İçeriğe atla

Çivril Ovası

Çivril ovası ve Işıklı Gölü

Çivril Ovası, Ege Bölgesinde, Denizli ilinin kuzeydoğu topraklarında yer alan tektonik ova. Denizden 820 m yüksekliğindeki ovanın büyüklüğü 400 km2'dir. Güneydoğudaki Işıklı Ovası ve güneybatıdaki Baklan Ovası ile beraber ters V (bumerang) şekilli büyük bir düzlük oluşturur. Denizli, Burdur, Afyon Isparta arasındaki ova Ege horst-graben yapısının doğu bölümünü oluşturur.[1] Büyük Menderes'in içinden geçtiği ovanın doğu bölümünde Işıklı Gölü yer alır.

Fiziki yapı

Çivril Ovasının doğu ve kuzeyi dağlarla kuşatılmıştır. Başlıca yükseltiler şunlardır: Kıraç Tepe (2446 m), Sarıbaba Tepe (1297 m), Çobansivrisi Tepe (1687 m), Bakacak Tepe (1177 m), Armutçuk Tepe (1787 m), Karaağaçlı Tepe (1214 m), Kocagöğüs Tepe (1242 m), Karageli Tepe (1230 m) ve Sarıkaya Tepe (1350 m).[2]

Ova Çivril ilçe merkezi civarında Güneybatı-Kuzeydoğu uzanışlı iken, Akdağ'ın GBsında, Işıklı Göl çevresinde KB-GD doğrultuludur. Çivril Ovası yüzeyi kuru dereler ile Kufi Çayı'nın taşıdığı kil, silt, çakıl ve kum içeren Kuaterner alüvyonları ile örtülüdür. Alüvyonların kalınlığı tam olarak belirlenememiş, 100 m derinliğinde yapılan sondajda ana kayaya ulaşılamamıştır. Güçlü bir akifer özelliği gösteren ovada yeraltı su seviyesi 2–4 m'dedir.[2]

Hidroloji

Çivril ovasının yaklaşık merkezine Işıklı Gölü yerleşmiştir. Kuzeyden Sandıklı Ovasından gelen Kufi Çayı ve GD yönünden gelen Dinar Suyu göle dökülürler. Büyük Menderes nehrinin ana kaynağı Işıklı Gölü'nden çıkan sulardır. Alanda bulunan güçlü kaynaklardan Işıklı, Gümüşsu ve Yuva kaynakları önemlidir.[3]

İklim

Ova Ege'de hakim Akdeniz iklimi ile İç Anadolu Karasal iklimi arasında geçiş özelliği gösterir. Kışlar soğuk ve yağışlı, yazlar kurak ve sıcaktır. Ortalama yıllık yağış miktarı 409,56 mm'dir.[4]

Arkeoloji

Çivril Ovası'nda Geç Kalkolitik devri ile Geç Tunç devri arasında kesintisiz kırk kültür tabakası barındıran Beycesultan höyüğü yer alır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b ÖNER, Prof. Dr. Ertuğ ve diğ. (2019). "Çivril Ovasının Paleocoğrafyası ve Beycesultan Höyüğünün Jeoarkeolojisi (Çivril-Denizli)". academia.edu. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020. 
  2. ^ a b TAŞDELEN, Suat; AKYOL, Erdal; BÜLBÜL, Ali (2001). "ÇİVRİL İLÇESİ (DENİZLİ) VE YAKIN ÇEVRESİNİN HİDROJEOLOJİ İNCELEMESİ". MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020. 
  3. ^ AKSEVER, Fatma; BÜYÜKŞAHİN, Seher (2015). "Işıklı Gölü'nü (Çivril/Denizli) Besleyen Su Kaynaklarının Hidrojeokimyasal Özellikleri". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020. 
  4. ^ AKSEVER, Fatma; EROĞLU, Ayşe (2016). "Çivril-Baklan (Denizli) Ovasında Yeraltı suyuna İklim Değişikliğinin Etkisi". dergipark.org.tr. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ege Bölgesi</span> Türkiyenin Ege Denizi kıyısındaki coğrafi bölgesi

Ege Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. İsmini kıyısında olduğu Ege Denizi'nden alır. Ege ve İç Batı Anadolu olmak üzere iki bölüme ayrılır. Kuzeyde Marmara, doğuda İç Anadolu, güneyde Akdeniz bölgeleriyle ve batıda Ege Denizi'yle çevrilidir. Türkiye'nin en uzun kıyı şeridine sahip bölgesidir. Tarihi mekanlar çoktur. Efes Antik Kenti, Laodikya Antik Kenti, Sardis Antik Kenti, Stratonikenia Antik Kenti, Tralleis Antik Kenti, Blaundus Antik Kenti, Aizanoi Antik Kenti gibi birçok tarihi mekan vardır. Ege Bölgesi'nin iklimi Akdeniz İklimi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Menderes</span> Türkiyede bir nehir

Küçük Menderes, Ege yöresinde Bozdağlar'dan doğan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Evciler</span> Afyonkarahisar ilçesi

Evciler, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çivril</span> Çivril, Denizli ilinin en kuzeydeki ilçesi

Çivril, Denizli'nin bir ilçesidir. Nilüferleri ve Işıklı Gölüyle ünlenmiş sanayi ve turizm etkinlikleriyle ünlü Denizli ilinin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Menderes</span>

Büyük Menderes, Batı Anadolu'nun en büyük nehridir ve Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağıdır. Kufi Suyu ve Banaz Çayı kollarının birleşmesiyle oluşur ve Ege Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 548 km'dir. Büyük Menderes ovası bataklıkları kurutulduktan sonra Türkiye'nin en verimli alanlarından birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ova</span> düz coğrafi alan

Coğrafyada, ova genellikle alçak bölgelerde bulunan ama yanlış bilinenin aksine bazen yükseklerde de bulunabilen, akarsu alüvyonlarının oluşturduğu birikimli, düz bir arazi alanıdır. Ovalar vadiler boyunca veya dağların eteklerinde, kıyı ovaları ve yaylalar veya yayla ovaları olarak ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Konya Ovası</span>

Konya Ovası, İç Anadolu Bölgesi'nin orta ve güney kesiminde yer alıp, büyük bölümü Konya ili içinde yer alan çanak biçimli ovadır.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Gölü</span>

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir. Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır. Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır. Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gembos Ovası</span> ovanın ismi GEMBOS dur. Kembos diye bir kullanım söz konusu değildir.

Gembos Ovası, Akdeniz Bölgesi'nde, Batı Toroslar kesiminde, kuzey güney doğrultulu 14 x 3 km boyutlarında karstik ova. Yükseltisi 1.150 m'dir. Kireçtaşının hakim olduğu dağlar arasında yer alır. Kuzey ucunda, kendisine katılan Uzunsu ile beslenir. Dışarıya akıntısı olmayan ova, kışın ve ilkbaharda 20 km2'lik bir göl halini alır, yazın suları çekilir.

<span class="mw-page-title-main">Akdağ (Denizli)</span>

Akdağ: Denizli ve Afyonkarahisar illerinde, Çivril, Kızılören ve Sandıklı ilçeleri arasında kalan bir dağ. İki zirvesinden yüksek olanı 2446 metre, diğeri 2345 metre yüksekliğindedir. Ege Bölgesi'nin 2. en yüksek dağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman Ovası</span>

Dalaman Ovası, Dalaman Çayı'nın uzun yıllar boyunca biriktirdiği alüvyonların oluşturduğu çok geniş bir alana yayılan, Türkiye'nin en yüksek verim alınabilen tarım alanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Aşağıseyit, Çal</span> Çalda bir mahalle

Aşağıseyit, Denizli ilinin Çal ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kufi Çayı</span>

Kufi Çayı, Büyük Menderes Nehri'nin kollarından biridir. Uzunluğu 98 km, yağış alanı 2015 km²'dir. Yıllık ortalama akım 3368 m/sn, maksimum akım 35644 m/sn'dir. Ortalama yıllık 106.213.248 m³ su taşımaktadır. Çay, Sandıklı ovasının doğu ve kuzeyindeki dağlardan kaynağını almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Düzce Ovası</span>

Düzce Ovası, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde oluşmuş, tektonik kökenli ova. Düzce ilinin batı kısmını oluşturan ovanın orta kısmında Düzce şehir merkezi yer alır.

Küçük Menderes Ovası, Ege Bölgesi'nde, İzmir ili topraklarında, Aydın Dağları ve Bozdağlar arasında oluşmuş, içinden Küçük Menderes Nehri'nin aktığı tektonik ova.

Sandıklı Ovası, Ege Bölgesi'nde, Afyonkarahisar ilininnde, kuzeybatı yamacında Sandıklı ilçesinin bulunduğu tektonik ovadır.

<span class="mw-page-title-main">Konya kapalı havzası</span>

Konya kapalı havzası, yaklaşık olarak Türkiye'nin ortasında bulunan kapalı havza. 5 milyon hektarlık alanıyla Türkiye'nin yaklaşık %7'sini kaplar.

Balıkesir Ovası, Güney Marmara Bölümünde, Susurluk Çayı'nın drene ettiği, tektonik oluşumlu ova. Genişliği 140 km² olan ovanın batısındaki sırt üzerinde Balıkesir şehri kuruludur.

İzmir, Ege Bölgesi'nin Ege Bölümü içerisinde yer almaktadır. İlin yüzölçümü 11.891 km² olup 1.544 km² ile Bergama en geniş yüzölçümüne sahip ilçe durumundadır. En doğudaki ilçesi Kiraz, en batıdaki ilçesi Çeşme, en kuzeydeki ilçesi Bergama ve en güneydeki ilçesi Selçuk olan il kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeri ile komşuyken batıda Ege Denizi ile çevrilidir.

Kasaba Polyesi, Antalya ili sınırlarında karstik oluşumlu polye ovasıdır. Kaş sınırlarında, ilçe merkezinin kuzeydoğusunda, 4–5 km genişlik, 15 km uzunluğa sahiptir. Adını merkezi konumdaki Kasaba köyünden alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.