok çizer, sanatçı ve yazar modern çağda ünlü statüsüne ulaşırken (1960 yıllarında Marvel Comics yaratıcıları Jack Kirby ve Stan Lee belki de en bilinenleri olmuştur), 80'lerin sonları ve 90'larda bu olgu daha da yaygınlaşmıştır.

Sanatçılar Rob Liefeld, Todd McFarlane ve Jim Lee, yazarlar Neil Gaiman, Alan Moore ve Grant Morrison ve yazar/sanatçı Frank Miller oldukça ünlü olup, kendi çalışmalarını yakından takip eden birçok hayrana sahip olmuşlardır. Bu durum karikatür okuyuculuğunu bir ölçüde değiştirdi. Önceden hayranlar, özel karakterler ve markalara karşı yaratıcılarından daha fazla önem vermekteydiler. 1990'larda özellikle eskiler olmak üzere birçok okuyucu, daha gayretli biçimde kendi sevdikleri sanatçı gve yazarları takip etmeye çalışmışlardır.

Ünlü sanatçı ve yazarların doğması bağımsız çizgi roman patlamasını mümkün kıldı. Moore ve Miller, bağımsız olarak, Moore'un tarihsek kurgusu olan From Hell ve Miller'ın karanlık serisi Günah Şehri gibi alışılmadık çizgi romanın basımını gerçekleştirdiler. Bu arada, Liefeld, McFarlane ve Jim Lee, diğer dört Marvel sanatçılarıyla 1992 yılında Dosya Comics'i oluşturmak üzere bir araya geldiler ve Marvel ve DC'nin en büyük rakibi olabilmek için kendileri sahip oldukları yıldızların güçlerini kullanmaya çalışmışlardır.

Birçok Hollywood yönetmen ve yapımcısı Marvel ve DC Comics ile birlikte çalışmışlardır. Film yapımcısı Kevin Smith, Daredevil'in yeniden yapılmasından sorumluydu ve DC. J. Michael Straczynski için Green Arrow'u yazdı, Örümcek Adam'ı bir lise öğretmenine dönüştürerek Amazing Spider-Man'i yarattı. Sonradan, Fantastic Four'un yazarı oldu. BET'in başkanı Reginald Hudlin, Black Panther'i yazdı ve 2006 yılında Black Panther ve Storm'un evliliklerini kaleme aldı. 1970'lerde büyük etkiler uyandıran Süpermen serilerini yöneten Richard Donner, 2006 yılında Action Comics'e yazar olmuştur.

1940'lardaki dizilerden beri çizgi roman'ların sinema uyarlamaları küçük bütçeli uyarlamalardı ve genellikle de hedef kitlesi olarak çocukları seçmişlerdi. Sanatsal açıdan ciddi görülmemişlerdir.

1978 'de, "Superman: The Movie" ise bu anlayışı yıktı, zamanı için büyük bütçesi, görsel efekt kullanımı ve hedef kitlesinin çocuklar kadar büyükler olması ile gerçek anlamda bir sinema filmiydi ve Superman rolünü oynayan Cristopher Reeve 'i bir efsane yaptı. 1989 tarihli Batman filmi ise Modern Çağ çizgi romanlarının karanlık havasını beyazperdeye taşıdı. Superman 'in 80'lerde ve Batman'in 90 'larda devamı çekilen filmleri belirli bir düzeyde ticari başarıya ulaşmakla kalmadı, çizgi roman okuyucularının yeni nesline filmlerde yer alan karakterleri de yeniden tanıttı. Ancak 1960'ların Batman televizyon serilerinin kötü şöhreti hala devam ediyordu ve bu serilerin sonraki filmleri de bu kötü uyarlamadan nasibini aldı. En bariz şekilde, Batman & Robin filmi yapımcı Warner bros. için ticari anlamda başarısızlık olarak adlandırıldı. 2000 'lere gelinceye kadar, çizgi roman uyarlamaları yapımcılar için çok rağbet görmeyen tema olarak kaldı.

2000 'de çekilen X-Men ile başlayan çizgi roman uyarlamalarının rönesansı, Spider-Man (2002), Daredevil, X2: X-Men United, Hulk (2003), Hellboy and Spider-Man 2 (2004), Fantastic Four, Elektra, Batman Begins (2005) ve X-Men 3, Superman Returns (2006) ile devam etti. Bu başarılı yapımlar da önceki versiyonları gibi süperkahramanların popülaritesini arttırdılar ve ticari başarı elde ettiler.

Ek olarak, süperkahraman içermeyen çizgi romanların film uyarlamaları da özellikle 2000 'li yılların başından itibaren görülmeye başlandı. Bunların içinde The Crow (1994), Ghost World (2001), Road to Perdition (2002), American Splendor (2003), Günah Şehri (2005), A History of Violence (2005), Constantine (2005), V for Vendetta (2006) ve 300 (2007) sayılabilir.

NOT: Bu kesin bir lise değildir. Buradaki kişiler yüksek bir kalite düzeyine sahip ve bu çağda önemli projlere imza atmış kişilerdir.

Yazarlar

• Brian Michael Bendis (Daredevil, New Avengers, Ultimate Spider-Man)
• Ed Brubaker (Sleeper, Captain America, Daredevil, Uncanny X-Men)
• Kurt Busiek (Astro City, Marvels, Thunderbolts, Untold Tales of Spider-Man)
• Chris Claremont (Uncanny X-Men, Wolverine)
• Darwyn Cooke (DC: The New Frontier)
• Peter David (Incredible Hulk)
• Warren Ellis (Doom 2099, Transmetropolitan)
• Garth Ennis (Preacher, Punisher)
• Neil Gaiman (Eternals, Sandman)
• Dan Jurgens (Marvel vs. DC, Superman)
• Jeph Loeb (Batman: Dark Victory, Batman: Hush, Batman: The Long Halloween)
• Scott McCloud (Understand Comics, Zot!)
• Grant Morrison (52, All Star Superman, Doom Patrol, JLA, New X-Men, Seven Soldiers of Victory)
• Mike Mignola (Hellboy)
• Mark Millar (Civil War, Marvel Knights Spider-Man, The Authority)
• Frank Miller (Batman: The Dark Knight Returns, Daredevil, Sin City)
• Alan Moore (Swamp Thing, Tom Strong, Watchmen)
• Jeff Smith (Bone)
• Mark Waid (Flash, Kingdom Come)

Sanatçılar

• Mark Bagley (Amazing Spider-Man, Thunderbolts, Ultimate Spider-Man)
• Frank Cho (Liberty Meadows, Shanna The She-Devil, University2)
• Adam Kubert (Action Comics, X-Men)
• Erik Larsen (Amazing Spider-Man, Savage Dragon)
• Jae Lee (Inhumans)
• Jim Lee (Batman: Hush, Uncanny X-Men, WildC.A. T.s)
• Rob Liefeld (X-Force, Youngblood)
• Todd MacFarlane (Spider-Man, Spawn)
• George Perez (Crisis on Infinite Earths, JLA/Avengers, Wonder Woman)
• Joe Quesada (Ash, Daredevil, X-Factor)
• Frank Quitely (All Star Superman, New X-Men, The Authority)
• John Romita, Jr. (Amazing Spider-Man, Eternals)
• Alex Ross (Kingdom Come, Marvels)
• Tim Sale (Batman: Dark Victory, Batman: The Long Halloween)

DC Comics ve Bağımsızlar

Marvel Comics

DC Comics

Image Comics

Marvel Comics

DC Comics

Marvel Comics

Lütfen 1984'ten önceki olaylar için Bronz Çağ (Çizgi Roman) bölümüne göz atınız.

• 1984: Alan Moore, Swamp Thingin yazımını üstlenir
• 1984: Marvel, ilk "büyük çaplı" hikâye dizisi olan Secret Warsu yayımlar ve bu hikâye Crisis on Infinite Earths ile birlikte çizgi roman endüstrisinin temel taşları durumundadır.
• 1985: DC, DC evrenini yeniden şekillendirecek olan Crisis on Infinite Earths romanının başımına başladı ve bu eser Secret Wars ile birlikte epik değişimin çizgi roman endüstrisinde ün kazanmasına yardımcı olmuştur.
• 1985: Crisis on Infinite Earths sonrasında DC, The Flash, Superman ve Wonder Woman'ı iptal etmiştir.
• 1986: DC, Batman için yeni bir sert ton oluşturarak Frank Miller'ın Batman: The Dark Knight Returns serisini basar.
• 1986: DC Comics, çokları tarafından Modern Çağ'ın önemli başlıklarından görülen Watchmenin basımına başlandı.
• 1986: Dark Horse Comics kuruldu. ABD'deki üçüncü en büyük çizgi roman yayımcısı olmuştur ve filmleri yapılan çizgi romanlara sahip olmasıyla tanınmıştır (önemlileri Alien ve Predator), ayrıca küçük Manga yapıtları olmala birlikte, Günah Şehri (Frank Miller) ve Hellboy (Mike Mignola) çizgi romanlarını da oluşturmuşlardır.
• 1986-1987: Superman John Byrne tarafından yeniden başlatıldı. Yeniden basıma 1986 yılında altı basımlık bir sınırlı seri olarak The Man of Steel ile başlandı. Yeni Superman # 1 1987 yılının yazında başladı.
• 1987: Art Spiegelman'ın Maus adlı yapıtının ilk cildi basıldı. Bu eser modern çağın resimli romanları arasında en bilinenlerden bir tanesi olmuştur.
• 1988: Neil Gaiman'ın The Sandmani yayın sahnesine çıkmıştır.
• 1988-1989: Batman: A Death in the Family basıldı. Hikâyede Robin olan Jason Todd'un kaderine karar verilmesi için okuyuculara başvurulmak üzere bir 900 numaralı telefon hattı açılmıştır. Baskın olan görüş ölmesi gerektiği yönündeydi ve nitekim the Joker tarafından vahşice öldürülmüştür.
• 1989: Reklam başarıları ve büyük beğeniyle Tim Burton'ın Batman filmi galasını yaptı.
• 1989: Fantagraphics Books, ünlü bir alternatif çizgi roman olan Daniel Clowes'un Eightball adlı eserini yayımladı ve aynı zamanda Clowes'un "Ghost World" ve "David Boring" hikâyeleriyle birlikte en ünlü hikâyelerini de yayımlamıştır.

• 1990: Peter Bagge'in eseri olan Hatein ilk sayısı Fantagraphics books tarafından basıldı. Çizgi roman, Nirvana ve Alice in Chains gibi gruplar yardımıyla ünlü olan Seattle Grunge sahnelerinde de kullanılmıştır.
• 1990 Yaz: Todd MacFarlane Spider-Man #1'i iki alternatif kapakla yayınladı (biri yeşil, biri siyah). Bu yapıt tarihteki en fazla satan çizgi roman kitabı olmakla birlikte, yalnızca sonraki sene X-Men #1 tarafından geçilmiştir.
• 1991: X-Men evreni, yeni X-Men aylık serileriyle, ilk baskısında 5 farklı kapak bulundurarak, Uncanny X-Men'in yanı sıra, yeni X-Factor dizisi ve The New Mutants, X-Forceun yaratımıyla yeniden inşa edildi. Rob Liefeld ve Jim Lee bu konulardaki çalışmalarından ötürü yıldız konumuna yükseldiler. Bu zamanda X-Men, büyük bir pazarlama markası haline geldi ve 90'ların sonlarına kadar oyuncakları ve büyük ilgi gören animasyon çizimleri sayesinde yeni nesil hayranları arasında sürekli gündemde kalmayı başarmıştır.
• 1991: Jeff Smith, çizgi roman dünyasında oldukça bilinen Boneun basımına başlandı. Basımı 2004 yılında durdurulmuştur.
• 1991: Mausun 2. cildi yayımlandı.
• 1991: Frank Miller'ın orijinal ismi Dark Horse Presents olan Sin City eseri basılmaya başlandı.
• 1991: Folyo kaplı ve gösterişli kapaklı Silver Surfer # 50 ile alımlı kapak basımları başlamış oldu.
• 1992: Maus Pulitzer Ödülü kazandı.
• 1992: Dark Horse, Yıldız Savaşları konulu çizgi romanların basımına başladı. İlk projenin ismi Dark Empiredır.
• 1992: Dosya Comics, Marvel'ın kendileri ve kitapları hakkındaki politikalarından rahatsız olan birkaç resmi Marvel sanatçısı tarafından kuruldu. Todd MacFarlane, Rob Liefeld, Jim Lee, Jim Valentino, Marc Silvestri ve Erik Larsen bu sanatçılar arasındadır. Yeni kurulan şirket çizigiroman dünyasında oldukça ihtilaflı oldu fakat yine de sanatçıların kendi çalışmaları ve Image ismi altında bastıkları yapıtlarıyla büyük bir hayran kitlesine sahip olmuştur. Aynı yıl, Spawn, Youngblood, Savage Dragon ve WildC.A.T.s gibi en iyi bilinen çizgi romanların ilk basımları gerçekleşmiştir.
• 1992: Kasım - Superman #75. sayı The Death of Superman.
• 1993: DC, Vertigo basımına başladı. İlk yayınları arasında Sandman, Animal Man ve Doom Patrol vardır.
• 1993: Dark Horse, "Comics Greatest World"ü yayınlamaya başladı. İlk Süper Kahraman temalı karakterler barındıran girişimleri Ghost ve Barb Wire (film yıldızı Pamela Anderson) olmuştur. Bu seriler her biri $1'dan haftalık olarak yayınlanmakta ve 16 kitap içermektedir.
• 1993: Malibu Comics, Prime, Hardcase ve Mantra gibi karakterleri barındıran Ultraverse'i yayınladı; birçok yayın bir kuponla beraber paktlenmektedir. Tüm kuponları topladıktan sonra posta yoluyla göndererek Ultraverse # 0'ı alabilmekteydiler. Malibu Ultraverse kendi bilgisayar renklendirme işlemiyle oldukça tanınır olmuştur ve sonrasında 1995 yılında Marvel Comics tarafından satın alınmıştır.
• 1993: Azrael Batman # 500'de Batman rolünü üstlenmiştir .
• 1994: Şubat - Kyle Rayner, yeni Green Lantern olmuştur.
• 1994: Lady Death ve Shi, Chaos! Comics ve Crusade tarafından beraber basılmışlardır. Bu durum Bad girl art evresini başlatmıştır.
• 1994: Warren Ellis, America'da yazmaya başladı. İlk çalışmaları Doom 2099 ve Hellstorm'dur.
• 1994: Ekim - Spider-Man Clone Saga başlar.
• 1994: Gen¹³ yayınlanmaya başlandı ve en popüler eserlerden biri haline gelmiştir. Şöhreti yalnızca kötü kız/iyi kız süperkahraman konusunu işlemesinden kaynaklanmamaktadır, aynı zamanda alternatif kapak çılgınlığını da sermayeye çevirmeyi başarmıştır. Gen¹³ Cİlt 2, Sayı 1 Janet Jackson, Rolling Stone, Heavy Metal, Brady Bunch, Sandman ve Pulp Fiction'ın komik uyarlamalarının bulunduğu 13 farklı kapağa sahiptir.
• 1995: Sam Kieth, Image Comics vasıtasıyla The Maxxin basımına başladı.
• 1995: Artemis, yeni Wonder Woman olmuştur fakat 100. sayıda ölmüştür.
• 1995: Sandman'in son sayısı basıldı. Beğenilen DC/Vertigo serisi 75. bölümde son bulmuştur.
• 1995: David Lapham, Stray Bullets'ı yayınlamıştır ve alternatif çizgi roman çılgınlığı başlamıştır.
• 1996: Aralık - Spider-Man Clone Saga son bulmuştur.
• 1996: Satışların büyük ölçüde düşmesi, borsa hisselerinin birden düşmesi ve endüstrideki devasa küçülme ile Marvel resmen iflasını vermiştir.
• 1996: Yaz - Marvel Comics, Onslaught'u yayınlamıştır. Onslaught'a karşı girişilen savaş Captain America, Iron Man, The Incredible Hulk ve the Fantastic Four'un "ölümleri" ile sonuçlanmıştır. Sonuç, Captain America, Iron Man, Avengers ve Fantastic Four'un baskılarının iptal edilmesi olmuştur. Bu dört kitap 1996 yılının Güz mevsiminde Rob Liefeld ve Jim LeeAll'un başı çektiği yaratıcı takım tarafından yeniden oluşturulmuştur.
• 1996: Amalgam Comics yayın hayatına giriş yaptı, DC Comics ve Marvel Comics'te kaynamalar başladı.
• 1997: Batman and Robin, sinemalarda gösterime girdi Warner Bros.'un Batman markasını elde tutmasından dolayı, büyük bir finansal fiyasko olmuştur. 2005 yılına kadar, yeni bir Batman filmi yapılmadı, ta ki Batman Beginse kadar. Batman and Robinin büyük başarısızlığıyla, çizgi romanların sinemaya uyarlanmaları konusunda daha dikkatli davranılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
• 1997: Amalgam Comics toplamda bastığı 24 kitapla, yayın hayatına son vermiştir.
• 1999: DC Comics MİLENYUM BASKISI'nı yayımlamaya başladı. Haftalık olarak toplamda basılan 56 sayı ile DC Comics tarihinde gurur duyulan büyük bir başarı elde edilmiştir. Tüm baskılar yeniden basımlardan oluşmaktaydı ve ilk basılan, Action Comics # 1'in yeniden basımı olmuştur. Diğer basımlar da Detective Comics # 27 ve Showcase # 4 olmuştur.

• 1990-1996 yılları arasında borsada hisselerde önemli yükseliş ve düşüşler yaşanmıştır fakat bunların tam olarak tarihlerini belirlemek güçtür fakat borsadaki düşüşlerin en önemlilerinden birinin Marvel'ın iflasını açıkladığı zaman olduğu konusunda tartışmalar vardır. Birçokları, Marvel'in iflasının spekülatör pazarının bittiğini işaret ettiğini düşünmektedirler. Birçoğu 1989-1991 yılları arasında çizgi romanların değer olarak arttığına dair yayınlanan medya raporlarına rağmen pazarın en uç noktaya kadar yükselişi hileli bulunmuştur. 1990'ların başlarında tamamıyla spekülatör patlatmasıyla değerler yükselmiştir fakat süreç çok aşamalı olduğundan dolayı tam olarak tarihleri kestirmek mümkün değildir.

• 2000: Chris Ware'ın Jimmy Corrigan, the Smartest Kid on Earth adlı eseri, Fantagraphics tarafından tek bir resimli roman olarak basıldı. Hikâye daha önce Acme Novelty Library dergisinde tefrika edilmiştir fakat 2000 yılında tek baskı halinde yayımlanınca büyük dikkat toplamıştır. CNN'in internet sitesinde yayınlanan bir makaleden de anlaşılacağı gibi medyada da büyük ilgi uyandırmıştır.
• 2000: Marvel, basılı kitaplarının karmaşık geçmişinin yeni potansiyel okuyucular tarafından anlaşılmayacağı korkusuyla, en ünlü yapıtlarının yeniden uyarlanmalarından oluşan Ultimate Marvel adlı diziyi yayınlamıştır.
• 2000: Uzun zamandır beklenen X-Men film uyarlaması, 1997 yılının büyük hayal kırıklığı olan Batman & Robin filminden sonra, süperkahraman filmi türünde büyük etki yapan bir yapıt olmuştur.
• 2001: Marvel Comics, X-Men'in yeniden yazımı için Grant Morrison'u işe aldı ve bunun sonucunda New X-Men doğdu ya da bazı hayranların deyimiyle "Grant Morrison'un X-Meni".
• 2001: Ünlü televizyon dizisi Smallville (dizi), ilk sezonuna başladı.
• 2001: 11 Eylül 2001 trajedisinin onuruna, bütün çizgi roman şirketleri birer özel sayı hazırladılar. Marvel Comics Heroes, A Moment of Silence (iletişim ve anlatımsız, sadece çizimden oluşur) ve Amazing Spider-Man # 36 (trajediye Öürmcek Adam'ın tepkileri, siyah kapaklıdır). DC Comics ve diğer şirketler 9/11 isminde iki özel sayı hazırladılar. Siyah-beyaz bir versiyon olan 9/11 Emergency Relief basıldı.
• 2002: İlk Spider-Man filmi yayınlandı ve ilk gün ve haftada en yüksek hasılat rekorunu kırmayı başardı. Örümcek Adam'ın süper başarısı, 2004 yılında daha büyük hasılat elde eden Spider-Man 2 filmiyle de devam etti ve Spider-Man markasını o güne kadarki yapılan en başarılı süper kahraman filmi serisi haline getirdi.
• 2004: Çizgi roman dünyasında ünlü olan ve şahsi yayıncılığın gelişmesine katkıda bulunan Dave Sim ve Jeff Smith, her ikisi de kendilerine ait olan kitapları Cerebus ve Boneun basımlarını durdurdular.
• 2004: DC, Identity Crisis sınırlı serisini basmaya başladı. Bu seri Elongated Man'in karısı Sue Dibny'nin ölümüyle sonuçlandı ve DC'nin üretiminde daha koyu tonların kullanılmasına işaret etti.
• 2004: Green Lantern: Rebirth Hal Jordan'ın Green Lantern olarak dönüşüyle basıldı. Karakter olarak Green Lantern yaklaşık on yıl durdurulmuştur. Bu hamle bazıları tarafından DC Comics'in nostaljiye hareketinin başlangıcı olarak görülmüştür.
• 1 Nisan 2005: Günah Şehri gösterime girdi. Yöetmenliklerini Robert Rodriguez ve Frank Miller yapmıştır.
• 15 Haziran 2005: Batman Begins Batman film serisinin yeni bir başlangıcı olarak sinemalarda gösterime girdi. Ticari ve eleştirel yönden elde ettiği başarıyla, Batman markasının yeniden doğuşu olarak değerlendirilmiştir. Diğer bölüm için verilen tarih 2008'dir.
• 2005: Vertigo/DC, Warner Brothers Studio ile beraber Alan Moore'un resimli romanından uyarlanan film olan V for Vendetta'yı yayınlamışlardır.
• 2005: DC, yaklaşık yirmi yıl sonra Crisis on Infinite Earthsün devamı olarak Infinite Crisis sınırlı serisini yayımlamıştır. Bu seri, Wonder Woman'ın JLA'in kurucusu olması gibi DC Evreni'ne geri dönüşün devamının kırıntılarını toplayarak bir araya getiren bir "yeni Dünya" yaratımıyla sonuçlandı. Marvel, kendi yeni olaylara sahip sınırlı serisi olan House of Myi yayınladı. House of M serileri, çoğu güçlerini kaybetmiş mutant karakterlerden oluşan "M-Day" ile devam etti.
• 2005: DC, Frank Miller ve Jim Lee tarafından yayınlanan All Star Batman and Robin The Boy Wonder #1'dan başlayarak "All Star" etiketli çizgi romanları oluşturdu. Bu çalışma, endüstrideki popüler çizerler kullanılarak DC karakterlerinden sembolik fakat şu anda devam eden bir hikâyeleri olmayan karakterleri anlatma çabası içinde yaratılmıştır. All Star Batman and Robinu, Grant Morrison ve Frank Quitely'nin çalışması olan All Star Superman izlemiştir.
• 2006: DC, Infinite Crisisden sonra tüm hikâyelerin bir yıl sonrasında geçtiği One Year Later ve haftalık yayınlanarak 52 bölüm olacak ve bu kayıp yılı tarihsel sıra ile anlatacak olan 52yi yayınlamıştır.
• 2006: Marvel Civil War adlı eseri yayınlamaya başladı. Bir grup süperkahramanın, kötü süper karakterlerle savaşırken bazı okul çocuklarını kazara öldürmelerinden sonra, ABD hükûmeti süper kahramanları gözlem altında bulundurabilmek için "Süper Kahraman Fişleme Hareketi"ne başlamıştır. En ünlüsü Iron Man olmak üzere bazı süper kahramanlar, bu uygulamayı gerekli görerek mümkün olduğunca çabuk şekilde kayıt altına alınmaya çalışmışlardır; diğerleri ise buna karşı çıkmış ve Captain America'nın önderliğinde bir direniş hareketi başlatmışlardır ve bu olay kanunu kabul eden süper kahramanlarla aralarında anlaşmazlık çıkmasına neden olmuştur. Hayranlarıylaihtilaflı olarak bir basın toplantısında Örümcek Adam maskesini çıkararak kimliğini kamuoyuna açıklamıştır.
• 2006: X-Men 3 ve Superman Returns sinemalarda gösterime girdi.
• 2007: Ulusal medyanın tepkisi nedeniyle Captain America, Marvel'in Civil War adlı eserinde öldürülmüştür.

• Çizgi romanda altın çağ
• Çizgi romanda gümüş çağ
• Çizgi romanda bronz çağ

• Comic Book Resources-Comic Book News and Commentary Site8 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Newsarama-Comic Book News and Commentary Site8 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.